1
00:00:00,586 --> 00:00:03,344
Mong muốn sống cuộc đời
khác biệt có thể bắt đầu

2
00:00:03,344 --> 00:00:06,870
tại những nơi không tưởng nhất.

3
00:00:06,870 --> 00:00:08,816
Tôi đến từ Todmorden.

4
00:00:08,816 --> 00:00:10,836
Một phố chợ phía bắc nước Anh,

5
00:00:10,836 --> 00:00:13,507
ở giữa Leeds và Manchester,
có 15.000 người,

6
00:00:13,507 --> 00:00:15,580
một phố chợ khá bình thường.

7
00:00:15,580 --> 00:00:17,750
Nó từng trông như thế này,

8
00:00:17,750 --> 00:00:20,498
và hiện tại đã trở nên như thế này,

9
00:00:20,498 --> 00:00:24,223
với cây ăn trái, rau củ và thảo mộc
đang đâm chồi nảy lộc khắp nơi.

10
00:00:24,223 --> 00:00:27,690
Chúng tôi gọi đây là
làm vườn kiểu tuyên truyền. (Cười)

11
00:00:29,200 --> 00:00:31,955
Trong góc nhà ga,
bãi đậu xe hơi,

12
00:00:31,955 --> 00:00:35,707
trước trung tâm y tế,
khu vườn trước nhà dân,

13
00:00:35,707 --> 00:00:39,244
và thậm chí là trước đồn cảnh sát. (Cười)

14
00:00:39,244 --> 00:00:42,234
Chúng tôi có những cây trồng mọc ven kênh,

15
00:00:42,234 --> 00:00:44,400
và đâm chồi nảy lộc ở các nghĩa trang.

16
00:00:44,400 --> 00:00:48,341
Đất ở đó vô cùng màu mỡ. (Cười)

17
00:00:50,901 --> 00:00:53,454
Chúng tôi còn nghĩ ra
một hình thức du lịch mới,

18
00:00:53,454 --> 00:00:56,751
gọi nó là du lịch sinh thái rau xanh,
và dù bạn có tin hay không,

19
00:00:56,751 --> 00:01:00,675
mọi người khắp nơi thế giới đến xem
những luống rau của chúng tôi.

20
00:01:00,675 --> 00:01:03,659
ngay cả khi chúng còn chưa lớn. (Cười)

21
00:01:03,659 --> 00:01:07,289
Họ sẽ tám chuyện ở đó. (Cười)

22
00:01:07,289 --> 00:01:11,297
Bạn biết đấy, chúng tôi không 
làm việc này để giết thời gian. (Cười)

23
00:01:11,297 --> 00:01:16,114
Chúng tôi đang làm điều này
vì muốn tạo ra một cuộc cách mạng.

24
00:01:16,114 --> 00:01:17,432
Chúng tôi tự hỏi:

25
00:01:17,432 --> 00:01:20,942
Liệu có ngôn ngữ chung nào
có thể vượt qua rào cản lứa tuổi,

26
00:01:20,942 --> 00:01:24,639
thu nhập và văn hóa, để giúp chúng ta

27
00:01:24,639 --> 00:01:26,200
tìm ra một cách sống mới,

28
00:01:26,200 --> 00:01:28,325
nhìn những thứ quanh ta khác đi,

29
00:01:28,325 --> 00:01:30,928
thay đổi nhận thức về
những nguồn tài nguyên,

30
00:01:30,928 --> 00:01:32,921
và thay đổi cách mà ta tương tác?

31
00:01:32,921 --> 00:01:35,290
Liệu ta có thể tìm ra thứ ngôn ngữ đó?

32
00:01:35,290 --> 00:01:39,257
Và liệu sau đó, chúng ta có thể
nhân rộng chúng được không?

33
00:01:39,257 --> 00:01:42,015
Và câu trả lời là có,

34
00:01:42,015 --> 00:01:45,418
ngôn ngữ đó chính là thức ăn.

