1
00:00:06,029 --> 00:00:08,543
Wat is een bipolaire stoornis?

2
00:00:08,543 --> 00:00:12,605
Het woord bipolair
betekent 'twee uitersten'.

3
00:00:12,605 --> 00:00:16,785
Voor miljarden mensen over de hele wereld
die aan een bipolaire stoornis lijden,

4
00:00:16,785 --> 00:00:20,405
is het leven in twee
verschillende realiteiten verdeeld:

5
00:00:20,405 --> 00:00:22,836
euforie en depressie.

6
00:00:22,836 --> 00:00:25,874
Er zijn verschillende varianten
van de bipolaire stoornis,

7
00:00:25,874 --> 00:00:27,816
ik wil er hier twee bespreken.

8
00:00:27,816 --> 00:00:31,915
Bij het type 1 wisselen euforische
periodes en depressies elkaar af.

9
00:00:31,915 --> 00:00:36,506
Bij het type 2 zijn de euforische
episodes korter en milder

10
00:00:36,506 --> 00:00:39,736
en houden de depressieve
periodes langer aan.

11
00:00:39,736 --> 00:00:42,545
Voor iemand die tussen deze emoties
heen en weer schommelt,

12
00:00:42,545 --> 00:00:48,076
lijkt het soms onmogelijk de juiste balans
voor een gezond leven te vinden.

13
00:00:48,076 --> 00:00:52,256
De hoge pieken van type 1 worden 
ook wel manische periodes genoemd


14
00:00:52,256 --> 00:00:56,775
en de emoties variëren van 
geïrriteerdheid tot onoverwinnelijkheid.

15
00:00:56,775 --> 00:01:01,225
Maar deze euforische episodes
gaan veel verder dan gewoon blijheid,

16
00:01:01,225 --> 00:01:03,847
wat nare symptomen teweegbrengt,
zoals te snel denken,

17
00:01:03,847 --> 00:01:05,336
slapeloosheid,

18
00:01:05,336 --> 00:01:06,516
snel praten,

19
00:01:06,516 --> 00:01:07,962
impulsieve acties

20
00:01:07,962 --> 00:01:10,125
en het nemen van grote risico's.

21
00:01:10,125 --> 00:01:12,904
Zonder behandeling worden
deze episodes steeds frequenter,

22
00:01:12,904 --> 00:01:13,827
intensiever

23
00:01:13,827 --> 00:01:16,216
en houden steeds langer aan.

24
00:01:16,216 --> 00:01:20,626
De depressieve fase wordt gekenmerkt
door symptomen zoals:

25
00:01:20,626 --> 00:01:21,657
somberheid,


26
00:01:21,657 --> 00:01:23,719
verminderde interesse in hobby's,

27
00:01:23,719 --> 00:01:25,257
verandering in eetlust,

28
00:01:25,257 --> 00:01:27,857
lage eigendunk of extreem schuldig voelen,

29
00:01:27,857 --> 00:01:30,147
te veel of te weinig slaap,

30
00:01:30,147 --> 00:01:32,256
rusteloosheid of traagheid,

31
00:01:32,256 --> 00:01:35,562
of terugkerende suïcidegedachten.

32
00:01:35,562 --> 00:01:38,397
Eén tot drie procent
van de volwassen wereldbevolking

33
00:01:38,397 --> 00:01:43,597
heeft last van de verschijnselen 
die bij een bipolaire stoornis horen.

34
00:01:43,597 --> 00:01:46,967
Meestal zijn deze mensen actieve, 
produktieve leden in de samenleving

35
00:01:46,967 --> 00:01:49,527
en worden hun levens, keuzes en relaties

36
00:01:49,527 --> 00:01:52,097
niet door deze stoornis bepaald.

37
00:01:52,097 --> 00:01:55,697
Maar toch zijn voor velen
de consequenties groot.

