WEBVTT

00:00:00.778 --> 00:00:03.021
Rak pogađa sve nas,

00:00:03.045 --> 00:00:06.412
naročito njegove vrste
koje se vraćaju iznova i iznova,

00:00:06.436 --> 00:00:09.432
one koje su izuzetno invazivne
i otporne na lekove,

00:00:09.456 --> 00:00:11.835
koje se opiru medicinskom lečenju,

00:00:11.859 --> 00:00:14.375
čak i kada ih napadamo najboljim lekovima.

00:00:15.167 --> 00:00:18.167
Inženjering na molekularnom nivou,

00:00:18.191 --> 00:00:20.839
rad na najmanjem mogućem nivou

00:00:20.863 --> 00:00:23.386
može pružiti uzbudljive nove načine

00:00:23.410 --> 00:00:26.338
za borbu usmerenu
protiv najagresivnijih oblika raka.

NOTE Paragraph

00:00:27.260 --> 00:00:29.737
Rak je vrlo snalažljiva bolest.

00:00:30.346 --> 00:00:33.563
Postoje neki oblici raka
za koje smo, srećom,

00:00:33.573 --> 00:00:36.682
relativno dobro naučili
kako da se postaramo

00:00:36.706 --> 00:00:40.098
poznatim i potvrđenim lekovima
i operacijama.

00:00:40.627 --> 00:00:42.604
Međutim, postoje neke vrste raka

00:00:42.628 --> 00:00:44.860
koje ne reaguju na te pristupe

00:00:44.884 --> 00:00:47.512
i tumor preživi ili se vrati,

00:00:47.536 --> 00:00:49.665
čak i nakon snažnog napada lekovima.

NOTE Paragraph

00:00:50.053 --> 00:00:54.047
Možemo da zamislimo
te vrlo agresivne oblike raka

00:00:54.071 --> 00:00:56.937
kao superzlikovce u stripovima.

00:00:57.455 --> 00:01:00.160
Pametni su, prilagodljivi

00:01:00.184 --> 00:01:02.993
i vrlo uspešni u preživljavanju.

00:01:03.744 --> 00:01:06.466
Takođe, kao i kod većine superzlikovaca
u poslednje vreme,

00:01:06.996 --> 00:01:10.906
njihove supermoći proističu
iz genetske mutacije.

00:01:12.740 --> 00:01:15.682
Geni koji su izmenjeni
unutar ćelija tumora

00:01:15.706 --> 00:01:20.973
mogu da osposobe i pronađu ključ
za nove nezamislive vidove preživljavanja,

00:01:20.997 --> 00:01:23.472
omogućavajući ćelijama raka da prežive

00:01:23.496 --> 00:01:25.861
čak i naša najbolja lečenja hemoterapijom.

NOTE Paragraph

00:01:26.789 --> 00:01:31.296
Jedan od primera je trik
u kome gen omogućava da ćelija,

00:01:31.320 --> 00:01:33.804
čak i dok se lek približava ćeliji,

00:01:34.390 --> 00:01:37.039
istisne lek,

00:01:37.850 --> 00:01:40.023
pre nego što on može ostvariti dejstvo.

00:01:40.047 --> 00:01:43.733
Zamislite, ćelija efikasno odbacuje lek.

00:01:44.393 --> 00:01:47.323
Ovo je samo jedan primer
od mnogo genetskih trikova

00:01:47.347 --> 00:01:49.947
u vreći našeg superzlikovca, raka.

00:01:49.971 --> 00:01:52.131
Sve to je zahvaljujući mutantskim genima.

NOTE Paragraph

00:01:52.717 --> 00:01:57.438
Dakle, imamo superzlikovca
sa neverovatnim supermoćima.

00:01:57.462 --> 00:02:00.584
Potreban nam je nov i snažan način napada.

00:02:01.704 --> 00:02:04.788
Zapravo, možemo isključiti gen.

00:02:05.328 --> 00:02:08.669
Ključ je grupa molekula
poznata kao siRNK.

