[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.03,0:00:08.54,Default,,0000,0000,0000,,Wat is een bipolaire stoornis?
Dialogue: 0,0:00:08.54,0:00:12.60,Default,,0000,0000,0000,,Het woord bipolair\Nbetekent 'twee uitersten'.
Dialogue: 0,0:00:12.60,0:00:16.78,Default,,0000,0000,0000,,Voor miljarden mensen over de hele wereld\Ndie aan een bipolaire stoornis lijden,
Dialogue: 0,0:00:16.78,0:00:20.40,Default,,0000,0000,0000,,is het leven in twee\Nverschillende realiteiten verdeeld:
Dialogue: 0,0:00:20.40,0:00:22.84,Default,,0000,0000,0000,,euforie en depressie.
Dialogue: 0,0:00:22.84,0:00:25.87,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn verschillende varianten\Nvan de bipolaire stoornis,
Dialogue: 0,0:00:25.87,0:00:27.82,Default,,0000,0000,0000,,ik wil er hier twee bespreken.
Dialogue: 0,0:00:27.82,0:00:31.92,Default,,0000,0000,0000,,Bij het type 1 wisselen euforische\Nperiodes en depressies elkaar af.
Dialogue: 0,0:00:31.92,0:00:36.51,Default,,0000,0000,0000,,Bij het type 2 zijn de euforische\Nepisodes korter en milder
Dialogue: 0,0:00:36.51,0:00:39.74,Default,,0000,0000,0000,,en houden de depressieve\Nperiodes langer aan.
Dialogue: 0,0:00:39.74,0:00:42.54,Default,,0000,0000,0000,,Voor iemand die tussen deze emoties\Nheen en weer schommelt,
Dialogue: 0,0:00:42.54,0:00:48.08,Default,,0000,0000,0000,,lijkt het soms onmogelijk de juiste balans\Nvoor een gezond leven te vinden.
Dialogue: 0,0:00:48.08,0:00:52.26,Default,,0000,0000,0000,,De hoge pieken van type 1 worden \Nook wel manische periodes genoemd\N
Dialogue: 0,0:00:52.26,0:00:56.78,Default,,0000,0000,0000,,en de emoties variëren van \Ngeïrriteerdheid tot onoverwinnelijkheid.
Dialogue: 0,0:00:56.78,0:01:01.22,Default,,0000,0000,0000,,Maar deze euforische episodes\Ngaan veel verder dan gewoon blijheid,
Dialogue: 0,0:01:01.22,0:01:03.85,Default,,0000,0000,0000,,wat nare symptomen teweegbrengt,\Nzoals te snel denken,
Dialogue: 0,0:01:03.85,0:01:05.34,Default,,0000,0000,0000,,slapeloosheid,
Dialogue: 0,0:01:05.34,0:01:06.52,Default,,0000,0000,0000,,snel praten,
Dialogue: 0,0:01:06.52,0:01:07.96,Default,,0000,0000,0000,,impulsieve acties
Dialogue: 0,0:01:07.96,0:01:10.12,Default,,0000,0000,0000,,en het nemen van grote risico's.
Dialogue: 0,0:01:10.12,0:01:12.90,Default,,0000,0000,0000,,Zonder behandeling worden\Ndeze episodes steeds frequenter,
Dialogue: 0,0:01:12.90,0:01:13.83,Default,,0000,0000,0000,,intensiever
Dialogue: 0,0:01:13.83,0:01:16.22,Default,,0000,0000,0000,,en houden steeds langer aan.
Dialogue: 0,0:01:16.22,0:01:20.63,Default,,0000,0000,0000,,De depressieve fase wordt gekenmerkt\Ndoor symptomen zoals:
Dialogue: 0,0:01:20.63,0:01:21.66,Default,,0000,0000,0000,,somberheid,\N
Dialogue: 0,0:01:21.66,0:01:23.72,Default,,0000,0000,0000,,verminderde interesse in hobby's,
Dialogue: 0,0:01:23.72,0:01:25.26,Default,,0000,0000,0000,,verandering in eetlust,
Dialogue: 0,0:01:25.26,0:01:27.86,Default,,0000,0000,0000,,lage eigendunk of extreem schuldig voelen,
Dialogue: 0,0:01:27.86,0:01:30.15,Default,,0000,0000,0000,,te veel of te weinig slaap,
Dialogue: 0,0:01:30.15,0:01:32.26,Default,,0000,0000,0000,,rusteloosheid of traagheid,
Dialogue: 0,0:01:32.26,0:01:35.56,Default,,0000,0000,0000,,of terugkerende suïcidegedachten.
