WEBVTT

00:00:00.597 --> 00:00:02.338
یەکێک لە کۆنترین یادەوەرییەکانم

00:00:02.362 --> 00:00:05.458
ئەوەبوو هەوڵبەم یەکێک لە
خزمەکانم هەستێنم و نەمتوانی.

00:00:05.482 --> 00:00:08.435
ئەوکاتەش منداڵێکی بچووک بووم،
بۆیە بەڕاستی تێنەگەشتم بۆ،

00:00:08.459 --> 00:00:09.769
بەڵام کە گەورەتر بووم،

00:00:09.793 --> 00:00:11.936
درکم بەوە کرد کە ئالوودەبوونی
دەرمانمان هەیە لە خێزانەکەیا،

00:00:11.960 --> 00:00:13.794
دواتر ئالوودەبوونی کۆکاینیش.

NOTE Paragraph

00:00:13.818 --> 00:00:18.597
بەم دواییە زۆرم بیرلێکردەوە، بەشێکی
چونکە ١٠٠ ساڵ ئەبێت

00:00:18.621 --> 00:00:21.667
ماددەی ئالودەکەر قەدەغەکراوە لە
ئەمریکا و بەریتانیا، و

00:00:21.691 --> 00:00:24.206
ئینجا ئەوەمان بەسەر بەشەکانی
تری جیهانیشدا سەپاند.

00:00:24.230 --> 00:00:27.726
سەدەیەک ئەبێت ئەم بڕیارە
چارەنووس سازەمان یاوە

00:00:27.750 --> 00:00:31.803
ئالوودەبووەکان بگرین و سزایان بەین و
وایان لێبکەین بناڵێنن،

00:00:31.827 --> 00:00:36.214
چونکە باوەڕمان وابووە ئەوە ئەیانگۆڕێت؛
ناچاریان ئەکات وازبێنن. و

NOTE Paragraph

00:00:36.238 --> 00:00:41.207
چەند ساڵێک لەمەوبەر، سەیرێکی ئەو
ئالوودەبووانەی ژیانمم ئەکردەوە کە خۆشم ئەوێن،

00:00:41.231 --> 00:00:44.620
ئەمویست بزانم هیچ ڕێگایەک هەیە
بۆ ئەوەی بتوانم یارمەتیان بەم. و

00:00:44.644 --> 00:00:47.894
درکم بەوە کرد چەندین
پرسیاری بنچینەیی هەیە

00:00:47.918 --> 00:00:49.728
بەس نەم ئەزانی وەڵامەکانی چین

00:00:49.752 --> 00:00:52.168
وەک، بەڕاستی هۆکاری ئالوودەبوونەکە چییە؟

00:00:52.192 --> 00:00:55.608
بۆچی بەم شێوەیە چارەسەری ئەکەین
کە لەوە ناچێت سوودی هەبێت، و

00:00:55.632 --> 00:00:58.537
ڕێگایەکی باشتر هەیە کە بتوانین
تاقی بکەینەوە؟

NOTE Paragraph

00:00:58.561 --> 00:01:00.251
بۆیە زۆر شتم خوێندەوە لەبارەیەوە، و

00:01:00.275 --> 00:01:02.942
بەڕاستی وەڵامەکەم نەدۆزییەوە
کە بۆی ئەگەڕام،

00:01:02.966 --> 00:01:06.502
بۆیە بیرم کردەوە، و وتم باشە ئەڕۆم و
قسە لەگەڵ خەڵکی جیاجیا ئەکەم لە جیهاندا

00:01:06.526 --> 00:01:08.190
کە لەمەیا ژیاون و گەڕاون لەسەری و

00:01:08.214 --> 00:01:10.755
قسەیان لەگەڵکەم و سەیر ئەکەم بزانم
هیچ فێر ئەبم لێیانەوە.

