1
00:00:05,542 --> 00:00:08,313
Drakula nasıl
dünyanın en ünlü vampiri oldu?

2
00:00:08,313 --> 00:00:12,473
Yaratıcısının son yolculuğuna
uğurlanmasından 100 yıl sonra bile

3
00:00:12,473 --> 00:00:18,173
Drakula, tarihin en ünlü
vampiri olmaya devam ediyor.

4
00:00:18,173 --> 00:00:20,174
Ama bu soylu Transilvanyalı,

5
00:00:20,174 --> 00:00:24,524
ne ilk hayali vampir,
ne de kendi zamanının en popüleri;

6
00:00:24,524 --> 00:00:30,204
kaderin bir cilvesi olmasaydı,
tarihin derinliklerine gömülebilirdi.

7
00:00:30,204 --> 00:00:35,944
Drakula ilk kez Bram Stoker'ın 1897'de
yayınlanan aynı adlı kitabında yer aldı.

8
00:00:35,944 --> 00:00:39,315
Ama bu vampir efsanelerinin
başlangıcından çok sonraydı.

9
00:00:39,315 --> 00:00:44,484
Kan emici canavarlar, en az 800 yıldır
halk hikâyelerinin bir parçası olmuştu.

10
00:00:44,484 --> 00:00:47,984
Slav halk hikâyeleri bizlere
vampir kelimesini ya da eski Rusça'daki

11
00:00:47,984 --> 00:00:50,605
"upir" sözcüğünü öğretti.

12
00:00:50,605 --> 00:00:54,735
İfadenin ilk olarak 11.
yüzyıldaki bir metinde geçtiği biliniyor.

13
00:00:54,735 --> 00:00:58,075
Bu bölgedeki vampir hikâyeleri
Hristiyanlıktan daha önce de vardı

14
00:00:58,075 --> 00:01:02,804
ve kilisenin pagan inançlarını yok
etme çabalarına rağmen varlığını sürdürdü.

15
00:01:02,804 --> 00:01:07,755
Kuduz, pelegra, çürüme gibi


16
00:01:07,755 --> 00:01:08,846
bazı hastalıklar,

17
00:01:08,846 --> 00:01:10,106
vampir hikâyelerinin

18
00:01:10,106 --> 00:01:12,045
kökenini oluşturdu.

19
00:01:12,045 --> 00:01:16,865
Son örnekte, gazların vücudu
şişirmesi ve ağızdan kan sızması

20
00:01:16,865 --> 00:01:21,557
cesedi kısa süre önce canlıymış
ve yeni beslenmiş gibi gösterebilirdi.

21
00:01:21,557 --> 00:01:26,136
Vampirler, kocaman dişler ve
fazla uzun tırnaklarla tanımlanırdı.

22
00:01:26,136 --> 00:01:30,557
Bu, ölülerin dirilmesini engellemek
için birçok ayin yapılmasına sebep oldu;

23
00:01:30,557 --> 00:01:33,666
cesetleri sarımsak ya da
haşhaş tohumlarıyla gömmek,

24
00:01:33,666 --> 00:01:35,325
ayrıca onları kazığa bağlamak,

25
00:01:35,325 --> 00:01:36,227
yakmak

26
00:01:36,227 --> 00:01:38,056
ya da kesmek gibi.

27
00:01:38,056 --> 00:01:42,086
Vampir hikâyeleri Sırbistan, 
iki büyük kuvvetin, Habsburg Monarşisi'nin

28
00:01:42,086 --> 00:01:45,986
ve Osmanlı imparatorluğu'nun
çatışmaları arasında kalana dek,

29
00:01:45,987 --> 00:01:47,477
yani 18.yy'a dek yerel bir

30
00:01:47,477 --> 00:01:49,777
olay olarak kaldı.

31
00:01:49,777 --> 00:01:53,217
Avusturya askerleri ve
hükûmet yetkilileri tuhaf yerel gömme

32
00:01:53,217 --> 00:01:55,988
ritüellerini gözlemledi, belgeledi

33
00:01:55,988 --> 00:01:58,976
ve raporları halka duyuruldu.

34
00:01:58,976 --> 00:02:04,007
Bunun sonucunda oluşan vampir
histerisi çığırından öyle çıktı ki, 1755

35
00:02:04,007 --> 00:02:08,258
yılında Avusturya İmparatoriçesi şahsi
doktorunu görevlendirmeye mecbur kaldı.

36
00:02:08,258 --> 00:02:11,038
Doktoru araştırma yaptı ve söylentilere

37
00:02:11,038 --> 00:02:14,007
kapsamlı, bilimsel bir
ret yayınlayarak son verdi.

