[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:07.12,0:00:11.01,Default,,0000,0000,0000,,Incubate Pictures presenteert Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:19.29,Default,,0000,0000,0000,,In samenwerking met het Post Carbon Institute Dialogue: 0,0:00:23.03,0:00:30.72,Default,,0000,0000,0000,,Morgen begint vandaag. Dialogue: 0,0:00:47.08,0:00:49.06,Default,,0000,0000,0000,,Dit is de Aarde, Dialogue: 0,0:00:49.06,0:00:51.34,Default,,0000,0000,0000,,maar dan 90 millioen jaar geleden. Dialogue: 0,0:00:51.34,0:00:55.09,Default,,0000,0000,0000,,Geologen noemen deze periode de Late Krijt periode of Het Laat Krijt. Dialogue: 0,0:00:55.09,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Het was een tijd van extreme opwarming van de aarde, Dialogue: 0,0:00:58.50,0:01:00.50,Default,,0000,0000,0000,,De tijd dat dinosaurissen nog niet waren uitgestorven. Dialogue: 0,0:01:01.10,0:01:02.60,Default,,0000,0000,0000,,Zij leefden rustig, Dialogue: 0,0:01:02.80,0:01:05.30,Default,,0000,0000,0000,,in de wetenschap dat zijn bovenaan in voedselketen stonden, Dialogue: 0,0:01:07.50,0:01:10.10,Default,,0000,0000,0000,,niet wetend welke grote veranderingen er om hen aan de gang waren. Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:12.35,Default,,0000,0000,0000,,De continenten dreven van elkaar weg, Dialogue: 0,0:01:12.35,0:01:15.35,Default,,0000,0000,0000,,grote scheuren makend in de aardkorst. Dialogue: 0,0:01:15.70,0:01:18.60,Default,,0000,0000,0000,,Ze stroomden over, en werden zeëen. Dialogue: 0,0:01:20.04,0:01:22.35,Default,,0000,0000,0000,,Algen gedijden goed in de extreme warmte, Dialogue: 0,0:01:22.39,0:01:23.50,Default,,0000,0000,0000,,terwijl ze het water vergiftigden. Dialogue: 0,0:01:25.20,0:01:26.30,Default,,0000,0000,0000,,Ze stierven, Dialogue: 0,0:01:26.50,0:01:28.94,Default,,0000,0000,0000,,en vielen, met triljoenen tegelijk, naar de bodem van de scheuren. Dialogue: 0,0:01:32.03,0:01:34.30,Default,,0000,0000,0000,,Rivieren zorgden ervoor dat er slib in de zeëen kwam, Dialogue: 0,0:01:34.50,0:01:36.27,Default,,0000,0000,0000,,totdat de organische restanten van de algen begraven waren. Dialogue: 0,0:01:38.06,0:01:41.04,Default,,0000,0000,0000,,Terwijl de druk van dit slib toenam, nam ook de hitte toe, Dialogue: 0,0:01:41.02,0:01:43.35,Default,,0000,0000,0000,,totdat een chemische reactie de organische resten omzette Dialogue: 0,0:01:43.42,0:01:45.90,Default,,0000,0000,0000,,in fossiele brandstof van koolwaterstof: Dialogue: 0,0:01:46.02,0:01:49.02,Default,,0000,0000,0000,,olie en natuurlijk gas. Dialogue: 0,0:01:49.11,0:01:51.35,Default,,0000,0000,0000,,Een vergelijkbaar proces vond op het land plaats, Dialogue: 0,0:01:51.64,0:01:53.64,Default,,0000,0000,0000,,waardoor kolen ontstond. Dialogue: 0,0:01:55.03,0:01:57.36,Default,,0000,0000,0000,,De natuur deed er ongeveer 5 miljoen jaar over Dialogue: 0,0:01:57.40,0:02:01.54,Default,,0000,0000,0000,,om de fossiele brandstoffen te creëeren die de wereld in 1 jaar opmaakt. Dialogue: 0,0:02:02.06,0:02:03.35,Default,,0000,0000,0000,,De moderne manier van leven Dialogue: 0,0:02:03.40,0:02:06.35,Default,,0000,0000,0000,,is afhankelijk van dit tot fossiel geworden zonlicht, Dialogue: 0,0:02:06.50,0:02:10.15,Default,,0000,0000,0000,,alhoewel een verbazingwekkend groot aantal mensen dit "normaal" vind. Dialogue: 0,0:02:13.09,0:02:17.95,Default,,0000,0000,0000,,Sinds 1860 hebben geologen meer dan 2 triljoen vanten olie ontdekt. Dialogue: 0,0:02:18.90,0:02:22.55,Default,,0000,0000,0000,,Sindsdien heeft de hele wereldbevolking obgeveer de helft hiervan gebruikt. Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:29.14,Default,,0000,0000,0000,,Voordat je olie kunt oppompen, moet je het eerst vinden. Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:33.06,Default,,0000,0000,0000,,In het begin was olie makkelijk te vinden en was het goedkoop om het te winnen. Dialogue: 0,0:02:33.06,0:02:36.36,Default,,0000,0000,0000,,Het eerste grote Amerikaanse olieveld was "Spindletop", Dialogue: 0,0:02:36.90,0:02:39.06,Default,,0000,0000,0000,,ontdekt in 1900. Dialogue: 0,0:02:39.04,0:02:40.50,Default,,0000,0000,0000,,Er volgden veel meer olievelden. Dialogue: 0,0:02:41.03,0:02:43.06,Default,,0000,0000,0000,,Geologen speurden heel Amerika af. Dialogue: 0,0:02:43.06,0:02:47.10,Default,,0000,0000,0000,,Ze vonden enorm veel opslagplaatsen van olie, natuurlijk gas en kolen. Dialogue: 0,0:02:48.04,0:02:51.22,Default,,0000,0000,0000,,Amerika produceerde meer olie dan welk ander land ook, Dialogue: 0,0:02:51.45,0:02:54.03,Default,,0000,0000,0000,,waardoor het een industriële grootmacht werd. Dialogue: 0,0:02:56.01,0:02:57.98,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer een oliebron eenmaal aangeboord is, Dialogue: 0,0:02:57.98,0:03:01.32,Default,,0000,0000,0000,,is het slechts een kwestie van tijd voordat de productie afneemt. Dialogue: 0,0:03:02.03,0:03:04.95,Default,,0000,0000,0000,,Iedere bron heeft weer een andere opbrengst. Dialogue: 0,0:03:05.61,0:03:07.01,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer je naar de gemiddelde opbrengst kijkt, Dialogue: 0,0:03:07.20,0:03:09.52,Default,,0000,0000,0000,,lijkt de gecombineerde grafiek op een "klokgrafiek". Dialogue: 0,0:03:09.52,0:03:11.38,Default,,0000,0000,0000,,Kenmerkend is: Dialogue: 0,0:03:11.38,0:03:14.40,Default,,0000,0000,0000,,het duurt 40 jaar na het bereiken van de "piek" in ontdekken Dialogue: 0,0:03:14.42,0:03:16.50,Default,,0000,0000,0000,,voordat een land de produktiepiek bereikt, Dialogue: 0,0:03:17.32,0:03:19.70,Default,,0000,0000,0000,,waarna vervolgens een permanente afname intreedt. Dialogue: 0,0:03:20.95,0:03:22.57,Default,,0000,0000,0000,,In de jaren '50, Dialogue: 0,0:03:22.57,0:03:25.35,Default,,0000,0000,0000,,voorspelde geofysicus M. King Hubbert, Dialogue: 0,0:03:25.39,0:03:28.58,Default,,0000,0000,0000,,dat de Amerikaanse olieproduktie in 1970 zou "pieken", Dialogue: 0,0:03:28.81,0:03:32.79,Default,,0000,0000,0000,,40 jaar na de piek in de Amerikaanse olievondsten. Dialogue: 0,0:03:33.05,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Weinig mensen geloofden hem. Dialogue: 0,0:03:35.04,0:03:37.06,Default,,0000,0000,0000,,Alhoewel, in 1970 Dialogue: 0,0:03:37.06,0:03:39.06,Default,,0000,0000,0000,,was de Amerikaande olieproduktie op z'n hoogtepunt, Dialogue: 0,0:03:39.06,0:03:41.06,Default,,0000,0000,0000,,en sindsdien werd het minder. Dialogue: 0,0:03:42.06,0:03:44.50,Default,,0000,0000,0000,,Hubbert bleek gelijk te hebben. Dialogue: 0,0:03:45.20,0:03:46.32,Default,,0000,0000,0000,,Vanaf dat punt, Dialogue: 0,0:03:46.16,0:03:49.81,Default,,0000,0000,0000,,zou Amerika meer en meer afhankelijk worden van geïmporteerde olie. Dialogue: 0,0:03:50.06,0:03:53.08,Default,,0000,0000,0000,,Dit maakte haar kwetsbaar voor verstoringen van de voorraden Dialogue: 0,0:03:53.38,0:03:57.10,Default,,0000,0000,0000,,en droeg bij aan de economische onrust en oliecrises Dialogue: 0,0:03:57.10,0:03:59.60,Default,,0000,0000,0000,,van 1973 en 1979. Dialogue: 0,0:04:01.90,0:04:06.08,Default,,0000,0000,0000,,In de dertiger jaren werden er de meeste olieontdekkingen gedaan in de Amerikaanse geschiedenis. Dialogue: 0,0:04:06.20,0:04:07.96,Default,,0000,0000,0000,,Ondanks geavanceerde technieken, Dialogue: 0,0:04:07.96,0:04:12.73,Default,,0000,0000,0000,,worden er toch steeds minder nieuwe olievelden ontdekt in Amerika. Dialogue: 0,0:04:14.08,0:04:16.91,Default,,0000,0000,0000,,Meer recente fondsen zoals ANWAR Dialogue: 0,0:04:17.06,0:04:20.90,Default,,0000,0000,0000,,zouden op z'n hoogst olie kunnen leveren voor 17 maanden verbruik. Dialogue: 0,0:04:22.05,0:04:25.22,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs het nieuwe "Jack-2" veld in de golf van Mexico Dialogue: 0,0:04:25.22,0:04:28.10,Default,,0000,0000,0000,,zou maar een paar maanden olie kunnen leveren. Dialogue: 0,0:04:29.02,0:04:31.77,Default,,0000,0000,0000,,Hoewel de velden groot zijn, geen enkel veld voldoet Dialogue: 0,0:04:31.77,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,aan de vraag naar energie in Amerika. Dialogue: 0,0:04:36.03,0:04:37.11,Default,,0000,0000,0000,,Het bewijs stapelt zich op: Dialogue: 0,0:04:37.11,0:04:40.78,Default,,0000,0000,0000,,dat de wereld-olieproduktie momenteel z'n hoogtepunt