Σκέφτεστε ποτέ πόσο σημαντικοί είναι
οι ωκεανοί στην καθημερινή μας ζωή;
Οι ωκεανοί καλύπτουν
τα 2/3 του πλανήτη μας.
Παρέχουν το μισό οξυγόνο που αναπνέουμε.
Συντονίζουν το κλίμα μας.
Παρέχουν δουλειές και φάρμακα και φαγητό
περιλαμβάνοντας το 20% της πρωτεΐνης
για να τραφεί όλος ο ανθρώπινος πληθυσμός.
Οι άνθρωποι πίστευαν ότι οι ωκεανοί
ήταν τόσο αχανείς
που δεν θα επηρεάζονταν
από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.
Σήμερα θα σας μιλήσω
για μια σοβαρή πραγματικότητα
που αλλάζει τους ωκεανούς μας
και λέγεται «οξίνιση του ωκεανού»,
ή το διαβολικό δίδυμο
της κλιματικής αλλαγής.
Ξέρατε ότι οι ωκεανοί απορροφούν το 25%
του διοξειδίου του άνθρακα
που εκπέμπουμε στην ατμόσφαιρα;
Αυτή είναι άλλη μια υπηρεσία
που παρέχουν οι ωκεανοί
αφού το διοξείδιο του άνθρακα είναι
ένα από τα αέρια του θερμοκηπίου
που προκαλούν την κλιματική αλλαγή.
Αλλά όσο εμείς εκπέμπουμε
όλο και περισσότερο
διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα,
περισσότερο διαλύεται στους ωκεανούς.
Αυτό είναι που αλλάζει
την χημεία του ωκεανού.
Όταν το διοξείδιο του άνθρακα
διαλύεται στο θαλασσινό νερό,
υφίσταται έναν αριθμό χημικών αντιδράσεων.
Για καλή σας τύχη,
δεν έχω αρκετό χρόνο σήμερα
για να αναφερθώ λεπτομερώς στη χημεία.
Αλλά θα σας πώ ότι όσο περισσότερο
διοξείδιο του άνθρακα απορροφά ο ωκεανός
το pH του θαλασσινού νερού κατεβαίνει.
Στην ουσία αυτό σημαίνει
ότι η οξύτητα των ωκεανών αυξάνεται.
Όλη αυτή η διαδικασία λέγεται
οξίνιση του ωκεανού,
και συμβαίνει παράλληλα
με την κλιματική αλλαγή.
Επιστήμονες επιβλέπουν την οξίνιση
του ωκεανού για δύο δεκαετίες.
Αυτό το διάγραμμα είναι μια σημαντική
χρονολογική σειρά στη Χαβάη,
η πάνω γραμμή δείχνει την σταθερή αύξηση
συγκεντρώσεων διοξειδίου του άνθρακα
ή αερίου CO2 στην ατμόσφαιρα.
Αυτό είναι άμεσο αποτέλεσμα
των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων.
Η κάτω γραμμή δείχνει την αύξηση
συγκεντρώσεων διοξειδίου του άνθρακα
που διαλύεται στην επιφάνεια του ωκεανού
η οποία βλέπετε ότι αυξάνεται
με τον ίδιο ρυθμό
όπως το διοξείδιο του άνθρακα στην
ατμόσφαιρα από την αρχή των μετρήσεων.
Η τελευταία γραμμή δείχνει
τις χημικές αλλαγές.
Όσο περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα
εισέρχεται στον ωκεανό,
τόσο το pH θαλασσινού νερού κατεβαίνει,
το οποίο ουσιαστικά σημαίνει ότι υπάρχει
αύξηση στην οξίνιση του ωκεανού.
Στην Ιρλανδία οι επιστήμονες και εκεί
επιβλέπουν την οξίνιση του ωκεανού,
επιστήμονες από το Ναυτικό Ινστιτούτο
και το ΕΠΙ Γκάλγουει.
Ακόμα και εμείς βλέπουμε την οξύνιση
με τους ίδιους ρυθμούς
όπως αυτοί οι τόποι χρονολογικών
σειρών ωκεανών ανά τον κόσμο.
