WEBVTT

00:00:00.597 --> 00:00:02.338
En eski anılarımdan biri

00:00:02.362 --> 00:00:05.458
akrabalarımdan birini uyandırmaya çalışmak
ve bunu başaramamaktı.

00:00:05.482 --> 00:00:08.435
Ve ben sadece küçük bir çocuktum,
nedenini pek anlayamamıştım,

00:00:08.459 --> 00:00:09.769
ama büyüdükçe, ailemde

00:00:09.793 --> 00:00:11.936
uyuşturucu bağımlılığı
olduğunu anladım,

00:00:11.960 --> 00:00:13.794
daha sonraki kokain bağımlılığı dahil.

NOTE Paragraph

00:00:13.818 --> 00:00:18.597
Son zamanlarda bunun hakkında düşünüyordum. 
Çünkü Amerika ve Ingiltere'de

00:00:18.621 --> 00:00:21.667
uyuşturucunun yasaklanması 
üzerinden tam 100 yıl geçti.

00:00:21.691 --> 00:00:24.206
Sonra da bunu dünyanın geri kalanı
üzerinde uyguladık.

00:00:24.230 --> 00:00:27.726
Bizler vahim bir kararla bir asırdan beri
bağımlıları alıp cezalandırdık


00:00:27.750 --> 00:00:31.803
ve onlara acı çektirdik,
çünkü bunun onları caydıracağına,

00:00:31.827 --> 00:00:36.214
uyuşturucuyu bırakmak için teşvik
edeceğine inandık.

NOTE Paragraph

00:00:36.238 --> 00:00:41.207
Birkaç yıl önce, hayatımdaki sevdiğim
bağımlılardan bazılarına bakıyor ve

00:00:41.231 --> 00:00:44.620
onlara yardım etmenin bir yolu olup
olmadığını bulmaya çalışıyordum.

00:00:44.644 --> 00:00:47.894
Nasıl cevaplayacağımı bilemediğim
inanılmaz derecede basit birçok

00:00:47.918 --> 00:00:49.728
sorum olduğunu fark ettim.

00:00:49.752 --> 00:00:52.168
Mesela, 'Bağımlılığa gerçekten ne
sebep olur?'

00:00:52.192 --> 00:00:55.608
Çalışıyor gibi gözükmeyen bu yaklaşımla
neden devam ediyoruz?

00:00:55.632 --> 00:00:58.537
Bunun yerine 
deneyebileceğimiz daha iyi bir yol var mı?

NOTE Paragraph

00:00:58.561 --> 00:01:00.251
Bu yüzden birçok şey okudum,

00:01:00.275 --> 00:01:02.942
ama aradığım cevapları gerçekten bulamadım.

00:01:02.966 --> 00:01:06.502
Düşünüp dedim ki "Peki, gideceğim ve 
dünyada bu durumu yaşayan ve

00:01:06.526 --> 00:01:08.190
uğraşan farklı insanlarla oturup

00:01:08.214 --> 00:01:10.755
konuşacağım ve onlardan
öğrenebilir miyim bakacağım."

00:01:10.779 --> 00:01:14.280
Başlangıçta bu iş için 50 bin km yol
kat edeceğimin farkına varmadım.

00:01:14.280 --> 00:01:17.194
Sonuçta Brooklyn,Bronsville'de
transseksüel bir kokain satıcısından,

00:01:17.194 --> 00:01:19.943
acaba beğenecek mi diye Firavun Farelerini
halusinojenle

00:01:19.967 --> 00:01:23.521
beslemekle zaman harcayan
bilim adamına kadar

00:01:23.545 --> 00:01:24.831
birçok kişiyle görüştüm.

00:01:24.855 --> 00:01:27.936
-- Görünen o ki hoşlarına gitmiş ancak
çok belirli koşullar altında --

00:01:27.960 --> 00:01:30.731
Esrardan kokaine kadar tüm
uyuşturucuları yasallaştıran

00:01:30.755 --> 00:01:33.110
tek ülke olan Portekiz'de bulundum.

00:01:33.134 --> 00:01:35.711
Fark ettiğim ve beni deli eden gerçek ise,

00:01:35.735 --> 00:01:39.519
bağımlılıkla ilgili bildiğimizi sandığımız
hemen her şeyin yanlış olduğuydu.

00:01:39.543 --> 00:01:42.630
Eğer bağımlılıkla ilgili yeni kanıtları
kavramaya başlarsak,

00:01:42.654 --> 00:01:46.076
bence uyuşturucu politikalarımızdan çok
daha fazlasını değiştirmek gerek.