00:01:10.779 --> 00:01:14.256
یەکەم جار وامزانی لەوانە نییە
٣٠ هەزار میل زیاتر بڕۆم،

00:01:14.280 --> 00:01:17.164
بەڵام دەرئەنجام چاوم بە چەندین
کەسی هەمەجۆر کەوت،

00:01:17.188 --> 00:01:19.943
لە بازرگانێکی ماددەی هۆشبەرەوە
کە ڕەگەزی گۆڕیبوو لە براوسڤیل، برۆکلین،

00:01:19.967 --> 00:01:23.521
بۆ زانایەک کە زۆربەی کاتەکانی بەسەر ئەبرد
لە پێدانی هەلوەسەدروستکەر بە مۆنگوس

00:01:23.545 --> 00:01:24.831
بۆ ئەوەی بزانیت حەزیان لێئەبێت --

00:01:24.855 --> 00:01:27.936
دەرچوو حەزیان لێیە، بەڵام
لە هەندێک کاتی دیاریکراودا --

00:01:27.960 --> 00:01:30.731
بۆ تەنیا وڵات کە سزای لابردووە لەسەر
هەموو ماددەیەکی ئالوودەکەر.

00:01:30.755 --> 00:01:33.110
لە حەشیشەوە بۆ کۆکاین، پرتوگال.

00:01:33.134 --> 00:01:35.711
ئەوەشی درکم پێکرد و
زۆر سەیر بوو بەلامەوە،

00:01:35.735 --> 00:01:39.519
زۆربەی ئەوەی پێمان وایە ئەیزانین
لەسەر ئالوودەبوون هەڵەیە،

00:01:39.543 --> 00:01:42.630
ئەگەر دەستکەین بە فێربوونی بەڵگە
نوێکان لەسەر ئالوودەبوون،

00:01:42.654 --> 00:01:46.076
پێموابێت زۆر شتی تری یاساکانمان
لەسەر ماددە هۆشبەرەکان ئەگۆڕین.

NOTE Paragraph

00:01:46.100 --> 00:01:49.501
بەڵام با بەوە دەستپێکەین کە پێمان وایە
ئەیزانین، ئەوەی وامانزانیوە ئەیزانین.

00:01:49.525 --> 00:01:51.606
با بیر لەم هێڵەی ناوەڕاست بکەینەوە.

00:01:51.630 --> 00:01:55.392
بیهێننە بەرچاوتان هەمووتان، بۆ ٢٠ ڕۆژ،
ڕۆژی سێ جار هیرۆین بەکاربێنن.

00:01:55.416 --> 00:01:58.861
هەندێکتان لەوانەیە لەمبارەیەوە
زیاتر بەپەرۆش بن لەوانی تر.

00:01:58.885 --> 00:01:59.885
(پێکەنین)

00:01:59.914 --> 00:02:02.114
نیگەران مەبن، تەنیا
تاقیکردنەوەی هێنانە بەرچاوە.

00:02:02.180 --> 00:02:04.219
هێناتانە بەرچاوتان واتان کردبێت؟

00:02:04.243 --> 00:02:05.393
چی ڕووئەیات؟

00:02:05.428 --> 00:02:09.221
ئێستا، چیرۆکێکمان هەیە دەربارەی ئەوەی
چی ڕووئەیات و سەدەیەکە پێمان ئەوترێت.

00:02:09.245 --> 00:02:11.742
وا بیر ئەکەینەوە، چونکە
ماددەی ئالوودەکەر هەیە لە هیرۆینا،

00:02:11.766 --> 00:02:13.529
کە بۆ ماوەیەک وەریئەگریت،

00:02:13.553 --> 00:02:16.107
لەشت ئیتر پشت بەو
ماددانە ئەبەستێت،

00:02:16.131 --> 00:02:17.895
ئەبن بە پێویستی جەستەیی،

00:02:17.919 --> 00:02:21.243
لە کۆتایی ئەو ٢٠ ڕۆژەدا،
ئەبیت بە ئالوودەبوی هیرۆین، وانیە؟

00:02:21.267 --> 00:02:22.499
منیش وام بیرئەکردەوە.