35
00:01:45,418 --> 00:01:47,437
Ba năm rưỡi trước, chúng tôi

36
00:01:47,437 --> 00:01:49,056
đã cùng ngồi quanh bàn ăn,

37
00:01:49,056 --> 00:01:52,424
và nghĩ ra tất cả những thứ này. (Cười)

38
00:01:52,424 --> 00:01:55,661
(Vỗ tay)

39
00:01:55,661 --> 00:01:58,252
Ở cuộc họp, một chiến lược
rất đơn giản đã được đưa ra.

40
00:01:58,252 --> 00:02:00,565
Chúng tôi không hề thăm dò
hay viết báo cáo.

41
00:02:00,565 --> 00:02:03,140
Có quá đủ những thứ đó rồi. (Cười)

42
00:02:03,140 --> 00:02:06,158
Trong cuộc họp ở Todmorden,
chúng tôi đã phát biểu rằng:

43
00:02:06,158 --> 00:02:09,104
Nào, hãy hình dung thị trấn của chúng ta

44
00:02:09,104 --> 00:02:10,860
được tập trung trong ba chiếc đĩa:

45
00:02:10,860 --> 00:02:13,084
chiếc đĩa cộng đồng,
cách ta sống hằng ngày;

46
00:02:13,084 --> 00:02:16,132
chiếc đĩa giáo dục,
điều ta dạy trẻ con ở trường,

47
00:02:16,132 --> 00:02:18,893
và những kĩ năng mới
ta chia sẻ với nhau;

48
00:02:18,893 --> 00:02:22,012
và chiếc đĩa kinh doanh,
cách ta sử dụng tiền của mình

49
00:02:22,012 --> 00:02:24,003
ở lĩnh vực kinh doanh ta theo đuổi.

50
00:02:24,003 --> 00:02:26,640
Bây giờ, hãy hình dung
những chiếc đĩa này tương tác

51
00:02:26,640 --> 00:02:29,280
với hành động của cộng đồng 
xung quanh thức ăn.

52
00:02:29,280 --> 00:02:31,521
Nếu ta quay một trong
các đĩa cộng đồng đó,

53
00:02:31,521 --> 00:02:34,905
thì sẽ rất tuyệt vời, 
điều đó truyền cho ta sức mạnh,

54
00:02:34,905 --> 00:02:36,992
nhưng nếu ta có thể
xoay chiếc đĩa cộng đồng

55
00:02:36,992 --> 00:02:39,888
bằng đĩa giáo dục,
xoay đĩa giáo dục bằng đĩa kinh doanh,

56
00:02:39,888 --> 00:02:43,624
và ta sẽ có rất nhiều thứ
đáng để xem sau đó.

57
00:02:43,624 --> 00:02:46,969
Chúng ta khiến mình trở nên kiên cường.

58
00:02:46,969 --> 00:02:50,360
Chúng ta từng bước tái tạo lại cộng đồng,

59
00:02:50,360 --> 00:02:53,827
chúng tôi làm nó mà không cần
thứ tài liệu chiến lược quái quỷ nào.

60
00:02:53,827 --> 00:02:57,698
(Vỗ tay)

61
00:02:59,148 --> 00:03:01,930
Còn một điều nữa.

62
00:03:01,930 --> 00:03:04,346
Chúng tôi không xin phép ai
để làm việc này cả,

63
00:03:04,346 --> 00:03:06,639
chúng tôi cứ làm thôi. (Cười)

64
00:03:06,639 --> 00:03:08,840
Chắc chắn chúng tôi không làm việc này

65
00:03:08,840 --> 00:03:11,138
để kinh doanh hay kiếm tiền,

66
00:03:11,138 --> 00:03:13,470
và hơn hết, chúng tôi không hề bị lung lay

67
00:03:13,470 --> 00:03:15,472
bởi những luận điệu rối rắm, cho rằng,

68
00:03:15,472 --> 00:03:19,218
"Những hành động nhỏ này là vô nghĩa
khi đối diện với những vấn đề tương lai."

69
00:03:19,218 --> 00:03:22,886
Vì tôi thấy được sức mạnh
của những hành động nhỏ,

70
00:03:22,886 --> 00:03:24,957
và nó thật sự tuyệt vời.