NOTE Paragraph

00:01:46.100 --> 00:01:49.501
Önce bildiğimizi sandığımız şeyle
başlayalım, bildiğimi sandığımdan.

00:01:49.525 --> 00:01:51.606
Şimdi şu ortadaki sıra hakkında düşünelim.

00:01:51.630 --> 00:01:55.392
Varsayalım hepiniz gidip 20 gün
boyunca günde üç kez eroin kullandınız.

00:01:55.416 --> 00:01:58.861
Bazılarınız bu görüşe diğerlerinden
biraz daha hevesli görünüyor.

00:01:58.885 --> 00:01:59.885
(Kahkahalar)

00:01:59.914 --> 00:02:02.114
Merak etmeyin, 
sadece düşünce deneyi.

00:02:02.180 --> 00:02:04.219
Bunu yaptığınızı
hayal edin, oldu mu?

00:02:04.243 --> 00:02:05.393
O zaman ne olurdu?

00:02:05.428 --> 00:02:09.221
Şimdi, ne olacağına dair yüzyıllardir 
söylenen bir hikayemiz var.

00:02:09.245 --> 00:02:11.742
Eroinde kimyasal kancalar olduğu için,
bir süreliğine

00:02:11.766 --> 00:02:13.529
onu aldığımızda bedenimizin kancalara

00:02:13.553 --> 00:02:16.107
bağımlı olduğunu düşünüyoruz.

00:02:16.131 --> 00:02:17.895
Sonrasında fiziksel olarak ihtiyaç duymaya


00:02:17.919 --> 00:02:21.243
başlıyorsunuz ve 20 gün sonunda eroin 
bağımlısısınız, tamam?

00:02:21.267 --> 00:02:22.499
Benim düşündüğüm işte bu.

NOTE Paragraph

00:02:22.523 --> 00:02:26.381
Hikayeyle ilgili yanlış olan gerçeğe
beni uyandıran

00:02:26.405 --> 00:02:28.059
ilk şey bana açıklandığı zamandı.

00:02:28.083 --> 00:02:31.798
Bugün TED Talk'tan çıktıktan sonra
kaza geçirip

00:02:31.822 --> 00:02:35.135
kalçamı kırarsam, hastaneye
kaldırılıp bir sürü diamorfin alacağım.

00:02:35.159 --> 00:02:36.721
Diamorfin bir eroindir.

00:02:36.745 --> 00:02:40.179
Aslında sokakta
alacağın eroinden

00:02:40.203 --> 00:02:43.135
iyidir, çünkü uyuşturucu satıcısından
aldığın şey kirletilmiştir.

00:02:43.159 --> 00:02:44.983
Doğrusu, onun küçücük
bir kısmı eroindir.

00:02:45.007 --> 00:02:47.823
Oysa doktordan aldığın
tıbben saftır.

00:02:47.847 --> 00:02:50.419
Uzun bir süre bu
maddeyi alacaksınız.

00:02:50.443 --> 00:02:52.301
Bu odada birçok insan var.

00:02:52.325 --> 00:02:55.286
Fark etmemiş olsanız da
çok fazla eroin aldınız.

00:02:55.310 --> 00:02:58.863
Dünyada herhangi bir yerde
bunu izleyen herkes için olan şey bu.

00:02:58.887 --> 00:03:01.240
Eğer bağımlılıkla ilgili
inandığımız doğruysa,

00:03:01.264 --> 00:03:03.836
bu insanlar bütün kimyasal
kancalara maruz kaldılar.

00:03:03.860 --> 00:03:06.070
Ne olmalıydı?
Bağımlı olmalılardı.

00:03:06.094 --> 00:03:08.036
Bu gerçekten dikkatlice
araştırıldı.

00:03:08.060 --> 00:03:11.965
Olmuyor, büyük annenizin kalça ameliyatından
sonra eroinman olarak uyanmadığını

00:03:11.989 --> 00:03:14.013
fark edeceksiniz.
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:03:14.037 --> 00:03:17.626
Öğrendiklerim, bana anlatılan ve bildiğimi
sandığım şeylere aykırı


00:03:17.650 --> 00:03:21.156
düştüğünde, bu durum bana oldukça garip
görünmeye başladı.

00:03:21.180 --> 00:03:24.971
Bruce Alexander'la tanışana kadar 
bunun doğru olamayacağını düşündüm.

00:03:24.995 --> 00:03:27.593
Kendisi, Vancouver'de
inanılmaz bir deney yapan

00:03:27.617 --> 00:03:29.532
bir psikoloji profesörü.

