Tot maart 2011 was ik fotoretoucheur
met als basis New York City.
Wij zijn bleke, grauwe wezens.
We kruipen weg
in donkere kamers zonder ramen
en vermijden meestal het daglicht.
We maken modellen nog magerder,
huid nog perfecter
en het onmogelijke mogelijk.
We krijgen voortdurend
kritiek in de pers,
maar sommigen onder ons
zijn talentvolle artiesten.
Ze hebben jarenlange ervaring
en echt verstand
van beelden en fotografie.
Op 11 maart 2011 keek ik,
met de rest van de wereld,
naar de tragische ramp
die zich in Japan voltrok.
Kort daarna was
mijn vrijwilligersorganisatie,
All Hands Volunteers ter plekke,
om deel te nemen
aan de hulpverlening.
Ik was een van de honderden vrijwilligers
die wisten dat ze niet
thuis konden blijven zitten.
Ik besloot om er
voor 3 weken heen te gaan.
Op 13 mei ging ik op weg
naar de stad Ofunato,
een vissersstadje in de provincie Iwate.
Het had rond 50.000 inwoners
en was als een van de eerste
getroffen door de golf.
Het water heeft hier meer dan
24 meter hoog gestaan
Het water heeft hier meer dan
24 meter hoog gestaan,
tot 2 mijl landinwaarts.
Je kunt je voorstellen
dat de stad verwoest was.
We haalden puin
uit kanalen en sloten.
Scholen en huizen werden leeg-
en schoongemaakt,
voor renovatie en herbewoning.
We verwijderden tonnen
stinkende rotte vis
bij het lokale visverwerkingsbedrijf.
We werden vuil en we genoten ervan.
Wekenlang hadden zowel
vrijwilligers als inwoners
dezelfde vondsten gedaan.
Ze hadden foto's en
fotoalbums gevonden,
camera's en SD-kaarten.
Iedereen deed hetzelfde.
Ze werden ingezameld
en op verschillende
plaatsen in de omringende
steden bewaard.
Tot dat moment had ik
me niet gerealiseerd,
dat die foto's
zo'n groot aandeel hadden
in het persoonlijk verlies
van deze mensen.
Toen ze vluchtten voor de golf
en renden voor hun leven,
Toen ze vluchtten voor de golf
en renden voor hun leven,
hadden ze
alles achter moeten laten.
Tegen het eind
van mijn eerste week
belandde ik in een
evacuatiecentrum in de stad.
Ik hielp met het schoonmaken
van de onsen,
reusachtige gemeenschappelijke baden.
Toevallig werden
in dit evacuatiecentrum
ook de foto's verzameld.
Hier werden ze ingeleverd.
Ik vond het een eer
om te mogen helpen
bij het handmatig schoonmaken.
Het was emotioneel en inspirerend.
Je hoort wel eens van
'denken buiten je kader',
maar pas toen ik echt buiten
mijn kader kwam,
gebeurde er iets.
Ik bekeek de foto's,
sommige waren
meer dan honderd jaar oud,
andere nog in de envelop
van de ontwikkelcentrale.
Vanuit mijn vak als retoucheur
bedacht ik,
dat ik die scheuren en krassen
kon repareren.
Honderden vakgenoten
zouden dat ook kunnen.
Die avond legde ik via Facebook
contact met een paar daarvan.
Die avond legde ik via Facebook
kontakt met een paar daarvan.
De ochtend daarop werd ik zo
overstelpt met positieve reacties,
dat ik wist dat we het moesten proberen.
Zo begonnen we met retoucheren.
Dit was de allereerste.
Niet erg beschadigd,
maar door het water was er een
verkleuring in het gezicht van het meisje.
Dat moest met uiterste precisie
gerepareerd worden.
Anders zou het meisje
niet meer op zichzelf lijken.
Dat is natuurlijk net zo tragisch
als een beschadigde foto.
(Applaus)
Geleidelijk kwamen er gelukkig
meer foto's binnen.
Er waren meer retoucheurs nodig.
Weer deed ik een oproep op
Facebook en LinkedIn.
Binnen 5 dagen hadden we hulp
van 80 mensen
uit 12 verschillende landen.
Binnen 2 weken had ik 150 mensen
die mee wilden doen.
In juli breidden we onze hulp uit
naar de buurgemeente Rikuzentakata
en verder naar het noorden
de stad Yamada.
Eens per week brachten we
onze scanapparatuur
naar de tijdelijke fotobibliotheken.
Daar kwamen mensen
hun foto's ophalen.
Sommige oudere dames zagen
voor het eerst een scanner.
Binnen 10 minuten na
het vinden van hun foto,
konden wij die scannen.