NOTE Paragraph

00:02:22.523 --> 00:02:26.381
یەکەم شت کە ئاگاداریکردمەوە لە ڕاستی
ئەوەی لەوانە نییە چیرۆکەکە ڕاستبێت

00:02:26.405 --> 00:02:28.059
ئەوکاتە بوو کە ڕوونکرایەوە بۆم.

00:02:28.083 --> 00:02:31.798
ئەگەر لەم وتاری تێدە بڕۆمە دەرەوە و
ئوتومبێلێک لێمبات و ڕانم بشکێت،

00:02:31.822 --> 00:02:35.135
ئەبرێم بۆ نەخۆشخانە و لەوێ
بڕێکی زۆر دایامۆرفینم ئەدرێتێ.

00:02:35.159 --> 00:02:36.721
دایامۆرفین هیرۆیینە.

00:02:36.745 --> 00:02:40.179
ڕاستییەکەی هیرۆینێکی زۆر باشترە
لەوەی لەسەر شەقامەکان ئەیکڕن،

00:02:40.203 --> 00:02:43.135
چونکە ئەوەی لە دەڵاڵەکان ئەیکڕن
هەمووی دەرمانی پیسبووە.

00:02:43.159 --> 00:02:44.983
ڕاستییەکەی، بڕێکی زۆر کەمی هیرۆیینە،

00:02:45.007 --> 00:02:47.823
لەکاتێکدا ئەوەی لە نەخۆشخانە 
بۆت بەکاریەت ماددەیەکی پوختە.

00:02:47.847 --> 00:02:50.419
بۆ ماوەیەکی درێژیش پێت ئەدرێت.

00:02:50.443 --> 00:02:52.301
چەندین کەس لەم شوێنەیان،

00:02:52.325 --> 00:02:55.286
لەوانەیە درکی پێنەکەن،
بڕێکی زۆر هیرۆینتان وەرگرتووە.

00:02:55.310 --> 00:02:58.863
هەر کەسێکیش کە سەیری ئەمە ئەکات
لە هەر شوێنکەوە، ئەمە ڕووئەیات.

00:02:58.887 --> 00:03:01.240
ئەگەر ئەوەشی باوەڕمان پێیەتی لەسەر
ئالوودەبوون ڕاستبێت --

00:03:01.264 --> 00:03:03.836
ئەو کەسانە ئەکەونە بەر ئەو هەموو
ماددە ئالوودەکەرانە --

00:03:03.860 --> 00:03:06.070
ئەبێ چی ڕووبات؟
ئەبێ ئالوودە بن پێی.

00:03:06.094 --> 00:03:08.036
ئەمە بە وردی لێکۆڵینەوەی لەسەرکراوە.

00:03:08.060 --> 00:03:11.965
ڕوونایات؛ تێبینیتان کردووە ئەگەر
دایە گەورەتان گۆڕینی جومگەی سمتی بۆ کرابێت،

00:03:11.989 --> 00:03:14.013
وەک ئالوودەبووی مادەی هۆشبەر
لێی دەرنەچووە.

NOTE Paragraph

00:03:14.037 --> 00:03:17.626
کە بەمەشم زانی،
سەیر بوو بەلامەوە،

00:03:17.650 --> 00:03:21.156
بۆیە جیاواز لە هەموو ئەوەی 
پێموتراوە، هەموو ئەوەی ئەمزانی،

00:03:21.180 --> 00:03:24.971
بیرم کردەوە ناکرێت ڕاست بێت،
هەتا چاوم بە پیاوێک کەوت بەناوی بروس ئەلیکساندەر.

00:03:24.995 --> 00:03:27.593
پرۆفیسۆری دەروون ناسییە
لە ڤانکوڤەر

00:03:27.617 --> 00:03:29.532
کە تاقیکردنەوەیەکی سەرسوڕهێنەری ئەنجامدا

00:03:29.556 --> 00:03:31.918
پێموابێت بەڕاستی یارمەتیمان
ئەیات لەم پرسە تێبگەین.