00:03:29.556 --> 00:03:31.918
Bence durumu anlamamıza
gerçekten yardımcı oluyor.

00:03:31.942 --> 00:03:33.680
Profesör Alexander kafalarımızdaki

00:03:33.704 --> 00:03:36.641
bağımlılık fikri hikayesinin, bir bakıma
20. yüzyıldan

00:03:36.665 --> 00:03:38.692
daha önce yaptığımız deneyler dizisinden

00:03:38.716 --> 00:03:40.802
kaynaklandığını izah etti.

00:03:40.826 --> 00:03:42.132
Gerçekten çok basitler.


00:03:42.156 --> 00:03:45.136
Biraz sadistseniz bu akşam evde onları
uygulayabilirsiniz.

00:03:45.160 --> 00:03:48.717
Fare alıp onu kafese koyun
ve ona iki şişe su verin:

00:03:48.741 --> 00:03:52.485
Biri sadece su ve diğeri eroin veya
kokainle karıştırılmış su.

00:03:52.509 --> 00:03:55.541
Fare neredeyse
her zaman uyuşturuculu suyu seçecektir

00:03:55.541 --> 00:03:57.679
ve neredeyse her zaman kendisini
oldukça hızlı öldürecektir.

00:03:57.703 --> 00:04:00.180
Gördünüz mü? Bu tam da bizim
düşündüğümüz gibi.

00:04:00.204 --> 00:04:03.776
70'lerde Profesör Alexander 
ortaya çıkar, bu deneye bakar

00:04:03.800 --> 00:04:05.056
ve bir şey fark eder.

00:04:05.080 --> 00:04:07.559
Ah, fareyi boş
kafese koymuşuz.

00:04:07.583 --> 00:04:09.816
Bu ilaçları kullanmaktan
başka şansı yok.

00:04:09.840 --> 00:04:11.355
Farklı bir şey deneyelim, der.

00:04:11.379 --> 00:04:14.307
"Fare Bahçesi" adlı esasen

00:04:14.331 --> 00:04:16.847
fareler için cennet olan kafesi yapar.

00:04:16.871 --> 00:04:19.950
Bir sürü peynire, renkli toplara ve
tünellere sahipler.

00:04:19.974 --> 00:04:21.358
Önemli şekilde, bir yığın


00:04:21.382 --> 00:04:24.573
arkadaşları var. İstedikleri kadar seks
yapabilirler.

00:04:24.597 --> 00:04:29.387
Normal ve ilaçlı her iki şişe
suya da sahipler.

00:04:29.411 --> 00:04:32.096
Ama burada büyüleyici bir
şey var:

00:04:32.120 --> 00:04:35.578
Fare Bahçesinde, ilaçlı
suyu beğenmiyorlar.

00:04:35.602 --> 00:04:37.291
Hemen hemen hiç ilaçlı
suyu kullanmıyorlar.

00:04:37.315 --> 00:04:39.868
Hiçbiri o suyu
zoraki kullanmadı.

00:04:39.892 --> 00:04:41.293
Kimsede doz aşımı olmadı.

00:04:41.317 --> 00:04:44.707
Ayrıldıklarında yüzde yüz doz aşımına kadar
varabilen bozukluk,

00:04:44.731 --> 00:04:47.957
mutlu ve beraber yaşadıklarında 
yüzde sıfıra kadar iniyor.

NOTE Paragraph

00:04:47.981 --> 00:04:51.227
Prof. Alexander bunu ilk 
gördüğünde düşündü ki;

00:04:51.251 --> 00:04:54.490
belki bu sadece farelerle alakalı
bir şey. Onlar bizden oldukça farklı.

00:04:54.514 --> 00:04:56.991
Belki bildiğimiz kadar farklı değillerdir 
ama biliyorsunuz..

00:04:57.015 --> 00:04:59.126
Ama neyse ki, tamamen aynı ilkeyle
aynı zamanda yapılmış

00:04:59.150 --> 00:05:02.255
bir insan deneyi var.

00:05:02.279 --> 00:05:04.257
O da Vietnam Savaşı
olarak adlandırılıyor.

00:05:04.281 --> 00:05:08.864
Vietnam'da, Amerikan
birliklerinin %20'si

00:05:08.888 --> 00:05:11.496
aşırı miktarda eroin kullanıyordu ve o zaman
yayınlanan haberlere bakarsanız,

00:05:11.520 --> 00:05:15.178
gerçekten endişeliydiler, zira,
"Tanrım! Savaş bittiğinde

00:05:15.202 --> 00:05:18.402
Amerikan sokaklarında yüz binlerce
uyuşturucu bağımlısı göreceğiz." diye düşündüler.