00:02:09.143 --> 00:02:12.746
Ona predstavlja
kratke nizove genetskog koda

00:02:13.253 --> 00:02:16.334
koji dovode do toga
da ćelija blokira određeni gen.

00:02:16.982 --> 00:02:20.557
Svaki siRNK molekul
može da isključi određeni gen

00:02:20.581 --> 00:02:22.151
unutar ćelije.

00:02:23.292 --> 00:02:25.313
Mnogo godina od njenog otkrića,

00:02:25.337 --> 00:02:27.287
naučnici su bili veoma uzbuđeni

00:02:27.311 --> 00:02:30.668
zbog načina na koje možemo primeniti
te blokatore gena u medicini.

NOTE Paragraph

00:02:31.216 --> 00:02:32.934
Međutim, postoji problem.

00:02:32.958 --> 00:02:35.418
Molekul siRNK dobro funkcioniše
unutar ćelije,

00:02:35.854 --> 00:02:38.848
ali kada je izložen enzimima

00:02:38.872 --> 00:02:41.372
koji se nalaze u našem krvotoku
ili našim tkivima,

00:02:41.396 --> 00:02:43.251
razgrađuje se za nekoliko sekundi.

00:02:43.769 --> 00:02:48.085
Mora da se upakuje i zaštiti
tokom svog putovanja kroz telo,

00:02:48.109 --> 00:02:51.179
na svom putu ka krajnjoj meti
unutar ćelije raka.

NOTE Paragraph

00:02:51.740 --> 00:02:54.057
Dakle, evo naše strategije.

00:02:54.468 --> 00:02:57.975
Najpre ćeliji raka
damo dozu siRNK-a, blokatora gena,

00:02:57.975 --> 00:02:59.851
i zaustavimo te gene za preživljavanje,

00:02:59.851 --> 00:03:02.003
a zatim je dotučemo hemoterapijom.

00:03:02.411 --> 00:03:04.179
Kako da to sprovedemo?

00:03:04.764 --> 00:03:06.544
Pomoću molekularnog inženjeringa,

00:03:07.705 --> 00:03:10.893
možemo konstruisati superoružje

00:03:11.648 --> 00:03:13.899
koje može da putuje kroz krvotok.

00:03:13.923 --> 00:03:16.919
Mora da bude dovoljno malo
da prođe kroz krvotok,

00:03:16.943 --> 00:03:19.814
dovoljno malo da prodre u tkivo tumora

00:03:20.368 --> 00:03:24.513
i mora da bude dovoljno malo
da ga ćelija raka može preuzeti u sebe.

00:03:25.049 --> 00:03:26.651
Da bi dobro obavila zadatak,

00:03:26.675 --> 00:03:31.480
mora otprilike biti veličine
stotog dela ljudske dlake.

NOTE Paragraph

00:03:32.224 --> 00:03:35.605
Hajde da bliže pogledamo
kako možemo da sačinimo ovu nanočesticu.

00:03:37.146 --> 00:03:39.543
Prvo, započnimo jezgrom nanočestice.

00:03:39.567 --> 00:03:43.367
To je malena kapsula
koja sadrži lek hemoterapije.

00:03:44.089 --> 00:03:47.566
To je otrov koji će okončati
život ćelije tumora.

00:03:48.152 --> 00:03:51.937
Oko tog jezgra obmotaćemo vrlo tanak,

00:03:51.961 --> 00:03:54.794
nekoliko nanometara tanak prekrivač
molekula siRNK.

00:03:54.818 --> 00:03:56.452
To je naš blokator gena.

00:03:57.093 --> 00:04:00.682
Zato što je siRNK
jako negativno naelektrisan,

00:04:00.706 --> 00:04:02.263
možemo ga zaštititi

00:04:02.287 --> 00:04:07.012
finim zaštitnim slojem
pozitivno naelektrisanog polimera.