71
00:03:24,957 --> 00:03:28,070
Tôi sẽ quay lại chủ đề
về cuộc họp đó. (Cười)

72
00:03:28,070 --> 00:03:30,529
Chúng tôi đưa ra đề xuất đó ở buổi họp,

73
00:03:30,529 --> 00:03:32,867
chỉ hai giây sau,
cả căn phòng như nổ tung.

74
00:03:32,867 --> 00:03:36,555
Tôi chưa bao giờ trải qua
điều tương tự như thế trong đời mình.

75
00:03:36,555 --> 00:03:39,937
Phản ứng đều giống như thế 
ở mỗi căn phòng, thị trấn,

76
00:03:39,937 --> 00:03:41,492
nơi chúng tôi kể câu chuyện ấy.

77
00:03:41,492 --> 00:03:45,836
Mọi người đều sẵn sàng đáp lại
những câu chuyện về thực phẩm.

78
00:03:45,836 --> 00:03:48,093
Họ muốn đóng góp vào
những hành động thiết thực,

79
00:03:48,093 --> 00:03:50,692
và tận trong xương tủy,
họ biết đây chính là lúc

80
00:03:50,692 --> 00:03:52,581
họ nhận lấy trách nhiệm về phía mình,

81
00:03:52,581 --> 00:03:55,152
và đối xử tốt hơn với người khác

82
00:03:55,152 --> 00:03:58,075
cũng như với môi trường.

83
00:03:58,075 --> 00:04:01,709
Ba năm rưỡi kể từ cuộc họp ấy,

84
00:04:01,709 --> 00:04:04,639
đề xuất đó đã phát triển nhanh chóng,

85
00:04:04,639 --> 00:04:07,535
Ý tưởng ban đầu rất đơn giản,
chỉ về việc trao đổi hạt giống,

86
00:04:07,535 --> 00:04:09,784
rồi chúng tôi chọn mảnh đất
bên vệ đường chính,

87
00:04:09,784 --> 00:04:12,286
chỗ vốn dĩ là nơi đi tè của chó,

88
00:04:12,286 --> 00:04:15,640
và chúng tôi biến nó thành 
một vườn rau xinh xắn.

89
00:04:15,640 --> 00:04:17,926
Chúng tôi tận dụng góc bãi xe của nhà ga,

90
00:04:17,926 --> 00:04:19,721
biến chúng thành vườn rau xanh chung

91
00:04:19,721 --> 00:04:23,185
để tất cả mọi người
đều được trồng và thu hoạch.

92
00:04:23,185 --> 00:04:24,494
Tôi đến các bệnh viện,

93
00:04:24,494 --> 00:04:27,399
Sau đó, một trung tâm y tế 
sáu triệu bảng Anh ở Todmorden,

94
00:04:27,399 --> 00:04:30,087
vì nhiều lý do tôi không thể hiểu nổi,

95
00:04:30,087 --> 00:04:33,880
trung tâm đó bị những cây xương rồng
bao quanh hoàn toàn. (Cười)

96
00:04:33,880 --> 00:04:36,969
Chúng tôi đến hỏi bác sĩ, 
"Chúng tôi nhổ chúng được không?"

97
00:04:36,969 --> 00:04:39,323
Họ nói, "Được, nếu cô có giấy phép

98
00:04:39,323 --> 00:04:41,245
viết bằng tiếng Latin,
sao thành ba bản."

99
00:04:41,245 --> 00:04:44,035
Chúng tôi làm y như vậy. (Cười).
Giờ đây, những cây ăn quả,

100
00:04:44,035 --> 00:04:47,330
những cây gia vị, rau xanh,

101
00:04:47,330 --> 00:04:50,560
chúng được trồng
quanh phòng phẫu thuật đó.

102
00:04:50,560 --> 00:04:52,216
Và còn nhiều ví dụ khác nữa,

103
00:04:52,216 --> 00:04:54,682
chẳng hạn như cây ngô
ở phía trước đồn cảnh sát,

104
00:04:54,682 --> 00:04:56,509
hoặc cây ăn quả trồng ở nhà dưỡng lão,

105
00:04:56,509 --> 00:04:58,481
họ sẽ thu hoạch và chăm sóc chúng.

106
00:04:58,481 --> 00:05:00,191
Không chỉ riêng về trồng trọt,

107
00:05:00,191 --> 00:05:02,736
chúng chỉ là một phần của câu chuyện.