00:05:18.426 --> 00:05:20.342
Oldukça mantıklı gelmişti.
Bir sürü

00:05:20.366 --> 00:05:23.652
uyuşturucu kullanmış olan o
askerler evlerine kadar izlendi.

00:05:23.676 --> 00:05:26.630
Genel Psikiyatri Arşivi oldukça
detaylı bir çalışma yaptı ve

00:05:26.654 --> 00:05:28.558
onlara ne mi oldu?

00:05:28.582 --> 00:05:32.142
Sonunda rehabilitasyona gitmediler,
bırakmaya dair semptomlar

00:05:32.166 --> 00:05:35.452
yaşamadılar. %95'i sorunsuz şekilde
eroini bıraktı.

00:05:35.476 --> 00:05:37.877
Şimdi, kimyasal kancalar
hikayesine inanıyorsanız,

00:05:37.901 --> 00:05:41.365
bu kesinlikle mantıklı değil ama
Prof. Alexander, bağımlılıkla ilgili

00:05:41.389 --> 00:05:43.696
farklı bir hikaye olabileceğini 
düşünmeye başladı.

00:05:43.720 --> 00:05:46.561
Ya bağımlılık kimyasal
kancalarla ilgili değilse?

00:05:46.585 --> 00:05:49.231
Ya bağımlılık kafesinizle
alakalıysa?

00:05:49.255 --> 00:05:52.369
Hatta ya bağımlılık çevrenize
uyum sağlamaysa?

NOTE Paragraph

00:05:52.393 --> 00:05:53.543
Şunu bir dinleyin,

00:05:53.547 --> 00:05:56.645
Hollanda'da Peter Cohen 
adında başka bir profesör,

00:05:56.669 --> 00:05:59.116
ona bağımlılık dememeliyiz, belki ona,

00:05:59.140 --> 00:06:00.864
"Bağ Kurma" demeliyiz dedi.

00:06:00.888 --> 00:06:03.787
İnsanoğlunun, bağa 
doğuştan ihtiyacı var,

00:06:03.811 --> 00:06:07.365
mutlu ve sağlıklı olduğumuzda, onları
birbiriyle bağlar ve

00:06:07.389 --> 00:06:10.019
ilişkilendiririz ama eğer bunu
yapamıyorsanız, çünkü sarsıntıya uğramış,

00:06:10.043 --> 00:06:13.843
dışlanmış ya da yaşam tarafından
yerle bir edilmişseniz,

00:06:13.867 --> 00:06:17.166
size rahatlık hissi verecek bir
şeyle bağ kurarsınız.

00:06:17.190 --> 00:06:19.762
Bu kumar oynamak, porno filmler,

00:06:19.786 --> 00:06:21.938
kokain ya da esrar olabilir,
ama bir şeyle bağ kurup

00:06:21.962 --> 00:06:25.592
birleşeceksiniz çünkü doğamızda var.

00:06:25.616 --> 00:06:28.332
Bu insanoğlu olarak istediğimiz.

NOTE Paragraph

00:06:28.356 --> 00:06:31.844
Ve başta, bunu kavraması oldukça
zor bir şey buldum,

00:06:31.868 --> 00:06:34.299
ama bir yol, ne olduğunu
anlamama yardım etti,

00:06:34.323 --> 00:06:37.712
Koltuğumun yanında
bir şişe su gorüyorum, doğru mu?

00:06:37.736 --> 00:06:41.260
Bir çoğunuza bakıyorum ve çoğunuzun
yanında su şişeleri var.

00:06:41.284 --> 00:06:43.099
Uyuşturucuları unutun. Uyuşturucu 
savaşı unutun. Tamamen yasal,

00:06:43.123 --> 00:06:47.766
bütün sular,
votka şişeleri olabilirdi.

00:06:47.790 --> 00:06:51.476
Sarhoş oluyor olabilirdik,
hatta sonra ben.. (Kahkahalar)

00:06:51.500 --> 00:06:52.652
ama değiliz.

00:06:52.676 --> 00:06:56.153
Çünkü TED Talk'a katılmanın
bedeli olan çok fazla poundla

00:06:56.177 --> 00:06:59.558
tahmin ediyorum ki sizler
önümüzdeki 6 ay boyunca

00:06:59.582 --> 00:07:01.936
içebileceğiniz votkayı karşılayabilirsiniz.

