WEBVTT

00:00:01.440 --> 00:00:04.136
Temmuz 1911'de,

00:00:04.160 --> 00:00:07.450
35 yaşında ve Yale mezunu bir profesör,

00:00:07.450 --> 00:00:11.056
ekibiyle yağmur ormanındaki
kampından yola çıktı.

00:00:11.080 --> 00:00:13.216
Sarp bir tepeyi çıktıktan

00:00:13.240 --> 00:00:15.656
ve alnındaki teri sildikten sonra,

00:00:15.680 --> 00:00:18.976
altındaki manzarada 
gördüklerini betimledi.

00:00:19.000 --> 00:00:22.176
Yağmur ormanının
gür yapraklarının arasından,

00:00:22.200 --> 00:00:24.310
granitten yapılma binaların

00:00:24.310 --> 00:00:28.386
muazzam bir labirent oluşturduğunu gördü.

00:00:29.176 --> 00:00:30.570
Bu projenin ilginç özelliği,

NOTE Paragraph

00:00:30.570 --> 00:00:33.566
National Geographic'in 
desteklediği ilk proje olması

00:00:33.566 --> 00:00:38.216
ve 1912'de derginin kapak
fotoğrafı olmasıdır.

00:00:38.466 --> 00:00:40.790
Bahsettiğim profesör, bölgeyi çekmek için

00:00:40.790 --> 00:00:43.946
çağdaş fotoğrafçılık kullandı ve

00:00:43.946 --> 00:00:47.796
böylece keşiflere karşı
bakış açımızı değiştirdi.

00:00:47.796 --> 00:00:50.286
Bölgenin ismi Machu Picchu,

NOTE Paragraph

00:00:50.286 --> 00:00:54.026
keşfedip ortaya çıkaran
ise Hiram Bingham.

00:00:55.016 --> 00:00:56.770
Bölgeyi ilk gördüğünde

00:00:56.770 --> 00:00:58.806
"Bu, imkânsız bir hayal gibi,

00:00:58.806 --> 00:01:01.810
neresi acaba?" diye sordu.

00:01:02.370 --> 00:01:03.830
Bugün,

NOTE Paragraph

00:01:03.830 --> 00:01:06.786
yani 100 yıl sonra,

00:01:06.786 --> 00:01:11.436
hepinizi, benimle -37 yaşında ve
Yale mezunu bir profesörle-

00:01:11.436 --> 00:01:14.626
müthiş bir yolculuğa davet ediyorum.

00:01:14.756 --> 00:01:16.206
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:01:16.206 --> 00:01:19.936
En gelişmiş teknolojiyi kullanıp

NOTE Paragraph

00:01:19.936 --> 00:01:22.726
bütün bir ülkenin haritasını çıkaracağız.

00:01:23.096 --> 00:01:25.880
Bu, Hiram Bingham'in
başlatmış olduğu bir amaç

00:01:25.880 --> 00:01:30.236
ve biz, arkeolojik keşfi önceden
mümkün olmamış

00:01:30.236 --> 00:01:33.776
bir şekilde detaylandırıp

00:01:33.776 --> 00:01:38.596
ve serbestleştirip dünyaya yayıyoruz.

00:01:38.816 --> 00:01:41.460
İşte ben bu yüzden, bugün,

NOTE Paragraph

00:01:41.460 --> 00:01:43.786
çok heyecanlıyım, çünkü

00:01:43.786 --> 00:01:47.556
2016 TED Ödülü platformunu,

00:01:47.556 --> 00:01:51.836
Latin Amerika'da, Peru'da,

00:01:51.836 --> 00:01:54.690
başlatacağımızı size duyurmaktan 
onur duyuyorum.

00:01:55.070 --> 00:01:56.690
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:01:56.690 --> 00:01:58.460
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:02:01.990 --> 00:02:04.790
Hiram Bingham'in imkânsız hayalini

NOTE Paragraph

00:02:04.790 --> 00:02:06.746
beraber paylaşabileceğimiz,

00:02:06.746 --> 00:02:10.385
mükemmel bir geleceğe dönüştüreceğiz.

00:02:11.525 --> 00:02:13.826
Tabii ki Peru'nun sadece
Machu Picchu'su yok.

NOTE Paragraph

00:02:13.826 --> 00:02:16.406
Aynı zamanda göz kamaştırıcı
mücevherleri de var.

00:02:16.636 --> 00:02:18.356
Örneğin şurada görebildiğiniz gibi.

00:02:18.356 --> 00:02:21.986
İnanılmaz Moche denilen,
insan figürlü çömlekleri var.

00:02:22.486 --> 00:02:23.946
Nazca çizgileri

00:02:23.946 --> 00:02:26.326
ve inanılmaz dokumaları var.

00:02:26.956 --> 00:02:29.280
TED Ödül platformu olarak

00:02:29.280 --> 00:02:32.286
bazı organizayonlarla işbirliği yapacağız.