108
00:05:02,736 --> 00:05:05,610
Điều đó còn giúp phát huy khả năng
sáng tạo của các cư dân,

109
00:05:05,610 --> 00:05:07,843
trong việc thiết kế
những cảnh quan tuyệt vời,

110
00:05:07,843 --> 00:05:09,834
và giải thích về loại cây họ trồng,

111
00:05:09,834 --> 00:05:11,100
bởi vì có rất nhiều người

112
00:05:11,100 --> 00:05:14,018
không nhận biết được tên rau quả,
trừ khi chúng được bọc túi,

113
00:05:14,018 --> 00:05:16,090
có hướng dẫn sử dụng 
bên trên. (Cười)

114
00:05:16,090 --> 00:05:18,986
Chúng tôi nhờ vài người
thiết kế những thứ này,

115
00:05:18,986 --> 00:05:21,003
"Nó thế này, thì đừng hái,
nếu nó thế này,

116
00:05:21,003 --> 00:05:22,480
cứ hái tự nhiên."

117
00:05:22,480 --> 00:05:25,849
Điều này nhằm vào việc
sẻ chia và trao đi lòng tốt.

118
00:05:25,849 --> 00:05:28,276
Đối với những ai không biết thiết kế,

119
00:05:28,276 --> 00:05:29,705
họ có thể nấu ăn,

120
00:05:29,705 --> 00:05:32,758
chúng tôi thu hoạch chúng theo mùa
rồi mang chúng ra đường,

121
00:05:32,758 --> 00:05:34,811
quán rượu, hoặc nhà thờ,

122
00:05:34,811 --> 00:05:36,443
hay bất cứ nơi nào có người ở.

123
00:05:36,443 --> 00:05:38,985
Chúng tôi tiến đến người ta và nói,

124
00:05:38,985 --> 00:05:41,394
"Chúng ta là một phần
của mảnh ghép thực phẩm,

125
00:05:41,394 --> 00:05:44,049
chúng ta là một phần giải pháp."

126
00:05:44,049 --> 00:05:46,265
Và vi chúng tôi biết
có khách tham quan vườn,

127
00:05:46,265 --> 00:05:48,973
chúng tôi quý họ, 
và họ rất tuyệt vời,

128
00:05:48,973 --> 00:05:51,549
chúng tôi tìm cách mang đến
cho họ trải nghiệm tốt hơn.

129
00:05:51,549 --> 00:05:53,953
Dĩ nhiên không cần
xin phép, chúng tôi tạo ra

130
00:05:53,953 --> 00:05:56,059
"Con Đường Xanh" vô cùng độc đáo.

131
00:05:56,059 --> 00:05:58,784
Đây là con đường dẫn qua các khu vườn,

132
00:05:58,784 --> 00:06:02,945
các vườn cây dọc kênh, các khu vực
sinh sống và làm tổ của ong,

133
00:06:02,945 --> 00:06:06,363
chúng giúp cây thụ phấn.
Nó là con đường chúng tôi thiết kế để

134
00:06:06,363 --> 00:06:08,969
dẫn mọi người đi khắp thị trấn,

135
00:06:08,969 --> 00:06:13,098
qua các quán cà phê, cửa hàng nhỏ,
hay băng qua khu chợ,

136
00:06:13,098 --> 00:06:15,601
chứ không chỉ đi lại quanh siêu thị.

137
00:06:15,601 --> 00:06:17,159
Chúng tôi hi vọng, khi thay đổi

138
00:06:17,159 --> 00:06:20,754
cách mọi người nghĩ về thị trấn,
tôi cũng thay đổi hành vi của họ.

139
00:06:20,754 --> 00:06:24,474
Và đến chiếc đĩa thứ hai, đĩa giáo dục.

140
00:06:24,474 --> 00:06:26,054
Hợp tác với trường trung học.