heeft bereikt. Dialogue: 0,0:04:41.09,0:04:46.32,Default,,0000,0000,0000,,Wereldwijd is de piek van het ontdekken van olie in de zestiger jaren bereikt. Dialogue: 0,0:04:46.90,0:04:47.81,Default,,0000,0000,0000,,Na ruim veertig jaar, Dialogue: 0,0:04:47.81,0:04:49.90,Default,,0000,0000,0000,,lijkt de afname in het ontdekken van nieuwe velden Dialogue: 0,0:04:50.00,0:04:51.50,Default,,0000,0000,0000,,onafwendbaar. Dialogue: 0,0:04:54.01,0:04:56.50,Default,,0000,0000,0000,,54 van de 65 belangrijkste olieproducerende landen Dialogue: 0,0:04:56.50,0:04:58.98,Default,,0000,0000,0000,,hebben de piek in produktie al bereikt. Dialogue: 0,0:05:01.05,0:05:04.55,Default,,0000,0000,0000,,Veel van de overige landen zullen waarschijnlijk snel volgen. Dialogue: 0,0:05:06.10,0:05:07.80,Default,,0000,0000,0000,,Het is nodig dat de wereld een vergelijkbare Dialogue: 0,0:05:07.80,0:05:10.10,Default,,0000,0000,0000,,produktie als die van Saudi Arabië Dialogue: 0,0:05:10.15,0:05:10.90,Default,,0000,0000,0000,,iedere die jaar Dialogue: 0,0:05:10.95,0:05:14.03,Default,,0000,0000,0000,,voortbrengt om de afname in olieproduktie te compenseren. Dialogue: 0,0:05:15.90,0:05:16.65,Default,,0000,0000,0000,,In de zestiger jaren, Dialogue: 0,0:05:16.65,0:05:20.32,Default,,0000,0000,0000,,werd er van de zestig gevonden vaten olie 1 opgemaakt. Dialogue: 0,0:05:21.10,0:05:22.10,Default,,0000,0000,0000,,Veertig jaar later, Dialogue: 0,0:05:22.22,0:05:25.52,Default,,0000,0000,0000,,verbruikt de wereld tussen de drie en zes vaten Dialogue: 0,0:05:25.55,0:05:27.22,Default,,0000,0000,0000,,voor ieder vat dat ze vind. Dialogue: 0,0:05:29.03,0:05:31.20,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer de piek in olieproduktie eenmaal is bereikt, Dialogue: 0,0:05:31.30,0:05:33.80,Default,,0000,0000,0000,,zal de vraag groter zijn dan het aanbod, Dialogue: 0,0:05:33.89,0:05:36.27,Default,,0000,0000,0000,,en zal de prijs van benzine enorm schommelen, Dialogue: 0,0:05:36.27,0:05:39.35,Default,,0000,0000,0000,,wat z'n invloed heeft op veel meer dan alleen het tanken. Dialogue: 0,0:05:41.80,0:05:44.03,Default,,0000,0000,0000,,Moderne steden zijn enorm olie-afhankelijk. Dialogue: 0,0:05:44.20,0:05:46.35,Default,,0000,0000,0000,,Zo zijn wegen gemaakt van asfalt, Dialogue: 0,0:05:46.35,0:05:47.85,Default,,0000,0000,0000,,een produkt waar olie aan te pas komt, Dialogue: 0,0:05:47.94,0:05:49.74,Default,,0000,0000,0000,,zals ook bij de daken van huizen. Dialogue: 0,0:05:51.09,0:05:53.07,Default,,0000,0000,0000,,Grote gebieden zouden onbewoonbaar zijn Dialogue: 0,0:05:53.14,0:05:57.16,Default,,0000,0000,0000,,zonder verwarming in de winter of air-conditioning in de zomer. Dialogue: 0,0:05:58.09,0:06:00.93,Default,,0000,0000,0000,,Mensen moeten veel kilometers rijden Dialogue: 0,0:06:00.93,0:06:02.93,Default,,0000,0000,0000,,naar het werk, naar school en naar winkels. Dialogue: 0,0:06:04.04,0:06:06.46,Default,,0000,0000,0000,,Grote steden zijn zo ingedeeld dat woonwijken Dialogue: 0,0:06:06.46,0:06:08.73,Default,,0000,0000,0000,,en meer commerciële gebieden ver uit elkaar liggen, Dialogue: 0,0:06:08.73,0:06:10.60,Default,,0000,0000,0000,,waardoor mensen moeten reizen. Dialogue: 0,0:06:11.07,0:06:12.87,Default,,0000,0000,0000,,Voorsteden en veel andere gemeenschappen Dialogue: 0,0:06:12.87,0:06:16.50,Default,,0000,0000,0000,,zijn ontworpen er vanuit gaande dat er (altijd) voldoende olie en energie is. Dialogue: 0,0:06:19.50,0:06:21.48,Default,,0000,0000,0000,,Chemische stoffen die gewonnen worden uit fossiele brandstoffen, Dialogue: 0,0:06:21.48,0:06:23.24,Default,,0000,0000,0000,,of petro-chemische stoffen Dialogue: 0,0:06:23.24,0:06:24.24,Default,,0000,0000,0000,,zijn de grondstof voor ontelbare produkten. Dialogue: 0,0:06:28.04,0:06:29.90,Default,,0000,0000,0000,,Het moderne landbouwsysteem Dialogue: 0,0:06:30.10,0:06:32.12,Default,,0000,0000,0000,,is sterk afhankelijk van fossiele brandstoffen, Dialogue: 0,0:06:32.45,0:06:33.45,Default,,0000,0000,0000,,zo ook ziekenhuizen, Dialogue: 0,0:06:33.65,0:06:34.80,Default,,0000,0000,0000,,de luchtvaart, Dialogue: 0,0:06:34.95,0:06:36.70,Default,,0000,0000,0000,,water distributiesystemen, Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:38.10,Default,,0000,0000,0000,,en het Amerikaanse leger, Dialogue: 0,0:06:38.22,0:06:42.94,Default,,0000,0000,0000,,dat alleen al ongeveer 140 miljoen vaten olie per jaar gebruikt. Dialogue: 0,0:06:44.00,0:06:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Fossiele brandstoffen zijn ook essentieel voor het maken van plastic en polymeren, Dialogue: 0,0:06:48.06,0:06:52.83,Default,,0000,0000,0000,,belangrijkste bouwstof voor computers, spelletjes en kleding. Dialogue: 0,0:06:54.03,0:06:56.90,Default,,0000,0000,0000,,De wereldeconomie is momenteel afhankelijk van oneindige groei Dialogue: 0,0:06:56.95,0:07:01.02,Default,,0000,0000,0000,,wat een toenemende hoeveelheid goedkope energie vraagt. Dialogue: 0,0:07:01.30,0:07:04.08,Default,,0000,0000,0000,,We zijn zo afhankelijk van olie en andere fossiele brandstoffen, Dialogue: 0,0:07:04.10,0:07:07.10,Default,,0000,0000,0000,,dat zelfs een kleine verstoring van de voorraad Dialogue: 0,0:07:07.15,0:07:10.40,Default,,0000,0000,0000,,verstrekkende gevolgen kan hebben op ieder aspect van ons leven. Dialogue: 0,0:07:17.08,0:07:22.01,Default,,0000,0000,0000,,ENERGIE Dialogue: 0,0:07:22.90,0:07:26.03,Default,,0000,0000,0000,,Energie betekent het werk kunnen doen Dialogue: 0,0:07:26.03,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,De gemiddelde Amerikaan heeft momenteel net zoveel energie tot z'n beschikking als 150 slaven kunnen leveren die de hele dag werken. Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:39.10,Default,,0000,0000,0000,,Materialen die deze energie opslaan heten "brandstoffen", Dialogue: 0,0:07:39.10,0:07:42.01,Default,,0000,0000,0000,,sommige brandstoffen bevatten meer energie dan andere. Dialogue: 0,0:07:42.01,0:07:46.04,Default,,0000,0000,0000,,Dit heet "dichtheid". Dialogue: 0,0:07:46.04,0:07:50.01,Default,,0000,0000,0000,,Van deze brandstoffen is olie de meest kritische. Dialogue: 0,0:07:50.01,0:07:51.10,Default,,0000,0000,0000,,De wereld verbruikt 30 biljoen vaten per jaar, Dialogue: 0,0:07:51.53,0:07:54.00,Default,,0000,0000,0000,,gelijk aan 1 kubieke mijl aan olie Dialogue: 0,0:07:54.90,0:07:56.05,Default,,0000,0000,0000,,die evenveel energie bevat Dialogue: 0,0:07:56.40,0:07:58.86,Default,,0000,0000,0000,,als 52 kerncentrales kunnen opwekken Dialogue: 0,0:07:58.87,0:08:01.86,Default,,0000,0000,0000,,die de komende 50 jaar zouden werken. Dialogue: 0,0:08:03.01,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Alhoewel olie maar 1,6 procent van de elektriciteit in Amerika ondersteunt, Dialogue: 0,0:08:07.57,0:08:10.57,Default,,0000,0000,0000,,speelt het wel een rol in 96% van de energietransport. Dialogue: 0,0:08:12.03,0:08:15.08,Default,,0000,0000,0000,,In 2008 werd tweederde van de Amerikaanse olie geïmporteerd. Dialogue: 0,0:08:16.40,0:08:17.85,Default,,0000,0000,0000,,Het meeste kwam uit Canada, Dialogue: 0,0:08:17.90,0:08:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Mexico, Dialogue: 0,0:08:19.60,0:08:21.30,Default,,0000,0000,0000,,Saudi Arabië, Dialogue: 0,0:08:21.30,0:08:22.74,Default,,0000,0000,0000,,Venezuela, Dialogue: 0,0:08:22.74,0:08:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Nigeria, Irak en Angola. Dialogue: 0,0:08:27.06,0:08:29.35,Default,,0000,0000,0000,,Verschillende factoren maakte olie uniek: Dialogue: 0,0:08:29.36,0:08:31.25,Default,,0000,0000,0000,,het is compact in energie. Dialogue: 0,0:08:33.03,0:08:34.90,Default,,0000,0000,0000,,Eén vat olie levert net zoveel energie Dialogue: 0,0:08:34.91,0:08:37.25,Default,,0000,0000,0000,,als drie jaar menselijke arbeid. Dialogue: 0,0:08:38.50,0:08:39.60,Default,,0000,0000,0000,,Het is vloeibaar op kamertemperatuur, Dialogue: 0,0:08:39.71,0:08:41.60,Default,,0000,0000,0000,,makkelijk te vervoeren Dialogue: 0,0:08:41.84,0:08:44.05,Default,,0000,0000,0000,,en te gebruiken in kleine motoren. Dialogue: 0,0:08:45.08,0:08:48.32,Default,,0000,0000,0000,,Maar het kost ook energie om energie te winnen. Dialogue: 0,0:08:49.00,0:08:53.21,Default,,0000,0000,0000,,De truc is natuurlijk dat energie opwekken meer moet opleveren