Bilo mi je 17 godina kad sam se
odlučila za buduću karijeru.
Stajala sam vani
tijekom vruće ljetne noći na Floridi,
samo nekoliko kilometara od oceana.
Čekala sam da se čudo dogodi.
To ljeto imala sam povlasticu
raditi kao pripravnik
u NASA-inom Svemirskom centru Kennedy,
a čudo koje sam čekala
bilo je lansiranje
svemirske letjelice Columbia,
koja je nosila Chandra
opservatorij rengenskih zraka,
teleskop koji bi omogućio znanstvenicima
da zavire u granice crnih rupa.
Svo nebo ispunilo se svjetlošću.
Bilo je poput dana usred noći.
Uskoro smo mogli osjetiti tutnjavu
motora kako vibriraju u našim prsima.
I to nije bilo čudo,
to je bio udruženi trud
tima od tisuću ljudi
koji su radili zajedno
kako bi učinili nemoguće stvarnim.
Ja sam se htjela pridružiti tom timu.
Stoga sam se prijavila na sveučilište gdje
bih mogla studirati svemirski inženjering.
Sljedeće godine
započela sam na MIT-u
svoju obuku u inženjerstvu
i pridružila se studentskom projektu
izgradnje svemirskih robota.
Sve je išlo kao što sam i planirala,
jedino što sam bila
zbunjena oko nečeg važnog.
Dakle, moja zbunjenost se pojavila
tijekom mojih ljetnih praznika.
Putovala sam u školu u Keniji,
gdje sam volontirala radeći
s djevojčicama dobi od 5 do 17 godina,
davala im instrukcije iz
engleskog, matematike i prirode.
One su me učile pjesmama na svahiliju.
Uglavnom sam vrijeme provodila
upoznavajući se s djevojčicama,
uživajući u njihovom društvu.
Vidjela sam da su te cure
i vođe u njihovoj zajednici
nadilazili vrlo važne prepreke
kako bi omogućili ovim djevojčicama
da imaju najbolje šanse u životu.
Htjela sam se pridružiti tom timu.
Htjela sam biti dijelom tima
koji će pomoći razbiti te prepreke
i poboljšati živote
djevojčica diljem svijeta.
No, bojala sam se da
studiranje svemirskog inženjeringa
nije baš najkorisnije.
Bojala sam se da ovaj tim u Keniji
ne može koristiti tehnologiju
o kojoj sam ja učila o svemiru.
Srećom, saznala sam da sam u krivu.
Vratila sam se i opet radila
kao pripravnik u NASA-i
i ovaj put
mentor me naučio
da se zemlje poput Kenije koriste
svemirskom tehnologijom već desetljećima
kako bi poboljšale
život u svojim državama.
Tada sam znala da bih mogla
imati karijeru u svemiru
i u razvoju.
Ova ideja nije nova.
Naime, 1967. udružile su se nacije svijeta
kako bi potpisale Ugovor o svemiru.
Ovaj Ugovor dao je odvažnu izjavu
govoreći: "istraživanje
i korištenje svemira
trebalo bi se odvijati
u korist svih ljudi,
bez obzira na njihovu razinu
ekonomskog i znanstvenog razvoja".
Nismo uistinu održali ovaj ideal,
iako su ljudi radili desetljećima
kako bi to učinili stvarnim.
Sile poput kolonijalizma, rasizma
i nejednakosti spolova
zapravo su isključile mnoge
ljude od pogodnosti svemira
i uvjerile nas da je svemir za pojedince
ili za bogataše ili elitu.
No, ne možemo si priuštiti ovaj stav,
jer je svijet uključen u ključnu misiju
poboljšanja života za sve.
Naš nacrt za ovu misiju proizlazi
iz 17 Ciljeva o održivom razvoju
Ujedinjenih Naroda.
Sve države članice UN-a su se složile
da su to prioriteti od sada do 2030.
Ovi ciljevi daju nam ključne
trenutke i prilike našeg vremena.
Prilike za okončavanje
ekstremnog siromaštva;
da osiguramo da svi imaju
pristup hrani i čistoj vodi.
Moramo težiti ovim ciljevima
kao globalna zajednica.
A svemirska tehnologija
podupire održivi razvoj.
Zapravo, postoji šest svemirskih usluga
koje nam mogu pomoći u
ostvarivanju Ciljeva o održivom razvoju.
Tijekom sljedećih nekoliko minuta,
istražimo ovih šest usluga
i pogledajmo primjere kako one
podupiru bar neke od ciljeva.
Jeste li spremni?
U redu.
Komunikacijski sateliti daju
pristup telefonu i internetskim uslugama
gotovo bilo kojem mjestu na Zemlji.
Ovo je od iznimne važnosti tijekom
oporavka od prirodnih katastrofa.
Kada je tajfun Haiyan pogodio FIlipine,
morale su se popraviti
lokalne komunikacijske mreže
i timovi su donosili
antenske nizove na napuhavanje
koji su se mogli priključiti na satelite.
Ovo je bilo korisno tijekom
vremena popravka i oporavka.
Sateliti za pozicioniranje
govore nam gdje smo mi
tako što nam kažu gdje su oni.
Znanstvenici koriste ovu tehnologiju
u praćenju ugroženih životinja u divljini.