141
00:06:26,054 --> 00:06:29,127
Thành lập công ty.
Thiết kế và xây dựng

142
00:06:29,127 --> 00:06:31,175
hệ thống thuỷ canh
trên mảnh đất trống

143
00:06:31,175 --> 00:06:33,082
phía sau trường học, như cách ta làm,

144
00:06:33,082 --> 00:06:35,275
và giờ chúng tôi sắp nuôi cá, trồng rau

145
00:06:35,275 --> 00:06:37,824
trong vườn cây ăn trái có ong,

146
00:06:37,824 --> 00:06:40,082
và bọn trẻ đang giúp
chúng tôi làm việc đó,

147
00:06:40,082 --> 00:06:42,895
chúng tham gia nhiệt tình,
cũng vì cộng đồng ở đây

148
00:06:42,895 --> 00:06:44,557
rất thích hợp tác với trường học.

149
00:06:44,557 --> 00:06:48,245
Bây giờ, làm nông được dạy ở trường,

150
00:06:48,245 --> 00:06:50,911
điều đó khiến chúng tôi tự hỏi

151
00:06:50,911 --> 00:06:53,694
làm cách nào để khiến bọn trẻ
chưa hề có bằng cấp,

152
00:06:53,694 --> 00:06:56,245
thật sự hứng thú với việc nuôi trồng,

153
00:06:56,245 --> 00:06:57,949
và có được nhiều trải nghiệm hơn?

154
00:06:57,949 --> 00:06:59,908
Chúng tôi tặng quyên tặng một mảnh đất

155
00:06:59,908 --> 00:07:01,166
từ Viện khuyến nông.

156
00:07:01,166 --> 00:07:04,500
Nó bị ngập nước,
nhưng điều kỳ diệu đã xảy ra,

157
00:07:04,500 --> 00:07:07,110
nhờ vào tình nguyện viên,
chúng tôi đã biến nó

158
00:07:07,110 --> 00:07:09,307
thành một trung tâm đào tạo làm vườn,

159
00:07:09,307 --> 00:07:12,271
đó là những khu nhà kính có luống trồng,

160
00:07:12,271 --> 00:07:14,975
và mọi thứ bạn cần là chịu lấm lem bùn đất

161
00:07:14,975 --> 00:07:17,296
và nghĩ rằng, mình sẽ
có việc làm nhờ điều đó.

162
00:07:17,296 --> 00:07:19,484
Vài trí thức ở địa phương đã đề nghị,

163
00:07:19,484 --> 00:07:20,836
"Chúng tôi sẽ giúp tổ chức

164
00:07:20,836 --> 00:07:22,608
một khóa học canh tác thương mại,

165
00:07:22,608 --> 00:07:24,003
Chưa hề có khóa học như vậy."

166
00:07:24,003 --> 00:07:26,787
Chúng tôi đang thiết kế nó
và sẽ tung ra cuối năm nay,

167
00:07:26,787 --> 00:07:29,232
tất cả đều là thử nghiệm,
và hoàn toàn tự nguyện.

168
00:07:29,232 --> 00:07:30,851
Và giờ là đĩa thứ ba,

169
00:07:30,851 --> 00:07:32,669
vì nếu bạn đi qua khu vườn ấy,

170
00:07:32,669 --> 00:07:34,424
nếu bạn học được các kĩ năng mới,

171
00:07:34,424 --> 00:07:37,312
nếu bạn quan quan tâm
về những loại cây trái theo mùa,

172
00:07:37,312 --> 00:07:39,224
có thể bạn muốn chi nhiều tiền hơn

173
00:07:39,224 --> 00:07:41,304
để ủng hộ người trồng trọt tại địa phương.

174
00:07:41,304 --> 00:07:43,056
Bạn mua rau củ, thịt, phô mai, bia,

175
00:07:43,056 --> 00:07:45,135
và bất cứ thứ gì có thể.

176
00:07:45,135 --> 00:07:47,772
Nhưng đây chỉ là một cộng đồng nhỏ.

177
00:07:47,772 --> 00:07:49,830
Chỉ là tình nguyện viên thì có thể làm gì?

178
00:07:49,830 --> 00:07:51,580
Chúng tôi làm những thứ đơn giản.