Αυτό συμβαίνει έξω από το σπίτι μας.
Θα ήθελα να σας δώσω ένα παράδειγμα
για το πώς συλλέγουμε τα δεδομένα
για να επιβλέπουμε
τις αλλαγές ενός ωκεανού.
Αρχικά μαζεύουμε τα δείγματα μας
στα μέσα του χειμώνα.
Όπως φαντάζεστε στον Βόρειο Ατλαντικό
αντιμετωπίζουμε σοβαρές
θυελλώδεις συνθήκες,
οπότε δεν είναι για όσους
παθαίνουν εύκολα ναυτία,
αλλά συλλέγουμε κάποια πολύτιμα δεδομένα.
Οπότε κατεβάζουμε το όργανο
από την πλευρά του πλοίου
και υπάρχουν αισθητήρες στο κάτω μέρος του
που μας δίνουν πληροφορίες
για τα περιβάλλοντα ύδατα,
όπως τη θερμοκρασία τους
ή την περιεκτικότητα σε οξυγόνο.
Μετά συλλέγουμε δείγματα θαλασσινού νερού
σε αυτά τα μεγάλα μπουκάλια.
Ξεκινάμε από τον πυθμένα που μπορεί
να έχει βάθος πάνω από 4 χιλιόμετρα,
λίγο πιο μακριά από την υφαλοκρηπίδα μας
και παίρνουμε δείγματα σε τακτά διαστήματα
μέχρι την επιφάνεια.
Παίρνουμε το θαλασσινό νερό στο κατάστρωμα
και έπειτα μπορούμε
να το αναλύσουμε είτε στο πλοίο
είτε στο εργαστήριο για διάφορες
χημικές παραμέτρους.
Γιατί μας ενδιαφέρει αυτό;
Πώς θα μας επηρεάσει όλους μας
η οξίνιση του ωκεανού;
Λοιπόν αυτά είναι τα ανησυχητικά δεδομένα.
Υπάρχει ήδη 26% αύξηση
στην οξίνιση του ωκεανού
από την προβιομηχανική εποχή που συνδέεται
άμεσα με τις ανθρώπινες δραστηριότητες.
Εάν δεν μειώσουμε τις εκπομπές
διοξειδίου του άνθρακα,
προβλέπουμε 170% αύξηση
στην οξίνιση του ωκεανού
μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα.
Αυτό συμπεριλαμβάνει και τη ζωή
των παιδιών μας.
Ο δείκτης οξίνισης είναι
δέκα φορές γρηγορότερος
από κάθε άλλη φορά στους ωκεανούς
για πάνω από 55 εκατομμύρια χρόνια.
Η θαλάσσια ζωή δεν έχει βιώσει ποτέ ξανά
τόσο γρήγορους ρυθμούς αλλαγής.
Οπότε κυριολεκτικά δεν ξέρουμε
πώς θα ανταπεξέλθουν.
Πριν από εκατομμύρια χρόνια
υπήρξε ένα γεγονός φυσικής οξίνισης
το οποίο ήταν πιο αργό
από αυτό που βλέπουμε σήμερα.
Αυτό συμπίπτει με τη μαζική εξάλειψη
πολλών θαλάσσιων ειδών.
Προς αυτήν την κατεύθυνση οδεύουμε;
Πιθανότατα.
Μελέτες δείχνουν ότι ορισμένα είδη
τα πηγαίνουν αρκετά καλά
αλλά πολλά έχουν αρνητική αντίδραση.
Μία έντονη ανησυχία καθώς αυξάνεται
η οξίνιση του ωκεανού είναι
ότι η συγκέντρωση ιόντων του διοξειδίου
στο θαλασσινό νερό μειώνεται.
Τα ιόντα είναι τα δομικά στοιχεία
που χρησιμοποιούν πολλά θαλάσσια είδη
για να φτιάξουν το κέλυφός τους,
για παράδειγμα τα καβούρια,
τα μύδια, ή τα στρείδια.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι ύφαλοι.