dan dat het kost. Dialogue: 0,0:08:53.21,0:08:55.62,Default,,0000,0000,0000,,Dit heet E.R.O.E.I. Dialogue: 0,0:08:55.62,0:08:59.38,Default,,0000,0000,0000,,Energy Return on Energy Invested (de energie opbrengst in verhouding tot de energie benodigd om die energie te winnen) Dialogue: 0,0:09:01.50,0:09:04.01,Default,,0000,0000,0000,,Let op - we laten het zien aan de hand van olie Dialogue: 0,0:09:04.01,0:09:07.57,Default,,0000,0000,0000,,Eerst boorde men makkelijk winbare olie van hoge kwaliteit aan. Dialogue: 0,0:09:08.90,0:09:14.60,Default,,0000,0000,0000,,De oliebaronnen besteden 1 vat olie (aan energie) om 100 vaten olie te winnen. Dialogue: 0,0:09:15.04,0:09:18.50,Default,,0000,0000,0000,,De EROEI van olie was toen dus 100. Dialogue: 0,0:09:19.09,0:09:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Nadat men de makkelijke olie naar boven was gehaald, Dialogue: 0,0:09:21.10,0:09:23.90,Default,,0000,0000,0000,,de olie winning verplaatste zich vervolgens naar dieper water, Dialogue: 0,0:09:23.95,0:09:25.73,Default,,0000,0000,0000,,of naar landen die ver weg waren, Dialogue: 0,0:09:25.73,0:09:28.80,Default,,0000,0000,0000,,en dat kostte natuurlijk steeds meer energie. Dialogue: 0,0:09:29.09,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Heel vaak wordt er nu zware olie gevonden of olie met een hoge zuur graad, Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:34.65,Default,,0000,0000,0000,,die dan weer duur is om te verwerken. Dialogue: 0,0:09:35.90,0:09:39.62,Default,,0000,0000,0000,,De EROEI van olie in nu gedaald tot 10. Dialogue: 0,0:09:40.03,0:09:43.83,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer er meer energie nodig is om de energie die besloten ligt in de energie te winnen, Dialogue: 0,0:09:43.83,0:09:46.77,Default,,0000,0000,0000,,dan is het niet meer de moeite waard om het te winnen. Dialogue: 0,0:09:50.01,0:09:52.74,Default,,0000,0000,0000,,Het is ook mogelijk om de ene energie bron om te zetten in een andere. Dialogue: 0,0:09:53.50,0:09:54.05,Default,,0000,0000,0000,,Maar iedere keer dat dat gebeurt Dialogue: 0,0:09:54.20,0:09:58.24,Default,,0000,0000,0000,,gaat er bij die overdracht energie verloren. Dialogue: 0,0:09:59.03,0:10:00.90,Default,,0000,0000,0000,,Er bestaat ook "onconventionele olie": Dialogue: 0,0:10:00.95,0:10:03.42,Default,,0000,0000,0000,,Er bestaan Teer Zanden en Schalie. Dialogue: 0,0:10:04.03,0:10:06.60,Default,,0000,0000,0000,,Teer zanden bestaan vooral in Canada. Dialogue: 0,0:10:07.00,0:10:09.90,Default,,0000,0000,0000,,Twee derde van alle schalie zanden bevinden zich in Amerika. Dialogue: 0,0:10:11.09,0:10:13.60,Default,,0000,0000,0000,,Deze beide soorten olie grondstoffen kunnen worden omgezet in synthetische, kustmatig gemaakte olie. Dialogue: 0,0:10:13.61,0:10:17.09,Default,,0000,0000,0000,,Maar, daar zijn wel hoge temperaturen en erg veel zoet water voor nodig, Dialogue: 0,0:10:17.10,0:10:18.90,Default,,0000,0000,0000,,en dat verlaagt de EROEI, Dialogue: 0,0:10:18.90,0:10:23.02,Default,,0000,0000,0000,,die varieert nu van vijf tot ongeveer anderhalf. Dialogue: 0,0:10:24.50,0:10:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Schalie is een bijzonder laagwaardige brandstof, Dialogue: 0,0:10:26.20,0:10:29.15,Default,,0000,0000,0000,,Er zit in de muesli die je bij het ontbijt eet drie keer MEER energie Dialogue: 0,0:10:29.15,0:10:31.10,Default,,0000,0000,0000,,dan in schalie zanden. Dialogue: 0,0:10:33.03,0:10:34.70,Default,,0000,0000,0000,,Er bestaan enorme voorraden kolen, Dialogue: 0,0:10:34.70,0:10:38.32,Default,,0000,0000,0000,,die ongeveer de helft van alle electriciteit ter wereld opwekt. Dialogue: 0,0:10:39.00,0:10:41.40,Default,,0000,0000,0000,,De wereld gebruikt per jaar een hoeveelheid kolen van 2 kubieke mijl groot. Dialogue: 0,0:10:41.50,0:10:46.88,Default,,0000,0000,0000,,Desalniettemin is het goed mogelijk dat de kolen productie voor 2040 het hoogte punt bereikt. Dialogue: 0,0:10:48.08,0:10:50.75,Default,,0000,0000,0000,,De bewering dat er in Amerika nog voor eeuwen kolen zou zijn klopt niet echt, Dialogue: 0,0:10:50.75,0:10:55.94,Default,,0000,0000,0000,,want er is geen reden mee gehouden dat de vraag toeneemt en de gevonden kolen kwaliteit afneemt. Dialogue: 0,0:10:56.06,0:10:58.67,Default,,0000,0000,0000,,Veel van de hoge kwaliteit anthraciet kolen is inmiddels al gewonnen, Dialogue: 0,0:10:58.67,0:11:03.12,Default,,0000,0000,0000,,wat er overblijft is kolen van mindere kwaliteit die minder energie bevat. Dialogue: 0,0:11:04.06,0:11:06.70,Default,,0000,0000,0000,,Er ontstaan produktieproblemen als de voorraden die makkelijk te bereiken zijn uitgeput raken, Dialogue: 0,0:11:06.70,0:11:10.80,Default,,0000,0000,0000,,en mijnwerkers moeten dieper graven op moeilijker te bereiken plekken. Dialogue: 0,0:11:11.10,0:11:14.30,Default,,0000,0000,0000,,Vernietigende methodes als het verwijderen van bergtoppen worden gebruikt Dialogue: 0,0:11:14.30,0:11:17.05,Default,,0000,0000,0000,,waardoor er chaos in de natuur ontstaat. Dialogue: 0,0:11:20.01,0:11:22.76,Default,,0000,0000,0000,,In de buurt van kolen en olie wordt vaak ook gas gevonden. Dialogue: 0,0:11:24.00,0:11:27.40,Default,,0000,0000,0000,,In 1950 bereikte de ontdekte hoeveelheid has in Amerika zijn hoogtepunt, Dialogue: 0,0:11:27.40,0:11:30.28,Default,,0000,0000,0000,,de produktie was in de vroege 70er jaren het hoogst. Dialogue: 0,0:11:31.03,0:11:34.12,Default,,0000,0000,0000,,Als je de grafiek van de ontdekking 23 jaar naar voren plaatst, Dialogue: 0,0:11:34.12,0:11:38.60,Default,,0000,0000,0000,,dan wordt de mogelijke toekomst van de Noord Amerikaanse\Ngasproduktie Dialogue: 0,0:11:38.60,0:11:40.00,Default,,0000,0000,0000,,onthuld. Dialogue: 0,0:11:41.04,0:11:44.79,Default,,0000,0000,0000,,Recente doorbraken hebben het mogelijk gemaakt om andere bronnen van gas aan te boren Dialogue: 0,0:11:44.79,0:11:50.07,Default,,0000,0000,0000,,zoals schaliegras, dat maakt het mogelijk om afname van gas te compenseren. Dialogue: 0,0:11:51.04,0:11:54.20,Default,,0000,0000,0000,,Het winnen van minder gebruikelijk vormen van gas is omstreden, Dialogue: 0,0:11:54.20,0:11:57.57,Default,,0000,0000,0000,,omdat het erg duur is. Dialogue: 0,0:11:58.06,0:11:59.75,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs met het winnen van dit gas, Dialogue: 0,0:11:59.75,0:12:05.23,Default,,0000,0000,0000,,zal het hoogtepunt voor het winnen van gas al in 2030 bereikt zijn. Dialogue: 0,0:12:07.90,0:12:10.92,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn nog wel grote hoeveelheden uranium beschikbaar. Dialogue: 0,0:12:12.03,0:12:15.83,Default,,0000,0000,0000,,Om de hoeveelheid energie die de wereld nu uit fossiele brandstoffen wint te kunnen vervangen, Dialogue: 0,0:12:15.83,0:12:19.23,Default,,0000,0000,0000,,zouden er 10.000 kerncentrales nodig zijn. Dialogue: 0,0:12:19.25,0:12:24.30,Default,,0000,0000,0000,,Gezien de hoogte van dat verbruik, zouden de uraniumreserves maar 10 tot 20 jaar meegaan. Dialogue: 0,0:12:25.00,0:12:29.08,Default,,0000,0000,0000,,Experimenten met snelle kweekreactoren met plutonium als grondstof Dialogue: 0,0:12:29.08,0:12:31.11,Default,,0000,0000,0000,,in Frankrijk en Japan Dialogue: 0,0:12:31.11,0:12:33.44,Default,,0000,0000,0000,,zijn dure mislukkingen geweest. Dialogue: 0,0:12:33.69,0:12:37.74,Default,,0000,0000,0000,,Kernfusie heeft te maken met enorme technische problemen. Dialogue: 0,0:12:39.02,0:12:40.30,Default,,0000,0000,0000,,Verder is er duurzame energie. Dialogue: 0,0:12:40.30,0:12:45.35,Default,,0000,0000,0000,,Windenergie heeft een hoog rendement, maar is niet constant. Dialogue: 0,0:12:45.60,0:12:47.40,Default,,0000,0000,0000,,Waterkacht is betrouwbaar, Dialogue: 0,0:12:47.40,0:12:50.86,Default,,0000,0000,0000,,maar in de meeste rivieren in de moderne wereld zijn dammen aangebracht. Dialogue: 0,0:12:52.04,0:12:54.00,Default,,0000,0000,0000,,De gebruikelijke geothermale energiecentrales Dialogue: 0,0:12:54.00,0:12:56.90,Default,,0000,0000,0000,,gebruiken de bestaande hotspots aan de oppervlakte van de aarde. Dialogue: 0,0:12:57.00,0:12:59.58,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn beperkt tot die gebieden. Dialogue: 0,0:13:01.03,0:13:02.75,Default,,0000,0000,0000,,Met het experimentele EGS systeem, Dialogue: 