38
00:01:55,697 --> 00:01:59,426
De ziekte kan prestaties ondermijnen
op het gebied van studie en beroep,

39
00:01:59,426 --> 00:02:00,578
relaties,

40
00:02:00,578 --> 00:02:01,909
financiële zekerheid

41
00:02:01,909 --> 00:02:03,737
en persoonlijke veiligheid.


42
00:02:05,297 --> 00:02:08,407
Wat veroorzaakt een bipolaire stoornis?

43
00:02:08,407 --> 00:02:12,558
Volgens wetenschappers spelen de complexe
verbindingen in de hersenen een hoofdrol.

44
00:02:12,558 --> 00:02:15,949
Een gezond brein heeft
sterke verbindingen tussen zenuwcellen,

45
00:02:15,949 --> 00:02:18,568
omdat de hersenen voortdurend bezig zijn

46
00:02:18,568 --> 00:02:23,732
de niet-gebruikte en foute verbindingen
tussen zenuwcellen weg te snoeien.

47
00:02:24,682 --> 00:02:28,977
Dit is een belangrijk proces,
omdat dit netwerk de plattegrond vormt

48
00:02:28,977 --> 00:02:31,389
van alles wat we doen.

49
00:02:31,389 --> 00:02:33,858
Met behulp van een
3D-afbeelding van de hersenen

50
00:02:33,858 --> 00:02:38,099
heeft men ontdekt
dat het snoeiproces verstoord is

51
00:02:38,099 --> 00:02:40,771
bij mensen met een bipolaire stoornis.

52
00:02:40,771 --> 00:02:43,058
Dit betekent dat
hun zenuwcellen van slag zijn

53
00:02:43,058 --> 00:02:46,398
en een netwerk creëren
waarin je de weg kwijtraakt.

54
00:02:46,398 --> 00:02:49,228
Met deze verwarrende
verbindingen als plattegrond

55
00:02:49,228 --> 00:02:53,938
ontwikkelen mensen met een bipolaire 
stoornis abnormale gedachtes en gedrag.

56
00:02:53,938 --> 00:02:55,558
Ook psychotische verschijnselen,

57
00:02:55,558 --> 00:02:57,920
zoals verwarde spraak en gedrag,

58
00:02:57,920 --> 00:02:59,227
waanideeën,

59
00:02:59,227 --> 00:03:00,488
paranoia

60
00:03:00,488 --> 00:03:01,786
en hallucinaties

61
00:03:01,786 --> 00:03:05,959
kunnen tijdens extreme episodes
van de ziekte voorkomen.

62
00:03:05,959 --> 00:03:11,379
Dit wordt veroorzaakt door een teveel
aan de overdrachtsstof dopamine.

63
00:03:11,379 --> 00:03:17,450
Ondanks deze inzichten heeft een bipolaire
stoornis niet slechts één oorzaak.

64
00:03:17,450 --> 00:03:20,069
In feite is het een complex probleem.

65
00:03:20,069 --> 00:03:23,369
De amygdala in ons brein
is bijvoorbeeld betrokken bij het denken,

66
00:03:23,369 --> 00:03:24,780
het langetermijngeheugen

67
00:03:24,780 --> 00:03:26,831
en het verwerken van emoties.

68
00:03:26,831 --> 00:03:31,419
Hier kunnen verschillende factoren
zoals erfelijkheid en sociale trauma's

69
00:03:31,419 --> 00:03:36,609
afwijkingen creëren die symptomen
van deze stoornis veroorzaken.

70
00:03:36,609 --> 00:03:38,640
De aandoening zit in de familie,

71
00:03:38,640 --> 00:03:42,200
dus we weten dat erfelijkheid
een belangrijke rol speelt.

72
00:03:42,200 --> 00:03:45,469
Maar dat betekent niet
dat er één bipolair gen is.