00:03:31.942 --> 00:03:33.680
پرۆفیسۆر ئەلیکساندەر
بۆی ڕوونکردمەوە،

00:03:33.704 --> 00:03:36.641
بیرۆکەی ئالوودەبوونەکەی چۆتە
ناو مێشکی هەموومانەوە، چیرۆکەکە،

00:03:36.665 --> 00:03:38.692
بەشێکی لە زنجیرەیەک لە
تاقیکردنەوەکانەوە یەت

00:03:38.716 --> 00:03:40.802
کە زووتر لە سەدەی
بیستەمدا کراوە.

00:03:40.826 --> 00:03:42.132
بەڕاستی سادەن.

00:03:42.156 --> 00:03:45.136
ئەتوانن لە ماڵەوە بیکەن ئەگەر کەمێک هەست
بە حەزی ئەشکەنجە بینین بکەن.

00:03:45.160 --> 00:03:48.717
جرجێک بکڕن و بیخەنە قەفەسێکەوە، و
دوو بتڵ ئاوی ئەیەیتێ:

00:03:48.741 --> 00:03:52.485
یەکەمیان تەنیا ئاو، و دووەمیشیان
ئاو کۆکاین یان هیرۆینی تیابێت.

00:03:52.509 --> 00:03:55.517
ئەگەر ئەوە بکەیت، جرجەکە زۆربەی کات
ئاوە دەرماناوییەکەی ئەوێت و

00:03:55.541 --> 00:03:57.679
زۆربەی جاریش یەکسەر زۆر
بەخێرایی خۆی ئەکوژێت.

00:03:57.703 --> 00:04:00.180
پێتوایە وابێت، وانییە؟
پێتوایە وا کار بکات.

00:04:00.204 --> 00:04:03.776
لە ٧٠کاندا، پرۆفیسۆر ئەلێکساندەر
یەت و سەیری ئەم تاقیکردنەوەیە ئەکات و

00:04:03.800 --> 00:04:05.056
تێبینی شتێک ئەکات.

00:04:05.080 --> 00:04:07.559
وتی ئاه، جرجەکە ئەخەینە
ناو قەفەسێکی بەتاڵەوە.

00:04:07.583 --> 00:04:09.816
هیچی نییە جگە لە لەکارهێنانی
ئەم دەرمانانە.

00:04:09.840 --> 00:04:11.355
با شتێکی جیاواز تاقیکەینەوە.

00:04:11.379 --> 00:04:14.307
پرۆفیسۆر ئەلێکساندەر قەفەسێکی دروستکرد
کە پێی ئەوت "پارکی جرج،"

00:04:14.331 --> 00:04:16.847
کە وەک بەهەشت وایە بۆ جرجەکان.

00:04:16.871 --> 00:04:19.950
بڕێکی زۆر پەنیری تێدابێت،
بڕێکی زۆر تۆپی ڕەنگدار،

00:04:19.974 --> 00:04:21.358
بڕێکی زۆر ڕاڕەو.

00:04:21.382 --> 00:04:24.573
لەهەموی گرنگتر، چەندین هاوڕێ.
بتوانن جووتبوونی زۆر بکەن.

00:04:24.597 --> 00:04:29.387
هەروەها بتڵە ئاوەکەشیان هەبێت،
ئاوا ئاساییەکە و ئاوا دەرماناوییەکە.

00:04:29.411 --> 00:04:32.096
بەڵام بەشە سەرسوڕهێنەرەکە لێرەیایە:

00:04:32.120 --> 00:04:35.578
لە پارکی جرجەکەیا، حەزیان لە
ئاوە دەرماناوییەکە نییە.

00:04:35.602 --> 00:04:37.291
هەرگیز بەکاریناهێنن.

00:04:37.315 --> 00:04:39.868
هیچ کامێکیان بە ویستی خۆیان
بەکاری ناهێنن.

00:04:39.892 --> 00:04:41.293
هیچ کامێکیان زیاد لەپێویست
بەکاریناهێنن.

