[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:10.03,0:00:11.57,Default,,0000,0000,0000,,Ay ufka yakın olduğunda,
Dialogue: 0,0:00:11.57,0:00:13.07,Default,,0000,0000,0000,,tam tepemizde olduğundan
Dialogue: 0,0:00:13.07,0:00:14.54,Default,,0000,0000,0000,,daha büyük görünüyor,
Dialogue: 0,0:00:14.54,0:00:15.98,Default,,0000,0000,0000,,dikkatinizi çekti mi hiç?
Dialogue: 0,0:00:15.98,0:00:17.53,Default,,0000,0000,0000,,Çektiyse, yalnız değilsiniz.
Dialogue: 0,0:00:17.53,0:00:19.73,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar çok eski zamanlardan beri
Dialogue: 0,0:00:19.73,0:00:21.34,Default,,0000,0000,0000,,bu garip olguyu merak etmişlerdir
Dialogue: 0,0:00:21.34,0:00:23.20,Default,,0000,0000,0000,,ve şaşırtıcı biçimde hâlâ
Dialogue: 0,0:00:23.20,0:00:24.84,Default,,0000,0000,0000,,iyi bir açıklamadan yoksunuz,
Dialogue: 0,0:00:24.84,0:00:26.36,Default,,0000,0000,0000,,yine de uğraşıyoruz.
Dialogue: 0,0:00:26.36,0:00:28.63,Default,,0000,0000,0000,,Tarihteki büyük düşünürlerden bazıları --
Dialogue: 0,0:00:28.63,0:00:29.40,Default,,0000,0000,0000,,Aristo,
Dialogue: 0,0:00:29.40,0:00:30.22,Default,,0000,0000,0000,,Batlamyus,
Dialogue: 0,0:00:30.22,0:00:30.96,Default,,0000,0000,0000,,Da Vinci,
Dialogue: 0,0:00:30.96,0:00:31.70,Default,,0000,0000,0000,,Descartes
Dialogue: 0,0:00:31.70,0:00:33.29,Default,,0000,0000,0000,,-- bu sorunla boğuşmuş
Dialogue: 0,0:00:33.29,0:00:36.64,Default,,0000,0000,0000,,ve doyurucu bir açıklama yapamamışlardır.
Dialogue: 0,0:00:36.64,0:00:38.32,Default,,0000,0000,0000,,Öne sürülen ilk düşüncelerden biri
Dialogue: 0,0:00:38.32,0:00:40.43,Default,,0000,0000,0000,,Ay'ın gökteki görüntüsünün, ufka yakınken
Dialogue: 0,0:00:40.43,0:00:42.80,Default,,0000,0000,0000,,gerçekten de daha büyük olduğuydu.
Dialogue: 0,0:00:42.80,0:00:45.73,Default,,0000,0000,0000,,Belki de Dünya'nın atmosferi dev bir mercek gibi
Dialogue: 0,0:00:45.73,0:00:48.34,Default,,0000,0000,0000,,doğup batarken Ay'ı büyük gösteriyordu.
Dialogue: 0,0:00:48.34,0:00:50.68,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bu açıklama tutmadı.
Dialogue: 0,0:00:50.68,0:00:52.54,Default,,0000,0000,0000,,Bir kere, atmosferin kırıcılığının
Dialogue: 0,0:00:52.54,0:00:55.10,Default,,0000,0000,0000,,Ay'ı azıcık daha küçük göstermesi gerekirdi.
Dialogue: 0,0:00:55.10,0:00:56.96,Default,,0000,0000,0000,,Artı, görünen Ay'ın büyüklüğünü
Dialogue: 0,0:00:56.96,0:00:58.10,Default,,0000,0000,0000,,farklı konumlarda
Dialogue: 0,0:00:58.10,0:00:59.34,Default,,0000,0000,0000,,gerçekten ölçerseniz,
Dialogue: 0,0:00:59.34,0:01:00.59,Default,,0000,0000,0000,,hepsi aynı çıkıyordu.
