Denk je er wel eens over na hoe belangrijk
de oceanen zijn in ons dagelijkse leven?
Oceanen vormen twee derde van de planeet.
Ze voorzien in de helft van onze zuurstof.
Ze matigen ons klimaat.
En ze verschaffen werk
en medicijnen en eten,
inclusief 20 procent van de proteïne
om de hele wereldbevolking mee te voeden.
Mensen dachten vroeger
dat de oceanen zo groot waren
dat menselijke activiteiten
ze niet zouden treffen.
Vandaag ga ik jullie echter vertellen
over een ernstige realiteit
die onze oceanen verandert,
bekend als oceaanverzuring
of de gemene tweelingbroer
van klimaatverandering.
Wist je dat de oceanen 25 procent
hebben geabsorbeerd
van alle kooldioxide die we
in de atmosfeer hebben uitgestoten?
Dit is een zoveelste grote dienst
die de oceanen hebben geleverd,
aangezien kooldioxide
een van de broeikasgassen is
die klimaatverandering veroorzaken.
Maar omdat we blijven doorgaan
met meer en meer en meer
kooldioxide in de atmosfeer te pompen,
lost er meer op in de oceanen.
En dit verandert de chemie van de oceanen.
Wanneer kooldioxide oplost in zeewater,
ondergaat het enkele chemische reacties.
Jullie hebben geluk
dat ik vandaag geen tijd heb
om in detail te treden over de chemie,
maar ik zal jullie wel zeggen
hoe meer kooldioxide in de oceaan dringt,
hoe meer de pH van het zeewater daalt
en dit betekent in feite
dat oceaanzuur toeneemt.
Dit hele proces heet oceaanverzuring
en voltrekt zich tegelijk
met klimaatverandering.
Wetenschappers hebben de oceaanverzuring
gedurende meer dan 2 decennia gevolgd.
Deze figuur is een belangrijke
tijdreeks in Hawaii.
De bovenlijn toont gestaag toenemende
concentraties van kooldioxide,
of CO2, in de atmosfeer.
En dit is een rechtstreeks resultaat
van menselijke activiteiten.
De middenlijn toont de toenemende
concentraties van kooldioxide
die oplossen in de oppervlakte
van de oceaan,
waarvan je kan zien dat ze
aan dezelfde snelheid toenemen
als kooldioxide in de atmosfeer
sinds de metingen begonnen zijn.
De onderste lijn toont dan
de verandering in chemie.
Naarmate meer kooldioxide
de oceaan is binnengekomen,
is de pH van het zeewater gedaald,
wat er in feite op neerkomt
dat oceaanzuur is toegenomen.
In Ierland zijn wetenschappers
oceaanverzuring ook aan het volgen,
wetenschappers aan het Marine Instituut
en NUI Galway,
en ook wij zien verzuring
aan hetzelfde tempo optreden
als deze voorname oceanische
tijdreekssites over de hele wereld.
Dus het gebeurt vlak voor onze deur.
Nu geef ik graag een voorbeeld
van hoe we onze data verzamelen
om een veranderende oceaan te volgen.
We verzamelen veel van onze monsters
in het midden van de winter.
Je begrijpt dat we
in de Noord-Atlantische Oceaan
te maken hebben met
stormachtige omstandigheden,
dus niets voor jullie die
een beetje zeeziek worden,
maar we verzamelen zeer waardevolle data.
We laten een instrument zakken
langs de kant van de boot,
met sensoren gemonteerd aan de onderkant
die ons informatie kunnen geven
over het omringende water,
zoals temperatuur of opgeloste zuurstof.
Vervolgens verzamelen we
onze zeewatermonsters in grote flessen.
We beginnen op de bodem,
die meer dan 4 km diep kan zijn
net voorbij ons continentale plateau,
en op vaste intervallen nemen we
monsters tot aan het oppervlak.
We brengen het zeewater aan boord
en dan kunnen we het ofwel
analyseren op de boot
ofwel terug in het laboratorium
voor de chemische parameters.
Maar waarom?
Hoe zal oceaanverzuring
ieder van ons raken?
Nou, hier zijn de zorgwekkende feiten.