0,0:13:02.75,0:13:06.04,Default,,0000,0000,0000,,zouden er twee schachten geboord worden op 6 mijl diep. Dialogue: 0,0:13:06.04,0:13:09.17,Default,,0000,0000,0000,,In de ene schacht wordt water gepompt, die in de aarde verwarmd wordt, Dialogue: 0,0:13:09.17,0:13:12.45,Default,,0000,0000,0000,,en in de andere schacht omhoog komt, waaruit energie ontstaat. Dialogue: 0,0:13:13.09,0:13:15.30,Default,,0000,0000,0000,,Volgens een recent rapport van MIT, Dialogue: 0,0:13:15.30,0:13:21.18,Default,,0000,0000,0000,,zou deze techniek in 2050 10% van de elektriciteit voor Amerika kunnen leveren. Dialogue: 0,0:13:22.09,0:13:25.33,Default,,0000,0000,0000,,Golfenergie beperkt zich tot kustgebieden, Dialogue: 0,0:13:25.33,0:13:29.40,Default,,0000,0000,0000,,De hoeveelheid energie die golven kunnen leveren verschilt van gebied tot gebied. Dialogue: 0,0:13:31.01,0:13:35.09,Default,,0000,0000,0000,,Om de golfenergie naar het binnenland te transporteren is een hele uitdaging. Dialogue: 0,0:13:35.09,0:13:38.79,Default,,0000,0000,0000,,Daarbij is de omgeving van de zoute energie schadelijk voor de turbines. Dialogue: 0,0:13:41.00,0:13:42.71,Default,,0000,0000,0000,,Biobrandstoffen zijn brandstoffen die uit gewassen komt. Dialogue: 0,0:13:43.10,0:13:46.44,Default,,0000,0000,0000,,Hout heeft een lage energieopbrengst en groeit langzaam. Dialogue: 0,0:13:46.44,0:13:49.96,Default,,0000,0000,0000,,Wereldwijd wordt er per jaar ongeveer 6 kubieke meter hout verbruikt. Dialogue: 0,0:13:51.44,0:13:52.92,Default,,0000,0000,0000,,Biodiesel en ethanol Dialogue: 0,0:13:52.92,0:13:57.03,Default,,0000,0000,0000,,worden gemaakt van gewassen van olie-ondersteunde landbouw. Dialogue: 0,0:13:57.50,0:14:00.79,Default,,0000,0000,0000,,De toegevoegde waarde van deze brandstoffen is dus erg laag. Dialogue: 0,0:14:02.01,0:14:05.09,Default,,0000,0000,0000,,Sommige politici willen graan omzetten in ethanol, Dialogue: 0,0:14:05.09,0:14:10.21,Default,,0000,0000,0000,,om zo in 1/10 van het geschatte energieverbruik van Amerika in 2020 te voorzien, Dialogue: 0,0:14:10.21,0:14:13.60,Default,,0000,0000,0000,,voor het planten van deze mais zou 3% van Amerika's grondoppervlak nodig zijn. Dialogue: 0,0:14:15.01,0:14:19.08,Default,,0000,0000,0000,,Een hogere produktie (33%) vraagt drie keer zoveel grond als de huidige landbouwgebieden. Dialogue: 0,0:14:20.03,0:14:23.33,Default,,0000,0000,0000,,Om in 2020 in alle olieconsumptie te kunnen voorzien Dialogue: 0,0:14:23.33,0:14:27.08,Default,,0000,0000,0000,,zou er twee keer zoveel land nodig zijn als er nu nodig is om voedsel te verbouwen. Dialogue: 0,0:14:28.86,0:14:33.50,Default,,0000,0000,0000,,Waterstof (een andere energieleverancier) moet worden gewonnen uit gas, kolen of water, Dialogue: 0,0:14:33.50,0:14:36.92,Default,,0000,0000,0000,,het winnen vereist meer energie dan de waterstof kan leveren. Dialogue: 0,0:14:36.92,0:14:39.60,Default,,0000,0000,0000,,Hierdoor is een op waterstof gebaseerde economie onwaarschijnlijk. Dialogue: 0,0:14:42.50,0:14:45.62,Default,,0000,0000,0000,,Alle zonnepanelen wereldwijd brengen evenveel energie op Dialogue: 0,0:14:45.62,0:14:47.80,Default,,0000,0000,0000,,als twee steenkoolcentrales. Dialogue: 0,0:14:48.80,0:14:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Verhoudingsgewijs is er 1 tot 4 ton kolen Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:54.40,Default,,0000,0000,0000,,nodig om 1 zonnepaneel te maken. Dialogue: 0,0:14:56.10,0:15:00.00,Default,,0000,0000,0000,,We zouden 225.000 kilometer van de aarde moeten bedekken met zonnepanelen Dialogue: 0,0:15:00.00,0:15:02.12,Default,,0000,0000,0000,,om in het huidige energieverbruik te kunnen voorzien. Dialogue: 0,0:15:02.30,0:15:06.70,Default,,0000,0000,0000,,Sinds 2007 zijn er nog maar 6 1/2 kilometer. Dialogue: 0,0:15:08.60,0:15:12.04,Default,,0000,0000,0000,,Geconcentreerde zonne-energie: thermische energie biedt veel mogelijkheden, Dialogue: 0,0:15:12.04,0:15:16.25,Default,,0000,0000,0000,,hoewel er op dit moment nog maar een klein aantal installaties in bedrijf zijn. Dialogue: 0,0:15:17.90,0:15:19.15,Default,,0000,0000,0000,,Ze kunnen ook alleen geplaast worden in een zonnig klimaat, Dialogue: 0,0:15:19.30,0:15:21.50,Default,,0000,0000,0000,,waarbij het mogelijk moet zijn om grote hoeveelheden energie Dialogue: 0,0:15:21.50,0:15:24.43,Default,,0000,0000,0000,,over lange afstanden te kunnen overdragen. Dialogue: 0,0:15:26.05,0:15:29.46,Default,,0000,0000,0000,,Voor alle alternatieven van olie zijn olie-aangedreven machines Dialogue: 0,0:15:29.46,0:15:34.37,Default,,0000,0000,0000,,of materialen als plastics nodig, die ook olie bevatten. Dialogue: 0,0:15:36.04,0:15:38.89,Default,,0000,0000,0000,,Bij de overweging van toekomstige nieuwe brandstoffen of uitvindingen, Dialogue: 0,0:15:38.90,0:15:40.04,Default,,0000,0000,0000,,moeten we ons afvragen: Dialogue: 0,0:15:40.09,0:15:44.20,Default,,0000,0000,0000,,Zijn de kosten van deze uitvinding niet hoger dan de opbrengst ? Dialogue: 0,0:15:45.00,0:15:46.88,Default,,0000,0000,0000,,Hoeveel energie levert het op ? Dialogue: 0,0:15:47.50,0:15:49.96,Default,,0000,0000,0000,,Kan het worden opgeslagen of makkelijk worden verdeeld ? Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:53.08,Default,,0000,0000,0000,,Levert het constant energie op ? Dialogue: 0,0:15:53.08,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Is er ruimte om het in ons eigen land produceren ? Dialogue: 0,0:15:56.30,0:15:58.80,Default,,0000,0000,0000,,Zijn er verborgen technologische uitdagingen ? Dialogue: 0,0:15:59.80,0:16:02.10,Default,,0000,0000,0000,,Wat is de energie-opbrengst ? Dialogue: 0,0:16:02.10,0:16:04.70,Default,,0000,0000,0000,,Wat zijn de gevolgen voor het milieu ? Dialogue: 0,0:16:04.90,0:16:07.70,Default,,0000,0000,0000,,Onthou dat grote aantallen niets zeggen. Dialogue: 0,0:16:08.04,0:16:09.90,Default,,0000,0000,0000,,Bijvoorbeeld: 1 biljoen vaten olie Dialogue: 0,0:16:09.90,0:16:13.87,Default,,0000,0000,0000,,voorziet slechts in de wereldconsumptie van 12 dagen. Dialogue: 0,0:16:15.06,0:16:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Het overgaan op andere dan fossiele brandstoffen zou een enorme uitdaging zijn. Dialogue: 0,0:16:19.70,0:16:24.42,Default,,0000,0000,0000,,Vanaf 2007 levert kolen 48,5 % van de Amerikaanse energie, Dialogue: 0,0:16:24.42,0:16:27.29,Default,,0000,0000,0000,,21,6 % komt van gas, Dialogue: 0,0:16:27.29,0:16:30.22,Default,,0000,0000,0000,,1,6 % komt van olie, Dialogue: 0,0:16:30.22,0:16:32.68,Default,,0000,0000,0000,,19,4 % van kernenergie, Dialogue: 0,0:16:32.68,0:16:34.90,Default,,0000,0000,0000,,en 5,8% komt van water. Dialogue: 0,0:16:35.09,0:16:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Andere duurzame energieën leveren slechts 2,5%. Dialogue: 0,0:16:40.04,0:16:43.12,Default,,0000,0000,0000,,Is het mogelijk om een systeem gebaseerd op fossiele brandstoffen te vervangen Dialogue: 0,0:16:43.12,0:16:45.70,Default,,0000,0000,0000,,met een lapwerk van alternatieven ? Dialogue: 0,0:16:46.40,0:16:48.70,Default,,0000,0000,0000,,Er is een grotere technische vooruitgang nodig, Dialogue: 0,0:16:48.90,0:16:51.50,Default,,0000,0000,0000,,evenals politieke wil en samenwerking, Dialogue: 0,0:16:51.90,0:16:53.40,Default,,0000,0000,0000,,enorme investeringen, Dialogue: 0,0:16:53.54,0:16:55.50,Default,,0000,0000,0000,,internationale overeenstemming, Dialogue: 0,0:16:56.05,0:16:59.30,Default,,0000,0000,0000,,het achteraf aanpassen van de wereldeconomie van 45 triljoen, Dialogue: 0,0:16:59.30,0:17:01.67,Default,,0000,0000,0000,,inclusief vervoer, Dialogue: 0,0:17:02.03,0:17:03.00,Default,,0000,0000,0000,,verwerkende industrie, Dialogue: 0,0:17:03.00,0:17:05.08,Default,,0000,0000,0000,,en landbouwsystemen. Dialogue: 0,0:17:05.08,0:17:08.70,Default,,0000,0000,0000,,alsook competente bestuurders die de overgang kunnen leiden. Dialogue: 0,0:17:10.00,0:17:11.52,Default,,0000,0000,0000,,Als dit alles bereikt is, Dialogue: 0,0:17:11.52,0:17:14.52,Default,,0000,0000,0000,,zouden we dan de huidige manier van leven kunnen voortzetten ? Dialogue: 0,0:17:19.00,0:17:21.01,Default,,0000,0000,0000,,Groei. Dialogue: 0,0:17:21.01,0:17:23.30,Default,,0000,0000,0000,,Deze bacteriën leven in een fles. Dialogue: 0,0:17:24.01,0:17:25.80,Default,,0000,0000,0000,,Hun aantal verdubbelt iedere