[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.15,0:00:03.11,Default,,0000,0000,0000,,Opowiem wam dzisiaj
Dialogue: 0,0:00:03.11,0:00:06.26,Default,,0000,0000,0000,,o problemie, który jest mi bliższy
Dialogue: 0,0:00:06.26,0:00:10.27,Default,,0000,0000,0000,,niż możecie sobie wyobrazić.
Dialogue: 0,0:00:10.27,0:00:14.07,Default,,0000,0000,0000,,Przybyłem do Wielkiej Brytanii 21 lat temu
Dialogue: 0,0:00:14.07,0:00:17.05,Default,,0000,0000,0000,,w poszukiwaniu azylu.
Dialogue: 0,0:00:17.05,0:00:18.61,Default,,0000,0000,0000,,Miałem 21 lat.
Dialogue: 0,0:00:18.61,0:00:22.83,Default,,0000,0000,0000,,Musiałem opuścić Demokratyczną Republikę Konga,
Dialogue: 0,0:00:22.83,0:00:28.28,Default,,0000,0000,0000,,mój dom, gdzie byłem działaczem studenckim.
Dialogue: 0,0:00:28.28,0:00:31.10,Default,,0000,0000,0000,,Chciałbym, by moje dzieci spotkały się kiedyś
Dialogue: 0,0:00:31.10,0:00:35.79,Default,,0000,0000,0000,,z rodziną w Kongo.
Dialogue: 0,0:00:35.79,0:00:40.100,Default,,0000,0000,0000,,Chcę powiedzieć, co Kongo ma wspólnego z wami.
Dialogue: 0,0:00:40.100,0:00:44.97,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw chciałbym was o coś poprosić.
Dialogue: 0,0:00:44.97,0:00:48.10,Default,,0000,0000,0000,,Sięgnijcie do kieszeni
Dialogue: 0,0:00:48.10,0:00:53.16,Default,,0000,0000,0000,,i wyciągnijcie telefony.
Dialogue: 0,0:00:53.16,0:00:58.42,Default,,0000,0000,0000,,Poczujcie ten znajomy ciężar,
Dialogue: 0,0:00:58.42,0:01:01.61,Default,,0000,0000,0000,,jak naturalnie palce przesuwają się po przyciskach.
Dialogue: 0,0:01:01.61,0:01:04.36,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:01:04.36,0:01:06.55,Default,,0000,0000,0000,,Jaki byłby świat bez niego?
Dialogue: 0,0:01:06.55,0:01:09.32,Default,,0000,0000,0000,,Łączy nas z bliskimi,
Dialogue: 0,0:01:09.32,0:01:12.76,Default,,0000,0000,0000,,rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami
Dialogue: 0,0:01:12.76,0:01:15.35,Default,,0000,0000,0000,,w domu i za granicą.
Dialogue: 0,0:01:15.35,0:01:19.91,Default,,0000,0000,0000,,To symbol połączonego świata.
Dialogue: 0,0:01:19.91,0:01:25.58,Default,,0000,0000,0000,,Jednak to, co trzymacie w dłoni\Nzostawia za sobą ślad krwi.
Dialogue: 0,0:01:25.58,0:01:29.63,Default,,0000,0000,0000,,Sprowadza się to do jednego minerału:
Dialogue: 0,0:01:29.63,0:01:34.12,Default,,0000,0000,0000,,tantalu, wydobywanego w Kongo jako koltan.
Dialogue: 0,0:01:34.12,0:01:38.02,Default,,0000,0000,0000,,To antykorozyjny przewodnik ciepła.
Dialogue: 0,0:01:38.02,0:01:41.51,Default,,0000,0000,0000,,Magazynuje energię w telefonach,
Dialogue: 0,0:01:41.51,0:01:44.62,Default,,0000,0000,0000,,playstation i laptopach.
Dialogue: 0,0:01:44.62,0:01:48.95,Default,,0000,0000,0000,,Wykorzystuje w lotnictwie i sprzęcie medycznym
Dialogue: 0,0:01:48.95,0:01:50.76,Default,,0000,0000,0000,,w postaci stopu.
