WEBVTT 00:00:01.531 --> 00:00:03.368 Roboti, dakle. 00:00:03.392 --> 00:00:05.136 Roboti mogu biti programirani tako 00:00:05.136 --> 00:00:08.521 da obavljaju jedan zadatak milion puta uz minimalne greške, 00:00:08.545 --> 00:00:11.059 a nama je to vrlo teško, zar ne? 00:00:11.083 --> 00:00:14.244 I vrlo je impresivno gledati robote na delu. 00:00:14.268 --> 00:00:15.524 Vidite ih samo. 00:00:15.548 --> 00:00:17.456 Mogla bih da ih posmatram satima. 00:00:18.108 --> 00:00:19.407 Vi ne? 00:00:19.431 --> 00:00:21.638 Ono manje impresivno 00:00:21.662 --> 00:00:24.576 je to da ako ove robote iznesete van fabrika, 00:00:24.619 --> 00:00:28.887 gde okruženje nije tako poznato i kontrolisano poput ovog, 00:00:29.023 --> 00:00:33.101 i date im jednostavan zadatak koji ne zahteva preciznost 00:00:33.325 --> 00:00:34.936 ovo se može dogoditi. 00:00:34.960 --> 00:00:37.689 Otvaranje vrata, mislim, koliko morate da budete precizni. NOTE Paragraph 00:00:37.713 --> 00:00:38.743 (Smeh) NOTE Paragraph 00:00:38.767 --> 00:00:41.221 Ili usled manje greške u merenju, 00:00:41.245 --> 00:00:43.071 nije uspeo da dohvati ventil, i eto - NOTE Paragraph 00:00:43.095 --> 00:00:44.365 (Smeh) NOTE Paragraph 00:00:44.389 --> 00:00:46.833 obično ode u zaborav. NOTE Paragraph 00:00:47.361 --> 00:00:49.016 Ali zašto je to tako? 00:00:49.260 --> 00:00:51.124 Već mnogo godina 00:00:51.158 --> 00:00:54.278 roboti se dizajniraju tako da naglase brzinu i preciznost, 00:00:54.412 --> 00:00:57.094 a to podrazumeva vrlo specifičnu arhitekturu. 00:00:57.468 --> 00:00:59.119 Uzmimo za primer ruku robota 00:00:59.119 --> 00:01:01.752 koja predstavlja vrlo dobro definisan set krutih karika 00:01:01.752 --> 00:01:03.605 i motora, koje se nazivaju pokretači, 00:01:03.605 --> 00:01:05.499 i koji pomeraju karike između zglobova. 00:01:05.499 --> 00:01:06.560 U ovakvoj strukturi 00:01:06.624 --> 00:01:08.811 morate precizno da odredite okruženje, 00:01:08.865 --> 00:01:10.792 dakle, šta se nalazi oko njega, 00:01:10.792 --> 00:01:13.585 i morate da detaljno isprogramirate svaki pokret 00:01:13.585 --> 00:01:15.584 zglobova robota 00:01:15.608 --> 00:01:18.870 jer i najmanja greška može da dovede do ogromne greške, 00:01:18.894 --> 00:01:21.907 možete da oštetite nešto ili oštetite robota samog 00:01:21.931 --> 00:01:23.462 ako je sklop previše tvrd. NOTE Paragraph 00:01:24.107 --> 00:01:26.292 Zato hajde da se pozabavimo time. 00:01:26.336 --> 00:01:29.299 I nemojte da obraćate pažnju na mozak robota 00:01:29.583 --> 00:01:32.328 ili na to kako su isprogramirani, 00:01:32.352 --> 00:01:34.170 već na njihova tela. 00:01:34.606 --> 00:01:37.395 Očigledno da nešto nije kako treba 00:01:37.509 --> 00:01:40.556 jer ono po čemu je robot precizan i snažan 00:01:40.660 --> 00:01:44.919 takođe utiče i na stepen opasnosti i efikasnosti u stvarnom svetu, 00:01:45.073 --> 00:01:47.058 jer se njihova tela ne mogu deformisati 00:01:47.082 --> 00:01:50.311 ili bolje prilagoditi interakciji sa stvarnim svetom. 