00:04:41.317 --> 00:04:44.707
لە ڕێژەی لەسەدا ١٠٠ زۆری بەکارهێنان
کاتێک جیا ئەکرێنەوە

00:04:44.731 --> 00:04:47.957
ئەچیتە سەر لەسەدا سفر زۆر کاتێک
دڵخۆشن و پێکەوە ئەژین.

NOTE Paragraph

00:04:47.981 --> 00:04:51.227
یەکەم جار کە ئەمەی بینی
پرۆفیسۆر ئەلێکساندەر بیری کردەوە،

00:04:51.251 --> 00:04:54.490
لەوانەیە ئەمە تەنیا لە جرجا بێت،
زۆر جیاوازن لە ئێمە.

00:04:54.514 --> 00:04:56.991
لەوانەیە بەو شێوەیە جیاواز نا
کە حەز ئەکەین، بەڵام، ئەزانن --

00:04:57.015 --> 00:04:59.126
بەداخەوە، تاقیکردنەوەیەکی
مرۆیی کراوە

00:04:59.150 --> 00:05:02.255
لەسەر هەمان بنەما کە ڕووی یاوە
ڕێک لە هەمان کاتدا.

00:05:02.279 --> 00:05:04.257
پێی ئەوترا جەنگی ڤێتنام.

00:05:04.281 --> 00:05:08.864
لە ڤێتنام، لەسەدا ٢٠ی هەموو سەربازە
ئەمریکییەکان هیرۆینێکی زۆریان بەکارئەهێنا، و

00:05:08.888 --> 00:05:11.496
ئەگەر سەیری هەواڵەکانی
ئەو کاتە بکەیت،

00:05:11.520 --> 00:05:15.178
زۆر نیگەران بوون، چونکە
ئەیانوت، ئای خوایە، ئیتر

00:05:15.202 --> 00:05:18.402
سەدان هەزار ئالوودەبوومان ئەبێت
لەسەر شەقامەکانی ئەمریکا

00:05:18.426 --> 00:05:20.342
دوای تەواوبوونی جەنگەکە؛
تەواو ڕێی تێئەچوو.

00:05:20.366 --> 00:05:23.652
ئەو سەربازانەی بڕێکی زۆر هیرۆینیان
بەکارئەهێنا بەدواداچوونیان بۆ کرا.

00:05:23.676 --> 00:05:26.630
تۆمارەکانی نەخۆشییە دەروونییەکان
توێژینەوەیەکی وردی کرد، و

00:05:26.654 --> 00:05:28.558
چیان بەسەر هات؟

00:05:28.582 --> 00:05:32.142
دەرچوو نەچوونە سەر ڕاهێنانەوە.
نیشانەی وازهێنانیان نەبوو.

00:05:32.166 --> 00:05:35.452
لەسەدا ٩٥یان یەکسەر وازیانهێنا.

00:05:35.476 --> 00:05:37.877
ئێستا، ئەگەر باوەڕ بە چیرۆکی
ماددەی هۆشبەر بکەن،

00:05:37.901 --> 00:05:41.365
ئەوە هیچ ڕێی تێناچێت، بەڵام
پرۆفیسۆر ئەلێکساندەر دەستیکرد بە بیرکردنەوە

00:05:41.389 --> 00:05:43.696
کە لەوانەیە چیرۆکێکی تر هەبێت
دەربارەی ئالوودەبوون.

00:05:43.720 --> 00:05:46.561
وتی، چی ئەبێت ئەگەر ئالوودەبوون
دەربارەی ماددە کیمیاییەکە نەبێت؟

00:05:46.585 --> 00:05:49.231
چی ئەبێت ئەگەر دەربارەی
ئەو قەفەسە بێت؟

00:05:49.255 --> 00:05:52.369
چی ئەبێت ئەگەر خۆگونجاندن بێت
بۆ ژینگەکەی خۆت؟

NOTE Paragraph

00:05:52.393 --> 00:05:53.543
بە سەیرکردنی ئەمە،

00:05:53.547 --> 00:05:56.645
پرۆفیسۆرێکی تر هەبوو
بەناوی پیتەر کۆهێن لە هۆڵەندا

00:05:56.669 --> 00:05:59.116
کە وتی، لەوانەیە باش نەبێت
هەر پێشی بڵێین ئالوودەبوون.