Dialogue: 0,0:01:00.59,0:01:02.44,Default,,0000,0000,0000,,Peki o zaman neden hâlâ doğarken
Dialogue: 0,0:01:02.44,0:01:03.82,Default,,0000,0000,0000,,daha büyük görünüyor?
Dialogue: 0,0:01:03.82,0:01:06.14,Default,,0000,0000,0000,,Bu bir tür göz yanılgısı olmalı.
Dialogue: 0,0:01:06.14,0:01:08.21,Default,,0000,0000,0000,,Soru şu: Hangisi?
Dialogue: 0,0:01:08.21,0:01:11.11,Default,,0000,0000,0000,,Açıklamalardan biri Ebbinghaus Yanılgısı.
Dialogue: 0,0:01:11.11,0:01:13.33,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumda özdeş iki nesne,
Dialogue: 0,0:01:13.33,0:01:15.39,Default,,0000,0000,0000,,etraflarında bulunan nesnelerin boyutlarına
Dialogue: 0,0:01:15.39,0:01:17.10,Default,,0000,0000,0000,,bağlı olarak farklı görünür.
Dialogue: 0,0:01:17.10,0:01:21.30,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki iki merkez daire aslında aynı büyüklükte.
Dialogue: 0,0:01:21.30,0:01:23.78,Default,,0000,0000,0000,,Belki ayın ufka yakınken büyük görünme nedeni de
Dialogue: 0,0:01:23.78,0:01:25.06,Default,,0000,0000,0000,,küçücük ağaçların,
Dialogue: 0,0:01:25.06,0:01:26.07,Default,,0000,0000,0000,,evlerin ve kulelerin
Dialogue: 0,0:01:26.07,0:01:27.68,Default,,0000,0000,0000,,yakınında bulunmasıdır.
Dialogue: 0,0:01:27.68,0:01:29.14,Default,,0000,0000,0000,,Ay yükseldiğinde ise
Dialogue: 0,0:01:29.14,0:01:31.65,Default,,0000,0000,0000,,gökyüzünün engin karanlığı ile çevrelenir
Dialogue: 0,0:01:31.65,0:01:34.13,Default,,0000,0000,0000,,ve nispeten ufak görünür.
Dialogue: 0,0:01:34.13,0:01:37.10,Default,,0000,0000,0000,,Bir diğer olasılık ise ünlü Ponzo Yanılgısı.
Dialogue: 0,0:01:37.10,0:01:39.90,Default,,0000,0000,0000,,Eğer perspektife dayalı çizim yaptıysanız bilirsiniz,
Dialogue: 0,0:01:39.90,0:01:42.25,Default,,0000,0000,0000,,bir şey ufka ne kadar yakınsa,
Dialogue: 0,0:01:42.25,0:01:43.82,Default,,0000,0000,0000,,o kadar küçük çizilir.
Dialogue: 0,0:01:43.82,0:01:46.59,Default,,0000,0000,0000,,Beynimizin buna otomatik olarak verdiği karşılık,
Dialogue: 0,0:01:46.59,0:01:49.16,Default,,0000,0000,0000,,ufka yakın nesneleri, aslında göründüklerinden
Dialogue: 0,0:01:49.16,0:01:50.88,Default,,0000,0000,0000,,daha büyük algılamaktır.
Dialogue: 0,0:01:50.88,0:01:52.79,Default,,0000,0000,0000,,Çizimdeki sarı çizgilerin ikisi de
Dialogue: 0,0:01:52.79,0:01:53.78,Default,,0000,0000,0000,,aynı boyutta,
Dialogue: 0,0:01:53.78,0:01:55.56,Default,,0000,0000,0000,,fakat üstteki büyük görünüyor
Dialogue: 0,0:01:55.56,0:01:57.51,Default,,0000,0000,0000,,çünkü onu, ufka doğru uzaklaşmış
Dialogue: 0,0:01:57.51,0:01:59.04,Default,,0000,0000,0000,,olarak yorumluyoruz.