minuut. Dialogue: 0,0:17:27.00,0:17:29.30,Default,,0000,0000,0000,,Om 11 uur is er één bacterie, Dialogue: 0,0:17:30.09,0:17:32.10,Default,,0000,0000,0000,,Om 12 uur is de fles vol. Dialogue: 0,0:17:33.08,0:17:35.30,Default,,0000,0000,0000,,Om 11.59 is de fles half vol Dialogue: 0,0:17:35.30,0:17:37.98,Default,,0000,0000,0000,,met net nog genoeg ruimte om te verdubbelen. Dialogue: 0,0:17:38.90,0:17:41.03,Default,,0000,0000,0000,,De bacteriën zien het gevaar. Dialogue: 0,0:17:41.03,0:17:44.06,Default,,0000,0000,0000,,Ze zoeken naar nieuwe flessen en vinden er 3. Dialogue: 0,0:17:44.06,0:17:47.08,Default,,0000,0000,0000,,Ze gaan er vanuit dat hun probleem is opgelost. Dialogue: 0,0:17:47.08,0:17:49.60,Default,,0000,0000,0000,,Om 12 uur is de eerste fles vol. Dialogue: 0,0:17:50.00,0:17:53.14,Default,,0000,0000,0000,,Om 1 minuut over twaalf is de tweede fles vol. Dialogue: 0,0:17:54.00,0:17:56.82,Default,,0000,0000,0000,,Om 2 minuten over twaalf zijn alle flessen vol. Dialogue: 0,0:17:57.90,0:17:59.93,Default,,0000,0000,0000,,Dit is het probleem waar we voor staan, Dialogue: 0,0:17:59.93,0:18:03.20,Default,,0000,0000,0000,,als gevolg van de verdubbeling door zeer krachtige groei. Dialogue: 0,0:18:06.06,0:18:09.28,Default,,0000,0000,0000,,Toen de mensheid begon met het gebruiken van olie en kolen Dialogue: 0,0:18:09.28,0:18:12.70,Default,,0000,0000,0000,,ervaarde het een ongekende (economische) groei. Dialogue: 0,0:18:14.03,0:18:17.33,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs een kleine toename van de groei heeft op termijn enorme consequenties. Dialogue: 0,0:18:18.60,0:18:20.10,Default,,0000,0000,0000,,Bij een economische groei van 1% Dialogue: 0,0:18:20.15,0:18:22.90,Default,,0000,0000,0000,,verdubbelt een economie in 70 jaar. Dialogue: 0,0:18:23.50,0:18:27.09,Default,,0000,0000,0000,,Een groei van 2% verdubbelt in 35 jaar. Dialogue: 0,0:18:27.09,0:18:29.26,Default,,0000,0000,0000,,Een groei van 10% Dialogue: 0,0:18:29.26,0:18:32.35,Default,,0000,0000,0000,,betekent een verdubbeling in slechts 7 jaar. Dialogue: 0,0:18:33.40,0:18:36.75,Default,,0000,0000,0000,,Als een economie groeit met de huidige 3 % Dialogue: 0,0:18:36.75,0:18:39.75,Default,,0000,0000,0000,,verdubbelt het in 23 jaar. Dialogue: 0,0:18:40.60,0:18:44.02,Default,,0000,0000,0000,,Met iedere verdubbeling zal de vraag naar energie en grondstoffen Dialogue: 0,0:18:44.02,0:18:47.02,Default,,0000,0000,0000,,de voorgaande vraag ver overstijgen. Dialogue: 0,0:18:48.08,0:18:52.05,Default,,0000,0000,0000,,Het financiële stelsel gaat er vanuit dat er economische groei is Dialogue: 0,0:18:52.05,0:18:55.78,Default,,0000,0000,0000,,het vraagt een toenemende voorraad energie om die te ondersteunen. Dialogue: 0,0:18:56.70,0:18:58.47,Default,,0000,0000,0000,,Banken lenen geld (uit) dat ze niet hebben Dialogue: 0,0:18:58.47,0:19:00.60,Default,,0000,0000,0000,,in feite door het te creëren. Dialogue: 0,0:19:01.00,0:19:04.82,Default,,0000,0000,0000,,De mensen die het geld lenen gebruiken dit geld om hun bedrijf uit te breiden, Dialogue: 0,0:19:04.82,0:19:06.20,Default,,0000,0000,0000,,en betalen de schuld terug, Dialogue: 0,0:19:06.20,0:19:09.38,Default,,0000,0000,0000,,met rente, dat weer meer groei vraagt. Dialogue: 0,0:19:10.50,0:19:13.02,Default,,0000,0000,0000,,Door het creëren van deze vorm van geld, Dialogue: 0,0:19:13.02,0:19:17.62,Default,,0000,0000,0000,,bestaat het meeste geld uit een schuld waarop rente moet worden betaald. Dialogue: 0,0:19:19.06,0:19:22.10,Default,,0000,0000,0000,,Zonder een toename in nieuwe Dialogue: 0,0:19:22.10,0:19:24.20,Default,,0000,0000,0000,,geldleners, die voor groei zorgen Dialogue: 0,0:19:24.50,0:19:25.87,Default,,0000,0000,0000,,en op die manier de schulden afbetalen, Dialogue: 0,0:19:25.87,0:19:28.30,Default,,0000,0000,0000,,zal de wereldeconomie in elkaar storten. Dialogue: 0,0:19:30.01,0:19:31.15,Default,,0000,0000,0000,,Net als een "Ponzi-systeem" (te vergelijken met piramidespel) Dialogue: 0,0:19:31.15,0:19:34.15,Default,,0000,0000,0000,,zal het systeem moeten uitbreiden of uitsterven. Dialogue: 0,0:19:35.50,0:19:37.45,Default,,0000,0000,0000,,Deels door dit systeem van schulden Dialogue: 0,0:19:37.50,0:19:40.40,Default,,0000,0000,0000,,zijn de effecten op de economische groei spectaculair geweest: Dialogue: 0,0:19:40.80,0:19:41.60,Default,,0000,0000,0000,,op het bruto national produkt, Dialogue: 0,0:19:41.60,0:19:43.11,Default,,0000,0000,0000,,het indammen van rivieren, Dialogue: 0,0:19:43.11,0:19:44.15,Default,,0000,0000,0000,,waterverbruik, Dialogue: 0,0:19:44.18,0:19:46.46,Default,,0000,0000,0000,,verbruik van meststof, Dialogue: 0,0:19:46.46,0:19:47.76,Default,,0000,0000,0000,,bevolking in de steden, Dialogue: 0,0:19:47.76,0:19:49.67,Default,,0000,0000,0000,,papierverbruik, Dialogue: 0,0:19:49.67,0:19:51.10,Default,,0000,0000,0000,,motorvoertuigen, Dialogue: 0,0:19:51.10,0:19:52.41,Default,,0000,0000,0000,,communicatie, Dialogue: 0,0:19:52.41,0:19:54.10,Default,,0000,0000,0000,,en toerisme. Dialogue: 0,0:19:55.07,0:19:57.45,Default,,0000,0000,0000,,De wereldbevolking is gestegen naar 7 biljoen mensen Dialogue: 0,0:19:57.45,0:20:01.19,Default,,0000,0000,0000,,voor 2050 wordt een toename naar 9 biljoen verwacht. Dialogue: 0,0:20:02.04,0:20:05.50,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer de aarde plat en oneindig groot zou zijn is dat geen probleem. Dialogue: 0,0:20:06.30,0:20:08.69,Default,,0000,0000,0000,,Maar de aarde is nou eenmaal rond en eindig, Dialogue: 0,0:20:08.69,0:20:11.69,Default,,0000,0000,0000,,uiteindelijk zullen we onder ogen moeten zien dat er grenzen zijn aan groei. Dialogue: 0,0:20:13.08,0:20:14.30,Default,,0000,0000,0000,,Uitbreiding van de economie Dialogue: 0,0:20:14.30,0:20:18.30,Default,,0000,0000,0000,,heeft geresulteerd in toename van distikstofmonoxide Dialogue: 0,0:20:18.30,0:20:19.10,Default,,0000,0000,0000,,en methaan, Dialogue: 0,0:20:19.10,0:20:20.70,Default,,0000,0000,0000,,aantasting van de ozonlaag, Dialogue: 0,0:20:20.87,0:20:22.83,Default,,0000,0000,0000,,toename van grote overstromingen, Dialogue: 0,0:20:22.83,0:20:25.83,Default,,0000,0000,0000,,schade aan ecosystemen van oceanen, Dialogue: 0,0:20:25.87,0:20:27.70,Default,,0000,0000,0000,,en tevens stikstofafvoer, Dialogue: 0,0:20:27.70,0:20:30.76,Default,,0000,0000,0000,,verlies van regenwoud en bossen, Dialogue: 0,0:20:30.76,0:20:33.11,Default,,0000,0000,0000,,toename in ontgonnen land, Dialogue: 0,0:20:33.11,0:20:36.11,Default,,0000,0000,0000,,en uitsterven van soorten. Dialogue: 0,0:20:38.05,0:20:40.20,Default,,0000,0000,0000,,Als we een enkele korrel rijst Dialogue: 0,0:20:40.20,0:20:42.07,Default,,0000,0000,0000,,op het eerste veld van het schaakbord zetten, Dialogue: 0,0:20:42.07,0:20:45.20,Default,,0000,0000,0000,,verdubbel dat dan en leg 2 korreld op het volgende veld, Dialogue: 0,0:20:46.01,0:20:48.60,Default,,0000,0000,0000,,verdubbel dit weer en leg 3 korrels op het derde veld, Dialogue: 0,0:20:49.10,0:20:51.47,Default,,0000,0000,0000,,verdubbel deze vier en leg die op het volgende veld, Dialogue: 0,0:20:51.50,0:20:52.65,Default,,0000,0000,0000,,en ga Dialogue: 0,0:20:52.65,0:20:55.47,Default,,0000,0000,0000,,op deze manier verder Dialogue: 0,0:20:55.47,0:20:57.10,Default,,0000,0000,0000,,op ieder volgend veld, Dialogue: 0,0:20:57.10,0:20:59.00,Default,,0000,0000,0000,,tegen de tijd dat we bij het laaste vierkantje komen, Dialogue: 0,0:20:59.00,0:21:01.24,Default,,0000,0000,0000,,hebben we een gigantische hoeveelheid graan nodig: Dialogue: 0,0:21:03.80,0:21:05.22,Default,,0000,0000,0000,,9 triljoen, Dialogue: 0,0:21:05.22,0:21:07.44,Default,,0000,0000,0000,,223 quadriljoen, Dialogue: 0,0:21:07.44,0:21:09.29,Default,,0000,0000,0000,,372 triljoen Dialogue: 0,0:21:09.29,0:21:11.28,Default,,0000,0000,0000,,36 biljoen, Dialogue: 0,0:21:11.28,0:21:13.05,Default,,0000,0000,0000,,854 miljoen, Dialogue: 0,0:21:13.05,0:21:16.55,Default,,0000,0000,0000,,776.000 graankorrels: Dialogue: 0,0:21:17.04,0:21:18.56,Default,,0000,0000,0000,,meer graan dan de groei van het aantal mensen Dialogue: 0,0:21:18.56,0:21:21.56,Default,,0000,0000,0000,,op aarde over de laatste 10.000 jaar. Dialogue: 0,0:21:22.90,0:21:23.71,Default,,0000,0000,0000,,Moderne economieën, Dialogue: 0,0:21:23.71,0:21:25.41,Default,,0000,0000,0000,,vinden