00:05:59.140 --> 00:06:00.864
لەوانەیە باشتر بێت پێی بوترێت
پەیوەندی بەستن.

00:06:00.888 --> 00:06:03.787
مرۆڤ پێویستییەکی سرووشتی و ناوەکی
هەیە بۆ پەیوەندی بەستن، و

00:06:03.811 --> 00:06:07.365
کاتێک دڵخۆش و لەشساغ ئەبین،
پەیوەندی لەگەڵ یەکتر ئەبەستین،

00:06:07.389 --> 00:06:10.019
بەڵام ئەگەر نەتوانیت ئەوە بکەیت،

00:06:10.043 --> 00:06:13.843
لەبەر گرفتی دەروونی یان دابڕان یان
ماندوێتی بەدەست ژیانەوە،

00:06:13.867 --> 00:06:17.166
پەیوەندی لەگەڵ شتێکدا ئەبەستیت کە
هەستێکی بووژانەوەت ئەیاتێ.

00:06:17.190 --> 00:06:19.762
لەوانەیە ئەوە قومارکردن بێت،
لەوانەیە ڤیدیۆی سێکسی بێت،

00:06:19.786 --> 00:06:21.938
لەوانەیە کۆکاین بێت،
لەوانەیە حەشیش بێت،

00:06:21.962 --> 00:06:25.592
بەڵام پەیوەندی لەگەڵ شتێکدا ئەبەستیت
چونکە ئەوە سرووشتی خۆمانە.

00:06:25.616 --> 00:06:28.332
وەک مرۆڤ ئێمە ئەوەمان ئەوێت.

NOTE Paragraph

00:06:28.356 --> 00:06:31.844
یەکەمجاریش، ئەمە قورس بوو بۆم
بیخەمە مێشکمەوە،

00:06:31.868 --> 00:06:34.299
بەڵام ڕێگایەک یارمەتی یام
بیری لێبکەمەوە ئەوەبوو،

00:06:34.323 --> 00:06:37.712
ئەبینم، بتڵێک ئاو لەسەر
جێگەکەمە، وانییە؟

00:06:37.736 --> 00:06:41.260
سەیری زۆرێکتان ئەکەم، و زۆرێک
لە ئێوەش بتڵە ئاوتان پێیە.

00:06:41.284 --> 00:06:43.099
دەرمانەکان لەبیرکەن. جەنگی
دەرمانەکان لەبیرکەن.

00:06:43.123 --> 00:06:47.766
تەواو یاساییە، هەموو ئەو بتڵە ئاوانە
ئەکرێ بتڵە ڤۆدگا بن، وانییە؟

00:06:47.790 --> 00:06:51.476
ئەکرێت هەموو مەست بین --
لەوانەیە من دوای ئەمە --(پێکەنین)

00:06:51.500 --> 00:06:52.652
بەڵام مەست نابین.

00:06:52.676 --> 00:06:56.153
لەبەر ئەوەی توانیوتانە ئەو بڕە
پارەیە دابین بکەن

00:06:56.177 --> 00:06:59.558
کە پێویستە بۆ بینینی وتارەکانی تێد،
پێموابێت ئەشتوانن پارە دابینکەن

00:06:59.582 --> 00:07:01.936
بۆ ئەوەی بۆ شەش مانگی
داهاتوو ڤۆدگا بخۆنەوە.

00:07:01.960 --> 00:07:03.907
بێ ماڵ نامێننەوە.

00:07:03.931 --> 00:07:07.532
خۆتان ئەوە ناکەن، و هۆکاری ئەوەی
کە ئەو کارە ناکەن

00:07:07.556 --> 00:07:09.435
لەبەر ئەوە نییە کە کەسێک
ڕێگریتان لێئەکات.

00:07:09.459 --> 00:07:11.652
لەبەر ئەوەیە کە پەیوەندی و
دۆستایەتیتان هەیە

00:07:11.676 --> 00:07:13.200
کە ئەتانەوێت بمێنێتەوە.