Dialogue: 0,0:01:59.04,0:02:01.38,Default,,0000,0000,0000,,Böylece Ponzo ve Ebbinghaus ile
Dialogue: 0,0:02:01.38,0:02:02.91,Default,,0000,0000,0000,,Ay yanılgısının gizemini
Dialogue: 0,0:02:02.91,0:02:03.100,Default,,0000,0000,0000,,çözmüşe benziyoruz.
Dialogue: 0,0:02:03.100,0:02:06.38,Default,,0000,0000,0000,,Ama ne yazık ki, işleri karıştıran
Dialogue: 0,0:02:06.38,0:02:08.35,Default,,0000,0000,0000,,birkaç ayrıntı var.
Dialogue: 0,0:02:08.38,0:02:11.35,Default,,0000,0000,0000,,Birincisi, şayet olay Ebbinghaus etkisi olsaydı,
Dialogue: 0,0:02:11.35,0:02:13.70,Default,,0000,0000,0000,,bulutlardan çok yüksekte uçan pilotlar için
Dialogue: 0,0:02:13.70,0:02:16.11,Default,,0000,0000,0000,,Ay yanılgısının kaybolmasını beklerdik,
Dialogue: 0,0:02:16.11,0:02:18.07,Default,,0000,0000,0000,,çünkü ufka yakın herhangi daha küçük
Dialogue: 0,0:02:18.07,0:02:19.60,Default,,0000,0000,0000,,bir nesne olmayacaktır.
Dialogue: 0,0:02:19.60,0:02:22.60,Default,,0000,0000,0000,,Ama hem pilotlar hem de açık denizde bulunan
Dialogue: 0,0:02:22.60,0:02:24.82,Default,,0000,0000,0000,,denizciler Ay yanılgısını gördüklerini söylüyorlar.
Dialogue: 0,0:02:24.82,0:02:27.18,Default,,0000,0000,0000,,Öte yandan, olay sadece beynimizin
Dialogue: 0,0:02:27.18,0:02:29.66,Default,,0000,0000,0000,,ufka yakın nesnelerin boyutlarını düzeltmesi olsaydı,
Dialogue: 0,0:02:29.66,0:02:31.76,Default,,0000,0000,0000,,Ay yanılgısının planetarium içinde de gerçekleşmesini
Dialogue: 0,0:02:31.76,0:02:33.23,Default,,0000,0000,0000,,beklerdik, çünkü
Dialogue: 0,0:02:33.23,0:02:34.91,Default,,0000,0000,0000,,ufuk dahil tüm gökyüzü
Dialogue: 0,0:02:34.91,0:02:36.96,Default,,0000,0000,0000,,başımızın üzerindeki küresel kubbede
Dialogue: 0,0:02:36.96,0:02:38.79,Default,,0000,0000,0000,,gösterilir durumdadır.
Dialogue: 0,0:02:38.79,0:02:40.43,Default,,0000,0000,0000,,İncelemeler gösteriyor ki,
Dialogue: 0,0:02:40.43,0:02:42.14,Default,,0000,0000,0000,,durum öyle değil.
Dialogue: 0,0:02:42.14,0:02:43.26,Default,,0000,0000,0000,,Daha da kötüsü,
Dialogue: 0,0:02:43.26,0:02:45.93,Default,,0000,0000,0000,,eğilip, bacaklarınızın arasından Ay'a bakarsanız,
Dialogue: 0,0:02:45.93,0:02:47.01,Default,,0000,0000,0000,,Ay yanılgısı
Dialogue: 0,0:02:47.01,0:02:49.07,Default,,0000,0000,0000,,büsbütün kaybolmuş oluyor.
Dialogue: 0,0:02:49.07,0:02:51.38,Default,,0000,0000,0000,,Olay iyice gülünç bir hâl almakta!
Dialogue: 0,0:02:52.44,0:02:54.89,Default,,0000,0000,0000,,Günümüzün umut verici açıklamalarından biri
Dialogue: 0,0:02:54.89,0:02:57.38,Default,,0000,0000,0000,,Yakınsak Küçültme olarak bilinir.
