1
00:00:01,627 --> 00:00:05,960
Bạn đã bao giờ để ý đến tầm quan trọng
của đại dương tới cuộc sống chưa?

2
00:00:07,830 --> 00:00:10,576
Đại dương bao phủ
hai phần ba bề mặt Trái Đất.

3
00:00:11,190 --> 00:00:13,591
Chúng tạo ra một nửa
lượng oxi cho chúng ta.

4
00:00:14,036 --> 00:00:15,690
Chúng điều hoà khí hậu toàn cầu.

5
00:00:16,055 --> 00:00:19,832
Chúng tạo ra việc làm,
thuốc chữa bệnh và thực phẩm,

6
00:00:20,181 --> 00:00:25,125
trong đó có 20 phần trăm lượng protein
cung cấp cho dân cư toàn cầu.

7
00:00:26,331 --> 00:00:28,847
Người ta vẫn nghĩ rằng
các đại dương quá rộng lớn

8
00:00:28,872 --> 00:00:31,332
để con người có thể tác động vào.

9
00:00:32,205 --> 00:00:35,491
Hôm nay tôi sẽ cho các bạn thấy
một sự thật khủng khiếp

10
00:00:35,516 --> 00:00:40,148
đang biến đổi các đại dương
mang tên sự axit hoá các đại dương,

11
00:00:40,363 --> 00:00:42,728
hay người anh em song sinh
của biến đổi khí hậu.

12
00:00:43,900 --> 00:00:49,322
Bạn có biết rằng đại dương hấp thụ
25 phần trăm tổng lượng khí carbon dioxide

13
00:00:49,347 --> 00:00:51,590
mà ta thải ra môi trường hay không?

14
00:00:51,970 --> 00:00:55,608
Đây chỉ là một trong nhiều
tác dụng to lớn của đại dương

15
00:00:55,633 --> 00:00:58,502
kể từ khi carbon dioxide
trở thành khí nhà kính chính

16
00:00:58,527 --> 00:01:00,283
gây nên biến đổi khí hậu.

17
00:01:01,310 --> 00:01:05,346
Nhưng khi ta thải ngày càng
nhiều hơn

18
00:01:05,372 --> 00:01:07,864
khí carbon dioxide vào khí quyển

19
00:01:08,030 --> 00:01:10,483
thì lượng khí bị hoà tan
trong nước biển càng lớn.

20
00:01:10,803 --> 00:01:13,723
Và đây chính là điều thay đổi 
thành phần hóa học đại dương.

21
00:01:15,350 --> 00:01:17,738
Khi carbon dioxide hoà tan vào nước biển,

22
00:01:17,763 --> 00:01:20,001
một chuỗi phản ứng hoá học diễn ra.

23
00:01:20,420 --> 00:01:21,585
Thật may cho các bạn,

24
00:01:21,610 --> 00:01:24,895
tôi không có thời gian để nói quá sâu
về chuỗi phản ứng đó.

25
00:01:25,388 --> 00:01:28,712
Nhưng bạn cần biết càng nhiều CO2 hòa vào 
nước biển,

26
00:01:28,737 --> 00:01:31,094
thì nồng độ pH của nước biển giảm xuống.

27
00:01:31,730 --> 00:01:35,697
Điều đó đồng nghĩa với sự tăng tính axit
của nước biển.

28
00:01:36,348 --> 00:01:40,470
Quá trình đó được gọi là
sự axit hoá đại dương.

29
00:01:40,904 --> 00:01:43,630
Và điều đó đang diễn ra song song
với biển đổi khí hậu.

30
00:01:44,356 --> 00:01:48,459
Các nhà khoa học đã nghiên cứu
sự axit hoá đại dương trong hơn 20 năm.

31
00:01:48,998 --> 00:01:51,671
Đây là số liệu khảo sát tại Hawaii,

32
00:01:51,696 --> 00:01:56,591
đường trên cùng thể hiện sự gia tăng
nhanh chóng của nồng độ carbon dioxide,

33
00:01:56,616 --> 00:01:59,131
viết tắt là CO2, trong khí quyển.

34
00:01:59,242 --> 00:02:02,488
Đây là hệ quả trực tiếp
do con người gây ra.