00:07:13.224 --> 00:07:15.701
کارێکتان هەیە حەزتان لێیەتی.
کەسانێکتان هەیە خۆشتان ئەوێن.

00:07:15.725 --> 00:07:17.746
پەیوەندی تەندروستتان هەیە.

00:07:17.770 --> 00:07:20.416
بەشێکی سەرەکی ئالوودەبوونیش،

00:07:20.440 --> 00:07:22.917
گەشتمە ئەو بیرکردنەوەیە، و باوەڕم وایە
بەڵگەکە پێشنیار ئەکات،

00:07:22.941 --> 00:07:26.755
هۆکارەکەیە بەرگەنەگرتنی
بوونتە لە ژیانا.

NOTE Paragraph

00:07:26.779 --> 00:07:29.118
ئەمە زۆر شتی دیارمان
بۆ دەرئەخات.

00:07:29.142 --> 00:07:32.276
ڕوونترینیان دەرئەنجامەکەیەتی لەسەر
جەنگی دژی ماددە ئالوودەکەرەکان.

00:07:32.300 --> 00:07:35.836
لە ئەریزۆنا، لەگەڵ کۆمەڵێک
ژندا چوومە دەرەوە

00:07:35.860 --> 00:07:39.694
تی شێرتیان لەبەرا بوو لەسەری نوسرابوو
"من ئالوودەبووی ماددەی هۆشبەر بووم،" و

00:07:39.718 --> 00:07:44.471
بە زنجیرەوە ئەکرانە دەرەوە و گۆڕیان هەڵئەدایەوە
لەکاتێکدا خەڵک گاڵتەیان پێئەکردن، و

00:07:44.495 --> 00:07:48.171
کاتێک ئەو ژنانە لە زیندان ئەهاتنە دەر،
تۆماری تاوانیان ئەبوو

00:07:48.195 --> 00:07:50.815
واتە هەرگیز جارێکی تر ناتوانن
لە ئابوری یاساییدا کار بکەن.

00:07:50.839 --> 00:07:54.536
ئەوە نموونەیەکی زۆر قورسە،
بێگومان، لە دۆسیەی بە کۆمەڵ زنجیرکراوا،

00:07:54.560 --> 00:07:56.626
بەڵام بەنزیکەیی لەهەموو 
شوێنێکی جیهاندا

00:07:56.650 --> 00:07:58.650
ئاوا مامەڵە لەگەڵ
ئالوودەبووەکان ئەکەین.

00:07:58.674 --> 00:08:01.532
سزایان ئەیەین، ئابڕوویان ئەبەین.
تۆماری تاوانیان ئەیەینێ.

00:08:01.556 --> 00:08:04.291
بەربەست ئەخەینە بەردەم
پێکەوە بوونیان.

00:08:04.315 --> 00:08:07.294
پزیشکێک هەبوو لە کەنەدا،
دکتۆر گابۆر ماتێ، پیاوێکی باش،

00:08:07.318 --> 00:08:11.189
پێی وتم، ئەگەر ئەتەوێت سیستمێک دروستکەیت
کە ئالوودەبوون خراپتر بکەیت،

00:08:11.213 --> 00:08:12.820
ئەو سیستمە درووست ئەکەیت.

NOTE Paragraph

00:08:12.844 --> 00:08:15.700
ئێستا، شوێنێک هەیە بڕیاریدا
ڕێک پێچەوانەکەی بکات، و

00:08:15.724 --> 00:08:17.557
چووم بۆ ئەوێ هەتا بزانم
چۆن کار ئەکات.

00:08:17.581 --> 00:08:20.976
ساڵی ٢٠٠٠، پرتوگال یەکێک لە خراپترین
گرفتەکانی ماددە هۆشبەرەکانی هەبوو لە ئەوروپا.

00:08:21.000 --> 00:08:24.975
لەسەدا یەکی خەڵکەکەی ئالوودەی هیرۆین
بوون، کە کەمێک تاسێنەرە، و

00:08:24.999 --> 00:08:27.767
هەموو ساڵێک، زیاتر و زیاتر
شێوازی ئەمریکایان بەکارئەهێنا.