73
00:03:45,469 --> 00:03:48,520
Eigenlijk wordt de kans
dat je een bipolaire stoornis ontwikkelt

74
00:03:48,520 --> 00:03:52,009
bepaald door de interactie
tussen verschillende genen


75
00:03:52,009 --> 00:03:55,591
in een ingewikkeld samenspel
dat we nog steeds niet begrijpen.

76
00:03:55,591 --> 00:03:57,120
De oorzaken zijn ingewikkeld,

77
00:03:57,120 --> 00:04:02,360
dus de diagnose stellen
en leven met deze ziekte is een uitdaging.

78
00:04:02,360 --> 00:04:05,280
Desondanks is de stoornis
goed te behandelen.

79
00:04:05,280 --> 00:04:09,801
Medicatie zoals lithium heeft een gunstig
effect op risicovolle gedachtes en gedrag

80
00:04:09,801 --> 00:04:11,971
door stemmingswisselingen te voorkomen.

81
00:04:11,971 --> 00:04:17,861
Deze stemmingsstabilisatoren verminderen
afwijkende activiteiten in het brein

82
00:04:17,861 --> 00:04:21,070
en versterken de bruikbare
verbindingen tussen zenuwcellen.

83
00:04:21,070 --> 00:04:24,451
Andere vaak voorgeschreven
medicijnen zijn antipsychotica,

84
00:04:24,451 --> 00:04:27,281
die het effect van dopamine beïnvloeden,

85
00:04:27,281 --> 00:04:29,352
of elektroconvulsieve therapie,

86
00:04:29,352 --> 00:04:32,842
waarbij een zorgvuldig georkestreerde
epileptische aanval wordt opgewekt.

87
00:04:32,842 --> 00:04:35,752
Dit wordt soms gebruikt
als noodbehandeling.

88
00:04:35,752 --> 00:04:38,031
Sommige patiënten weigeren behandeling,

89
00:04:38,031 --> 00:04:40,321
omdat ze bang zijn
dat het hun emoties vervlakt

90
00:04:40,321 --> 00:04:42,451
en hun creativiteit aantast.

91
00:04:42,451 --> 00:04:46,062
Maar de moderne psychiatrie
is erop gericht dit te voorkomen.

92
00:04:46,062 --> 00:04:49,753
Tegenwoordig bekijkt de arts per patiënt

93
00:04:49,753 --> 00:04:53,351
welke combinatie van behandelingen
het best kan worden toegepast

94
00:04:53,351 --> 00:04:56,973
waardoor deze persoon een zo 
normaal mogelijk leven kan leiden.

95
00:04:56,973 --> 00:05:00,182
Naast behandelingen
kunnen patiënten ook voordeel halen

96
00:05:00,182 --> 00:05:02,312
uit eenvoudige veranderingen in hun leven,

97
00:05:02,312 --> 00:05:04,091
zoals regelmatig sporten,

98
00:05:04,091 --> 00:05:05,462
goede slaapgewoontes,

99
00:05:05,462 --> 00:05:08,023
afzien van drugs en alcohol,

100
00:05:08,023 --> 00:05:12,412
en niet te vergeten de acceptatie
en steun van familie en vrienden.

101
00:05:12,412 --> 00:05:15,522
Houd in gedachten dat een
bipolaire stoornis een ziekte is

102
00:05:15,522 --> 00:05:17,340
en geen tekortkoming,

103
00:05:17,340 --> 00:05:18,992
het bepaalt niet je identiteit

104
00:05:18,992 --> 00:05:20,969
en het kan in goede banen worden geleid

105
00:05:20,969 --> 00:05:24,489
door een combinatie van medische
behandelingen voor de interne mens,

106
00:05:24,489 --> 00:05:29,019
liefdevolle acceptatie
en begrip vanuit de omgeving,

107
00:05:29,019 --> 00:05:32,464
en door er zelf bewust aan te werken

108
00:05:32,464 --> 00:05:34,584
om balans in het leven te vinden.