00:01:51.226 --> 00:01:54.264 Hajde onda da razmislimo o suprotnom pristupu, 00:01:54.368 --> 00:01:57.186 o većem stepenu mekoće od bilo čega oko nas. 00:01:57.827 --> 00:02:02.722 Verovatno mislite da ništa ne možete da postignete ako ste previše meki, 00:02:02.936 --> 00:02:04.043 zar ne. 00:02:04.127 --> 00:02:06.887 Međutim, priroda nas uči drugačije. 00:02:07.001 --> 00:02:09.042 Primera radi, na dnu okeana, 00:02:09.056 --> 00:02:11.502 ispod hiljada paskala hidrostatičkog pritiska, 00:02:11.516 --> 00:02:13.974 jedna vrlo meka životinja 00:02:13.974 --> 00:02:17.245 se kreće i interaguje sa objektima koji su daleko tvrđi od nje. 00:02:17.878 --> 00:02:20.635 Ona hoda noseći ovu ljusku kokosa 00:02:20.749 --> 00:02:23.093 zahvaljujući fleksibilnosti svojih pipaka, 00:02:23.157 --> 00:02:25.661 koji služe kao noge i ruke. 00:02:26.241 --> 00:02:30.016 I očigledno, hobotnica može otvoriti teglu. 00:02:31.883 --> 00:02:33.637 Prilično impresivno, zar ne? NOTE Paragraph 00:02:35.918 --> 00:02:39.948 Jasno je da za ovako nešto nije potreban samo mozak životinje, 00:02:40.442 --> 00:02:42.276 već i njeno telo, 00:02:42.480 --> 00:02:46.512 a ovo je čist primer i verovatno najjasniji do sada, 00:02:46.536 --> 00:02:48.336 otelotvorene inteligencije 00:02:48.360 --> 00:02:51.476 koju poseduju sva živa bića. 00:02:51.670 --> 00:02:53.136 Svi mi to imamo. 00:02:53.260 --> 00:02:57.102 Naše telo, njegov oblik, materijal i struktura 00:02:57.126 --> 00:03:00.308 igraju fudnamentalnu ulogu tokom izvođenja nekog fizičkog zadatka 00:03:00.332 --> 00:03:05.945 jer se mi možemo prilagoditi okruženju, 00:03:05.969 --> 00:03:08.873 stoga ga možemo izvšiti sa uspehom u različitim situacijama, 00:03:08.873 --> 00:03:11.390 bez mnogo planiranja i izračunavanja unapred. NOTE Paragraph 00:03:11.414 --> 00:03:14.549 Zašto onda ne bismo ubacili nešto od te otelotvorene inteligencije 00:03:14.549 --> 00:03:15.708 u naše robotske mašine 00:03:15.732 --> 00:03:18.081 kako se više ne bismo oslanjali na ekstenzivan rad 00:03:18.105 --> 00:03:20.462 koji podrazumeva izračunavanje i očitavanje? 00:03:21.097 --> 00:03:23.887 Da bismo u tome uspeli, možemo slediti strategiju prirode, 00:03:23.887 --> 00:03:26.733 jer je, tokom evolucije, uradila prilično zadivljujući posao 00:03:26.733 --> 00:03:30.903 dizajniranja mašina za interakciju sa okruženjem. 00:03:30.927 --> 00:03:35.421 I nije teško primetiti da priroda često koristi meke, 00:03:35.445 --> 00:03:37.740 a umereno tvrde materijale. 