Dialogue: 0,0:01:35.56,0:01:38.40,Default,,0000,0000,0000,,Eén tot drie procent\Nvan de volwassen wereldbevolking
Dialogue: 0,0:01:38.40,0:01:43.60,Default,,0000,0000,0000,,heeft last van de verschijnselen \Ndie bij een bipolaire stoornis horen.
Dialogue: 0,0:01:43.60,0:01:46.97,Default,,0000,0000,0000,,Meestal zijn deze mensen actieve, \Nproduktieve leden in de samenleving
Dialogue: 0,0:01:46.97,0:01:49.53,Default,,0000,0000,0000,,en worden hun levens, keuzes en relaties
Dialogue: 0,0:01:49.53,0:01:52.10,Default,,0000,0000,0000,,niet door deze stoornis bepaald.
Dialogue: 0,0:01:52.10,0:01:55.70,Default,,0000,0000,0000,,Maar toch zijn voor velen\Nde consequenties groot.
Dialogue: 0,0:01:55.70,0:01:59.43,Default,,0000,0000,0000,,De ziekte kan prestaties ondermijnen\Nop het gebied van studie en beroep,
Dialogue: 0,0:01:59.43,0:02:00.58,Default,,0000,0000,0000,,relaties,
Dialogue: 0,0:02:00.58,0:02:01.91,Default,,0000,0000,0000,,financiële zekerheid
Dialogue: 0,0:02:01.91,0:02:03.74,Default,,0000,0000,0000,,en persoonlijke veiligheid.\N
Dialogue: 0,0:02:05.30,0:02:08.41,Default,,0000,0000,0000,,Wat veroorzaakt een bipolaire stoornis?
Dialogue: 0,0:02:08.41,0:02:12.56,Default,,0000,0000,0000,,Volgens wetenschappers spelen de complexe\Nverbindingen in de hersenen een hoofdrol.
Dialogue: 0,0:02:12.56,0:02:15.95,Default,,0000,0000,0000,,Een gezond brein heeft\Nsterke verbindingen tussen zenuwcellen,
Dialogue: 0,0:02:15.95,0:02:18.57,Default,,0000,0000,0000,,omdat de hersenen voortdurend bezig zijn
Dialogue: 0,0:02:18.57,0:02:23.73,Default,,0000,0000,0000,,de niet-gebruikte en foute verbindingen\Ntussen zenuwcellen weg te snoeien.
Dialogue: 0,0:02:24.68,0:02:28.98,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een belangrijk proces,\Nomdat dit netwerk de plattegrond vormt
Dialogue: 0,0:02:28.98,0:02:31.39,Default,,0000,0000,0000,,van alles wat we doen.
Dialogue: 0,0:02:31.39,0:02:33.86,Default,,0000,0000,0000,,Met behulp van een\N3D-afbeelding van de hersenen
Dialogue: 0,0:02:33.86,0:02:38.10,Default,,0000,0000,0000,,heeft men ontdekt\Ndat het snoeiproces verstoord is
Dialogue: 0,0:02:38.10,0:02:40.77,Default,,0000,0000,0000,,bij mensen met een bipolaire stoornis.
Dialogue: 0,0:02:40.77,0:02:43.06,Default,,0000,0000,0000,,Dit betekent dat\Nhun zenuwcellen van slag zijn
Dialogue: 0,0:02:43.06,0:02:46.40,Default,,0000,0000,0000,,en een netwerk creëren\Nwaarin je de weg kwijtraakt.
Dialogue: 0,0:02:46.40,0:02:49.23,Default,,0000,0000,0000,,Met deze verwarrende\Nverbindingen als plattegrond
Dialogue: 0,0:02:49.23,0:02:53.94,Default,,0000,0000,0000,,ontwikkelen mensen met een bipolaire \Nstoornis abnormale gedachtes en gedrag.