35
00:02:03,340 --> 00:02:07,371
Đường ngay bên dưới thể hiện sự gia tăng
của nồng độ khí carbon dioxide

36
00:02:07,396 --> 00:02:10,332
hoà tan trên bề mặt nước biển,

37
00:02:10,578 --> 00:02:13,537
bạn thấy mức tăng của thông số này

38
00:02:13,562 --> 00:02:16,896
tương đương với mức tăng CO2
trong khí quyển suốt thời gian khảo sát.

39
00:02:16,927 --> 00:02:19,934
Đường dưới cùng thể hiện
sự thay đổi thành phần hoá học.

40
00:02:19,959 --> 00:02:22,785
Khi càng nhiều khí carbon dioxide hòa tan
vào nước biển,

41
00:02:22,810 --> 00:02:25,056
thì mức pH của nước biển càng giảm,

42
00:02:25,551 --> 00:02:29,598
nói cách khác, các đại dương
đang có xu hướng bị axit hoá.

43
00:02:31,185 --> 00:02:35,255
Các nhà khoa học cũng đang tìm hiểu
sự axit hoá đại dương ở Ireland,

44
00:02:35,280 --> 00:02:38,073
họ đến từ Viện Hải dương học
và Đại học Quốc gia Galway.

45
00:02:38,224 --> 00:02:42,373
Chúng tôi cho rằng sự axit hoá ở đây
cũng đang diễn ra với mức độ tương đương

46
00:02:42,398 --> 00:02:45,405
ở khắp các đại dương lớn trên thế giới.

47
00:02:45,866 --> 00:02:48,739
Biến đổi khí hậu đang gõ cửa từng nhà.

48
00:02:49,570 --> 00:02:52,728
Tôi sẽ nêu một ví dụ
về cách chúng tôi thu thập dữ liệu

49
00:02:52,753 --> 00:02:55,006
để quan sát sự thay đổi của nước biển.

50
00:02:55,189 --> 00:02:58,474
Đầu tiên chúng tôi thu thập lượng lớn
các mẫu nước trong mùa đông.

51
00:02:58,474 --> 00:03:00,408
Tại vùng bắc Đại Tây Dương,

52
00:03:00,433 --> 00:03:03,038
chúng tôi đã gặp phải
vài cơn bão rất mạnh--

53
00:03:03,149 --> 00:03:05,872
nên chúng không phù hợp
với những ai dễ say sóng,

54
00:03:05,872 --> 00:03:08,425
nhưng chúng tôi đã thu thập
vài dữ liệu rất giá trị.

55
00:03:08,592 --> 00:03:11,471
Chúng tôi đặt thiết bị này
ở bên mạn thuyền,

56
00:03:11,496 --> 00:03:13,932
đáy thiết bị được lắp các cảm biến

57
00:03:13,957 --> 00:03:16,630
để thu thập các thông số
của nước biển quanh nó,

58
00:03:16,655 --> 00:03:19,075
chẳng hạn nhiệt độ
hay nồng độ oxy hoà tan.

59
00:03:19,450 --> 00:03:23,265
Sau đó chúng tôi thu thập
mẫu nước ở đây vào trong các chai lớn.

60
00:03:23,432 --> 00:03:26,684
Chúng tôi bắt đầu thu thập
ở vùng đáy biển sâu trên bốn ki-lô-mét

61
00:03:26,709 --> 00:03:28,566
ngoài khu vực thềm lục địa,

62
00:03:28,812 --> 00:03:32,478
thiết bị sẽ lấy nhiều mẫu nước lần lượt
từ đáy biển tới mặt biển.

63
00:03:32,875 --> 00:03:35,136
Chúng tôi mang các mẫu nước lên thuyền,

64
00:03:35,271 --> 00:03:37,790
chúng tôi hoặc có thể phân tích
chúng ngay tại thuyền

65
00:03:37,790 --> 00:03:41,140
hoặc tại phòng thí nghiệm trên bờ
để hiểu rõ hơn về thành phần hoá học.

66
00:03:41,167 --> 00:03:43,333
Vì sao chúng tôi cần
nghiên cứu chúng?

67
00:03:43,473 --> 00:03:47,095
Và ảnh hưởng của axit hoá đại dương
tới tất cả chúng ta là gì?

68
00:03:48,754 --> 00:03:51,666
Sau đây là vài sự thật đáng lo ngại.

69
00:03:52,777 --> 00:03:58,579
Độ axit của nước biển đã tăng
khoảng 26 phần trăm

70
00:03:58,604 --> 00:04:02,611
tính từ sau thời kỳ tiền công nghiệp,
trong đó con người đóng vai trò trực tiếp.