het fijn als het graan op het schaakbord, Dialogue: 0,0:21:25.41,0:21:27.30,Default,,0000,0000,0000,,eens in de zoveel tijd verdubbelt. Dialogue: 0,0:21:27.70,0:21:30.60,Default,,0000,0000,0000,,Op welk vakje van het schaakbord zijn we nu denk je ? Dialogue: 0,0:21:33.09,0:21:34.76,Default,,0000,0000,0000,,Naast energie, Dialogue: 0,0:21:34.76,0:21:37.66,Default,,0000,0000,0000,,vereist de beschaving vele essentiële andere middelen: Dialogue: 0,0:21:37.95,0:21:39.25,Default,,0000,0000,0000,,vers water, Dialogue: 0,0:21:39.25,0:21:40.48,Default,,0000,0000,0000,,landbouwgrond, Dialogue: 0,0:21:40.48,0:21:41.32,Default,,0000,0000,0000,,voedsel Dialogue: 0,0:21:41.32,0:21:42.13,Default,,0000,0000,0000,,bossen. Dialogue: 0,0:21:42.13,0:21:44.50,Default,,0000,0000,0000,,en vele soorten mineralen en metalen. Dialogue: 0,0:21:45.09,0:21:46.15,Default,,0000,0000,0000,,Groei wordt begrensd Dialogue: 0,0:21:46.15,0:21:49.21,Default,,0000,0000,0000,,door die hulpbron die het meest schaars is. Dialogue: 0,0:21:51.40,0:21:52.31,Default,,0000,0000,0000,,Een vat wordt gemaakt van kuiphout Dialogue: 0,0:21:52.31,0:21:54.98,Default,,0000,0000,0000,,en zoals het water in dat vat Dialogue: 0,0:21:54.98,0:21:57.79,Default,,0000,0000,0000,,kan de groei niet verder gaan dan de laagste lat, Dialogue: 0,0:21:57.79,0:22:00.90,Default,,0000,0000,0000,,ofwel de minst beschikbare hulpbron. Dialogue: 0,0:22:02.30,0:22:03.83,Default,,0000,0000,0000,,Mensen gebruiken momenteel Dialogue: 0,0:22:03.83,0:22:07.30,Default,,0000,0000,0000,,40 % van alle fotosynthese op aarde (waarbij zonlicht wordt omgezet in onder andere zuurstof). Dialogue: 0,0:22:08.02,0:22:09.74,Default,,0000,0000,0000,,Het zou mogelijk zijn om 80 % te benutten Dialogue: 0,0:22:09.74,0:22:13.50,Default,,0000,0000,0000,,160 % halen is onmogelijk. Dialogue: 0,0:22:23.24,0:22:25.90,Default,,0000,0000,0000,,VOEDSEL Dialogue: 0,0:22:27.00,0:22:28.18,Default,,0000,0000,0000,,De voorraad wereldvoedsel Dialogue: 0,0:22:28.18,0:22:29.90,Default,,0000,0000,0000,,is in grote mate afhankelijk van fossiele brandstoffen. Dialogue: 0,0:22:32.04,0:22:33.14,Default,,0000,0000,0000,,Voor de eerste wereldoorlog Dialogue: 0,0:22:33.14,0:22:35.47,Default,,0000,0000,0000,,was alle landbouw "biologisch". Dialogue: 0,0:22:36.04,0:22:39.80,Default,,0000,0000,0000,,Na het uitvinden van kunstmest en bestrijdingsmiddelen op basis van olie Dialogue: 0,0:22:39.80,0:22:42.50,Default,,0000,0000,0000,,nam de voedselproduktie enorm toe, Dialogue: 0,0:22:42.60,0:22:45.30,Default,,0000,0000,0000,,waardoor de wereldbevolking kon toenemen. Dialogue: 0,0:22:48.10,0:22:49.39,Default,,0000,0000,0000,,Het gebruik van kunstmatige meststoffen Dialogue: 0,0:22:49.39,0:22:51.60,Default,,0000,0000,0000,,zorgde er voor dat veel meer mensen van voedsel konden worden voorzien Dialogue: 0,0:22:51.60,0:22:54.88,Default,,0000,0000,0000,,dan met alleen biologische landbouw. Dialogue: 0,0:22:56.05,0:22:58.35,Default,,0000,0000,0000,,Fossiele brandstoffen (als olie) zijn nodig voor landbouwwerktuigen, Dialogue: 0,0:22:58.35,0:22:59.81,Default,,0000,0000,0000,,vervoer, Dialogue: 0,0:22:59.75,0:23:00.71,Default,,0000,0000,0000,,koeling, Dialogue: 0,0:23:01.07,0:23:02.56,Default,,0000,0000,0000,,verpakking- in plastic, Dialogue: 0,0:23:02.56,0:23:04.67,Default,,0000,0000,0000,,en koken. Dialogue: 0,0:23:05.00,0:23:08.88,Default,,0000,0000,0000,,De moderne landbouw gebruikt land om fossiele brandstoffen in voedsel om te zetten Dialogue: 0,0:23:08.88,0:23:10.60,Default,,0000,0000,0000,,en voesel in mensen. Dialogue: 0,0:23:12.00,0:23:13.92,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn ongeveer 7 calorieën van fossiele brandstof Dialogue: 0,0:23:13.92,0:23:16.92,Default,,0000,0000,0000,,nodig om 1 voedselcalorie te produceren. Dialogue: 0,0:23:19.30,0:23:25.02,Default,,0000,0000,0000,,In Amerika legt voedsel ongeveer 2413 kilometer af van de boer naar de klant. Dialogue: 0,0:23:30.08,0:23:31.53,Default,,0000,0000,0000,,Naast de afname van fossiele brandstoffen als olie, Dialogue: 0,0:23:31.53,0:23:34.90,Default,,0000,0000,0000,,zijn er diverse andere bedreigingen voor het huidige systeem van voedselproduktie: Dialogue: 0,0:23:35.20,0:23:36.33,Default,,0000,0000,0000,,goedkope energie, Dialogue: 0,0:23:36.33,0:23:37.93,Default,,0000,0000,0000,,verbeterde technologie Dialogue: 0,0:23:37.93,0:23:41.35,Default,,0000,0000,0000,,en subsidies hebben gigantische visvangsten mogelijk gemaakt. Dialogue: 0,0:23:43.09,0:23:45.71,Default,,0000,0000,0000,,De wereldvisvangst bereikte haar piek eind tachtiger jaren, Dialogue: 0,0:23:45.71,0:23:48.71,Default,,0000,0000,0000,,waardoor vissers verder de zee op moesten. Dialogue: 0,0:23:53.08,0:23:55.72,Default,,0000,0000,0000,,Stikstofuitstoot van kunstmest Dialogue: 0,0:23:55.72,0:23:59.50,Default,,0000,0000,0000,,vergiftigd rivieren en zeeën, waardoor grote "dode" stukken \Nontstaan. Dialogue: 0,0:24:00.50,0:24:01.31,Default,,0000,0000,0000,,Als we op deze manier verder gaan, Dialogue: 0,0:24:01.31,0:24:03.97,Default,,0000,0000,0000,,wordt verwacht dat alle vis Dialogue: 0,0:24:03.97,0:24:05.93,Default,,0000,0000,0000,,in 2048 verdwenen is. Dialogue: 0,0:24:07.09,0:24:11.31,Default,,0000,0000,0000,,Zure regen van steden en industrieën spoelt alle belangrijke voedingsstoffen uit de bodem, Dialogue: 0,0:24:11.31,0:24:12.36,Default,,0000,0000,0000,,zoals kalium, Dialogue: 0,0:24:12.36,0:24:13.22,Default,,0000,0000,0000,,calcium, Dialogue: 0,0:24:13.22,0:24:14.50,Default,,0000,0000,0000,,en magnesium. Dialogue: 0,0:24:18.03,0:24:20.10,Default,,0000,0000,0000,,Een andere bedreiging voor de voedselproduktie is een watertekort. Dialogue: 0,0:24:20.20,0:24:25.20,Default,,0000,0000,0000,,Veel boeren gebruiken grondwater uit natuurlijk gevormde waterreservoirs voor irrigatie. Dialogue: 0,0:24:26.05,0:24:28.89,Default,,0000,0000,0000,,Het duurt duizenden jaren voor dit weer is aangevuld, Dialogue: 0,0:24:28.89,0:24:30.77,Default,,0000,0000,0000,,maar het is in enkele tientallen jaren uitgeput Dialogue: 0,0:24:30.77,0:24:32.60,Default,,0000,0000,0000,,net als oliebronnen. Dialogue: 0,0:24:34.03,0:24:36.91,Default,,0000,0000,0000,,Ogallala, het grote ondergrondse meer in Amerika, staat nu zo laag Dialogue: 0,0:24:36.91,0:24:40.75,Default,,0000,0000,0000,,dat veel boeren moeten teruggaan naar minder productieve, droge landbouw methoden. Dialogue: 0,0:24:42.06,0:24:46.58,Default,,0000,0000,0000,,Bovendien leidt het gebruik van irrigatie en kunstmest vaak tot verzilting: Dialogue: 0,0:24:47.00,0:24:48.60,Default,,0000,0000,0000,,een ophoping van zout in de bodem. Dialogue: 0,0:24:49.30,0:24:51.50,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een van de hoofd oorzaken van verwoestijning. Dialogue: 0,0:24:53.08,0:24:56.10,Default,,0000,0000,0000,,Een andere bedreiging is het verlies van de bovenste grondlaag. Dialogue: 0,0:24:56.50,0:24:57.65,Default,,0000,0000,0000,,Ongeveer 200 jaar geleden, Dialogue: 0,0:24:57.65,0:25:00.60,Default,,0000,0000,0000,,was er nog ongeveer 1,80 meter grond op de Amerikaanse prairiies. Dialogue: 0,0:25:01.10,0:25:03.33,Default,,0000,0000,0000,,Op dit moment is daar door landbouw en onkunde, Dialogue: 0,0:25:03.33,0:25:06.33,Default,,0000,0000,0000,,nog ongeveer de helft van over. Dialogue: 0,0:25:08.80,0:25:13.27,Default,,0000,0000,0000,,Irragatie bevordert de groei de steelroest schimmel - bijvoorbeeld de UG-99 Dialogue: 0,0:25:13.27,0:25:17.70,Default,,0000,0000,0000,,- deze kan in potentie 80% van de wereld graan oogst aan te tasten of te vernietigen. Dialogue: 0,0:25:19.01,0:25:20.08,Default,,0000,0000,0000,,Volgens Norman Borlaug, Dialogue: 0,0:25:20.08,0:25:22.21,Default,,0000,0000,0000,,de grondlegger van de Groene Revolutie, Dialogue: 0,0:25:22.30,0:25:27.90,Default,,0000,0000,0000,,schuilt er in steelroes "een groot gevaar voor sociale onrust en uiteenvalling." Dialogue: 0,0:25:29.08,0:25:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Het gebruik van bio-brandstoffen betekent dat er minder land Dialogue: 0,0:25:32.00,0:25:35.11,Default,,0000,0000,0000,,overblijft voor voedsel productie. Dialogue: 0,0:25:37.05,0:25:39.20,Default,,0000,0000,0000,,Land heeft een beperkte "draag vermogen". Dialogue: 0,0:25:40.00,0:25:41.64,Default,,0000,0000,0000,,Dat