00:04:07.503 --> 00:04:10.760
Dva suprotno naelektrisana molekula
se priljube zajedno

00:04:10.784 --> 00:04:12.220
pomoću privlačenja naboja,

00:04:12.244 --> 00:04:14.378
a to nam obezbeđuje zaštitni sloj

00:04:14.402 --> 00:04:17.453
koji sprečava da se siRNK
razgradi u krvotoku.

00:04:18.106 --> 00:04:19.406
Skoro da smo završili.

NOTE Paragraph

00:04:19.430 --> 00:04:20.890
(Smeh)

NOTE Paragraph

00:04:20.914 --> 00:04:24.992
Ipak, postoji još jedna velika prepreka
o kojoj moramo da mislimo.

00:04:25.016 --> 00:04:27.408
Zapravo, to je možda
najveća prepreka od svih.

00:04:27.432 --> 00:04:29.406
Kako da primenimo ovo superoružje?

00:04:29.430 --> 00:04:31.984
Mislim, svako dobro oružje
mora da ima metu,

00:04:32.008 --> 00:04:36.073
moramo da naciljamo to superoružje
ka ćelijama superzlikovca

00:04:36.097 --> 00:04:38.047
koje se nalaze u tumoru.

NOTE Paragraph

00:04:38.071 --> 00:04:41.344
Međutim, naše telo ima
prirodni imuni sistem za obranu,

00:04:41.916 --> 00:04:43.867
ćelije koje postoje u krvotoku

00:04:43.891 --> 00:04:46.236
i prepoznaju šta tu ne pripada,

00:04:46.260 --> 00:04:48.559
tako da to mogu da unište ili uklone.

00:04:48.583 --> 00:04:53.019
Pogodite šta? Naša nanočestica
se smatra stranim telom.

00:04:53.718 --> 00:04:57.817
Moramo da prokrijumčarimo nanočesticu
pored sistema odbrane tumora.

00:04:57.841 --> 00:05:04.095
Moramo da je dovedemo krišom
od ovog mehanizma uklanjanja stranih tela

00:05:04.119 --> 00:05:05.539
tako što ćemo je maskirati.

NOTE Paragraph

00:05:05.563 --> 00:05:09.908
Zato dodajemo još jedan sloj
negativnog naboja

00:05:09.932 --> 00:05:11.256
oko te nanočestice,

00:05:11.280 --> 00:05:12.718
što ima dve svrhe.

00:05:13.140 --> 00:05:17.108
Prvo, taj spoljašnji sloj
je jedan od prirodno naelektrisanih,

00:05:17.132 --> 00:05:20.845
visoko hidriranih polisaharida
koji postoje u našem telu.

00:05:21.456 --> 00:05:26.289
On stvara oblak molekula vode
oko nanočestice,

00:05:26.313 --> 00:05:29.384
što nam daje efekat nevidljivog zastora.

00:05:30.257 --> 00:05:32.974
Nevidljivi zastor omogućava nanočestici

00:05:32.998 --> 00:05:34.604
da putuje kroz krvotok

00:05:34.628 --> 00:05:37.393
dovoljno dugo i daleko
da stigne do tumora,

00:05:37.417 --> 00:05:39.556
a da je telo ne ukloni.

NOTE Paragraph

00:05:40.121 --> 00:05:44.513
Drugo, ovaj sloj sadrži molekule

00:05:44.537 --> 00:05:47.736
koji se posebno vezuju za ćeliju tumora.

00:05:48.190 --> 00:05:52.710
Kada se jednom vežu, ćelija raka
preuzima nanočesticu

00:05:52.734 --> 00:05:57.108
i sada imamo nanočesticu
unutar ćelije raka

00:05:57.132 --> 00:05:58.805
i spremnu da se aktivira.

NOTE Paragraph

00:05:59.304 --> 00:06:01.541
To! I ja se isto tako osećam. Hajdemo!

NOTE Paragraph

00:06:01.565 --> 00:06:03.967
(Aplauz)

NOTE Paragraph

00:06:08.057 --> 00:06:11.283
Molekul siRNK nastupa prvi.