00:03:37.764 --> 00:03:41.556 I to se primenjuje u ovom novom polju robotike 00:03:41.580 --> 00:03:43.880 koje se naziva „meka robotika”, 00:03:43.904 --> 00:03:47.640 a koja za glavni cilj ima ne izradu super-preciznih mašina, 00:03:47.664 --> 00:03:49.601 jer ih već imamo, 00:03:49.625 --> 00:03:54.545 već izradu robota koji su spremni da se suoče sa neočekivanim situacijama 00:03:54.569 --> 00:03:56.716 u stvarnom svetu i mogu da izađu u taj svet. 00:03:56.716 --> 00:03:59.804 Ono zbog čega je robot mekan je upravo njegovo fleksibilno telo, 00:03:59.804 --> 00:04:04.819 izrađeno od materijala i struktura koji trpe velike deformacije, 00:04:04.903 --> 00:04:07.084 dakle nema krutih karika, 00:04:07.108 --> 00:04:10.656 i drugo, kako bismo ih pomerali, koristimo tzv. distribuirano pokretanje 00:04:10.680 --> 00:04:15.712 i samim tim neprekidno imamo kontrolu nad oblikom ovog vrlo fleksibilnog tela, 00:04:15.736 --> 00:04:19.034 što za rezultat ima mnogo karika i zglobova, 00:04:19.058 --> 00:04:21.681 ali ne i krutu strukturu. NOTE Paragraph 00:04:21.705 --> 00:04:25.135 Stoga vam je jasno da je izrada mekog robota vrlo drugačiji posao 00:04:25.159 --> 00:04:28.459 u odnosu na tvrdu robotiku, gde postoje karike, zupčanici, zavrtnji 00:04:28.459 --> 00:04:30.924 koje morate da kombinujete na vrlo definisan način. 00:04:30.948 --> 00:04:34.473 Kod mekih robota, obično je potrebno da samo napravite pokretač 00:04:34.497 --> 00:04:35.648 ni iz čega, 00:04:35.672 --> 00:04:38.054 ali oblikujete fleksibilan materijal 00:04:38.078 --> 00:04:40.481 na način koji odgovara zadatim parametrima. 00:04:41.047 --> 00:04:43.647 Ovde možete deformisati strukturu 00:04:43.647 --> 00:04:46.265 vrlo kompleksnog oblika, 00:04:46.315 --> 00:04:49.168 ako želite da uradite isto sa krutim karikama i zglobovima, 00:04:49.168 --> 00:04:51.602 a ovde imamo samo jedan zadati parametar, NOTE Paragraph 00:04:51.602 --> 00:04:54.065 kao što je pritisak vazduha. 00:04:54.915 --> 00:04:58.102 U redu, hajde da vidimo neke kul meke robote. 00:04:58.102 --> 00:05:01.875 Ovo je mališa kog su razvili na univerzitetu Harvard, 00:05:01.875 --> 00:05:06.169 a koji se kreće zahvaljujući talasima pritiska duž njegovog tela, 00:05:06.830 --> 00:05:10.668 i zahvaljujući toj fleksibilnosti, robot može da se kreće ispod niskog mosta, 00:05:10.668 --> 00:05:12.105 nastavi da hoda, 00:05:12.105 --> 00:05:14.650 a zatim nastavi kretanje malo drugačije nakon toga. 00:05:15.367 --> 00:05:17.906 I ovo je tek preliminarni prototip, 00:05:17.906 --> 00:05:21.255 ali se takođe radi na robusnijoj verziji sa pokretačkom snagom 00:05:21.255 --> 00:05:26.797 koja može da se primeni i interaguje sa stvarnim svetom, 00:05:26.810 --> 00:05:29.850 na primer, sa automobilom koji prolazi pored ili preko njega... NOTE Paragraph 00:05:29.850 --> 00:05:31.377 i nastavi sa radom. NOTE Paragraph 00:05:31.871 --> 00:05:33.292 Simpatično je. NOTE Paragraph 00:05:33.946 --> 00:05:35.080 (Smeh) 00:05:35.274 --> 00:05:38.758 Ili riba robot koja pliva poput prave ribe u vodi 00:05:38.772 --> 00:05:41.776 samo zato što ima mek rep sa distribuiranim pokretanjem 00:05:41.776 --> 00:05:43.996 koji koristi pritisak vazduha u mirovanju. 