Dan werd hij geüpload en
weer gedownload
door een gaijin, een onbekende,
ergens aan de andere kant
van de aardbol.
De reparatie kon beginnen.
Hoeveel tijd daarmee gemoeid was,
is echter een ander verhaal.
Dat hing af van
de hoeveelheid schade.
Het kon een uur duren,
maar ook weken
of zelfs maanden.
Deze kimono moest
met de hand bijgetekend
en geplakt worden met
reststukjes kleur en detail
die niet door het water waren aangetast.
Het was zeer arbeidsintensief.
Al deze foto's waren aangetast
door het zoute water.
Ze zaten onder de bacteriën, afval
en soms zelfs olie.
Dat blijft steeds meer
schade veroorzaken.
Het handmatig schoonmaken
kostte veel tijd.
We konden pas retoucheren
als de foto schoon en droog was
en zodra de eigenaar bekend was.
Het schoonmaken verliep gelukkig goed.
Een geweldige Japanse vrouw
legde het ons uit.
Je kunt beschadigde foto's
makkelijk verknoeien.
Zoals mijn teamleider Wynne het zei:
'Het is net als het zetten van een tattoo.
Als je het verpest,
kun je het niet overdoen.'
De eigenaresse van deze foto's had geluk
wat de foto's betreft.
Ze was zelf al begonnen
met schoonmaken,
tot ze zag dat het
alleen maar erger werd.
Ze had ook duplicaten.
Gedeeltes van haar man
en haar gezicht
waren anders niet
te repareren geweest.
Nu konden we
de goede delen samenvoegen
en de hele foto reconstrueren.
Toen ze de foto's kwam ophalen,
vertelde ze ons iets van haar verhaal.
Collega's van haar man
hadden de foto's gevonden
in het puin van een brandweerkazerne.
Het was ver van de plek
waar hun huis had gestaan.
Ze hadden hem herkend.
Toen de tsunami kwam,
was hij verantwoordelijk
voor het sluiten van
de tsunamisluisdeuren.
Toen de sirenes klonken
moest hij het water tegemoet.
Haar 2 opgroeiende zonen
gingen ieder naar een andere school.
Een van hen werd door
het water overvallen.
Het kostte haar een week
om ze te vinden
en te ontdekken dat ze
allemaal nog leefden.
Toevallig gaf ik haar de foto's terug
op de 14de verjaardag
van haar jongste zoon.
Ondanks alles waren
deze foto's voor haar
het perfecte cadeau voor hem.
Een weerzien met iets van vroeger,
zonder de littekens
van die dag in maart.
De dag die al het
andere in zijn leven
had veranderd of vernietigd.
1100 vrijwilligers waren in 6 maanden
naar Japan gegaan voor All Hands.
Honderden hielpen met de schoonmaak
van meer dan 135.000 foto's.
De grote meerderheid daarvan
-(applaus)-
vond uiteindelijk weer
de weg naar huis,
dat is belangrijk.
Meer dan 500 vrijwilligers
wereldwijd
hielpen om 90 families
hun foto's terug te geven,
volledig gerestaureerd en geretoucheerd.
We hadden niet meer dan zo'n
duizend dollar
uitgegeven aan uitrusting
en materiaal,
voornamelijk printerinkt.
We maken voortdurend foto's.
Het is een herinnering
aan iets of iemand,
een plek, een relatie, een dierbare.
Ze zijn onze geheugensteun
en geschiedenis:
het laatste wat je meegrijpt
en het eerste waar je
naar op zoek gaat.
Daar ging het om
bij dit project,
het terugbrengen van die
kleine stukjes mensheid,
die verbinding voor iemand herstellen.
Als zo'n foto terugkomt bij zo iemand
maakt dat een enorm verschil
in het leven van de ontvanger.
Ook de retoucheurs ervaren
een verschil in hun leven.
.
Voor sommigen
betekende het een verbinding
met iets groters, iets teruggeven.
Je talent gebruiken voor iets anders
dan magere modellen en perfecte huid.
Tot slot wilde ik een e-mail voorlezen
die ik kreeg van Cindy,
een van de retoucheurs.
Ik kwam die dag net terug,
na 6 maanden in Japan.
'Tijdens mijn werk
moest ik alsmaar denken aan
de mensen en verhalen
achter de beelden.
Eén foto trof mij bijzonder:
vrouwen van verschillende leeftijden,
van oma tot klein meisje,
rondom een baby.
Eenzelfde soort foto,
van mijn oma en moeder,
mezelf met mijn pasgeboren dochter,
hangt bij ons aan de muur.
Waar we ook leven, hoe oud we ook zijn,
we hebben toch allemaal
dezelfde basisbehoeften?'
Dank jullie wel. (Applaus)
(Applaus)