1
00:00:01,440 --> 00:00:04,136
Во јули 1911год.,

2
00:00:04,160 --> 00:00:09,416
35 годишниот професор на Јеил тргна од 
кампот во џунглата

3
00:00:09,440 --> 00:00:11,056
со неговиот тим.

4
00:00:11,080 --> 00:00:13,216
По искачувањето на стрмен рид

5
00:00:13,240 --> 00:00:15,656
и по бришењето на потта од веѓите,

6
00:00:15,680 --> 00:00:18,976
тој опиша што гледа под него.

7
00:00:19,000 --> 00:00:22,176
Го здогледал под густата вегетација на
џунглата

8
00:00:22,200 --> 00:00:25,776
овој прекрасен лавиринт на структури

9
00:00:25,800 --> 00:00:27,096
изградени од гранит,

10
00:00:27,120 --> 00:00:29,336
прекрасно составени

11
00:00:29,360 --> 00:00:31,076
Тоа што е неверојатно за овој проект

12
00:00:31,076 --> 00:00:33,976
е тоа што е првиот финансиран од
Нешнл Џиографик,

13
00:00:34,000 --> 00:00:37,920
и стоел на насловната страна на магазинот
во 1912 год.

14
00:00:38,640 --> 00:00:42,776
Овој професор ја користел најдобрата 
опрема за фотографија

15
00:00:42,800 --> 00:00:44,456
да го забележи овој локалитет,

16
00:00:44,480 --> 00:00:47,976
засекогаш менувајќи го лицето на 
истражувањето.

17
00:00:48,000 --> 00:00:50,936
Овој локалитет беше Мачу Пикчу,

18
00:00:50,960 --> 00:00:53,960
откриен и истражен од Хирам Бингам.

19
00:00:54,081 --> 00:00:57,256
Кога го здогледал локалитетот, прашал,

20
00:00:57,280 --> 00:00:59,200
"Ова е невозможен сон.

21
00:00:59,840 --> 00:01:01,480
Што може да биде?"

22
00:01:02,360 --> 00:01:04,696
Денес,

23
00:01:04,720 --> 00:01:07,256
100 год. подоцна,

24
00:01:07,280 --> 00:01:11,496
ве канам на неверојатно патување со мене,

25
00:01:11,520 --> 00:01:14,416
37 годишен професор на Јеил.

26
00:01:14,440 --> 00:01:16,576
(Честитки)

27
00:01:16,600 --> 00:01:20,016
Нема да правиме ништо друго освен 
користење на најнова технологија

28
00:01:20,040 --> 00:01:22,960
за да мапираме една цела земја.

29
00:01:23,760 --> 00:01:26,696
Овој сон е започнат од Хирам Бингам,

30
00:01:26,720 --> 00:01:30,136
но го прошируваме низ светот,

31
00:01:30,160 --> 00:01:35,296
правејќи го археолошкото истражување
поотворено, инклузивно,

32
00:01:35,320 --> 00:01:38,240
на ниво кое претходно не било возможно.

33
00:01:39,200 --> 00:01:42,016
Поради ова сум многу возбудена

34
00:01:42,040 --> 00:01:44,136
да споделам со вас денеска

35
00:01:44,160 --> 00:01:49,416
дека ќе ја започнеме 2016 TED Prize 
платформата

36
00:01:49,440 --> 00:01:50,720
во Латинска Америка

37
00:01:51,640 --> 00:01:54,400
поточно во Перу.

38
00:01:55,040 --> 00:01:56,256
(Аплауз)

39
00:01:56,280 --> 00:01:57,640
Ви Благодарам.

40
00:02:01,880 --> 00:02:05,496
Ќе го земеме невозможниот сон на Хирам
Бингам

41
00:02:05,520 --> 00:02:08,735
и ќе го претвориме во неверојатна иднина

42
00:02:08,759 --> 00:02:11,616
која сите заедно можеме да ја споделиме.

43
00:02:11,640 --> 00:02:13,536
Перу го нема само Мачу Пикчу.

44
00:02:13,560 --> 00:02:16,536
Има навистина прекрасен накит,

45
00:02:16,560 --> 00:02:18,376
како што можете да видите овде.

46
00:02:18,400 --> 00:02:22,416
Има неверојатни Моче глинени човечки
фигури

47
00:02:22,440 --> 00:02:24,256
Ги има Назка линиите

48
00:02:24,280 --> 00:02:26,240
и неверојатен текстил.

49
00:02:26,800 --> 00:02:29,656
Како дел од TED Prize платформата,

50
00:02:29,680 --> 00:02:32,736
ќе створиме партнерство со некои 
организации,

51
00:02:32,760 --> 00:02:36,216
најпрво со DigitalGlobe, светскиот број 
еден снабдувач

52
00:02:36,240 --> 00:02:39,336
на комерцијални сателитски снимки со
висока резолуција.