00:05:43.996 --> 00:05:45.651 To je odradio MIT 00:05:45.655 --> 00:05:47.734 i, naravno, imamo hobotnicu robota. 00:05:47.848 --> 00:05:50.104 Ovo je, zapravo, jedan od prvih projekata 00:05:50.118 --> 00:05:52.274 razvijenih u ovom novom polju meke robotike. 00:05:52.274 --> 00:05:54.135 Ovde vidimo veštački pipak, 00:05:54.135 --> 00:05:59.102 ali je dizajnirana čitava mašina sa nekoliko pipaka 00:05:59.102 --> 00:06:01.189 koju možete baciti u vodu, 00:06:01.463 --> 00:06:06.106 i vidite kako može da kruži okolo i istražuje podvodni svet 00:06:06.106 --> 00:06:09.136 na drugačiji način od krutih robota. NOTE Paragraph 00:06:09.680 --> 00:06:12.766 Ovo je vrlo važno za delikatna okruženja poput koralnih grebena. 00:06:12.886 --> 00:06:14.346 Vratimo se na zemlju. 00:06:14.506 --> 00:06:16.024 Ovde imamo prikaz 00:06:16.024 --> 00:06:20.034 iz ugla rastućeg robota kog su razvile moje kolege sa Stanforda. 00:06:20.104 --> 00:06:22.132 Na vrhu se nalazi kamera. 00:06:22.132 --> 00:06:23.398 I ovaj robot, 00:06:23.398 --> 00:06:25.858 budući da koristi pritisak vazduha, raste sa vrha, 00:06:25.858 --> 00:06:28.760 dok drugi deo tela ostaje u kontaktu sa okruženjem. 00:06:29.058 --> 00:06:32.747 Inspiracija za poduhvat dolazi od biljaka, ne životinja, 00:06:32.747 --> 00:06:35.383 koje rastu putem materijala na sličan način, NOTE Paragraph 00:06:35.383 --> 00:06:38.872 stoga se može prilagoditi raznim situacijama. 00:06:39.371 --> 00:06:42.198 S obzirom na to da sam biomedicinski inženjer, 00:06:42.198 --> 00:06:44.135 pa primenu koju najviše volim 00:06:44.135 --> 00:06:46.370 nalazim u polju medicine, 00:06:46.370 --> 00:06:49.339 i vrlo je teško zamisliti bližu interakciju sa ljudskim telom 00:06:49.339 --> 00:06:50.904 od zalaženja u telo samo, 00:06:50.904 --> 00:06:54.754 na primer, u cilju izvođenja minimalno invazivne procedure. 00:06:56.209 --> 00:06:58.671 Ovi roboti mogu biti od velike pomoći hirurgu, 00:06:58.671 --> 00:07:00.700 jer moraju da uđu u telo 00:07:00.700 --> 00:07:03.198 pomoću malih rupa i pravih instrumenata, 00:07:03.198 --> 00:07:06.476 a ovi instrumenti moraju interagovati sa vrlo delikatnim strukturama 00:07:06.476 --> 00:07:08.551 u vrlo neodređenom okruženju, 00:07:08.551 --> 00:07:10.377 i vodeći računa o bezbednosti. 00:07:10.377 --> 00:07:12.639 Pored toga, uvođenje kamere u telo, 00:07:12.639 --> 00:07:15.585 kako bi hirurg imao uvid u oblast koju operiše, 00:07:15.585 --> 00:07:18.563 može predstavljati izazov ukoliko se koristi krut štap, NOTE Paragraph 00:07:18.563 --> 00:07:20.820 poput klasičnog endoskopa. 