00:07:01.960 --> 00:07:03.907
Nihayetinde evsiz kalmazsınız.

00:07:03.931 --> 00:07:07.532
Bunu yapmayacaksınız ve
sebebi de şu:

00:07:07.556 --> 00:07:09.435
sizi durduran birisinin olması değil.

00:07:09.459 --> 00:07:11.652
Çünkü değer vermek istediğiniz
bağlara ve

00:07:11.676 --> 00:07:13.200
ilişkilere sahipsiniz.

00:07:13.224 --> 00:07:15.701
Sevdiğiniz bir işiniz,
sevdiğiniz insanlar ve

00:07:15.725 --> 00:07:17.746
sağlıklı ilişkileriniz var.

00:07:17.770 --> 00:07:20.416
Düşünüyorum ve kanıtların gösterdiğine

00:07:20.440 --> 00:07:22.917
inanıyorum ki, bağımlılığın temeli,
hayatta

00:07:22.941 --> 00:07:26.755
var olmaya katlanamamakla alakalı.

NOTE Paragraph

00:07:26.779 --> 00:07:29.118
Bunun gerçekten önemli çıkarımları var.

00:07:29.142 --> 00:07:32.276
En görünen sonucu, Uyuşturucuyla Savaş.

00:07:32.300 --> 00:07:35.836
Arizona'da toplum onlarla alay
ederken "Ben uyuşturucu bağımlısıydım"

00:07:35.860 --> 00:07:39.694
diyerek tişört giymeye,
mezar kazmaya mecbur olan

00:07:39.718 --> 00:07:44.471
bir grup prangalı kadın mahkumla idim
ve bu kadınlar hapishaneden çıkınca

00:07:44.495 --> 00:07:48.171
onların bir daha yasal ekonomide
çalışamayacaklarını gösteren

00:07:48.195 --> 00:07:50.815
sabıka kayıtlarına sahip olacaklar.

00:07:50.839 --> 00:07:54.536
Besbelli uç bir örnek ki, prangalı
mahkumlar konusunda,

00:07:54.560 --> 00:07:56.626
ama aslında dünyanın hemen hemen
her yerinde, uyuşturucu bağımlılarına

00:07:56.650 --> 00:07:58.650
neredeyse aynı derecede davranıyoruz.

00:07:58.674 --> 00:08:01.532
Cezalandırıyoruz, utandırıyoruz
Sabıkalarına yazıyoruz.

00:08:01.556 --> 00:08:04.291
Yeniden bağlanırken
araya engeller koyuyoruz.

00:08:04.315 --> 00:08:07.294
Kanada'da bana, bağımlılığı daha
kötü yapacak bir sistem

00:08:07.318 --> 00:08:11.189
tasarlamak istiyorsan, onu
tasarlamalısın diyen ve

00:08:11.213 --> 00:08:12.820
harika bir adam olan
Dr. Gabor Mate vardı.

NOTE Paragraph

00:08:12.844 --> 00:08:15.700
Tam tersini yapmaya
karar veren

00:08:15.724 --> 00:08:17.557
bir yer var ve nasıl çalıştığını
görmek için oraya gittim.

00:08:17.581 --> 00:08:20.976
2000 yılında Portekiz, Avrupa'da
en kötü

00:08:21.000 --> 00:08:24.975
uyuşturucu problemlerinden birine
sahipti. Nüfusun %1'i bir tür

00:08:24.999 --> 00:08:27.767
aklı uçuran eroin bağımlısıydı ve her yıl
Amerika yolunu daha fazla denediler.

00:08:27.791 --> 00:08:30.744
İnsanları cezalandırdılar, lekelediler
daha çok utandırdılar

00:08:30.768 --> 00:08:32.587
ve her yıl problem kötüleşti.
Bir gün, başbakan ve muhalefetin

00:08:32.611 --> 00:08:36.322
lideri bir araya geldiler ve temelde

00:08:36.346 --> 00:08:38.325
baktılar ve biz, hep daha fazla
eroin bağımlısı olan insanlarla dolu

00:08:38.349 --> 00:08:41.878
bir ülkeyle devam edemeyiz dediler.

00:08:41.902 --> 00:08:44.061
Haydi bilim adamları ve doktorlardan
oluşan gerçekten bu sorunu neyin

00:08:44.085 --> 00:08:46.567
çözeceğini bulmak için bir
panel kuralım.