53
00:02:39,360 --> 00:02:41,650
Ќе ни помогнат да ја изградиме

54
00:02:41,650 --> 00:02:44,156
оваа неверојатна платформа која ќе
собира информации.

55
00:02:44,156 --> 00:02:45,606
Можеби некој од вас ја користи

56
00:02:45,606 --> 00:02:49,656
со уривањето на MH370 и потрагата по
авионот.

57
00:02:49,680 --> 00:02:52,856
Секако тие ќе нè снабдуваат со 
сателитските снимки.

58
00:02:52,880 --> 00:02:56,696
Нешнл Џиографик ќе ни помогне со 
едукацијата и истражувањето.

59
00:02:56,720 --> 00:03:00,136
Исто така ќе нè снабдат и со богата 
содржина за платформата,

60
00:03:00,160 --> 00:03:04,136
вклучувајќи и некои архивски слики како 
онаа што ја видовте на почетокот

61
00:03:04,160 --> 00:03:07,696
исто така и некои документарни снимки.

62
00:03:07,720 --> 00:03:10,216
Веќе почнавме да ја градиме и 
планираме платформата,

63
00:03:10,216 --> 00:03:12,416
и многу сум возбудена.

64
00:03:12,440 --> 00:03:13,896
Еве интересен дел.

65
00:03:13,920 --> 00:03:16,496
Мојот тим воден од Чејс Чајлдс,

66
00:03:16,520 --> 00:03:19,936
веќе почна да ги разгледува сателитските
снимки.

67
00:03:19,960 --> 00:03:23,176
Се разбира овде можете да видите податоци
од 0.3-метри

68
00:03:23,200 --> 00:03:25,416
Овој локалитет се вика Чан Чан во Северно
Перу

69
00:03:25,440 --> 00:03:27,416
Датира од 850 год. п.н.е.

70
00:03:27,440 --> 00:03:29,816
Тоа е навистина интересен град, но да
зумираме.

71
00:03:29,840 --> 00:03:34,216
Ова е видот и квалитетот на податоците кои
сите вие ќе можете да ги видите.

72
00:03:34,240 --> 00:03:37,256
Можете да видите посебни структури,
градби.

73
00:03:37,280 --> 00:03:40,656
Почнавме да наоѓаме досега непознати
локации.

74
00:03:40,680 --> 00:03:43,336
Можеме да кажеме дека како дел од 
платформата,

75
00:03:43,360 --> 00:03:46,976
ќе ни помогнете да откриеме илјадници
претходно непознати локации,

76
00:03:47,000 --> 00:03:48,496
како овој овде,

77
00:03:48,520 --> 00:03:50,816
и можеби како овој поголемиот овде.

78
00:03:50,840 --> 00:03:55,296
За жал, почнавме и да наоѓаме големо ниво
на кражби на локациите,

79
00:03:55,320 --> 00:03:56,576
како што гледате овде.

80
00:03:56,600 --> 00:03:58,616
Многу локации во Перу се загрозени,

81
00:03:58,640 --> 00:04:00,826
но добрата вест е тоа што сите овие 
податоци

82
00:04:00,826 --> 00:04:03,736
ќе бидат споделени со археолози од
првите редови

83
00:04:03,760 --> 00:04:05,080
кои ги штитат овие локации.

84
00:04:06,280 --> 00:04:09,696
Неодамна бев во Перу, се сретнав со 
министерот за култура

85
00:04:09,720 --> 00:04:10,976
исто како и со УНЕСКО.

86
00:04:11,000 --> 00:04:13,176
Ќе бидеме блиски соработници со нив.

87
00:04:13,200 --> 00:04:14,456
Само за да знаете,

88
00:04:14,480 --> 00:04:17,216
локалитетот ќе биде на Англиски, а воедно
и на Шпански,

89
00:04:17,240 --> 00:04:19,255
што е апсолутно потребно за да се
осигура

90
00:04:19,279 --> 00:04:23,216
дека луѓето во Перу и низ Латинска Америка
можат да учествуваат.

91
00:04:23,240 --> 00:04:27,296
Нашиот главен истражувач е господинот што 
го гледате овде,

92
00:04:27,320 --> 00:04:29,376
Др. Луис Хаиме Кастило,

93
00:04:29,400 --> 00:04:31,696
професор на Католичкиот Универзитет.