is het aantal mensen en dieren Dialogue: 0,0:25:41.64,0:25:43.80,Default,,0000,0000,0000,,dat daar eindeloos kan wonen + leven. Dialogue: 0,0:25:44.08,0:25:47.49,Default,,0000,0000,0000,,Als van de ene soort teveel komen, Dialogue: 0,0:25:47.49,0:25:51.70,Default,,0000,0000,0000,,Sterven er een aantal, net zo lang totdat die soort weer in balans is. Dialogue: 0,0:25:53.03,0:25:54.17,Default,,0000,0000,0000,,Totnutoe heeft de wereld deze terugval weten te voorkomen Dialogue: 0,0:25:54.17,0:25:56.40,Default,,0000,0000,0000,,door telkens meer land te gaan verbouwen, Dialogue: 0,0:25:56.40,0:25:57.88,Default,,0000,0000,0000,,of door de productie te vergroten, Dialogue: 0,0:25:57.88,0:26:00.98,Default,,0000,0000,0000,,hetgeen voor een groot deel mogelijk is gemaakt door olie. Dialogue: 0,0:26:01.00,0:26:03.64,Default,,0000,0000,0000,,Om door te groeien, Dialogue: 0,0:26:03.64,0:26:06.90,Default,,0000,0000,0000,,zijn er meer hulpbronnen vereist - meer dan de Aarde kan beschikbaar heeft, Dialogue: 0,0:26:07.09,0:26:09.90,Default,,0000,0000,0000,,maar er zijn geen andere planeten beschikbaar. Dialogue: 0,0:26:11.08,0:26:13.25,Default,,0000,0000,0000,,Eigenlijk Dialogue: 0,0:26:13.30,0:26:16.42,Default,,0000,0000,0000,,moet de voedsel productie rond 2050 zijn verdubbeld Dialogue: 0,0:26:16.30,0:26:18.90,Default,,0000,0000,0000,,om de groeiende wereldbevolking te blijven kunnen voeden. Dialogue: 0,0:26:21.04,0:26:23.67,Default,,0000,0000,0000,,Op dit moment zijn er leiden er al 1 miljard mensen aan honger en ondervoeding. Dialogue: 0,0:26:24.20,0:26:27.60,Default,,0000,0000,0000,,Het wordt een probleem om de komende jaren 9 miljard mensen te kunnen voeden, Dialogue: 0,0:26:28.09,0:26:31.90,Default,,0000,0000,0000,,terwijl de wereld olie en gas productie langzamerhand afnemen. Dialogue: 0,0:26:41.05,0:26:42.60,Default,,0000,0000,0000,,HAPPY END Dialogue: 0,0:26:45.99,0:26:48.10,Default,,0000,0000,0000,,De wereld economie groeit exponentieel Dialogue: 0,0:26:48.10,0:26:50.00,Default,,0000,0000,0000,,met ongeveer 3% per jaar, Dialogue: 0,0:26:50.06,0:26:53.27,Default,,0000,0000,0000,,waarbij steeds grotere hoeveelheden non-hernieuwbare brandstoffen worden verbruikt, Dialogue: 0,0:26:53.27,0:26:54.90,Default,,0000,0000,0000,,maar ook mineralen en metalen, Dialogue: 0,0:26:54.90,0:26:56.85,Default,,0000,0000,0000,,en daarnaast ook hiernieuwbare hulpbronnen Dialogue: 0,0:26:56.85,0:27:00.27,Default,,0000,0000,0000,,denk aan water, bos, grond en vies Dialogue: 0,0:27:00.28,0:27:02.34,Default,,0000,0000,0000,,- we consumeren die sneller dan ze kunnen worden aangevuld. Dialogue: 0,0:27:03.90,0:27:05.57,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs als de economie met 1% per jaar groeit, Dialogue: 0,0:27:05.57,0:27:08.20,Default,,0000,0000,0000,,zal die economie in 70 jaar verdubbelen. Dialogue: 0,0:27:10.02,0:27:13.06,Default,,0000,0000,0000,,Dit probleem wordt nog verergert door andere factoren: Dialogue: 0,0:27:13.06,0:27:15.50,Default,,0000,0000,0000,,Globalisering betekent dat mensen van het ene continent Dialogue: 0,0:27:15.50,0:27:18.50,Default,,0000,0000,0000,,spullen en voedsel kopen die zijn gemaakt op een ander continent. Dialogue: 0,0:27:19.10,0:27:20.75,Default,,0000,0000,0000,,Daarvoor zijn lange aanvoer lijnen nodig, Dialogue: 0,0:27:20.75,0:27:23.75,Default,,0000,0000,0000,,die een groot beroep doen op beperkte olie voorraden. Dialogue: 0,0:27:26.06,0:27:29.33,Default,,0000,0000,0000,,We zijn nu voor eerste levensbehoeften afhankelijk van gebieden die ver weg liggen. Dialogue: 0,0:27:30.70,0:27:32.80,Default,,0000,0000,0000,,Moderne steden kunnen niet zonder fossiele brandstoffen. Dialogue: 0,0:27:34.03,0:27:36.60,Default,,0000,0000,0000,,Het geld systeem is gebaseerd op schuld, Dialogue: 0,0:27:36.65,0:27:40.03,Default,,0000,0000,0000,,die mensen in een spiraal van lenen en afbetalen dwingt Dialogue: 0,0:27:40.20,0:27:41.80,Default,,0000,0000,0000,,- iets wat die groei veroorzaakt. Dialogue: 0,0:27:43.10,0:27:46.20,Default,,0000,0000,0000,,Wat er worden gedaan om dit proces te veranderen? Dialogue: 0,0:27:47.03,0:27:48.60,Default,,0000,0000,0000,,Velen geloven dat een crisis kan worden voorkomen Dialogue: 0,0:27:48.60,0:27:50.25,Default,,0000,0000,0000,,door besparing, Dialogue: 0,0:27:50.25,0:27:51.08,Default,,0000,0000,0000,,technologie, Dialogue: 0,0:27:51.08,0:27:52.57,Default,,0000,0000,0000,,"slimme" groei, Dialogue: 0,0:27:52.57,0:27:53.80,Default,,0000,0000,0000,,recycling en hergebruik, Dialogue: 0,0:27:53.80,0:27:55.10,Default,,0000,0000,0000,,electrische en hybride auto's, Dialogue: 0,0:27:55.10,0:27:57.06,Default,,0000,0000,0000,,vervanging, Dialogue: 0,0:27:57.06,0:27:58.30,Default,,0000,0000,0000,,of door op de goede partij te stemmen. Dialogue: 0,0:28:00.09,0:28:01.37,Default,,0000,0000,0000,,Minder gebruik van goeden bespaart geld, Dialogue: 0,0:28:01.37,0:28:03.70,Default,,0000,0000,0000,,maar dat alleen zal de Aarde niet redden. Dialogue: 0,0:28:05.00,0:28:07.25,Default,,0000,0000,0000,,Als op de ene plaats veel mensen minder olie gaan gebruiken, Dialogue: 0,0:28:07.30,0:28:09.90,Default,,0000,0000,0000,,zorgt dat voor een verlaging van de olie prijs, Dialogue: 0,0:28:09.90,0:28:12.17,Default,,0000,0000,0000,,zodat anderen hun olie voor minder geld kunnen kopen. Dialogue: 0,0:28:13.00,0:28:13.58,Default,,0000,0000,0000,,Op dezelfde manier, Dialogue: 0,0:28:13.58,0:28:17.40,Default,,0000,0000,0000,,zorgt een auto die minder energie verbruikt, Dialogue: 0,0:28:17.40,0:28:20.90,Default,,0000,0000,0000,,vreemdgenoeg, juist voor een groter energie verbruik. Dialogue: 0,0:28:21.90,0:28:22.90,Default,,0000,0000,0000,,In de 19e eeuw, Dialogue: 0,0:28:22.90,0:28:25.54,Default,,0000,0000,0000,,heeft de Engelse econoom William Stanley Jevons Dialogue: 0,0:28:25.54,0:28:28.10,Default,,0000,0000,0000,,aangetoond dat betere stoom motoren kolen Dialogue: 0,0:28:28.10,0:28:31.00,Default,,0000,0000,0000,,tot een goedkopere bron van brandstof maakten, Dialogue: 0,0:28:31.00,0:28:32.80,Default,,0000,0000,0000,,hetgeen weer tot de komst van meer stoom machines leidde, Dialogue: 0,0:28:32.80,0:28:35.80,Default,,0000,0000,0000,,zodat de totale kolen consumptie weer toenam. Dialogue: 0,0:28:37.09,0:28:40.20,Default,,0000,0000,0000,,Dus: de groei van het gebruik Dialogue: 0,0:28:40.20,0:28:42.40,Default,,0000,0000,0000,,slokt alles op wat door besparing werd gwonnne. Dialogue: 0,0:28:48.03,0:28:48.71,Default,,0000,0000,0000,,Velen denken dat wetenschappers Dialogue: 0,0:28:48.71,0:28:51.99,Default,,0000,0000,0000,,det probleem gaan oplossen met "Nieuwe Technologie". Dialogue: 0,0:28:52.50,0:28:55.10,Default,,0000,0000,0000,,Maar bedenk dat technolgie niet hetzelfde als energie is. Dialogue: 0,0:28:56.05,0:28:57.90,Default,,0000,0000,0000,,Technolgie kan energie steeds effiicienter in arbeid omzetten, Dialogue: 0,0:28:57.90,0:28:59.50,Default,,0000,0000,0000,,maar technolgie is geen energie - het kan energie niet vervangen. Dialogue: 0,0:29:00.30,0:29:02.39,Default,,0000,0000,0000,,Bovendien verbruikt technologie ook grondstoffen.: Dialogue: 0,0:29:02.39,0:29:03.04,Default,,0000,0000,0000,,bijvoorbeeld: Dialogue: 0,0:29:03.04,0:29:04.75,Default,,0000,0000,0000,,computers worden gemaakt met 10% Dialogue: 0,0:29:04.75,0:29:07.71,Default,,0000,0000,0000,,van de energie benodigt voor het maken van een auto. Dialogue: 0,0:29:08.87,0:29:10.25,Default,,0000,0000,0000,,Geavanceerder technologieen, Dialogue: 0,0:29:10.25,0:29:12.15,Default,,0000,0000,0000,,maken de situatie eerder erger dan beter, Dialogue: 0,0:29:12.15,0:29:14.44,Default,,0000,0000,0000,,omdat ze schaarse mineralen nodig hebben, Dialogue: 0,0:29:14.44,0:29:16.20,Default,,0000,0000,0000,,die ook aan het opraken zijn. Dialogue: 0,0:29:17.06,0:29:17.83,Default,,0000,0000,0000,,Bijvoorbeeld: Dialogue: 0,0:29:17.83,0:29:21.72,Default,,0000,0000,0000,,97% van de "Rare Earth" mineralen worden gedolven in China, Dialogue: 0,0:29:21.72,0:29:24.80,Default,,0000,0000,0000,,de meesten komen uit een enkele mijn in Mongolie. Dialogue: 0,0:29:26.50,0:29:28.83,Default,,0000,0000,0000,,Deze mineralen worden toegepast in catalysators, Dialogue: 0,0:29:28.83,0:29:30.54,Default,,0000,0000,0000,,vliegtuig motoren, Dialogue: 