Dialogue: 0,0:01:50.76,0:01:52.81,Default,,0000,0000,0000,,Jest tak silny,
Dialogue: 0,0:01:52.81,0:01:55.81,Default,,0000,0000,0000,,że wystarczą bardzo niewielkie ilości.
Dialogue: 0,0:01:55.81,0:01:59.75,Default,,0000,0000,0000,,Byłoby świetnie, gdyby historia się na tym kończyła.
Dialogue: 0,0:01:59.75,0:02:03.55,Default,,0000,0000,0000,,Niestety to, co trzymacie w dłoni
Dialogue: 0,0:02:03.55,0:02:09.08,Default,,0000,0000,0000,,nie tylko umożliwiło niesamowity postęp techniczny
Dialogue: 0,0:02:09.08,0:02:12.21,Default,,0000,0000,0000,,i rozwój przemysłu,
Dialogue: 0,0:02:12.21,0:02:15.62,Default,,0000,0000,0000,,ale przyczyniło się też do niewyobrażalnego
Dialogue: 0,0:02:15.62,0:02:18.12,Default,,0000,0000,0000,,ludzkiego cierpienia.
Dialogue: 0,0:02:18.12,0:02:23.89,Default,,0000,0000,0000,,Od 1996 roku ponad 5 mln ludzi zgineło
Dialogue: 0,0:02:23.89,0:02:27.04,Default,,0000,0000,0000,,w Demokratycznej Republice Konga.
Dialogue: 0,0:02:27.04,0:02:29.75,Default,,0000,0000,0000,,Kobiety, mężczyźni i dzieci
Dialogue: 0,0:02:29.75,0:02:34.74,Default,,0000,0000,0000,,byli gwałceni, torturowani czy zniewoleni.
Dialogue: 0,0:02:34.74,0:02:37.66,Default,,0000,0000,0000,,Gwałtu służy jako broń,
Dialogue: 0,0:02:37.66,0:02:40.49,Default,,0000,0000,0000,,wywołuje strach
Dialogue: 0,0:02:40.49,0:02:43.47,Default,,0000,0000,0000,,i wyludnia całe okolice.
Dialogue: 0,0:02:43.47,0:02:46.59,Default,,0000,0000,0000,,Pogoń za tym minerałem
Dialogue: 0,0:02:46.59,0:02:51.44,Default,,0000,0000,0000,,dolała oliwy do ognia
Dialogue: 0,0:02:51.44,0:02:57.28,Default,,0000,0000,0000,,toczącej się w Kongo wojny.
Dialogue: 0,0:02:57.28,0:03:00.08,Default,,0000,0000,0000,,Ale nie wyrzucajcie jeszcze telefonów.
Dialogue: 0,0:03:00.08,0:03:04.42,Default,,0000,0000,0000,,30 tys. dzieci zostało zwerbowanych
Dialogue: 0,0:03:04.42,0:03:09.61,Default,,0000,0000,0000,,i zmuszonych do walki w grupach zbrojnych.
Dialogue: 0,0:03:09.61,0:03:14.14,Default,,0000,0000,0000,,Kongo konsekwentnie zajmuje pierwsze miejsce
Dialogue: 0,0:03:14.14,0:03:18.39,Default,,0000,0000,0000,,w zestawieniach stanu zdrowia i biedy na świecie.
Dialogue: 0,0:03:18.39,0:03:22.97,Default,,0000,0000,0000,,Co ciekawe, Program Środowiskowy ONZ
Dialogue: 0,0:03:22.97,0:03:25.69,Default,,0000,0000,0000,,ocenił wartość kraju
Dialogue: 0,0:03:25.69,0:03:35.10,Default,,0000,0000,0000,,na ponad 24 tryliony dolarów.
Dialogue: 0,0:03:35.10,0:03:39.73,Default,,0000,0000,0000,,Zarządzany przez państwo przemysł kopalniany upadł
Dialogue: 0,0:03:39.73,0:03:41.96,Default,,0000,0000,0000,,a kontrola nad kopalniami
Dialogue: 0,0:03:41.96,0:03:43.35,Default,,0000,0000,0000,,została rozdzielona.