179
00:07:51,580 --> 00:07:53,367
Chúng tôi gây quỹ, viết lên tấm bảng

180
00:07:53,367 --> 00:07:54,537
dòng chữ "Nó rất ngon,"

181
00:07:54,537 --> 00:07:56,713
chúng tôi đưa nó
cho dân buôn địa phương,

182
00:07:56,713 --> 00:07:59,640
và họ viết lên
các thứ họ bán mỗi tuần.

183
00:07:59,640 --> 00:08:02,096
Rất bình dân. Mọi người tụ tập quanh nó.

184
00:08:02,096 --> 00:08:03,744
Việc kinh doanh phát triển.

185
00:08:03,744 --> 00:08:06,740
Sau đó, chúng tôi trò chuyện
với nông dân, nói rằng,

186
00:08:06,740 --> 00:08:07,717
"Tôi muốn hợp tác."

187
00:08:07,717 --> 00:08:10,135
nhưng họ vẫn chưa tin lắm 
nên chúng tôi tự hỏi,

188
00:08:10,135 --> 00:08:12,760
"Ta nên làm gì?" Tôi biết,
nếu chúng tôi có thể làm

189
00:08:12,760 --> 00:08:15,334
một chiến dịch xoay quanh
một sản phẩm và cho họ thấy

190
00:08:15,334 --> 00:08:17,377
dân địa phương rất thích sản phẩm đó,

191
00:08:17,377 --> 00:08:19,720
biết đâu họ sẽ đổi ý
và hiểu chúng tôi hơn.

192
00:08:19,720 --> 00:08:22,711
Chúng tôi phát động chiến dịch,
nó khá thôi thúc tôi,

193
00:08:22,711 --> 00:08:24,784
có tên Mỗi quả trứng đều đáng giá. (Cười)

194
00:08:24,784 --> 00:08:28,405
Và việc chúng tôi làm là đặt mọi người
vào bản đồ trứng của chúng tôi.

195
00:08:28,405 --> 00:08:30,556
Đó là bản đồ cách điệu
thị trấn Togmorden.

196
00:08:30,556 --> 00:08:32,195
Ai cũng có thể bán trứng của họ

197
00:08:32,195 --> 00:08:34,733
trước cổng vườn cho hàng xóm,
hoàn toàn hợp pháp,

198
00:08:34,733 --> 00:08:37,150
nhưng có rắc rối ở đây.
Lúc đầu có bốn người,

199
00:08:37,150 --> 00:08:39,424
bây giờ là 64 người, và kết quả là,

200
00:08:39,424 --> 00:08:40,924
mọi người dần dần vào cửa hàng,

201
00:08:40,924 --> 00:08:43,605
hỏi về trứng Todmorden,
điều đó dẫn đến việc

202
00:08:43,605 --> 00:08:45,894
vài người nông dân tăng cường

203
00:08:45,894 --> 00:08:48,003
việc chăn thả gia cầm
lấy trứng và lấy thịt.

204
00:08:48,003 --> 00:08:50,584
Mặc dù đây chỉ là những bước tiến nhỏ,

205
00:08:50,584 --> 00:08:55,273
nhưng đã làm tăng niềm tin
về nền kinh tế địa phương

206
00:08:55,273 --> 00:08:57,850
theo nhiều cách khác nhau.

207
00:08:57,850 --> 00:08:59,152
Người sản xuất phomát,

208
00:08:59,152 --> 00:09:00,941
họ nuôi các giống gia cầm và lợn quý,

209
00:09:00,941 --> 00:09:02,349
họ làm chả, bánh, 


210
00:09:02,349 --> 00:09:04,722
những thứ họ chưa từng làm trước đó.

211
00:09:04,722 --> 00:09:07,343
Các cửa hàng bán thực phẩm
địa phương nhiều hơn,

212
00:09:07,343 --> 00:09:11,557
và theo khảo sát do các học sinh ở đó
đã làm cho chúng tôi, 49%

213
00:09:11,557 --> 00:09:14,510
người kinh doanh thực phẩm
cho hay, điểm mấu chốt

214
00:09:14,510 --> 00:09:16,916
của việc tăng này, là vì điều
chúng tôi đang làm.

215
00:09:16,916 --> 00:09:20,006
Chúng tôi chỉ là tình nguyện viên,
và đó chỉ là một thử nghiệm

216
00:09:20,006 --> 00:09:21,410
(Cười)

217
00:09:21,410 --> 00:09:23,820
Chúng tôi không áp dụng
khoa học tiên tiến.