38
00:02:14,007 --> 00:02:17,549
Panik durulmuştu, ama
vampir çoktan Batı Avrupa'nın

39
00:02:17,549 --> 00:02:19,768
hayal gücüne köklerini salmıştı ve

40
00:02:19,768 --> 00:02:22,858
1819'da "Vampyre" ve 1872'de

41
00:02:22,858 --> 00:02:29,168
Joseph Sheridan Le Fanu'nun
"Carmilla"sı gibi eserler ortaya çıktı.

42
00:02:29,168 --> 00:02:34,817
Bu kitap, İrlandalı genç tiyatro
eleştirmeni Bram Stoker'ı çok etkilemişti.

43
00:02:34,817 --> 00:02:37,976
1847'de Dublin'de doğan Stoker,

44
00:02:37,976 --> 00:02:43,439
bilinmeyen bir hastalık yüzünden
yedi yaşına kadar yatağa bağlı kalmıştı.

45
00:02:43,439 --> 00:02:46,210
Bu süre boyunca annesi
ona halk hikâyeleri ve gerçek

46
00:02:46,210 --> 00:02:48,208
korku hikâyeleri anlattı, bunlara

47
00:02:48,208 --> 00:02:54,263
1832'deki kolera
salgınındaki tecrübeleri de dâhildi.

48
00:02:54,263 --> 00:02:59,099
Bu masallarda, kurbanların diri diri
toplu mezarlara gömülmesini anlattı.

49
00:02:59,099 --> 00:03:04,179
Hayatının sonraki yıllarında Stoker
fantezi, romantizm ve macera hikâyeleri

50
00:03:04,179 --> 00:03:08,671
yazmaya devam etti
ve 1897'de "Drakula"yı yazdı.

51
00:03:08,671 --> 00:03:10,880
Kitapla aynı adı paylaşan baş karakterin

52
00:03:10,880 --> 00:03:15,520
tarihi bir figür olan III. Vlad Drakula 
ya da Kazıklı Voyvoda'dan ilham alınarak

53
00:03:15,520 --> 00:03:17,480
yaratıldığı düşünülse de,

54
00:03:17,480 --> 00:03:21,090
paylaştıkları tek şey
muhtemelen isimleriydi.

55
00:03:21,090 --> 00:03:24,950
Diğer unsurlar ve karakterler doğrudan
ve dolaylı olarak Viktorya dönemine ait

56
00:03:24,950 --> 00:03:28,100
"Esrarengiz Yabancı" gibi farklı

57
00:03:28,100 --> 00:03:30,382
eserlerden esinlenerek yaratılmıştı.

58
00:03:30,382 --> 00:03:34,510
Drakula, yayınlandığı sırada
gününe göre vasat bir başarı yakalamıştı

59
00:03:34,510 --> 00:03:37,842
ve Stoker'ın en bilinen
yapıtlarından biri bile değildi;

60
00:03:37,842 --> 00:03:42,510
1912'deki ölüm
ilanında sadece adı geçmişti.

61
00:03:42,510 --> 00:03:46,899
Ama bir telif hakkı anlaşmazlığı,
Drakula'nın kaderini değiştirecek

62
00:03:46,899 --> 00:03:50,571
ve ona edebi bir şöhret kazandıracaktı.

63
00:03:50,571 --> 00:03:57,491
1922'de bir Alman stüdyosu, kitabı telif
hakkı ödemeden, klasik bir sessiz film

64
00:03:57,491 --> 00:03:59,451
olan "Nosferatu" olarak uyarladı.

65
00:03:59,451 --> 00:04:03,052
Karakter isimleri ve küçük
ayrıntılar değiştirilmesine rağmen,

66
00:04:03,052 --> 00:04:07,782
benzerlikler çok barizdi
ve stüdyo dava sonucunda iflas etti.

67
00:04:07,782 --> 00:04:09,645
İntihal girişimlerini önlemek için

68
00:04:09,645 --> 00:04:12,702
Stoker'ın eşi, aile dostu
Hamilton Deane'nin eserini

69
00:04:12,702 --> 00:04:14,912
onaylayarak Drakula'nın sahne

70
00:04:14,912 --> 00:04:19,460
versiyonunu telif hakkıyla
koruma altına almaya karar verdi.

71
00:04:19,460 --> 00:04:22,753
Deane'in uyarlaması
hikâyede önemli kesintiler yapsa da,

72
00:04:22,753 --> 00:04:24,954
Bela Lugosi'nin

73
00:04:24,954 --> 00:04:29,173
Broadway'deki performansı
sayesinde bir klasik hâline geldi.

74
00:04:29,173 --> 00:04:33,853
Lugosi, 1931'de Universal tarafından
yapılan film versiyonunda oynayarak

75
00:04:33,853 --> 00:04:37,512
karaktere, imzası hâline
gelen birçok özellik kazandırdı.

76
00:04:37,512 --> 00:04:41,907
Drakula o günden beri,
doğduğu gösterişsiz sayfaların ötesinde

77
00:04:41,927 --> 00:04:46,507
ebedi yaşama ulaşarak,
sayısız uyarlamada yer aldı.