00:07:20.820 --> 00:07:23.560 Zajedno sa istraživačkom grupom u Evropi 00:07:23.560 --> 00:07:25.938 razvili smo ovog mekog robota za operaciju, 00:07:25.962 --> 00:07:29.160 koji se umnogome razlikuje od klasičnog endoskopa, 00:07:29.160 --> 00:07:32.796 i koji može da se pomera zahvaljujući fleksibilnom modulu 00:07:32.796 --> 00:07:37.498 koji se savija u svim pravcima, a takođe se može izdužiti. 00:07:38.066 --> 00:07:41.124 Hirurzi jesu zapravo koristili ovaj izum kako bi videli šta rade 00:07:41.124 --> 00:07:43.627 sa drugim instrumentima sa drugačijim uglom gledanja, 00:07:43.627 --> 00:07:46.390 ne mareći za to šta se dodiruje usput. 00:07:47.274 --> 00:07:50.062 Ovde možete videti mekog robota na delu, 00:07:51.335 --> 00:07:53.995 koji samo uđe unutra. 00:07:53.995 --> 00:07:57.375 Ovo je simulacija tela, ne pravo ljudsko telo. 00:07:57.375 --> 00:07:58.525 Ide u krug. 00:07:58.525 --> 00:08:00.167 Postoji i svetlo jer, obično, NOTE Paragraph 00:08:00.167 --> 00:08:02.329 delovi vašeg tela nisu osvetljeni. NOTE Paragraph 00:08:03.265 --> 00:08:04.850 Nadamo se. NOTE Paragraph 00:08:04.850 --> 00:08:06.308 (Smeh) 00:08:07.598 --> 00:08:12.480 Ponekad se hirurška intervencija obavi samo jednom iglom, 00:08:12.480 --> 00:08:15.739 a trenutno na Stanfordu radimo na vrlo fleksibilnoj igli, 00:08:15.739 --> 00:08:18.677 poput vrlo malog mekog robota 00:08:18.677 --> 00:08:22.701 koji je mehanički dizajniran za interakciju sa ovim tkivima 00:08:22.701 --> 00:08:24.541 i manevrisanje kroz čvrst organ. 00:08:24.660 --> 00:08:28.767 To omogućava pristup mnogim različitim tačkama poput tumora, 00:08:28.767 --> 00:08:30.762 duboko u čvrstom organu 00:08:30.786 --> 00:08:33.029 pomoću jednog uboda iglom. 00:08:33.069 --> 00:08:37.009 I time se, čak, može manevrisati unutar strukture koju želite da izbegnete NOTE Paragraph 00:08:37.009 --> 00:08:38.900 na putu do željene tačke. 00:08:39.936 --> 00:08:42.809 Složićemo se da je ovo vrlo uzbudljivo vreme za robotiku. 00:08:42.861 --> 00:08:45.808 Imamo robote dizajnirane za meke strukture, 00:08:45.836 --> 00:08:48.729 pa se postavljaju neka nova, izazovna pitanja 00:08:48.733 --> 00:08:50.102 zajednici robotike, 00:08:50.102 --> 00:08:52.874 i zaista, tek počinjemo da učimo kako da upravljamo, 00:08:52.874 --> 00:08:55.839 stavljamo senzore na ove fleksibilne strukture. 00:08:55.839 --> 00:08:58.490 Ali naravno, nismo ni blizu toga što je priroda shvatila NOTE Paragraph 00:08:58.490 --> 00:09:00.430 tokom milion godina evolucije. 00:09:00.470 --> 00:09:02.862 Ali jedno zasigurno znam: 00:09:02.862 --> 00:09:05.496 roboti će biti mekši i bezbedniji, 00:09:05.496 --> 00:09:07.784 i pomagaće ljudima. NOTE Paragraph 00:09:08.770 --> 00:09:10.596 Hvala vam. 00:09:10.596 --> 00:09:13.964 (Aplauz)