00:06:12.287 --> 00:06:13.913
Deluje satima,

00:06:13.937 --> 00:06:18.505
dajući dovoljno vremena da se zaustave
i blokiraju ti geni za preživljavanje.

00:06:19.398 --> 00:06:23.336
Sada smo onesposobili
te genetske supermoći.

00:06:23.725 --> 00:06:26.954
Ono što ostaje je ćelija raka
bez naročitih odbrana.

00:06:26.978 --> 00:06:29.880
Tada hemoterapijski lek izlazi iz jezgra

00:06:29.904 --> 00:06:33.488
i uništava ćeliju tumora
čisto i efikasno.

00:06:34.228 --> 00:06:36.565
Sa dovoljno blokatora gena,

00:06:36.589 --> 00:06:39.799
možemo se pobrinuti
za mnogo različitih vrsta mutacija,

00:06:39.823 --> 00:06:42.184
što bi dalo šansu da oteramo tumore,

00:06:42.208 --> 00:06:44.399
bez ostavljanja negativaca.

NOTE Paragraph

00:06:44.811 --> 00:06:47.527
Pa, kako naša strategija funkcioniše?

00:06:49.493 --> 00:06:53.504
Testirali smo na životinjama
ove nanočestice

00:06:53.528 --> 00:06:57.111
koristeći izrazito agresivnu vrstu
trostruko negativnog raka dojke.

00:06:57.135 --> 00:06:59.690
Trostruko negativni rak dojke
pokazuje gen

00:06:59.714 --> 00:07:03.189
koji izbacuje lek protiv raka
čim se on unese.

NOTE Paragraph

00:07:03.742 --> 00:07:07.837
Obično je doksorubicin -
zvaćemo ga doks -

00:07:07.847 --> 00:07:11.746
lek protiv raka koji čini
prvu liniju lečenja kod raka dojke.

00:07:12.178 --> 00:07:17.948
Dakle, prvo smo lečili životinje
jezgrom doksa, samo doksom.

00:07:18.661 --> 00:07:20.868
Tempo rasta tumora je usporio,

00:07:20.892 --> 00:07:22.332
ali i dalje su brzo rasli,

00:07:22.356 --> 00:07:24.684
udvostručivši se
tokom perioda od dve nedelje.

NOTE Paragraph

00:07:25.297 --> 00:07:28.395
Zatim smo probali
naše kombinovano superoružje.

00:07:29.415 --> 00:07:33.827
Čestica nanosloja sa siRNK-om
naspram pumpe za hemoterapiju,

00:07:33.851 --> 00:07:36.846
a pored toga imamo i doks u jezgru.

00:07:36.870 --> 00:07:41.185
Pogledajte, otkrili smo
ne samo da su tumori prestali da rastu,

00:07:41.209 --> 00:07:43.725
već su se zapravo smanjili

00:07:43.749 --> 00:07:46.164
i bili uklonjeni u nekim slučajevima.

00:07:46.188 --> 00:07:49.444
Tumori su se zaista povlačili.

NOTE Paragraph

00:07:49.859 --> 00:07:52.541
(Aplauz)

NOTE Paragraph

00:07:57.630 --> 00:08:01.628
Sjajna stvar u vezi sa ovim pristupom
jeste to da može biti personalizovan.

00:08:01.652 --> 00:08:04.488
Možemo dodati
više različitih slojeva siRNK-a

00:08:04.512 --> 00:08:08.070
da bismo se usmerili na različite mutacije
i mehanizme odbrane tumora.

00:08:08.094 --> 00:08:11.379
Možemo staviti i različite lekove
u središte nanočestice.

00:08:11.946 --> 00:08:15.153
Kako doktori budu saznavali
kako da testiraju pacijente

00:08:15.177 --> 00:08:18.951
i shvatali određene
genetske tipove tumora,

00:08:18.975 --> 00:08:20.525
mogu nam pomoći da odredimo

00:08:20.555 --> 00:08:22.741
kojim pacijentima
može koristiti ova strategija

00:08:22.741 --> 00:08:25.019
i koje blokatore gena možemo da koristimo.