00:08:46.591 --> 00:08:49.840
Harika bir adam Dr. João Goulão
başkanlığında bir panel kuruldu,

00:08:49.864 --> 00:08:51.490
bütün yeni kanıtlara
baktılar

00:08:51.514 --> 00:08:53.086
ve geri dönüp dediler ki:

00:08:53.110 --> 00:08:57.406
"Esrardan kokaine bütün uyuşturucuları

00:08:57.430 --> 00:08:59.700
yasallaştıralım ama"
-- sonraki adım kritik --

00:08:59.724 --> 00:09:03.345
uyuşturuyucu bıraktırmaya 
ve onları ayırmaya harcadığımız

00:09:03.369 --> 00:09:04.766
bütün parayı


00:09:04.790 --> 00:09:08.430
toplumla tekrardan 
birleştirmeye harcayalım."

00:09:08.454 --> 00:09:13.026
Ve bu gerçekten Amerika'da ve İngiltere'de
uyuşturucu tedavisi olarak

00:09:13.050 --> 00:09:14.908
düşündüğümüz şey değil.

00:09:14.932 --> 00:09:16.513
Bu yüzden ev rehabilitasyonu,

00:09:16.537 --> 00:09:19.345
biraz işe yarayan 
psikolojik tedavi,

00:09:19.369 --> 00:09:22.752
yaptılar. Ama yaptıkları en büyük şey
yaptığımızın tamamen

00:09:22.776 --> 00:09:25.270
tersi oldu: bağımlılar için kocaman
bir iş yaratma programı ve

00:09:25.294 --> 00:09:27.890
küçük işler kurmak için mikro kredi.

00:09:27.914 --> 00:09:29.555
Bir zamanlar mekanik olduğunu söyle.
Hazırsan,

00:09:29.579 --> 00:09:32.376
garaja gidecekler ve bu adamı

00:09:32.400 --> 00:09:35.287
bir yıllığına işe alırsanız, maaşının
yarısını biz öderiz

00:09:35.311 --> 00:09:38.044
diyecekler. Amaç, Portekiz'deki
her bağımlının sabah yataktan

00:09:38.068 --> 00:09:40.449
kalkıp yapacak bir şeyi olduğundan
emin olmaktı.

00:09:40.473 --> 00:09:43.644
Gidip Portekiz'deki
bağımlılarla tanıştığımda,

00:09:43.668 --> 00:09:45.922
söyledikleri şuydu: azmi yeniden
keşfederek daha geniş toplumla

00:09:45.946 --> 00:09:49.051
bağları ve ilişkileri 
yeniden keşfettikleriydi.

NOTE Paragraph

00:09:49.075 --> 00:09:51.695
Deney başladığından beri bu yıl
15 yıl olacak ve

00:09:51.719 --> 00:09:53.362
sonuçlar ortada:
İngiliz Suçbilim Konseyine göre,

00:09:53.386 --> 00:09:55.244
Portekiz'de enjekte ederek

00:09:55.268 --> 00:09:57.859
uyuşturucu kullanımı
%50 azalmıştır.

00:09:57.883 --> 00:10:00.446
Aşırı doz büyük ölçüde azaldı,
HIV bağımlılar arasında

00:10:00.470 --> 00:10:04.146
büyük ölçüde azaldı.

00:10:04.170 --> 00:10:06.521
Her alanda bağımlılık önemli
ölçüde azaldı.

00:10:06.545 --> 00:10:10.384
İyi çalıştığını bildiğiniz yollardan biri,

00:10:10.408 --> 00:10:12.089
Portekiz'de neredeyse kimse eski
sisteme dönmek istemiyor.

NOTE Paragraph

00:10:12.113 --> 00:10:13.977
Şimdi, bunlar politik sonuçları.

00:10:14.001 --> 00:10:17.000
Aslında aşağıdaki bütün araştırmalara

00:10:17.024 --> 00:10:18.660
bir katman çıkarımın var
olduğunu düşünüyorum.