Χρειάζονται και αυτοί τα ιόντα διοξειδίου
στο θαλασσινό νερό
για να φτιάξουν την κοραλλιογενή δομή
ώστε να χτιστούν κοραλλιογενείς ύφαλοι.
Καθώς αυξάνεται η οξύτητα του ωκεανού
και η συγκέντρωση ιόντων
του διοξειδίου μειώνεται,
αυτά τα είδη στην αρχή δυσκολεύονται
να φτιάξουν κέλυφος.
Σε ακόμα πιο χαμηλά επίπεδα
μπορεί να αρχίσουν να διαλύονται.
Αυτό είναι ένα πτερόποδο
που λέγεται θαλάσσια πεταλούδα.
Είναι μια σημαντική πηγή φαγητού
στον ωκεανό για πολλά είδη,
από κρίλ και σολομό, έως και τις φάλαινες.
Το κέλυφος του πτερόποδου
τοποθετήθηκε σε θαλασσινό νερό,
σε pH που περιμένουμε να υπάρξει
στο τέλος αυτού του αιώνα.
Μετά από μόλις 45 μέρες
σε αυτήν τη ρεαλιστική τιμή pH,
μπορείτε να δείτε ότι το κέλυφος
έχει διαλυθεί σχεδόν τελείως.
Άρα η οξίνιση του ωκεανού
μπορεί να επηρεάσει την τροφική αλυσίδα
μέχρι και το πιάτο μας.
Θέλω να πω, σε ποιον αρέσει εδώ
τα οστρακοειδή ή ο σολομός;
Ή άλλα είδη ψαριών
των οποίων η πηγή τροφής στον ωκεανό
μπορεί να επηρεαστεί;
Αυτοί είναι ύφαλοι ψυχρών υδάτων.
Ξέρατε ότι έχουμε κοραλλιογενείς ύφαλους
ψυχρών υδάτων στην Ιρλανδία
κοντά στην υφαλοκρηπίδα μας;
Υποστηρίζουν πλούσια βιοποικιλότητα
και είναι σημαντικό αλιευτικό πεδίο.
Προβλέπεται ότι μέχρι το τέλος του αιώνα
το 70% όλων των γνωστών κοραλλιογενών
υφάλων σε ψυχρά ύδατα στον ωκεανό
θα βρέχονται από θαλασσινό νερό
που διαλύει τη δομή των κοραλλιών.
Το τελευταίο παράδειγμα που έχω
είναι αυτά τα υγιή τροπικά κοράλλια.
Τοποθετήθηκαν σε θαλασσινό νεό με pH
το οποίο αναμένουμε μέχρι το έτος 2100.
Μετά απο έξι μήνες το κοράλλι
έχει διαλυθεί σχεδόν τελείως.
Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι στηρίζουν
το 25% όλης της θαλάσσιας ζωής
σε ολόκληρο τον ωκεανό.
Όλη τη θαλάσσια ζωή.
Μπορείτε να δείτε ότι η οξίνιση του
ωκεανού είναι παγκόσμια απειλή.
Έχω ένα αγοράκι οχτώ μηνών.
Εάν δεν αρχίσουμε από τώρα
να επιβραδύνουμε αυτό το γεγονός,
τρέμω στη σκέψη πώς θα μοιάζουν
οι ωκεανοί όταν γίνει άντρας.
Θα δούμε την οξίνιση.
Έχουμε ήδη βάλει πάρα πολύ
διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Αλλά μπορούμε να το επιβραδύνουμε.
Μπορούμε να αποτρέψουμε
το χειρότερο σενάριο.
Ο μόνος τρόπος να το πετύχουμε αυτό
είναι μειώνοντας τις εκπομπές
διοξειδίου του άνθρακα.
Αυτό είναι σημαντικό για εμένα, για εσάς,
για τη βιομηχανία, για τις κυβερνήσεις.
Χρειάζεται να συνεργαστούμε για την
επιβράδυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη,
την επιβράδυνση της οξίνισης του ωκεανού
και να διατηρήσουμε έναν υγιή ωκεανό
και έναν υγιή πλανήτη
για τη δική μας γενιά
και για τις επερχόμενες.
(Χειροκρότημα)