Temmuz 1911'de, 35 yaşında ve Yale mezunu bir profesör, ekibiyle yağmur ormanındaki kampından yola çıktı. Sarp bir tepeyi çıktıktan ve alnındaki teri sildikten sonra, altındaki manzarada gördüklerini betimledi. Yağmur ormanının gür yapraklarının arasından, granitten yapılma binaların muazzam bir labirent oluşturduğunu gördü. Bu projenin ilginç özelliği, National Geographic'in desteklediği ilk proje olması ve 1912'de derginin kapak fotoğrafı olmasıdır. Bahsettiğim profesör, bölgeyi çekmek için çağdaş fotoğrafçılık kullandı ve böylece keşiflere karşı bakış açımızı değiştirdi. Bölgenin ismi Machu Picchu, keşfedip ortaya çıkaran ise Hiram Bingham. Bölgeyi ilk gördüğünde "Bu, imkânsız bir hayal gibi, neresi acaba?" diye sordu. Bugün, yani 100 yıl sonra, hepinizi, benimle -37 yaşında ve Yale mezunu bir profesörle- müthiş bir yolculuğa davet ediyorum. (Alkışlar) En gelişmiş teknolojiyi kullanıp bütün bir ülkenin haritasını çıkaracağız. Bu, Hiram Bingham'in başlatmış olduğu bir amaç ve biz, arkeolojik keşfi önceden mümkün olmamış bir şekilde detaylandırıp ve serbestleştirip dünyaya yayıyoruz. İşte ben bu yüzden, bugün, çok heyecanlıyım, çünkü 2016 TED Ödülü platformunu, Latin Amerika'da, Peru'da, başlatacağımızı size duyurmaktan onur duyuyorum. (Alkışlar) Teşekkür ederim. Hiram Bingham'in imkânsız hayalini beraber paylaşabileceğimiz, mükemmel bir geleceğe dönüştüreceğiz. Tabii ki Peru'nun sadece Machu Picchu'su yok. Aynı zamanda göz kamaştırıcı mücevherleri de var. Örneğin şurada görebildiğiniz gibi. İnanılmaz Moche denilen, insan figürlü çömlekleri var. Nazca çizgileri ve inanılmaz dokumaları var. TED Ödül platformu olarak bazı organizayonlarla işbirliği yapacağız. İlk olarak, yüksek çözünürlüklü ticari uydu görüntüsü tedarikçisi DigitalGlobe ile. Bize kitle kaynağı platformu oluşturmada yardımcı olacaklar. MH370 uçak kazasında uçağı araştırmak için belki bazılarınız bu teknolojiyi daha önceden kullanmıştır. Tabii ki, bize uydu görüntüsü de sağlayacaklar. National Geographic, eğitimde ve araştırmada bize yardımcı olacak. Aynı zamanda, biraz önce gördüğünüz arşivlenmiş fotoğraflar ve belgesellerden oluşan geniş bir içerik sağlayacak. Çok heyecanlıyım, çünkü şimdiden platformu oluşturmaya başladık. Şimdi harika kısıma geldik. Chase Childs önderliğindeki ekibim, uydu görüntülerine bakmaya başladı. Şu anda gördüğünüz 0,3 metrelik bir veri. Bu, Kuzey Peru'daki Chan Chan isimli bölge. Milattan sonra 850'ye dayanıyor. Gerçekten çok ilginç bir şehir ve şimdi yakınlaştıralım. Bu, hepinizin görüp anlayabileceği kalitede bir veri. Birbirinden ayrı binalar görebilirsiniz. Şimdiden, önceden keşfedilmemiş yerler bulduk. Size şimdiden söyleyebilirim, bu platform sayesinde önceden keşfedilmemiş yerler keşfedeceksiniz. Örneğin, bunun gibi ve oldukça büyük olan bunun gibi. Maalesef, büyük ölçüde yağmalanmış yerler de bulmaya başladık, burada gördüğünüz gibi. Peru'da birçok bölge tehdit altında, ancak iyi haber, bütün bu verilerin, bunun gibi yerleri korumaya çalışan arkeologlarla paylaşılacak olması. Kısa zaman önce Peru'daydım, Kültür Bakanı ve UNESCO ile görüştüm. Beraber sıkı bir işbirliği içinde olacağız. Tahmin edebileceğiniz gibi, site İngilizce ve İspanyolca olacak. Böylece Peru'da ve bütün Latin Amerika'daki insanların da katılımını sağlayabileceğiz. Projemizin yöneticilerinden ve araştırmacılarından biri de, burada gördüğünüz Dr. Luis Jaime Castillo, Catholic Üniversitesi'nde profesör. Perulu itibarlı bir arkeolog ve eski başkan yardımcısı olarak, Dr. Castillo, verileri arkeologlarla paylaşmakta bize yardımcı olacak. Böylece onlar da bu bölgeleri, kendi başlarına keşfedebilecek. Kendisi, mükemmel bir drone (insansız uçak) haritacılığı programını da yönetmekte. Programın bazı fotoğraflarını görmektesiniz. Bu veriler, platformumuza dâhil edilecek ve keşfedebilmeniz için bölgeleri görüntülememize yardımcı olacak. Eğitim, kitlelere ulaşma ve bölgeleri koruma konusunda bize yardımcı olacak daimi partnerimiz, Dr. Larry Coben önderliğindeki, Sustainable Preservation Initiative (Sürdürülebilir Koruma Girişimi). Belki bazılarınız farkında olmayabilir ama dünyanın en sefil toplumları, en ünlü arkeolojik bölgelerle iç içe yaşamakta. SPI'nin yaptığı, bu toplumları ve özellikle kadınları yeni ekonomik bakış açılarıyla ve iş eğitimiyle güçlendirmek. Bunun için onları, turistlere satılacak olan el sanatı ürünleri konusunda eğitmekte. Bu, kadınların kültürel miraslarına sahip çıkma ve korumaları konusunda teşvik ediyor. Lima'nın yakınlarındaki ünlü arkeolojik bölge Pachacamac'da, bu kadınların 24'ü ile zaman geçirme fırsatına sahip oldum. Bu kadınlar inanılmaz derecede ilham verici. Mükemmel olansa, SPI'nin, sizin keşfedeceğiniz bölgelerin yakınlarındaki toplumları geliştirip dönüştüreceği. Peru sadece bir başlangıç. Bu platformu dünyaya yayacağız. Şimdiden bize yardımcı olmaya can atan, dünyanın her tarafındaki insanlardan -- profesörlerden, eğitimcilerden, öğrencilerden, arkeologlardan -- binlerce e-posta aldım. Doğrusu, şimdiden bize keşfetmemiz için mükemmel yerler öneriyorlar, Atlantis de dâhil. Atlantis'i inceleyeceğimizden emin değilim ama asla bilemezsiniz. Bu platformu başlattığımız için çok heyecanlıyım. Bu yılın sonuna resmi olarak başlatılmış olacak. Söylemek istediğim, benim ekibimin geçen haftalarda keşfetmiş olduğu, bütün insanların keşfedeceklerinin, hayal gücümüzün ötesinde olacağının göstergesidir. Alpacas yünlerinizi giymeyi unutmayın. Çok teşekkür ederim. (Alkışlar) Teşekkür ederim. (Alkışlar)