00:10:18.684 --> 00:10:21.946
İlerleyen şekilde insanların bütün

00:10:21.970 --> 00:10:24.926
bağımlılıklara akıllı telefonlara,
alışverişe ya da yemek yemeye

00:10:24.950 --> 00:10:26.284
hassas olduğu bir kültürde yaşıyoruz
Konuşmalar başlamadan önce

00:10:26.308 --> 00:10:28.615
-biliyorsunuz bunu-

00:10:28.639 --> 00:10:31.479
akıllı telefonları almaya izin
olmadığını söylendi

00:10:31.503 --> 00:10:34.124
ve söylemeliyim ki bir çoğunuz
satıcısı önümüzdeki

00:10:34.148 --> 00:10:37.133
birkaç saat uygun olmadığı
söylenen bağımlılar gibi

00:10:37.157 --> 00:10:39.062
berbat halde baktınız.
Çoğumuz böyle hissettik ve

00:10:39.086 --> 00:10:41.933
söylenmesi garip olabilir,
ben,

00:10:41.957 --> 00:10:45.350
nasıl iletişimsizlik bağımlılığın en
büyük iticisi olduğu

00:10:45.374 --> 00:10:46.803
hakkında konuşuyorum ve büyüdüğünü
söylemek garip çünkü biliyorsunuz

00:10:46.827 --> 00:10:50.399
şimdiye kadarki kesinlikle

00:10:50.423 --> 00:10:53.356
en bağlı toplumuz. Ama ben gittikçe
düşünmeye başlıyorum ki

00:10:53.480 --> 00:10:56.480
sahip ya da sahip olduğumuzu
düşündüğümüz ilişkiler, insan

00:10:56.504 --> 00:10:59.341
bağı bir tür parodi gibi.Hayatında
kriz varsa bir şey

00:10:59.365 --> 00:11:02.275
fark edersin.Seninle oturmaya gelecek
Twitter takipçilerin

00:11:02.299 --> 00:11:05.157
olmayacak.Etrafında sana yardım eden
Facebook arkadaşların

00:11:05.181 --> 00:11:08.324
olmayacak. Derin, incelikli, dokulu
ve karşı karşıya ilişkide

00:11:08.348 --> 00:11:10.590
olacağın taze ve kanlı arkadaşların
olacak ve çevre yazarı Bill McKibben'den

00:11:10.614 --> 00:11:15.149
öğrendiğim bir çalışma var, bence
bize bunla ilgili

00:11:15.173 --> 00:11:17.356
çok şey anlatıyor.
Çalışmada ortalama bir Amerikalının

00:11:17.380 --> 00:11:20.754
kriz anında arayabileceklerini
düşündükleri arkadaş sayısına bakılıyor.

00:11:20.778 --> 00:11:22.705
Rakam 1950lerden beri

00:11:22.729 --> 00:11:25.723
düzenli olarak azalıyor.

00:11:25.747 --> 00:11:28.597
Evlerinde birey için boş alan
miktarı düzenli olarak

00:11:28.621 --> 00:11:30.664
artıyordu ve

00:11:30.688 --> 00:11:32.568
bence bu, kültür olarak yaptığımız

00:11:32.592 --> 00:11:34.450
seçimin metaforu gibi.

00:11:34.474 --> 00:11:39.325
Alanlar icin arkadaşları, 
eşya icin bağlarımızı verdik

00:11:39.349 --> 00:11:42.946
ve sonuç olarak şu ana kadarki en 
yalnız toplumlardan biriyiz.

00:11:42.970 --> 00:11:46.137
Fare bahçesi deneyini yapan 
Bruce Alexander diyor ki;

00:11:46.161 --> 00:11:49.708
bağımlılıktan bahsederken daima
bireysel iyileşmeden konuşuyoruz

00:11:49.732 --> 00:11:51.635
ve bu da doğru

00:11:51.659 --> 00:11:54.190
ama konuşmamiz gereken
sosyal iyileşme

00:11:54.214 --> 00:11:57.843
Bir şeyler yolunda gitmedi, 
bireyler olarak değil

00:11:57.867 --> 00:12:00.276
grupça yarattığımız toplum..
Pek çoğumuz için

00:12:00.300 --> 00:12:02.761
yaşam daha çok izole edilmiş kafese

00:12:02.785 --> 00:12:04.832
daha az "Fare Cennetine" benziyor.

NOTE Paragraph

00:12:04.856 --> 00:12:07.888
Dürüst olmam gerekirse, bu benim
burda olma sebebim değil.

00:12:07.912 --> 00:12:11.218
Siyasi ya da sosyal kısmı keşfetmek
için bu işe kalkışmadım.

00:12:11.242 --> 00:12:13.581
Sevdiklerime nasıl yardım
ederimi öğrenmek istedim.

00:12:13.605 --> 00:12:16.844
Bu uzun yolculuktan sonra,
tüm bunları öğrendim.

00:12:16.868 --> 00:12:19.576
Hayatımdaki bağımlılara bakıyorum

00:12:19.600 --> 00:12:24.106
eğer gerçekten samimiyseniz
bir bağımlıyı sevmek zor

00:12:24.130 --> 00:12:26.988
ve bu odada bunu bilen çok kişi vardır.