94
00:04:31,720 --> 00:04:35,736
Како реномиран Перуански археолог и 
поранешен заменик-министер,

95
00:04:35,760 --> 00:04:39,896
Др. Кастило ќе ни помогне податоците да се
координираат и споделат со археолозите

96
00:04:39,920 --> 00:04:42,256
за тие да можат да истражуваат

97
00:04:42,280 --> 00:04:45,560
Тој исто така ја води програмата за 
мапирање со дронови,

98
00:04:45,560 --> 00:04:48,736
некои од снимките кои можете да ги видите
позади мене овде и овде.

99
00:04:48,760 --> 00:04:51,576
Овие податоци ќе бидат вметнати
во платформата,

100
00:04:51,600 --> 00:04:55,474
и исто така ќе ни помогне да снимиме некои
од локалитетите кои вие ќе ги најдете.

101
00:04:56,240 --> 00:04:58,376
Нашиот партнер

102
00:04:58,400 --> 00:05:01,576
кој ќе ни помогне со едукацијата,

103
00:05:01,600 --> 00:05:03,505
и со зачувување на компонентите

104
00:05:03,529 --> 00:05:05,529
е Sustainable Preservation Initiative,

105
00:05:05,553 --> 00:05:07,296
водена од Др. Лару Кобен.

106
00:05:07,320 --> 00:05:08,680
Некој од вас можеби не знае

107
00:05:08,680 --> 00:05:11,046
дека едни од најсиромашните заедници
на планетата

108
00:05:11,046 --> 00:05:14,656
се наоѓаат близу до некои од најпознатите
археолошки локалитети.

109
00:05:14,680 --> 00:05:16,136
Тоа што SPI го прави

110
00:05:16,160 --> 00:05:18,136
е зајакнување на овие заедници,

111
00:05:18,160 --> 00:05:19,936
во главно жените,

112
00:05:19,960 --> 00:05:23,056
со нови економски пристапи и бизнис
обуки.

113
00:05:23,080 --> 00:05:26,496
Тоа им помага да создадат прекрасни
ракотворби

114
00:05:26,520 --> 00:05:28,496
кои потоа ги продаваат на туристи.

115
00:05:28,520 --> 00:05:32,696
Ги потикнуваат жените да го ценат 
културното наследство

116
00:05:32,720 --> 00:05:34,376
и да го присвојат истото.

117
00:05:34,400 --> 00:05:38,336
Имав шанса да поминам некое време со 24
од овие жени

118
00:05:38,360 --> 00:05:42,976
на добро познатиот археолошки локалитет
Пачакамак, веднаш до Лима.

119
00:05:43,000 --> 00:05:45,416
Овие жени инспирираат,

120
00:05:45,440 --> 00:05:49,576
тоа што SPI го прави ќе ни помогне да ги
преобратиме заедниците

121
00:05:49,600 --> 00:05:52,360
близу некои локалитети кои вие ќе 
помогнете да се откријат

122
00:05:52,800 --> 00:05:54,936
Перу е само почетокот.

123
00:05:54,960 --> 00:05:57,576
Ќе ја прошириме оваа платформа низ светот,

124
00:05:57,600 --> 00:05:59,816
но веќе добив илјадници мејлови

125
00:05:59,840 --> 00:06:03,496
од луѓе насекаде низ светот -- 
професори, едукатори, студенти,

126
00:06:03,520 --> 00:06:07,056
и други археолози --
кои се возбудени да учествуваат.

127
00:06:07,080 --> 00:06:11,696
Всушност тие предложуваат интересни 
локации кои можеме да ги откриеме,

128
00:06:11,720 --> 00:06:13,576
вклучувајќи го и Атлантис.

129
00:06:13,600 --> 00:06:16,216
Не знам дали ќе го бараме Атлантис, но

130
00:06:16,240 --> 00:06:17,456
никогаш не се знае.

131
00:06:17,480 --> 00:06:20,576
Многу сум возбудена што ќе ја започнеме
оваа платформа.

132
00:06:20,600 --> 00:06:23,376
Формално ќе започне на крајот на годината.

133
00:06:23,400 --> 00:06:24,736
Морам да кажам,

134
00:06:24,760 --> 00:06:30,616
ако тоа што мојот тим го откри во минатите
неколку недели е индикатор,

135
00:06:30,640 --> 00:06:35,056
тоа што светот ќе го открие е надвор од
сите замисли.

136
00:06:35,080 --> 00:06:38,136
Задолжително држете се за вашите
алпаки.

137
00:06:38,160 --> 00:06:39,496
Ви Благодарам.

138
00:06:39,520 --> 00:06:41,336
(Аплауз)

139
00:06:41,360 --> 00:06:42,576
Ви Благодарам

140
00:06:42,600 --> 00:06:44,800
(Аплауз)