Dialogue: 0,0:02:53.94,0:02:55.56,Default,,0000,0000,0000,,Ook psychotische verschijnselen,
Dialogue: 0,0:02:55.56,0:02:57.92,Default,,0000,0000,0000,,zoals verwarde spraak en gedrag,
Dialogue: 0,0:02:57.92,0:02:59.23,Default,,0000,0000,0000,,waanideeën,
Dialogue: 0,0:02:59.23,0:03:00.49,Default,,0000,0000,0000,,paranoia
Dialogue: 0,0:03:00.49,0:03:01.79,Default,,0000,0000,0000,,en hallucinaties
Dialogue: 0,0:03:01.79,0:03:05.96,Default,,0000,0000,0000,,kunnen tijdens extreme episodes\Nvan de ziekte voorkomen.
Dialogue: 0,0:03:05.96,0:03:11.38,Default,,0000,0000,0000,,Dit wordt veroorzaakt door een teveel\Naan de overdrachtsstof dopamine.
Dialogue: 0,0:03:11.38,0:03:17.45,Default,,0000,0000,0000,,Ondanks deze inzichten heeft een bipolaire\Nstoornis niet slechts één oorzaak.
Dialogue: 0,0:03:17.45,0:03:20.07,Default,,0000,0000,0000,,In feite is het een complex probleem.
Dialogue: 0,0:03:20.07,0:03:23.37,Default,,0000,0000,0000,,De amygdala in ons brein\Nis bijvoorbeeld betrokken bij het denken,
Dialogue: 0,0:03:23.37,0:03:24.78,Default,,0000,0000,0000,,het langetermijngeheugen
Dialogue: 0,0:03:24.78,0:03:26.83,Default,,0000,0000,0000,,en het verwerken van emoties.
Dialogue: 0,0:03:26.83,0:03:31.42,Default,,0000,0000,0000,,Hier kunnen verschillende factoren\Nzoals erfelijkheid en sociale trauma's
Dialogue: 0,0:03:31.42,0:03:36.61,Default,,0000,0000,0000,,afwijkingen creëren die symptomen\Nvan deze stoornis veroorzaken.
Dialogue: 0,0:03:36.61,0:03:38.64,Default,,0000,0000,0000,,De aandoening zit in de familie,
Dialogue: 0,0:03:38.64,0:03:42.20,Default,,0000,0000,0000,,dus we weten dat erfelijkheid\Neen belangrijke rol speelt.
Dialogue: 0,0:03:42.20,0:03:45.47,Default,,0000,0000,0000,,Maar dat betekent niet\Ndat er één bipolair gen is.
Dialogue: 0,0:03:45.47,0:03:48.52,Default,,0000,0000,0000,,Eigenlijk wordt de kans\Ndat je een bipolaire stoornis ontwikkelt
Dialogue: 0,0:03:48.52,0:03:52.01,Default,,0000,0000,0000,,bepaald door de interactie\Ntussen verschillende genen\N
Dialogue: 0,0:03:52.01,0:03:55.59,Default,,0000,0000,0000,,in een ingewikkeld samenspel\Ndat we nog steeds niet begrijpen.
Dialogue: 0,0:03:55.59,0:03:57.12,Default,,0000,0000,0000,,De oorzaken zijn ingewikkeld,
Dialogue: 0,0:03:57.12,0:04:02.36,Default,,0000,0000,0000,,dus de diagnose stellen\Nen leven met deze ziekte is een uitdaging.
Dialogue: 0,0:04:02.36,0:04:05.28,Default,,0000,0000,0000,,Desondanks is de stoornis\Ngoed te behandelen.
Dialogue: 0,0:04:05.28,0:04:09.80,Default,,0000,0000,0000,,Medicatie zoals lithium heeft een gunstig\Neffect op risicovolle gedachtes en gedrag
Dialogue: 0,0:04:09.80,0:04:11.97,Default,,0000,0000,0000,,door stemmingswisselingen te voorkomen.