Dialogue: 0,0:03:43.35,0:03:47.49,Default,,0000,0000,0000,,Koltan jest z łatwością kontrolowany przez grupy zbrojne.
Dialogue: 0,0:03:47.49,0:03:50.73,Default,,0000,0000,0000,,Jeden z nielegalnych szlaków handlowych
Dialogue: 0,0:03:50.73,0:03:53.25,Default,,0000,0000,0000,,prowadzi przez granicę z Rwandą,
Dialogue: 0,0:03:53.25,0:03:57.67,Default,,0000,0000,0000,,gdzie kongijski tantal funkcjonuje jako rwandyjski.
Dialogue: 0,0:03:57.67,0:04:00.88,Default,,0000,0000,0000,,Ale nie wyrzucajcie jeszcze telefonów.
Dialogue: 0,0:04:00.88,0:04:03.57,Default,,0000,0000,0000,,Ironia tkwi w tym,
Dialogue: 0,0:04:03.57,0:04:07.11,Default,,0000,0000,0000,,że technologia która kładzie te niszczycielskie
Dialogue: 0,0:04:07.11,0:04:09.71,Default,,0000,0000,0000,,wymagania na Kongo
Dialogue: 0,0:04:09.71,0:04:12.77,Default,,0000,0000,0000,,to ta sama,
Dialogue: 0,0:04:12.77,0:04:16.41,Default,,0000,0000,0000,,która zwróciła uwagę na tę sytuację.
Dialogue: 0,0:04:16.41,0:04:20.23,Default,,0000,0000,0000,,O sytuacji w Kongo i o kopalniach,
Dialogue: 0,0:04:20.23,0:04:21.74,Default,,0000,0000,0000,,wiemy tak wiele
Dialogue: 0,0:04:21.74,0:04:23.78,Default,,0000,0000,0000,,dzięki komunikacji,
Dialogue: 0,0:04:23.78,0:04:28.22,Default,,0000,0000,0000,,którą umożliwiają telefony komórkowe.
Dialogue: 0,0:04:28.22,0:04:30.53,Default,,0000,0000,0000,,Tak jak podczas Arabskiej Wiosny
Dialogue: 0,0:04:30.53,0:04:33.74,Default,,0000,0000,0000,,w czasie ostatnich wyborów w Kongo
Dialogue: 0,0:04:33.74,0:04:37.78,Default,,0000,0000,0000,,wyborcy mogli wysyłać wiadomości
Dialogue: 0,0:04:37.78,0:04:40.94,Default,,0000,0000,0000,,z posterunków policji
Dialogue: 0,0:04:40.94,0:04:44.67,Default,,0000,0000,0000,,do centrali w stolicy, Kinszasie.
Dialogue: 0,0:04:44.67,0:04:50.03,Default,,0000,0000,0000,,W momencie ogłoszenia wyników diaspora,\NCentrum Cartera,
Dialogue: 0,0:04:50.03,0:04:53.16,Default,,0000,0000,0000,,kościół katolicki i inni obserwatorzy
Dialogue: 0,0:04:53.16,0:04:56.68,Default,,0000,0000,0000,,połączyli siły,
Dialogue: 0,0:04:56.68,0:05:01.54,Default,,0000,0000,0000,,by zwrócić uwagę na niedemokratyczny wynik głosowania.
Dialogue: 0,0:05:01.54,0:05:07.08,Default,,0000,0000,0000,,Telefony komórkowe dały ludziom na całym świecie
Dialogue: 0,0:05:07.08,0:05:12.96,Default,,0000,0000,0000,,narzędzie do pozyskania wolności politycznej.
Dialogue: 0,0:05:12.96,0:05:15.99,Default,,0000,0000,0000,,Zrewolucjonizowały sposób,
Dialogue: 0,0:05:15.99,0:05:18.56,Default,,0000,0000,0000,,w jaki porozumiewamy się na naszej planecie,
Dialogue: 0,0:05:18.56,0:05:21.85,Default,,0000,0000,0000,,umożliwiły zmiany w polityce.