NOTE Paragraph

00:08:26.410 --> 00:08:29.313
Rak jajnika me posebno dira u žicu.

00:08:29.337 --> 00:08:31.310
To je vrlo agresivan rak,

00:08:31.334 --> 00:08:34.219
delom zato što se otkriva
u vrlo kasnim fazama,

00:08:34.243 --> 00:08:35.690
kada je dosta napredovao

00:08:35.714 --> 00:08:37.990
i postoji veliki broj genetskih mutacija.

00:08:38.566 --> 00:08:41.555
Nakon prve ture hemoterapije,

00:08:41.579 --> 00:08:45.969
rak se vraća kod 75 odsto pacijenata

00:08:46.333 --> 00:08:49.159
i obično se vraća u obliku
koji je otporan na lekove.

00:08:50.215 --> 00:08:51.909
Rak jajnika visokog stepena

00:08:51.933 --> 00:08:54.100
je jedan od najvećih superzlikovaca.

00:08:54.124 --> 00:08:56.036
Sada usmeravamo naše superoružje

00:08:56.060 --> 00:08:57.376
ka njegovom porazu.

NOTE Paragraph

00:08:59.375 --> 00:09:00.637
Kao istraživač,

00:09:00.661 --> 00:09:03.516
obično nemam priliku
da radim sa pacijentima.

00:09:04.134 --> 00:09:06.581
Ipak, nedavno sam upoznala majku

00:09:06.605 --> 00:09:11.502
koja je preživela rak jajnika,
Mimi, kao i njenu ćerku Pejdž.

00:09:12.257 --> 00:09:16.361
Duboko me je inspirisao optimizam i snaga

00:09:16.385 --> 00:09:18.478
koje su ispoljile majka i ćerka,

00:09:19.495 --> 00:09:22.187
kao i njihova priča hrabrosti i podrške.

00:09:23.119 --> 00:09:26.522
Na tom događaju smo govorili
o različitim tehnologijama

00:09:26.546 --> 00:09:27.925
usmerenim protiv raka.

00:09:28.355 --> 00:09:29.664
Mimi je bila u suzama

00:09:29.688 --> 00:09:32.515
dok je objašnjavala kako joj saznanje
o ovim nastojanjima

00:09:32.539 --> 00:09:34.749
daje nadu za buduće generacije,

00:09:34.773 --> 00:09:36.658
uključujući njenu ćerku.

00:09:37.339 --> 00:09:38.863
To me je zaista dirnulo.

00:09:39.524 --> 00:09:42.703
Ne radi se samo o izgradnji
veoma elegantne nauke.

00:09:43.140 --> 00:09:45.239
Radi se o menjanju života ljudi.

00:09:46.330 --> 00:09:49.541
Radi se o razumevanju moći inženjeringa

00:09:49.565 --> 00:09:51.446
na molekularnom nivou.

NOTE Paragraph

00:09:51.470 --> 00:09:55.553
Znam da će, dok studenti poput Pejdž
budu napredovali u svojim karijerama,

00:09:55.577 --> 00:09:57.517
otvoriti nove mogućnosti za bavljenje

00:09:57.537 --> 00:10:00.431
nekim od velikih svetskih problema
u oblasti zdravlja,

00:10:00.455 --> 00:10:05.454
uključujući rak jajnika,
neurološka oboljenja, infektivne bolesti,

00:10:06.104 --> 00:10:10.045
baš kao što je hemijski inženjering
našao način da meni otvori vrata

00:10:10.437 --> 00:10:13.071
i pružio način inženjeringa

00:10:13.095 --> 00:10:16.627
na najsitnijem, molekularnom nivou,

00:10:16.651 --> 00:10:19.214
da bi doneo isceljenje na ljudskom nivou.

NOTE Paragraph

00:10:19.797 --> 00:10:20.955
Hvala.

NOTE Paragraph

00:10:20.979 --> 00:10:23.299
(Aplauz)