0,0:29:30.54,0:29:33.25,Default,,0000,0000,0000,,zeer efficiente magneten en hard disks, Dialogue: 0,0:29:33.25,0:29:35.15,Default,,0000,0000,0000,,accu's voor electrische auto's, Dialogue: 0,0:29:35.15,0:29:36.35,Default,,0000,0000,0000,,lasers, Dialogue: 0,0:29:36.35,0:29:37.58,Default,,0000,0000,0000,,draagbare rontgen apparaten, Dialogue: 0,0:29:37.58,0:29:39.80,Default,,0000,0000,0000,,afschermingen van kerncentrales, Dialogue: 0,0:29:39.80,0:29:41.71,Default,,0000,0000,0000,,compact discs, Dialogue: 0,0:29:41.71,0:29:43.55,Default,,0000,0000,0000,,motoren van electrische auto's, Dialogue: 0,0:29:43.55,0:29:45.31,Default,,0000,0000,0000,,voor spaarlampen, Dialogue: 0,0:29:45.31,0:29:46.57,Default,,0000,0000,0000,,voor glasvezel kabels, Dialogue: 0,0:29:46.57,0:29:48.20,Default,,0000,0000,0000,,en voor flat-screen televisies. Dialogue: 0,0:29:49.08,0:29:52.55,Default,,0000,0000,0000,,China overweegt de beperking van de export van deze mineralen, Dialogue: 0,0:29:52.55,0:29:54.30,Default,,0000,0000,0000,,terwijl de vraag juist enorm toeneemt. Dialogue: 0,0:29:57.08,0:30:00.75,Default,,0000,0000,0000,,Ook duurzame of slimme groei biedt geen soulaas Dialogue: 0,0:30:00.75,0:30:03.70,Default,,0000,0000,0000,,omdat die ook niet-hernieuwbare metalen en mineralen nodig hebben Dialogue: 0,0:30:03.70,0:30:05.38,Default,,0000,0000,0000,,en wel in steeds grotere hoeveelheden, Dialogue: 0,0:30:05.38,0:30:07.52,Default,,0000,0000,0000,,inclusief de Rare Earths metalen. Dialogue: 0,0:30:08.90,0:30:10.50,Default,,0000,0000,0000,,Hergebruik of recycling lost de tekorten niet op, Dialogue: 0,0:30:10.50,0:30:11.58,Default,,0000,0000,0000,,omdat ook recycling energie vereist, Dialogue: 0,0:30:11.58,0:30:14.40,Default,,0000,0000,0000,,en die processen niet 100% efficient zijn. Dialogue: 0,0:30:16.01,0:30:19.82,Default,,0000,0000,0000,,Er wordt slechts een klein deel van de gebruikte materialen hergebruikt; Dialogue: 0,0:30:19.82,0:30:22.82,Default,,0000,0000,0000,,het overgrote deel verwordt tot afval. Dialogue: 0,0:30:25.06,0:30:27.60,Default,,0000,0000,0000,,Electrische auto's rijden op electriciteit. Dialogue: 0,0:30:28.05,0:30:30.56,Default,,0000,0000,0000,,Maar omdat de meeste energie wordt opgewekt uit fossiele brandstoffen, Dialogue: 0,0:30:30.56,0:30:32.60,Default,,0000,0000,0000,,is dit geen oplossing. Dialogue: 0,0:30:33.10,0:30:37.27,Default,,0000,0000,0000,,Bovendien is er voor de productie van welke auto dan ook olie nodig. Dialogue: 0,0:30:37.27,0:30:41.20,Default,,0000,0000,0000,,Het maken van een enkele autoband vereist alleen al 30 liter benzine. Dialogue: 0,0:30:43.04,0:30:47.33,Default,,0000,0000,0000,,In 2010 waren er ongeveer 800 miljoen auto's op de wereld. Dialogue: 0,0:30:47.40,0:30:49.04,Default,,0000,0000,0000,,Als de huidige groei doorzet, Dialogue: 0,0:30:49.04,0:30:52.95,Default,,0000,0000,0000,,zullen dat er in 2025 ongeveer 2 miljard zijn. Dialogue: 0,0:30:53.90,0:30:57.20,Default,,0000,0000,0000,,Het is onwaarschijnlijk dat de Aarde dit aantal voertuigen lang van energie kan voorzien, Dialogue: 0,0:30:57.20,0:30:59.80,Default,,0000,0000,0000,,ongeacht hoe die worden aangedreven. Dialogue: 0,0:31:01.03,0:31:02.50,Default,,0000,0000,0000,,Veel economen geloven Dialogue: 0,0:31:02.69,0:31:05.33,Default,,0000,0000,0000,,dat de vrije markt er voor zal zorgen dat de ene bron van energie zal worden vervangen Dialogue: 0,0:31:05.33,0:31:07.40,Default,,0000,0000,0000,,door een andere vanwege technologische innovatie. Dialogue: 0,0:31:08.10,0:31:10.20,Default,,0000,0000,0000,,Echter: de belangrijkste vervangers van aardolie Dialogue: 0,0:31:10.20,0:31:12.29,Default,,0000,0000,0000,,nemen ook af. Dialogue: 0,0:31:13.90,0:31:18.57,Default,,0000,0000,0000,,Vervanging houdt ook geen rekening met de tijd die er nodig is voor een overgang. Dialogue: 0,0:31:20.00,0:31:21.83,Default,,0000,0000,0000,,Het Hirsch rapport Dialogue: 0,0:31:21.83,0:31:25.35,Default,,0000,0000,0000,,schat dat er tenminste 20 jaar voorbereiding nodig is Dialogue: 0,0:31:25.35,0:31:27.90,Default,,0000,0000,0000,,om de Aarde voor te bereiden op de gevolgen van een sterk verminderd olie aanbod. Dialogue: 0,0:31:28.90,0:31:31.17,Default,,0000,0000,0000,,Energie tekorten, Dialogue: 0,0:31:31.17,0:31:33.07,Default,,0000,0000,0000,,uitputting van hulpbronnen, Dialogue: 0,0:31:33.07,0:31:34.75,Default,,0000,0000,0000,,het veries van de vruchtbare toplaag van de bodem, Dialogue: 0,0:31:34.75,0:31:39.18,Default,,0000,0000,0000,,en vervuiling zijn allemaal symptomen van een, groter probleem: Dialogue: 0,0:31:40.50,0:31:42.50,Default,,0000,0000,0000,,Economische Groei. Dialogue: 0,0:31:43.70,0:31:46.33,Default,,0000,0000,0000,,Zolang ons financieel systeem draait op economische groei, Dialogue: 0,0:31:46.33,0:31:49.30,Default,,0000,0000,0000,,is het onwaarschijnlijk dat hervorming zal lukken. Dialogue: 0,0:31:49.93,0:31:52.54,Default,,0000,0000,0000,,Hoe zal de toekomst er dan uitzien? Dialogue: 0,0:31:54.03,0:31:56.38,Default,,0000,0000,0000,,Optimisten geloven dat de groei voor altijd door zal gaan, Dialogue: 0,0:31:56.38,0:31:57.81,Default,,0000,0000,0000,,en wel zonder grenzen. Dialogue: 0,0:31:59.04,0:32:02.12,Default,,0000,0000,0000,,Pessimisten denken dat we afstevenen op een nieuw Stenen Tijdperk, Dialogue: 0,0:32:02.12,0:32:04.10,Default,,0000,0000,0000,,of zelfs op het uitsterven van de mens. Dialogue: 0,0:32:05.03,0:32:06.42,Default,,0000,0000,0000,,De waarheid zal wel ergens in het midden liggen. Dialogue: 0,0:32:07.42,0:32:11.96,Default,,0000,0000,0000,,Het is goed voorstelbaar dat de samenleving minder complex zal worden, Dialogue: 0,0:32:12.10,0:32:14.79,Default,,0000,0000,0000,,een vorm waarin veel en veel minder energie wordt gebruikt. Dialogue: 0,0:32:16.03,0:32:18.10,Default,,0000,0000,0000,,Dat zou een harder leven voor de meesten van ons inhouden. Dialogue: 0,0:32:18.10,0:32:18.71,Default,,0000,0000,0000,,Meer handmatige arbeid, Dialogue: 0,0:32:18.71,0:32:20.42,Default,,0000,0000,0000,,meer werk op het land, Dialogue: 0,0:32:20.42,0:32:24.11,Default,,0000,0000,0000,,en een grote productie van lokale goederen, voedsel en diensten. Dialogue: 0,0:32:25.08,0:32:28.50,Default,,0000,0000,0000,,Wat zou iemand moeten doen om zich voor te bereiden op zo'n scenario? Dialogue: 0,0:32:29.08,0:32:33.29,Default,,0000,0000,0000,,Bereid u voor op een veel minder voedsel en minder spullen die ver weg zijn gemaakt. Dialogue: 0,0:32:34.10,0:32:35.76,Default,,0000,0000,0000,,Ga veel meer lopen of fietsen. Dialogue: 0,0:32:36.50,0:32:39.08,Default,,0000,0000,0000,,Wen uzelf aan het verbruiken van veel minder electriciteit. Dialogue: 0,0:32:40.03,0:32:41.10,Default,,0000,0000,0000,,Zorg dat u geen schulden meer hebt - dus ook geen hypotheek. Dialogue: 0,0:32:41.90,0:32:42.89,Default,,0000,0000,0000,,Wordt zo onafhankelijk mogelijk van banken. Dialogue: 0,0:32:43.40,0:32:45.30,Default,,0000,0000,0000,,Ga niet meer naar grote ketens voor uw boodschappen, Dialogue: 0,0:32:45.30,0:32:48.10,Default,,0000,0000,0000,,maar haal die in de buurt, in kleine winkels. Dialogue: 0,0:32:48.15,0:32:51.60,Default,,0000,0000,0000,,Koop voedsel dat lokaal is verbouwd, bijvoorbeeld op zgn. land of boeren markten. Dialogue: 0,0:32:51.60,0:32:55.42,Default,,0000,0000,0000,,Vervang het gras in je tuin voor eetbaar groen en verbouw uw eigen eten. Dialogue: 0,0:32:55.45,0:32:57.10,Default,,0000,0000,0000,,Leer hoe dat eten te conserveren zodat het kan worden bewaard. Dialogue: 0,0:32:58.40,0:33:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Overweeg het gebruik van lokale valuta Dialogue: 0,0:33:00.00,0:33:02.50,Default,,0000,0000,0000,,zodat als de landelijke economie niet goed meer draait, Dialogue: 0,0:33:02.50,0:33:05.50,Default,,0000,0000,0000,,de lokale gemeenschap meer zelf voorzienend wordt. Dialogue: 0,0:33:07.02,0:33:08.50,Default,,0000,0000,0000,,Geen van deze stappen voorkomen een ineenstorting van de economie, Dialogue: 0,0:33:08.50,0:33:12.50,Default,,0000,0000,0000,,maar ze vergroten uw kans op te kunnen functioneren in een wereld met minder energie, Dialogue: 0,0:33:13.09,0:33:15.42,Default,,0000,0000,0000,,een wereld waarin u meer voorzichzelf zou moeten kunnen zorgen, Dialogue: 0,0:33:15.42,0:33:18.42,Default,,0000,0000,0000,,enigszins zoals onze voorouders leefden.