00:02:32.666 --> 00:02:35.416
İlk olarak, yüksek çözünürlüklü

00:02:35.416 --> 00:02:38.926
ticari uydu görüntüsü 
tedarikçisi DigitalGlobe ile.

00:02:39.436 --> 00:02:41.476
Bize kitle kaynağı platformu

00:02:41.476 --> 00:02:43.576
oluşturmada yardımcı olacaklar.

00:02:43.576 --> 00:02:46.146
MH370 uçak kazasında uçağı araştırmak için

00:02:46.146 --> 00:02:49.206
belki bazılarınız bu teknolojiyi
daha önceden kullanmıştır.

00:02:49.746 --> 00:02:52.566
Tabii ki, bize uydu görüntüsü
de sağlayacaklar.

00:02:52.566 --> 00:02:54.536
National Geographic, eğitimde ve

00:02:54.536 --> 00:02:56.696
araştırmada bize yardımcı olacak.

00:02:56.720 --> 00:03:00.106
Aynı zamanda, biraz önce gördüğünüz


00:03:00.106 --> 00:03:04.136
arşivlenmiş fotoğraflar ve
belgesellerden oluşan

00:03:04.160 --> 00:03:07.696
geniş bir içerik sağlayacak.

00:03:07.720 --> 00:03:09.910
Çok heyecanlıyım, çünkü

00:03:09.910 --> 00:03:12.416
şimdiden platformu oluşturmaya başladık.

NOTE Paragraph

00:03:12.470 --> 00:03:13.896
Şimdi harika kısıma geldik.

00:03:13.920 --> 00:03:16.496
Chase Childs önderliğindeki ekibim,

00:03:16.520 --> 00:03:19.936
uydu görüntülerine bakmaya başladı.

00:03:19.960 --> 00:03:23.176
Şu anda gördüğünüz 0,3 metrelik bir veri.

00:03:23.200 --> 00:03:25.416
Bu, Kuzey Peru'daki
Chan Chan isimli bölge.

00:03:25.440 --> 00:03:27.416
Milattan sonra 850'ye dayanıyor.

00:03:27.440 --> 00:03:30.216
Gerçekten çok ilginç bir şehir
ve şimdi yakınlaştıralım.

00:03:30.216 --> 00:03:34.216
Bu, hepinizin görüp anlayabileceği
kalitede bir veri.

00:03:34.240 --> 00:03:37.256
Birbirinden ayrı binalar görebilirsiniz.

00:03:37.280 --> 00:03:40.656
Şimdiden, önceden
keşfedilmemiş yerler bulduk.

00:03:40.680 --> 00:03:43.336
Size şimdiden söyleyebilirim,
bu platform sayesinde

00:03:43.360 --> 00:03:46.976
önceden keşfedilmemiş
yerler keşfedeceksiniz.

00:03:47.000 --> 00:03:48.496
Örneğin, bunun gibi

00:03:48.520 --> 00:03:50.816
ve oldukça büyük olan bunun gibi.

00:03:50.840 --> 00:03:55.140
Maalesef, büyük ölçüde yağmalanmış
yerler de bulmaya başladık,

00:03:55.140 --> 00:03:56.576
burada gördüğünüz gibi.

00:03:56.600 --> 00:03:58.616
Peru'da birçok bölge tehdit altında,

00:03:58.640 --> 00:04:00.696
ancak iyi haber, bütün bu verilerin,

00:04:00.720 --> 00:04:03.170
bunun gibi yerleri korumaya çalışan

00:04:03.170 --> 00:04:05.080
arkeologlarla paylaşılacak olması.

NOTE Paragraph

00:04:06.280 --> 00:04:08.480
Kısa zaman önce Peru'daydım,

00:04:08.480 --> 00:04:10.976
Kültür Bakanı ve UNESCO ile görüştüm.

00:04:11.000 --> 00:04:13.176
Beraber sıkı bir işbirliği
içinde olacağız.

00:04:13.200 --> 00:04:14.886
Tahmin edebileceğiniz gibi,

00:04:14.886 --> 00:04:17.216
site İngilizce ve İspanyolca olacak.

00:04:17.240 --> 00:04:19.755
Böylece Peru'da ve
bütün Latin Amerika'daki

00:04:19.755 --> 00:04:23.216
insanların da katılımını sağlayabileceğiz.

00:04:23.240 --> 00:04:26.660
Projemizin yöneticilerinden ve
araştırmacılarından biri de,

00:04:26.660 --> 00:04:29.376
burada gördüğünüz Dr. Luis Jaime Castillo,

00:04:29.400 --> 00:04:31.696
Catholic Üniversitesi'nde profesör.

00:04:31.720 --> 00:04:35.736
Perulu itibarlı bir arkeolog ve
eski başkan yardımcısı olarak,

00:04:35.760 --> 00:04:39.640
Dr. Castillo, verileri arkeologlarla
paylaşmakta bize yardımcı olacak.