Dialogue: 0,0:04:11.97,0:04:17.86,Default,,0000,0000,0000,,Deze stemmingsstabilisatoren verminderen\Nafwijkende activiteiten in het brein
Dialogue: 0,0:04:17.86,0:04:21.07,Default,,0000,0000,0000,,en versterken de bruikbare\Nverbindingen tussen zenuwcellen.
Dialogue: 0,0:04:21.07,0:04:24.45,Default,,0000,0000,0000,,Andere vaak voorgeschreven\Nmedicijnen zijn antipsychotica,
Dialogue: 0,0:04:24.45,0:04:27.28,Default,,0000,0000,0000,,die het effect van dopamine beïnvloeden,
Dialogue: 0,0:04:27.28,0:04:29.35,Default,,0000,0000,0000,,of elektroconvulsieve therapie,
Dialogue: 0,0:04:29.35,0:04:32.84,Default,,0000,0000,0000,,waarbij een zorgvuldig georkestreerde\Nepileptische aanval wordt opgewekt.
Dialogue: 0,0:04:32.84,0:04:35.75,Default,,0000,0000,0000,,Dit wordt soms gebruikt\Nals noodbehandeling.
Dialogue: 0,0:04:35.75,0:04:38.03,Default,,0000,0000,0000,,Sommige patiënten weigeren behandeling,
Dialogue: 0,0:04:38.03,0:04:40.32,Default,,0000,0000,0000,,omdat ze bang zijn\Ndat het hun emoties vervlakt
Dialogue: 0,0:04:40.32,0:04:42.45,Default,,0000,0000,0000,,en hun creativiteit aantast.
Dialogue: 0,0:04:42.45,0:04:46.06,Default,,0000,0000,0000,,Maar de moderne psychiatrie\Nis erop gericht dit te voorkomen.
Dialogue: 0,0:04:46.06,0:04:49.75,Default,,0000,0000,0000,,Tegenwoordig bekijkt de arts per patiënt
Dialogue: 0,0:04:49.75,0:04:53.35,Default,,0000,0000,0000,,welke combinatie van behandelingen\Nhet best kan worden toegepast
Dialogue: 0,0:04:53.35,0:04:56.97,Default,,0000,0000,0000,,waardoor deze persoon een zo \Nnormaal mogelijk leven kan leiden.
Dialogue: 0,0:04:56.97,0:05:00.18,Default,,0000,0000,0000,,Naast behandelingen\Nkunnen patiënten ook voordeel halen
Dialogue: 0,0:05:00.18,0:05:02.31,Default,,0000,0000,0000,,uit eenvoudige veranderingen in hun leven,
Dialogue: 0,0:05:02.31,0:05:04.09,Default,,0000,0000,0000,,zoals regelmatig sporten,
Dialogue: 0,0:05:04.09,0:05:05.46,Default,,0000,0000,0000,,goede slaapgewoontes,
Dialogue: 0,0:05:05.46,0:05:08.02,Default,,0000,0000,0000,,afzien van drugs en alcohol,
Dialogue: 0,0:05:08.02,0:05:12.41,Default,,0000,0000,0000,,en niet te vergeten de acceptatie\Nen steun van familie en vrienden.
Dialogue: 0,0:05:12.41,0:05:15.52,Default,,0000,0000,0000,,Houd in gedachten dat een\Nbipolaire stoornis een ziekte is
Dialogue: 0,0:05:15.52,0:05:17.34,Default,,0000,0000,0000,,en geen tekortkoming,
Dialogue: 0,0:05:17.34,0:05:18.99,Default,,0000,0000,0000,,het bepaalt niet je identiteit
Dialogue: 0,0:05:18.99,0:05:20.97,Default,,0000,0000,0000,,en het kan in goede banen worden geleid
Dialogue: 0,0:05:20.97,0:05:24.49,Default,,0000,0000,0000,,door een combinatie van medische\Nbehandelingen voor de interne mens,
Dialogue: 0,0:05:24.49,0:05:29.02,Default,,0000,0000,0000,,liefdevolle acceptatie\Nen begrip vanuit de omgeving,
Dialogue: 0,0:05:29.02,0:05:32.46,Default,,0000,0000,0000,,en door er zelf bewust aan te werken
Dialogue: 0,0:05:32.46,0:05:34.58,Default,,0000,0000,0000,,om balans in het leven te vinden.