Kto wynalazł pismo?

Ludzie pewnie rozmawiali ze sobą

od kilkudziesięciu tysięcy lat,

ale słowa zapisujemy

dopiero od około 5 000 lat.

Wcześniej, zapisywaliśmy informacje

za pomocą rysunków i diagramów

na glinie i ścianach jaskiń

lub zaplataliśmy na sznurkach.

Te artystyczne zabiegi 
doprowadziły nas do pisma.

System pisma używamy
w języku angielskim

właściwie wziął początek 
w kulturze sumeryjskiej

gdzieś między 4500 a 1750 rokiem p.n.e.

w Mezopotamii, 
dzisiaj tereny Iraku i Syrii.

Sumeryjczycy zapisywali
interesy kupieckie

za pomocą malutkich rzeźb kóz,
osłów czy wołów.

Później odkryli, że ryciny
na glinianych tabliczkach

były jeszcze wygodniejsze

Przykładowo, 
ten symbol oznaczał "góry"

a ten "głowę".

Jeśli rysunek podkreślał rejon ust,

to mogło oznaczać "usta".

Usta połączone z wodą - "pić",

a usta wraz z chlebem - "jeść".

Dodajmy symbol wołu,

i otrzymujemy "jeść wołu"

I oto - wynalazek pisma.

Lecz niektóre słowa mają znaczenie,

które trudno wyrazić symbolami.

Jak byś narysował "wół w górach" ?

Jednak, jeśli narysujesz
to co masz na myśli,

to jest to obraz, nie pismo.

Aby stał się pismem

symbol musi oznaczać słowo.

Czy możesz to przeczytać ?

To słynny cytat z Hamleta Williama Szekspira.

Tak: "Być albo nie być".

Oto jak Sumeryjczycy 
rozwiązali także ten problem.

Wół plus woda plus góry.

Co ma do tego woda ?

Otóż, sumeryjskie słowo "woda"

brzmiało dokładnie tak jak przyimek "w"

więc "wół w górach".

Lingwiści nazwaliby to pismem rebusowym.

Sumeryjczycy już wiedzieli

jak przekazać znaczenie przez symbole.

a poprzez reprezentację dźwięków

rozszerzyli swój słownik pisany.

Stopniowo symbole dźwięków

były używane częściej

a symbole znaczeniowe - mniej.

System pisma przekształcił się

w alfabet fonetyczny,

który znamy jako pismo klinowe.

Wiele kultur, jak Akadyjczycy i Syryjczycy,

przyjęło sumeryjski wynalazek,

aby stworzyć swój własny system pisma.

"Epos o Gilgameszu"

i "Kodeks Hammurabiego"

zostały napisane 
w odmianach pisma klinowego.

Wraz z rozwojem techniki

Symbole te trafiły do Grecji

i dalej do najczęściej używanego
dziś na świecie alfabetu.

Lecz Sumer nie był
jedynym miejscem na Ziemi,

gdzie wynaleziono pismo.

Starożytni Egipcjanie stworzyli swoje hieroglify
oraz pismo hieratyczne

w mniej więcej podobnym czasie,
około 3500 r. p.n.e

Niezależnie, pismo wynaleziono w Chinach

około 1500 r p.n.e.

i rozprzestrzeniło się
w południowo-wschodniej Azji

Bardziej współcześnie, 
Majowie w Ameryce Łacińskiej

zaczęli rzeźbić swoje obrazki około 300 r. n.e.

Zatem, kto wynalazł pismo ?

Sumeryjczycy,

Egipcjanie,

Chińczycy,

i Majowie - na pewno.

Niewątpliwie, wszystkie systemy pisma

wciąż używane dziś na świecie

mają swe źródło w Sumerze lub Chinach.

Możliwe, że pismo wynaleziono także

w innych częściach świata.

Starożytne inskrypcje 
kultur Doliny Indus oraz Rapa Nui

zostały wprawdzie odkryte,

lecz nikt nie był w stanie ich odczytać.

Chcesz spróbować ?