218
00:09:23,820 --> 00:09:26,699
Nó không siêu phàm,
nhưng cũng không tầm thường.

219
00:09:26,699 --> 00:09:30,506
nhưng nó tổng hợp và mang tính tổng quát.

220
00:09:30,506 --> 00:09:32,629
Đây không phải hoạt động của những người

221
00:09:32,629 --> 00:09:34,551
thích tách mình ra khỏi đám đông.

222
00:09:34,551 --> 00:09:37,405
Đây là hoạt động của tất cả mọi người.

223
00:09:37,405 --> 00:09:41,313
Khẩu hiệu: "Nếu bạn ăn,
bạn phải làm."

224
00:09:41,313 --> 00:09:44,518
(Vỗ tay)

225
00:09:47,402 --> 00:09:52,479
Bất kể tuổi tác, thu nhập hay văn hóa,

226
00:09:52,479 --> 00:09:56,086
đó là một trải nghiệm
vô cùng thú vị và khó quên.

227
00:09:56,086 --> 00:09:58,554
Quay lại câu hỏi đầu tiên, chúng ta hỏi,

228
00:09:58,559 --> 00:10:01,818
Ý tưởng đó có bắt chước được không?
Tất nhiên là có rồi.

229
00:10:01,818 --> 00:10:04,632
Hơn 30 thị trấn ở Anh đang áp dụng mô hình

230
00:10:04,632 --> 00:10:06,760
"Những chiếc đĩa ăn được" ở trên.

231
00:10:06,760 --> 00:10:10,255
Tùy cách họ muốn làm,
tùy theo mong muốn của họ,

232
00:10:10,255 --> 00:10:12,949
họ đang cố làm cuộc sống
của họ khác biệt hơn,

233
00:10:12,949 --> 00:10:15,697
và trên thể giới, chúng tôi có nhiều
cộng đồng xuyên Mỹ

234
00:10:15,697 --> 00:10:17,561
và Nhật, khó tin phải không? Ý tôi là,

235
00:10:17,561 --> 00:10:19,956
ở Mỹ, Nhật và New Zeland.

236
00:10:19,956 --> 00:10:22,480
Những người sau trận động đất
ở New Zealand, đến đây

237
00:10:22,480 --> 00:10:25,531
để áp dụng vài điều của ý tưởng trên

238
00:10:25,531 --> 00:10:30,183
vào việc trồng trọt
ở trung tâm Christchurch.

239
00:10:30,183 --> 00:10:33,030
Chúng không mất quá nhiều tuền,

240
00:10:33,030 --> 00:10:36,157
và không yêu cầu bộ máy quản lý phức tạp,

241
00:10:36,157 --> 00:10:39,020
nhưng điều đó yêu cầu rằng,
bạn phải có suy nghĩ khác biệt,

242
00:10:39,020 --> 00:10:42,717
cần chuẩn bị tập trung ngân sách
và chương trình hướng nghiệp

243
00:10:42,717 --> 00:10:44,845
để tạo nên bộ khung hỗ trợ,

244
00:10:44,845 --> 00:10:47,559
mà cộng đồng có thế nhờ cậy vào.

245
00:10:47,559 --> 00:10:50,475
Và chúng tôi còn triển khai
nhiều ý tưởng tuyệt vời khác.

246
00:10:50,475 --> 00:10:53,259
Chính quyền địa phương
đã biến mọi nơi thành

247
00:10:53,259 --> 00:10:55,921
Những "Khu vườn tuyệt vời,"
họ còn ủng hộ thêm nữa

248
00:10:55,921 --> 00:10:57,406
bằng cách làm hai việc.