Dialogue: 0,0:02:57.38,0:02:59.57,Default,,0000,0000,0000,,Beynimiz, nesnelerin uzaklığını
Dialogue: 0,0:02:59.57,0:03:01.11,Default,,0000,0000,0000,,ve görünür boyutlarını,
Dialogue: 0,0:03:01.11,0:03:03.06,Default,,0000,0000,0000,,gözün odaklamasına göre yorumlar.
Dialogue: 0,0:03:03.06,0:03:04.53,Default,,0000,0000,0000,,Ufka bakarken,
Dialogue: 0,0:03:04.53,0:03:06.86,Default,,0000,0000,0000,,gözünüz uzaklara odaklanır,
Dialogue: 0,0:03:06.86,0:03:09.20,Default,,0000,0000,0000,,dolayısıyla beyniniz uzağa baktığınızı bilir.
Dialogue: 0,0:03:09.20,0:03:11.03,Default,,0000,0000,0000,,Ay, belli bir büyüklükte görünür.
Dialogue: 0,0:03:11.03,0:03:12.79,Default,,0000,0000,0000,,Beyniniz onun uzakta olduğunu düşünür,
Dialogue: 0,0:03:12.79,0:03:14.40,Default,,0000,0000,0000,,ki öyledir, siz de doğal olarak
Dialogue: 0,0:03:14.40,0:03:16.70,Default,,0000,0000,0000,,Ay'ın büyük olması gerektiği sonucuna varırsınız.
Dialogue: 0,0:03:16.70,0:03:18.62,Default,,0000,0000,0000,,Ama gökyüzüne bakarken
Dialogue: 0,0:03:18.62,0:03:20.50,Default,,0000,0000,0000,,gözlerinizin odaklanabileceği hiçbir şey yoktur,
Dialogue: 0,0:03:20.50,0:03:22.56,Default,,0000,0000,0000,,dolayısıyla odaklanmadıkları durumlarına geçerler.
Dialogue: 0,0:03:22.56,0:03:25.26,Default,,0000,0000,0000,,Bu da birkaç metre ileriyi işaret eder.
Dialogue: 0,0:03:25.26,0:03:27.18,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi beyniniz, Ay'ın gerçekte olduğundan
Dialogue: 0,0:03:27.18,0:03:28.43,Default,,0000,0000,0000,,daha yakında olduğunu düşünür,
Dialogue: 0,0:03:28.43,0:03:30.09,Default,,0000,0000,0000,,siz de doğal olarak, Ay'ın düşündüğünüz kadar
Dialogue: 0,0:03:30.09,0:03:32.17,Default,,0000,0000,0000,,büyük olmadığı sonucuna varırsınız.
Dialogue: 0,0:03:32.17,0:03:33.81,Default,,0000,0000,0000,,Ay'ın, ufka yakınken neden büyük
Dialogue: 0,0:03:33.81,0:03:35.64,Default,,0000,0000,0000,,göründüğünü açıklamak yerine,
Dialogue: 0,0:03:35.64,0:03:37.67,Default,,0000,0000,0000,,Yakınsak Küçültme Ay'ın tepemizdeyken
Dialogue: 0,0:03:37.67,0:03:40.31,Default,,0000,0000,0000,,neden küçük göründüğünü açıklar.
Dialogue: 0,0:03:40.31,0:03:42.12,Default,,0000,0000,0000,,Yeterli gelmedi mi?
Dialogue: 0,0:03:42.12,0:03:44.85,Default,,0000,0000,0000,,Açıkçası, pek çok bilim insanına da gelmiyor.
Dialogue: 0,0:03:44.85,0:03:47.32,Default,,0000,0000,0000,,O yüzden de, Ay yanılsamasına dair tartışmalar
Dialogue: 0,0:03:47.32,0:03:48.88,Default,,0000,0000,0000,,artmaya devam ediyor ve
Dialogue: 0,0:03:48.88,0:03:52.05,Default,,0000,0000,0000,,onu gökte gördüğümüz sürece de devam edeceğe benziyor.