Er heeft zich al een toename
van 26 procent in oceaanzuur voltrokken
sinds pre-industriële tijden,
puur door menselijke activiteiten.
Tenzij we onze CO2-uitstoot
kunnen verminderen,
verwachten we een toename
in oceaanzuur van 170 procent
tegen het einde van deze eeuw.
Onze kinderen zullen dit meemaken.
Dit verzuringstempo is tien keer sneller
dan de verzuring in onze oceanen
in de afgelopen 55 miljoen jaar.
Dus ons mariene leven heeft nog nooit
zo een snel tempo van verandering ervaren.
We kunnen dus absoluut niet weten
hoe het hiermee zal omgaan.
Miljoenen jaren geleden was er
een natuurlijk verzuringsfenomeen
dat veel trager verliep
dan hetgeen we vandaag zien
en dat met een massale uitsterving
van vele mariene soorten samenviel.
Is dat waar we op afstevenen?
Misschien.
Studies tonen aan dat sommige soorten
het eigenlijk vrij goed maken,
maar vele vertonen een negatieve reactie.
Een van de grote zorgen is
dat als oceaanzuur toeneemt,
de concentratie van carbonaationen
in zeewater afneemt.
Deze ionen vormen de bouwstenen
voor vele mariene soorten
om hun schelpen te maken,
bijvoorbeeld krabben of mosselen, oesters.
Een ander voorbeeld zijn koralen.
Ook zij hebben nood
aan deze carbonaationen in zeewater
om hun koraalstructuur te maken
om zo koraalriffen te bouwen.
Naarmate oceaanzuur toeneemt
en de concentratie carbonaationen daalt,
wordt het voor deze soorten eerst
moeilijker om hun schelpen te maken
en bij nog lagere concentraties
beginnen ze zelfs op te lossen.
Dit is een pteropod,
ook wel zeevlinder genoemd.
Het is een belangrijke voedselbron
in de oceaan voor vele soorten,
van krill tot zalm tot en met walvissen.
De schelp van de pteropod
werd geplaatst in zeewater
met een pH die we verwachten
tegen het einde van deze eeuw.
Na slechts 45 dagen
bij deze zeer realistische pH
kan je zien dat de schelp
bijna volledig is opgelost.
Dus oceaanverzuring kan
de hele voedselketen treffen,
recht tot op ons bord.
Wie hier eet graag schaaldieren? Of zalm?
Of vele andere vissoorten
wiens voedselbron in de oceaan
beïnvloed zou kunnen worden?
Dit zijn koudwaterkoralen.
Wist je dat we in Ierse wateren
zelfs koudwaterkoralen hebben,
net voorbij ons continentale plateau?
Zij ondersteunen een rijke biodiversiteit,
waaronder enkele belangrijke visserijen.
Het is voorspeld
dat tegen het einde van deze eeuw
70 procent van alle gekende
koudwaterkoralen in de hele oceaan
omgeven zullen zijn door zeewater
dat hun koraalstructuur oplost.
Het laatste voorbeeld dat ik heb,
zijn deze gezonde tropische koralen.
Ze werden geplaatst in zeewater met een pH
dat we verwachten tegen het jaar 2100.
Na zes maanden is het koraal
bijna volledig opgelost.
Koraalriffen ondersteunen
25 procent van al het leven in de oceaan.
Al het leven.
Dus je kan zien dat oceaanverzuring
een globale bedreiging vormt.
Ik heb een zoontje van acht maanden.
Tenzij we nu beginnen
met dit proces te vertragen,
durf ik niet te denken over de staat
van onze oceanen wanneer hij volwassen is.
We zullen verzuring meemaken.
We hebben al te veel kooldioxide
in de atmosfeer uitgestoten.
Maar we kunnen dit proces vertragen.
We kunnen een rampscenario voorkomen.
De enige manier om dat te doen,
is door onze uitstoot
van kooldioxide te verminderen.
Dit is belangrijk voor zowel jou en mij,
voor de industrie, voor regeringen.
We moeten samenwerken:
de opwarming van de aarde vertragen,
oceaanverzuring vertragen
en helpen om een gezonde oceaan
en een gezonde planeet te behouden
voor onze generatie
en de generaties na ons.
(Applaus)