00:12:27.012 --> 00:12:29.236
Çoğu zaman sinirlisinizdir

00:12:29.260 --> 00:12:33.261
Bence bu tartışmanın bu denli
yüklü olmasının

00:12:33.285 --> 00:12:36.085
sebeplerinden biri her birimizin kalbinde
yeri olmasi, doğru mu?

00:12:36.109 --> 00:12:39.056
Herkeste biraz var.
Bir bağımlıya bakar ve düşünür,

00:12:39.080 --> 00:12:40.831
"Keşke birisi sizi durdursaydı."

00:12:40.855 --> 00:12:44.617
Yaşamımızdaki bağımlılarla
nasıl baş edeceğimiz

00:12:44.641 --> 00:12:45.813
bana kalırsa eğer izlediyseniz

00:12:45.837 --> 00:12:48.790
Realite programi "Intervention"
dizeleriyle özdeşleşti.

00:12:48.814 --> 00:12:51.488
Aslında hayatımız bence
realite TV ile belirleniyor

00:12:51.512 --> 00:12:52.957
ama bu başka bir TED konusu

00:12:52.981 --> 00:12:55.169
Eğer "Intervention"ı
izlediyseniz

00:12:55.193 --> 00:12:56.649
oldukça basit bir öncül.

00:12:56.673 --> 00:12:59.769
Bir bağımlı bul, hayatındaki 
herkesi bir araya getir

00:12:59.793 --> 00:13:03.425
yaptıklarıyla yüzleştir ve de ki;
eğer düzelmezsen

00:13:03.449 --> 00:13:04.787
seni hayatımızdan çıkaracağız.

00:13:04.811 --> 00:13:07.526
Yani yaptıkları; 
bağımlıya

00:13:07.550 --> 00:13:09.646
ait bağı al ve tehdit et,
bağımlıya istenen sekilde

00:13:09.670 --> 00:13:12.048
davranması şartını koyuyorlar

00:13:12.072 --> 00:13:15.799
Bunun neden işe 
yaramadığını görmeye başladım

00:13:15.823 --> 00:13:20.373
Uyuşturucuyla şavas mantığını
özel hayatlarımıza ithal etmekten

00:13:20.397 --> 00:13:22.254
farkı olmadığını düşünmeye başladım.

NOTE Paragraph

00:13:22.278 --> 00:13:25.946
Düşünüyorum, 
"Acaba nasıl Portekizli olurum?

00:13:25.970 --> 00:13:29.475
Şimdi yapmaya çalıştığım ve düzenli
yaptığımı söyleyemem

00:13:29.499 --> 00:13:31.448
kolay da diyemem

00:13:31.472 --> 00:13:33.956
hayatımdaki bağımlılarla

00:13:33.980 --> 00:13:36.206
bağımı derinleştirmek istiyorum

00:13:36.230 --> 00:13:39.900
-kullan ya da kullanma-
seni seviyorum demek

00:13:39.924 --> 00:13:42.756
Ne durumda olursan ol
seni seviyorum

00:13:42.780 --> 00:13:45.171
ve bana ihtiyacın olursa
gelip seninle oturacağım

00:13:45.195 --> 00:13:47.795
cünkü seni seviyorum ve 
yalnız olmanı ya da

00:13:47.819 --> 00:13:49.815
yalnız hissetmeni istemiyorum.

NOTE Paragraph

00:13:49.839 --> 00:13:51.881
Bence buradaki mesajın özü

00:13:51.905 --> 00:13:54.574
yalnız değilsiniz, sizi seviyoruz--

00:13:54.598 --> 00:13:57.663
bağımlılara verdiğimizin tepkinin
her aşamasında olmalı

00:13:57.687 --> 00:14:00.310
sosyal, siyasi ve bireysel olarak.

00:14:00.334 --> 00:14:04.582
100 yıldır, bağımlılar icin
savaş şarkıları söylüyoruz

00:14:04.606 --> 00:14:08.506
Bence sevgi şarkıları söylüyor
olmalıydık

00:14:08.530 --> 00:14:12.778
çünkü bağımlılığın zıttı ayık kalmak değil

00:14:12.802 --> 00:14:16.633
Bağımlılığın zıttı ise bağlılıktır.

NOTE Paragraph

00:14:16.657 --> 00:14:18.606
Teşekkürler!

NOTE Paragraph

00:14:18.630 --> 00:14:25.630
(alkışlar)