Denk je er wel eens over na hoe belangrijk de oceanen zijn in ons dagelijkse leven? Oceanen vormen twee derde van de planeet. Ze voorzien in de helft van onze zuurstof. Ze matigen ons klimaat. En ze verschaffen werk en medicijnen en eten, inclusief 20 procent van de proteïne om de hele wereldbevolking mee te voeden. Mensen dachten vroeger dat de oceanen zo groot waren dat menselijke activiteiten ze niet zouden treffen. Vandaag ga ik jullie echter vertellen over een ernstige realiteit die onze oceanen verandert, bekend als oceaanverzuring of de gemene tweelingbroer van klimaatverandering. Wist je dat de oceanen 25 procent hebben geabsorbeerd van alle kooldioxide die we in de atmosfeer hebben uitgestoten? Dit is een zoveelste grote dienst die de oceanen hebben geleverd, aangezien kooldioxide een van de broeikasgassen is die klimaatverandering veroorzaken. Maar omdat we blijven doorgaan met meer en meer en meer kooldioxide in de atmosfeer te pompen, lost er meer op in de oceanen. En dit verandert de chemie van de oceanen. Wanneer kooldioxide oplost in zeewater, ondergaat het enkele chemische reacties. Jullie hebben geluk dat ik vandaag geen tijd heb om in detail te treden over de chemie, maar ik zal jullie wel zeggen hoe meer kooldioxide in de oceaan dringt, hoe meer de pH van het zeewater daalt en dit betekent in feite dat oceaanzuur toeneemt. Dit hele proces heet oceaanverzuring en voltrekt zich tegelijk met klimaatverandering. Wetenschappers hebben de oceaanverzuring gedurende meer dan 2 decennia gevolgd. Deze figuur is een belangrijke tijdreeks in Hawaii. De bovenlijn toont gestaag toenemende concentraties van kooldioxide, of CO2, in de atmosfeer. En dit is een rechtstreeks resultaat van menselijke activiteiten. De middenlijn toont de toenemende concentraties van kooldioxide die oplossen in de oppervlakte van de oceaan, waarvan je kan zien dat ze aan dezelfde snelheid toenemen als kooldioxide in de atmosfeer sinds de metingen begonnen zijn. De onderste lijn toont dan de verandering in chemie. Naarmate meer kooldioxide de oceaan is binnengekomen, is de pH van het zeewater gedaald, wat er in feite op neerkomt dat oceaanzuur is toegenomen. In Ierland zijn wetenschappers oceaanverzuring ook aan het volgen, wetenschappers aan het Marine Instituut en NUI Galway, en ook wij zien verzuring aan hetzelfde tempo optreden als deze voorname oceanische tijdreekssites over de hele wereld. Dus het gebeurt vlak voor onze deur. Nu geef ik graag een voorbeeld van hoe we onze data verzamelen om een veranderende oceaan te volgen. We verzamelen veel van onze monsters in het midden van de winter. Je begrijpt dat we in de Noord-Atlantische Oceaan te maken hebben met stormachtige omstandigheden, dus niets voor jullie die een beetje zeeziek worden, maar we verzamelen zeer waardevolle data. We laten een instrument zakken langs de kant van de boot, met sensoren gemonteerd aan de onderkant die ons informatie kunnen geven over het omringende water, zoals temperatuur of opgeloste zuurstof. Vervolgens verzamelen we onze zeewatermonsters in grote flessen. We beginnen op de bodem, die meer dan 4 km diep kan zijn net voorbij ons continentale plateau, en op vaste intervallen nemen we monsters tot aan het oppervlak. We brengen het zeewater aan boord en dan kunnen we het ofwel analyseren op de boot ofwel terug in het laboratorium voor de chemische parameters. Maar waarom? Hoe zal oceaanverzuring ieder van ons raken? Nou, hier zijn de zorgwekkende feiten. Er heeft zich al