Ova kornjača opremljena je sustavom
koji može primiti podatke o
lokaciji od satelita za pozicioniranje,
a oni šalju podatke
o lokaciji znanstvenicima
putem komunikacijskih satelita.
Znanstvenici mogu koristiti ovo znanje
kako bi donosili bolje smjernice
i pomogli odrediti kako
održati te životinje živima.
Sateliti za promatranje Zemlje.
Oni nam govore što se
događa u našoj okolini.
Trenutačno postoji oko 150 satelita
kojima upravlja preko
60 vladinih agencija,
a to su samo one koje promatraju Zemlju.
U međuvremenu, tvrtke
nadopunjuju ovaj popis.
Većina vlada pruža podatke
od satelita besplatno na internetu.
Neki od tih satelita
pružaju slike poput ove,
koja vam pokazuje što
biste vidjeli kroz kameru.
Ova slika pokazuje
poljoprivredno zemljište u Kansasu.
Međutim, većina Zemljinih
opservacijskih satelita
uopće ne slika.
Oni uzimaju mjere,
zatim kombiniraju te mjere
s kompleksnim računalnim modelima
i stvaraju prekrasne, globalne
vizualizacije poput ove,
pokazujući oceanske struje
i temperaturu oceana diljem svijeta.
Ili možemo pogledati na sol, dim
i prašinu u atmosferi;
na globalni pad oborina
poput kiše i snijega;
na godišnji ciklus vegetacije
na zemlji i u oceanu.
Dakle, znanstvenici mogu iskoristiti
ove podatke o padu oborina i vegetaciji
u svrhu razumijevanja
koja područja na Zemlji
su u opasnosti od gladi ili suše
i pružati te podatke kako bi
pomogli organizacijama
u pripremi zaliha hrane prije nego što
glad postane ozbiljan problem.
U svemiru imamo laboratorij u orbiti
na Međunarodnoj svemirskoj postaji.
Vozilo i unutrašnjost
su u stanju slobodnog pada
oko Zemlje
te na njih nema utjecaja gravitacije.
Zbog toga to nazivamo mikrogravitacijom.
Kad se astronauti nađu
u mikrogravitacijskoj okolini,
njihova tijela reagiraju
kao da ubrzano stare.
Kosti i mišići oslabe,
njihov krvožilni i
imunološki sustav se promijene.
Budući da znanstvenici proučavaju kako
održati astronaute zdravima u svemiru,
možemo preuzeti vježbe
i tehnike koje astronauti koriste
i prenijeti ih ljudima na Zemlji
kako bismo ovdje poboljšali zdravlje.
Često se dogodi da kad razvijamo
tehnologiju za astronaute i istraživanje,
ili za svemirske letjelice,
možemo prenijeti te izume
za poboljšanje života na Zemlji.
Evo jedan od mojih omiljenih.
Ovo je sustav za filtriranje vode,
njegova ključna sastavnica
je temeljena na tehnologiji
za filtraciju otpadne vode
na svemirskoj postaji.
Trenutno se koristi diljem svijeta.
Svemir je također
beskonačan izvor inspiracije,
putem učenja,
putem istraživanja i astronomije
i onog prastarog iskustva
zurenja u zvijezde.
Sada se zemlje diljem svijeta
uključuju u poboljšanje
vlastitog razvoja
tako što povećavaju vlastito znanje
iz inženjerstva, znanosti i svemira.
Upoznajmo neke od najnovijih
svjetskih satelitskih inženjera.
Ovo je Elyka Abello iz Venezuele.
Elyka se obučava za satelitskog inženjera
kao dio njezinog državnog
satelitskog programa u Venezueli.
Ona je dizajnirala softverski alat
koji dopušta njezinom timu bolji dizajn
pogonskog sustava za inženjerstvo.
Ovo je Adel Castillo-Duran
s Filipina.
Adel je i meteorologinja
i satelitska inženjerka
koja koristi podatke satelita
u svojoj vremenskoj prognozi.
I konačno, upoznajte Halu.
Hala je iz Sudana.
Dok je studirala elektrotehniku
na preddiplomskom studiju
u Khartoumu,
ona i nekoliko studenata
odlučili su izraditi vlastiti satelit.
Poslije je Hala dobila stipendiju
za studiranje satelitskog inženjerstva
na diplomskom studiju.
Ove priče koje sam s vama podijelila
sve pokazuju da je svemir uistinu
koristan za održivi razvoj
i za dobrobit svih ljudi.
No, imamo još posla,
jer još postoje prepreke
koje isključuju ljude od svemira
i ograničavaju učinak ove tehnologije.
Za mnoge ljude, podaci o
promatranju Zemlje su složeni.
Usluge komunikacijskih
satelita previše su skupe.
Istraživanje mikrogravitacije
se doima jednostavno nepristupačnim.
To je ono što me motivira kao profesora
u MIT-evom Medijskom laboratoriju.
Nedavno sam osnovala novu istraživačku
grupu nazvanu "Svemir omogućen".
Radimo na razbijanju barijera
koje ograničavaju pogodnosti svemira.
Također ćemo razviti buduće primjene
koje će nastaviti
doprinositi održivom razvoju.
Radit ćemo na tome
dok uistinu ne budemo mogli reći
da je svemir za dobrobit svih ljudi
i da nam je svemir svima omogućen.
Hvala vam.
(Pljesak)