00:04:39.640 --> 00:04:42.656
Böylece onlar da bu bölgeleri, 
kendi başlarına keşfedebilecek.

00:04:42.656 --> 00:04:44.376
Kendisi, mükemmel bir 
drone (insansız uçak)

00:04:44.376 --> 00:04:45.996
haritacılığı programını da yönetmekte.

00:04:45.996 --> 00:04:48.736
Programın bazı fotoğraflarını
görmektesiniz.

00:04:48.760 --> 00:04:51.576
Bu veriler, platformumuza 
dâhil edilecek ve

00:04:51.600 --> 00:04:54.934
keşfedebilmeniz için bölgeleri
görüntülememize yardımcı olacak.

NOTE Paragraph

00:04:56.240 --> 00:04:58.876
Eğitim, kitlelere ulaşma ve
bölgeleri koruma konusunda

00:04:58.876 --> 00:05:01.576
bize yardımcı olacak daimi partnerimiz,

00:05:01.600 --> 00:05:03.505
Dr. Larry Coben önderliğindeki,

00:05:03.529 --> 00:05:06.419
Sustainable Preservation Initiative 
(Sürdürülebilir Koruma Girişimi).

00:05:07.320 --> 00:05:09.216
Belki bazılarınız farkında olmayabilir

00:05:09.216 --> 00:05:11.166
ama dünyanın en sefil toplumları,

00:05:11.166 --> 00:05:14.656
en ünlü arkeolojik bölgelerle
iç içe yaşamakta.

00:05:14.680 --> 00:05:16.136
SPI'nin yaptığı,

00:05:16.160 --> 00:05:18.136
bu toplumları ve özellikle kadınları

00:05:18.160 --> 00:05:20.266
yeni ekonomik bakış açılarıyla

00:05:20.266 --> 00:05:23.056
ve iş eğitimiyle güçlendirmek.

00:05:23.080 --> 00:05:26.220
Bunun için onları, 
turistlere satılacak olan

00:05:26.220 --> 00:05:28.496
el sanatı ürünleri konusunda eğitmekte.

00:05:28.520 --> 00:05:31.770
Bu, kadınların kültürel
miraslarına sahip çıkma

00:05:31.770 --> 00:05:34.376
ve korumaları konusunda teşvik ediyor.

00:05:34.400 --> 00:05:38.336
Lima'nın yakınlarındaki ünlü
arkeolojik bölge Pachacamac'da,

00:05:38.360 --> 00:05:42.976
bu kadınların 24'ü ile 
zaman geçirme fırsatına sahip oldum.

00:05:43.000 --> 00:05:45.416
Bu kadınlar inanılmaz
derecede ilham verici.

00:05:45.440 --> 00:05:48.840
Mükemmel olansa, SPI'nin, 
sizin keşfedeceğiniz bölgelerin

00:05:48.840 --> 00:05:52.000
yakınlarındaki toplumları
geliştirip dönüştüreceği.

NOTE Paragraph

00:05:52.800 --> 00:05:54.936
Peru sadece bir başlangıç.

00:05:54.960 --> 00:05:57.576
Bu platformu dünyaya yayacağız.

00:05:57.600 --> 00:05:59.756
Şimdiden bize yardımcı olmaya can atan,

00:05:59.756 --> 00:06:03.330
dünyanın her tarafındaki insanlardan
-- profesörlerden, eğitimcilerden,

00:06:03.330 --> 00:06:07.066
öğrencilerden, arkeologlardan --
binlerce e-posta aldım.

00:06:07.066 --> 00:06:11.696
Doğrusu, şimdiden bize keşfetmemiz
için mükemmel yerler öneriyorlar,

00:06:11.720 --> 00:06:13.576
Atlantis de dâhil.

00:06:13.600 --> 00:06:15.690
Atlantis'i inceleyeceğimizden
emin değilim

00:06:15.690 --> 00:06:17.456
ama asla bilemezsiniz.

NOTE Paragraph

00:06:17.480 --> 00:06:20.576
Bu platformu başlattığımız
için çok heyecanlıyım.

00:06:20.600 --> 00:06:23.376
Bu yılın sonuna resmi olarak
başlatılmış olacak.

00:06:23.400 --> 00:06:26.866
Söylemek istediğim, benim
ekibimin geçen haftalarda

00:06:26.866 --> 00:06:30.616
keşfetmiş olduğu, bütün
insanların keşfedeceklerinin,

00:06:30.640 --> 00:06:35.056
hayal gücümüzün ötesinde
olacağının göstergesidir.

00:06:35.080 --> 00:06:38.136
Alpacas yünlerinizi giymeyi unutmayın.

NOTE Paragraph

00:06:38.160 --> 00:06:39.496
Çok teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:06:39.520 --> 00:06:41.336
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:06:41.360 --> 00:06:42.576
Teşekkür ederim.

00:06:42.612 --> 00:06:44.232
(Alkışlar)