een toename van 26 procent in oceaanzuur voltrokken sinds pre-industriële tijden, puur door menselijke activiteiten. Tenzij we onze CO2-uitstoot kunnen verminderen, verwachten we een toename in oceaanzuur van 170 procent tegen het einde van deze eeuw. Onze kinderen zullen dit meemaken. Dit verzuringstempo is tien keer sneller dan de verzuring in onze oceanen in de afgelopen 55 miljoen jaar. Dus ons mariene leven heeft nog nooit zo een snel tempo van verandering ervaren. We kunnen dus absoluut niet weten hoe het hiermee zal omgaan. Miljoenen jaren geleden was er een natuurlijk verzuringsfenomeen dat veel trager verliep dan hetgeen we vandaag zien en dat met een massale uitsterving van vele mariene soorten samenviel. Is dat waar we op afstevenen? Misschien. Studies tonen aan dat sommige soorten het eigenlijk vrij goed maken, maar vele vertonen een negatieve reactie. Een van de grote zorgen is dat als oceaanzuur toeneemt, de concentratie van carbonaationen in zeewater afneemt. Deze ionen vormen de bouwstenen voor vele mariene soorten om hun schelpen te maken, bijvoorbeeld krabben of mosselen, oesters. Een ander voorbeeld zijn koralen. Ook zij hebben nood aan deze carbonaationen in zeewater om hun koraalstructuur te maken om zo koraalriffen te bouwen. Naarmate oceaanzuur toeneemt en de concentratie carbonaationen daalt, wordt het voor deze soorten eerst moeilijker om hun schelpen te maken en bij nog lagere concentraties beginnen ze zelfs op te lossen. Dit is een pteropod, ook wel zeevlinder genoemd. Het is een belangrijke voedselbron in de oceaan voor vele soorten, van krill tot zalm tot en met walvissen. De schelp van de pteropod werd geplaatst in zeewater met een pH die we verwachten tegen het einde van deze eeuw. Na slechts 45 dagen bij deze zeer realistische pH kan je zien dat de schelp bijna volledig is opgelost. Dus oceaanverzuring kan de hele voedselketen treffen, recht tot op ons bord. Wie hier eet graag schaaldieren? Of zalm? Of vele andere vissoorten wiens voedselbron in de oceaan beïnvloed zou kunnen worden? Dit zijn koudwaterkoralen. Wist je dat we in Ierse wateren zelfs koudwaterkoralen hebben, net voorbij ons continentale plateau? Zij ondersteunen een rijke biodiversiteit, waaronder enkele belangrijke visserijen. Het is voorspeld dat tegen het einde van deze eeuw 70 procent van alle gekende koudwaterkoralen in de hele oceaan omgeven zullen zijn door zeewater dat hun koraalstructuur oplost. Het laatste voorbeeld dat ik heb, zijn deze gezonde tropische koralen. Ze werden geplaatst in zeewater met een pH dat we verwachten tegen het jaar 2100. Na zes maanden is het koraal bijna volledig opgelost. Koraalriffen ondersteunen 25 procent van al het leven in de oceaan. Al het leven. Dus je kan zien dat oceaanverzuring een globale bedreiging vormt. Ik heb een zoontje van acht maanden. Tenzij we nu beginnen met dit proces te vertragen, durf ik niet te denken over de staat van onze oceanen wanneer hij volwassen is. We zullen verzuring meemaken. We hebben al te veel kooldioxide in de atmosfeer uitgestoten. Maar we kunnen dit proces vertragen. We kunnen een rampscenario voorkomen. De enige manier om dat te doen, is door onze uitstoot van kooldioxide te verminderen. Dit is belangrijk voor zowel jou en mij, voor de industrie, voor regeringen. We moeten samenwerken: de opwarming van de aarde vertragen, oceaanverzuring vertragen en helpen om een gezonde oceaan en een gezonde planeet te behouden voor onze generatie en de generaties na ons. (Applaus)