249
00:10:57,406 --> 00:11:00,515
Đầu tiên, họ cho phép đăng ký
quyền sử dụng những khu đất trống,

250
00:11:00,515 --> 00:11:02,746
điều đó giúp cho cộng đồng

251
00:11:02,746 --> 00:11:04,482
được dùng đất trống để trồng trọt,

252
00:11:04,482 --> 00:11:06,659
họ sẽ xin giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất,

253
00:11:06,659 --> 00:11:09,040
rồi họ phải thông báo
cho từng nhân công của họ,

254
00:11:09,040 --> 00:11:11,537
"Nếu được, hãy giúp cho
cộng đồng phát triễn,

255
00:11:11,537 --> 00:11:13,650
hãy giúp họ duy trì không gian của mình."

256
00:11:13,650 --> 00:11:15,689
Đột nhiên, chúng tôi thấy chính quyền

257
00:11:15,689 --> 00:11:17,969
đang làm điều này.
Chúng tôi thấy xu hướng này,

258
00:11:17,969 --> 00:11:22,394
cuối cùng chúng tôi có giải pháp
đầy sáng tạo cho vấn đề của Rio,

259
00:11:22,394 --> 00:11:24,573
và bạn có thể làm nhiều hơn thế.

260
00:11:24,573 --> 00:11:26,933
Hãy thử liệt kê vài thứ xem.
Một, hãy dừng việc

261
00:11:26,933 --> 00:11:30,301
đặt những cây xương rồng quanh nhà,
nó chỉ phí phạm không gian.

262
00:11:30,301 --> 00:11:32,453
(Cười) Hai là, làm ơn hãy sáng tạo!

263
00:11:32,453 --> 00:11:36,482
Hãy tạo ra những vườn rau
để bọn trẻ có thể đi lại,

264
00:11:36,482 --> 00:11:38,665
và thưởng thức bữa ăn trên các đại lộ,

265
00:11:38,665 --> 00:11:41,251
trong công viên, hoặc bất cứ đâu.

266
00:11:41,251 --> 00:11:44,945
Truyền cảm hứng cho cách nhà hoạch định,
đặt những khu vực canh tác

267
00:11:44,945 --> 00:11:48,208
ở trung tâm thị trấn và thành phố,
không phải bỏ chúng

268
00:11:48,208 --> 00:11:51,528
ở những ngõ ngách của khu chung cư
nơi mà không ai nhìn thấy.

269
00:11:51,528 --> 00:11:54,345
Khuyến khích trường học
thực sự nghiêm túc với trồng trọt.

270
00:11:54,345 --> 00:11:56,578
Đây không phải là bài tập môn phụ.

271
00:11:56,578 --> 00:11:59,546
Nếu chúng ta muốn truyền cảm hứng
đến người nông dân tương lai,

272
00:11:59,546 --> 00:12:02,595
vui lòng để tôi nói với từng trường học,

273
00:12:02,595 --> 00:12:06,575
về mục đích và tầm quan trọng
của việc trồng trọt

274
00:12:06,575 --> 00:12:09,375
đối với môi trường,
thực phẩm và đất trồng.

275
00:12:09,375 --> 00:12:11,262
Để điều đó thấm
vào văn hoá trường học,

276
00:12:11,262 --> 00:12:14,424
và bạn sẽ tạo nên một thế hệ khác biệt.

277
00:12:14,424 --> 00:12:16,863
Có nhiều việc bạn có thể làm,
nhưng cuối cùng

278
00:12:16,863 --> 00:12:19,151
đây là chuyện thật sự đơn giản.

279
00:12:19,151 --> 00:12:22,416
Từng bước, từng bước một,

280
00:12:22,416 --> 00:12:27,063
chúng ta ngày càng nhận ra sự lớn lao
trong từng hành động nhỏ ta làm,

281
00:12:27,063 --> 00:12:30,888
cuối cùng, chúng ta một lần nữa
tin vào chính mình,

282
00:12:30,888 --> 00:12:34,729
và tin vào khẳ năng
của mỗi người trong chúng ta,

283
00:12:34,729 --> 00:12:39,122
để xây dựng một tương lai
khác biệt và tử tế hơn.

284
00:12:39,122 --> 00:12:41,545
Theo tôi, điều đó thật tuyệt vời.

285
00:12:41,545 --> 00:12:42,690
Cám ơn.

286
00:12:42,690 --> 00:12:45,592
(Vỗ tay)

287
00:12:55,902 --> 00:12:57,624
Cám ơn rất nhiều. (vỗ tay)