Dialogue: 0,0:05:21.85,0:05:24.34,Default,,0000,0000,0000,,umożliwiły zmiany w polityce.
Dialogue: 0,0:05:24.34,0:05:25.98,Default,,0000,0000,0000,,Staneliśmy
Dialogue: 0,0:05:25.98,0:05:30.41,Default,,0000,0000,0000,,w obliczu paradoksu.
Dialogue: 0,0:05:30.41,0:05:34.57,Default,,0000,0000,0000,,Telefon jest narzędziem wolności
Dialogue: 0,0:05:34.57,0:05:39.51,Default,,0000,0000,0000,,i narzędziem opresji.
Dialogue: 0,0:05:39.51,0:05:42.34,Default,,0000,0000,0000,,TED zawsze podkreśla to,
Dialogue: 0,0:05:42.34,0:05:46.41,Default,,0000,0000,0000,,co może dla nas zrobić technologia
Dialogue: 0,0:05:46.41,0:05:48.85,Default,,0000,0000,0000,,w swojej skończonej formie.
Dialogue: 0,0:05:48.85,0:05:51.04,Default,,0000,0000,0000,,Nadszedł czas
Dialogue: 0,0:05:51.04,0:05:54.69,Default,,0000,0000,0000,,na zadanie dotyczących jej pytań.
Dialogue: 0,0:05:54.69,0:05:56.82,Default,,0000,0000,0000,,Skąd się bierze?
Dialogue: 0,0:05:56.82,0:05:59.60,Default,,0000,0000,0000,,Kto ją tworzy?
Dialogue: 0,0:05:59.60,0:06:02.58,Default,,0000,0000,0000,,I po co?
Dialogue: 0,0:06:02.58,0:06:05.73,Default,,0000,0000,0000,,Mówię bezpośrednio do was,
Dialogue: 0,0:06:05.73,0:06:07.86,Default,,0000,0000,0000,,społeczności TED
Dialogue: 0,0:06:07.86,0:06:11.31,Default,,0000,0000,0000,,i do wszystkich nas oglądających na ekranie,
Dialogue: 0,0:06:11.31,0:06:14.96,Default,,0000,0000,0000,,telefonie, na całym świecie
Dialogue: 0,0:06:14.96,0:06:17.38,Default,,0000,0000,0000,,i w Kongo.
Dialogue: 0,0:06:17.38,0:06:21.63,Default,,0000,0000,0000,,Technologia służy komunikacji,
Dialogue: 0,0:06:21.63,0:06:28.10,Default,,0000,0000,0000,,a także temu, byśmy mogli to przekazać.
Dialogue: 0,0:06:28.10,0:06:30.37,Default,,0000,0000,0000,,Obecnie
Dialogue: 0,0:06:30.37,0:06:35.29,Default,,0000,0000,0000,,nie ma jasnego sposobu na sprawiedliwy handel,
Dialogue: 0,0:06:35.29,0:06:38.73,Default,,0000,0000,0000,,ale jest już znaczący postęp.
Dialogue: 0,0:06:38.73,0:06:41.98,Default,,0000,0000,0000,,W USA niedawno uchwalono prawo
Dialogue: 0,0:06:41.98,0:06:46.17,Default,,0000,0000,0000,,wymierzone przeciwko łapówkarstwu i wykroczeniom w Kongo.
Dialogue: 0,0:06:46.17,0:06:51.24,Default,,0000,0000,0000,,Prawo uchwalone niedawno w Wlk. Brytanii \Nmożna wykorzystać w ten sam sposób.
Dialogue: 0,0:06:51.24,0:06:55.20,Default,,0000,0000,0000,,W lutym Nokia przedstawiła nową politykę
Dialogue: 0,0:06:55.20,0:06:58.00,Default,,0000,0000,0000,,dotyczącą pozyskiwania minerałów w Kongo,
Dialogue: 0,0:06:58.00,0:07:00.43,Default,,0000,0000,0000,,napisano też petycję do Apple
Dialogue: 0,0:07:00.43,0:07:06.07,Default,,0000,0000,0000,,z prośbą o wolny od konfliktów iPhone.