71
00:04:03,651 --> 00:04:07,738
Trừ khi ta giảm thiểu
lượng phát thải khí carbon dioxide,

72
00:04:08,031 --> 00:04:13,968
ta sẽ khiến độ axit trong nước biển
tăng hơn 170 phần trăm

73
00:04:14,388 --> 00:04:16,737
vào cuối thế kỷ này.

74
00:04:17,713 --> 00:04:20,046
Thời điểm thế hệ
con cháu chúng ta đang sống.

75
00:04:21,505 --> 00:04:27,123
Tốc độ axit hoá này cao hơn 10 lần

76
00:04:27,148 --> 00:04:33,569
so với mọi quá trình axit hoá tự nhiên
ở các đại dương trong 55 triệu năm qua.

77
00:04:34,060 --> 00:04:38,431
nên các sinh vật biển dường như
chưa từng trải qua

78
00:04:38,456 --> 00:04:41,225
sự thay đổi chóng mặt
như vậy từ trước tới nay.

79
00:04:41,551 --> 00:04:45,450
Nên ta không thể hình dung nổi
chúng phải thích nghi ra sao.

80
00:04:47,035 --> 00:04:51,621
Một quá trình axit hoá đại dương
đã từng xảy ra cách đây hàng triệu năm,

81
00:04:51,646 --> 00:04:54,519
nó diễn ra chậm hơn nhiều
so với điều ta thấy ngày nay.

82
00:04:54,780 --> 00:04:59,621
và đã dẫn đến sự tuyệt chủng của hàng loạt
sinh vật biển.

83
00:05:00,891 --> 00:05:02,478
Liệu lịch sử có lặp lại không?

84
00:05:03,270 --> 00:05:04,420
Có lẽ vậy.

85
00:05:05,031 --> 00:05:08,523
Các nghiên cứu chỉ ra rằng
vài loài đang thích nghi rất tốt,

86
00:05:08,548 --> 00:05:11,538
nhưng số đông đang có phản ứng tiêu cực.

87
00:05:13,086 --> 00:05:17,133
Một trong các vấn đề đáng lưu tâm
là khi độ axit trong nước biển tăng,

88
00:05:17,427 --> 00:05:21,681
thì nồng độ ion carbonate sẽ giảm.

89
00:05:22,490 --> 00:05:25,401
Các ion này có vai trò đặc biệt quan trọng

90
00:05:25,426 --> 00:05:28,277
trong sự hình thành vỏ hoặc mai
của nhiều loài sinh vật biển,

91
00:05:28,759 --> 00:05:33,314
chẳng hạn như cua, trai hoặc sò.

92
00:05:33,774 --> 00:05:35,904
Một loài khác cũng bị 
ảnh hưởng là san hô.

93
00:05:35,934 --> 00:05:39,113
Chúng cần ion carbonate trong nước biển

94
00:05:39,138 --> 00:05:43,043
trong việc hình thành
cấu trúc của các rặng san hô.

95
00:05:44,367 --> 00:05:46,557
Khi độ axit của nước biển tăng cao,

96
00:05:46,779 --> 00:05:50,009
và nồng độ các ion carbonate xuống thấp,

97
00:05:50,462 --> 00:05:54,922
đầu tiên việc hình thành lớp vỏ ngoài
của các sinh vật đó trở nên khó khăn hơn.

98
00:05:55,231 --> 00:05:59,040
Khi nồng độ thấp hơn nữa,
lớp vỏ này thậm chí hoà tan.

99
00:06:00,215 --> 00:06:03,278
Đây là một con bướm biển
thuộc họ thân mềm.

100
00:06:03,516 --> 00:06:06,690
Chúng là nguồn thức ăn quan trọng
của nhiều loài sinh vật khác,

101
00:06:06,952 --> 00:06:10,475
từ các loài nhuyễn thể nhỏ bé
tới loài cá voi khổng lồ.

102
00:06:11,388 --> 00:06:14,902
Vỏ của loài thân mềm này
được đặt vào vùng biển

103
00:06:14,927 --> 00:06:18,347
có độ pH tương đương với mức
chúng tôi dự báo vào cuối thế kỷ này.

104
00:06:19,204 --> 00:06:24,696
Chỉ sau 45 ngày tồn tại
trong môi trường pH thực tế,

105
00:06:25,040 --> 00:06:29,182
bạn thấy đấy chiếc vỏ này
đã gần như tan hoàn toàn trong nước.

106
00:06:29,555 --> 00:06:33,959
Axit hoá đại dương tác động trực tiếp
tới các mắt xích trong chuỗi thức ăn--

107
00:06:33,959 --> 00:06:35,935
và tới các bữa ăn hằng ngày của ta.

108
00:06:36,474 --> 00:06:40,116
Ai ở đây thích ăn tôm, ốc hay cá hồi?

109
00:06:40,682 --> 00:06:42,310
Và còn bao nhiêu loài khác

110
00:06:42,335 --> 00:06:45,178
có nguồn thức ăn bị thu hẹp nữa?

111
00:06:46,076 --> 00:06:47,973
Đây là một mẫu san hô ở vùng biển lạnh.

112
00:06:48,112 --> 00:06:51,645
Và bạn có biết về sự tồn tại
của chúng ở Ireland,

113
00:06:51,670 --> 00:06:53,517
ngay gần thềm lục địa của chúng ta?

114
00:06:54,023 --> 00:06:58,142
Chúng làm tăng đa dạng sinh học
và giúp ích cho một số loài thuỷ sản.

115
00:06:58,856 --> 00:07:01,943
Vào cuối thế kỷ này, ta được dự báo rằng

116
00:07:02,226 --> 00:07:08,190
khoảng 70 phần trăm số rặng san hô
ở toàn bộ các vùng nước lạnh

117
00:07:08,577 --> 00:07:13,271
sẽ phải sống trong môi trường nước
có hại cho cấu trúc của chúng.

118
00:07:16,850 --> 00:07:20,508
Ví dụ cuối cùng, về những rặng san hô 
tươi tốt ở vùng nhiệt đới.

119
00:07:21,072 --> 00:07:25,820
Chúng được đặt trong môi trường nước
có độ pH giống với mức dự báo năm 2100.

120
00:07:27,484 --> 00:07:32,998
Chỉ sau sáu tháng, các cấu trúc san hô này
gần như đã biến dạng hoàn toàn.

121
00:07:34,170 --> 00:07:36,535
Các rặng san hô đóng góp vào sự sống

122
00:07:36,606 --> 00:07:43,133
của 25 phần trăm của toàn bộ
các sinh vật sinh sống dưới biển.

123
00:07:43,840 --> 00:07:45,090
Toàn bộ các sinh vật biển.

124
00:07:46,068 --> 00:07:50,393
Bạn thấy rõ rằng axit hoá đại dương
là mối hiểm hoạ toàn cầu.

125
00:07:51,038 --> 00:07:53,160
Tôi có một bé trai mới tám tháng tuổi.

126
00:07:53,980 --> 00:07:57,837
Nếu ta không hành động ngay
để giảm thiểu tình trạng này,

127
00:07:58,003 --> 00:08:02,368
tôi chẳng dám nghĩ đến những đại dương
ra sao khi con tôi trưởng thành.

128
00:08:03,700 --> 00:08:05,668
Các đại dương sẽ bị axit hoá.

129
00:08:05,830 --> 00:08:10,070
Chúng ta đã thải quá nhiều
carbon dioxide vào bầu khí quyển.

130
00:08:11,030 --> 00:08:13,712
Nhưng ta có thể kìm hãm quá trình này.

131
00:08:14,096 --> 00:08:18,472
Ta có thể ngăn chặn kịch bản tệ nhất.

132
00:08:18,750 --> 00:08:20,934
Cách duy nhất để làm điều đó

133
00:08:21,013 --> 00:08:24,317
là giảm thiểu lượng khí
carbon dioxide ta đang thải ra.

134
00:08:25,010 --> 00:08:29,416
Điều này có vai trò quan trọng cho tôi,
bạn, nền công nghiệp và môi trường sống.

135
00:08:29,600 --> 00:08:33,371
Ta cần chung sức hành động,
kìm hãm sự ấm lên toàn cầu,

136
00:08:33,500 --> 00:08:35,881
kìm hãm sự axit hoá đại dương,

137
00:08:36,080 --> 00:08:40,813
và chung tay vì một đại dương 
và một hành tinh khoẻ mạnh

138
00:08:40,839 --> 00:08:44,130
cho thế hệ chúng ta
và những thế hệ mai sau.

139
00:08:45,321 --> 00:08:49,805
(Vỗ tay)