Dialogue: 0,0:07:06.07,0:07:08.02,Default,,0000,0000,0000,,Wśród studentów
Dialogue: 0,0:07:08.02,0:07:10.88,Default,,0000,0000,0000,,prowadzone są kampanie,
Dialogue: 0,0:07:10.88,0:07:13.100,Default,,0000,0000,0000,,by uczynić szkoły wolnymi od konfliktu.
Dialogue: 0,0:07:13.100,0:07:16.49,Default,,0000,0000,0000,,Nie jesteśmy jeszcze u celu.
Dialogue: 0,0:07:16.49,0:07:19.69,Default,,0000,0000,0000,,Musimy wciąż zwiększać nacisk
Dialogue: 0,0:07:19.69,0:07:22.54,Default,,0000,0000,0000,,na producentów telefonów,
Dialogue: 0,0:07:22.54,0:07:26.51,Default,,0000,0000,0000,,by zmienili metody pozyskiwania źródeł.
Dialogue: 0,0:07:26.51,0:07:30.27,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy po raz pierwszy pojawiłem się\Nw Wielkiej Brytanii 21 lat temu
Dialogue: 0,0:07:30.27,0:07:32.44,Default,,0000,0000,0000,,tęskniłem za domem,
Dialogue: 0,0:07:32.44,0:07:37.84,Default,,0000,0000,0000,,za rodziną i przyjaciółmi, których zostawiłem w kraju.
Dialogue: 0,0:07:37.84,0:07:41.47,Default,,0000,0000,0000,,Komunikacja była niezwykle trudna.
Dialogue: 0,0:07:41.47,0:07:45.20,Default,,0000,0000,0000,,Wysyłanie i otrzymywanie listów zajmowało miesiące.
Dialogue: 0,0:07:45.20,0:07:49.50,Default,,0000,0000,0000,,Często nigdy nie docierały do odbiorcy.
Dialogue: 0,0:07:49.50,0:07:52.23,Default,,0000,0000,0000,,Nawet gdyby było mnie stać
Dialogue: 0,0:07:52.23,0:07:55.35,Default,,0000,0000,0000,,na płacenie rachunków telefonicznych,
Dialogue: 0,0:07:55.35,0:07:57.96,Default,,0000,0000,0000,,jak większość ludzi w Kongo,
Dialogue: 0,0:07:57.96,0:08:01.78,Default,,0000,0000,0000,,moi rodzice nie mieli telefonu.
Dialogue: 0,0:08:01.78,0:08:07.46,Default,,0000,0000,0000,,Dzisiaj moi synowie,
Dialogue: 0,0:08:07.46,0:08:10.36,Default,,0000,0000,0000,,David i Daniel,
Dialogue: 0,0:08:10.36,0:08:17.20,Default,,0000,0000,0000,,mogą rozmawiać z moimi rodzicami i ich poznać.
Dialogue: 0,0:08:17.20,0:08:20.60,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego mamy pozwalać
Dialogue: 0,0:08:20.60,0:08:27.65,Default,,0000,0000,0000,,by tak wspaniały i niezbędny produkt
Dialogue: 0,0:08:27.65,0:08:30.94,Default,,0000,0000,0000,,był przyczyną
Dialogue: 0,0:08:30.94,0:08:34.16,Default,,0000,0000,0000,,niepotrzebnego cierpienia ludzi?
Dialogue: 0,0:08:34.16,0:08:37.61,Default,,0000,0000,0000,,Domagamy się żywności i odzieży
Dialogue: 0,0:08:37.61,0:08:39.30,Default,,0000,0000,0000,,ze sprawiedliwego handlu.
Dialogue: 0,0:08:39.30,0:08:44.02,Default,,0000,0000,0000,,Czas domagać się też takich telefonów.
Dialogue: 0,0:08:44.02,0:08:48.62,Default,,0000,0000,0000,,To idea warta rozpowszechniania. Dziękuję.
Dialogue: 0,0:08:48.62,0:09:00.89,Default,,0000,0000,0000,,(Aplauz)