00:08:27.791 --> 00:08:30.744
سزای خەڵکیان ئەدا و لەکەداریان ئەکردن و
زیاتر شەرمەزاریان ئەکردن، و

00:08:30.768 --> 00:08:32.587
هەموو ساڵێک، کێشەکە گەورەتر ئەبوو.

00:08:32.611 --> 00:08:36.322
ڕۆژێک، سەرۆک وەزیران و سەرۆکی
ئۆپۆزسیۆن کۆبوونەوە، و

00:08:36.346 --> 00:08:38.325
وتیان، تەواو ناتوانین بەردەوام بین

00:08:38.349 --> 00:08:41.878
لەگەڵ وڵاتێک کە هەتا یەت خەڵکی زیاتر
ئەبن بە ئالوودەبووی هیرۆین.

00:08:41.902 --> 00:08:44.061
با سەکۆیەک دانێین بۆ زانایان و
پزیشکەکان

00:08:44.085 --> 00:08:46.567
هەتا ڕێگایەکی ڕاستی بدۆزنەوە بۆ
چارەسەری کێشەکە. و

00:08:46.591 --> 00:08:49.840
سەکۆیەکیان ڕێکخست بە سەرپەرشتی
پیاوێکی سەرسوڕهێنەر بەناوی دکتۆر جواو گواولاو

00:08:49.864 --> 00:08:51.490
بۆ سەیرکردنی هەموو ئەم بەڵگە نوێیانە، و

00:08:51.514 --> 00:08:53.086
گەڕانەوە و وتیان،

00:08:53.110 --> 00:08:57.406
"سزا لابەرن لەسەر هەمووی
لە حەشیشەوە بۆ کۆکاین، بەڵام"

00:08:57.430 --> 00:08:59.700
ئەمەش هەنگاوێکی هەستیارە --

00:08:59.724 --> 00:09:03.345
"ئەو پارەیەی بەکارمان ئەهێنا
بۆ نەهێشتنی ئالوودەبوون،

00:09:03.369 --> 00:09:04.766
بۆ دابڕاندنیان لەیەکتر، و

00:09:04.790 --> 00:09:08.430
لەجیاتی ئەوە بەکاریبێنن
لە بەستنەوەیان بە کۆمەڵگا."

00:09:08.454 --> 00:09:13.026
ئەوەش بەڕاستی شێوازێک نییە
بیری لێبکەینەوە

00:09:13.050 --> 00:09:14.908
لە ئەمریکا و بەریتانیا.

00:09:14.932 --> 00:09:16.513
ژیانەوەیان بۆ دانیشتوانەکان کرد،

00:09:16.537 --> 00:09:19.345
چارەسەری دەروونی،
کە هەندێک بەهای هەبێت.

00:09:19.369 --> 00:09:22.752
بەڵام گەورەترین شت کە کردیان
ڕێک پێچەوانەی ئەوەی ئێمە:

00:09:22.776 --> 00:09:25.270
پرۆگرامێکی فراوانی دۆزینەوەی کار
بۆ ئالوودەبووەکان و

00:09:25.294 --> 00:09:27.890
قەرزی بچووک بۆ ئالوودەبووەکان
بۆ دەستپێکردنی کاری بچووک.

00:09:27.914 --> 00:09:29.555
بۆ نموونە ئەگەر خۆت
میکانیکی بووبێتی.

00:09:29.579 --> 00:09:32.376
کاتێک ئامادە ئەبیت، ئەچنە
گەراجێک، و ئەڵێن،

00:09:32.400 --> 00:09:35.287
ئەگەر بۆ ماوەی ساڵێک ئەم پیاوە وەرگری،
نیوەی مووچەکەی ئەیەین.

00:09:35.311 --> 00:09:38.044
ئامانجەکە ئەوەبوو دڵنیابن هەموو
ئالوودەبووێکی پورتوگال

00:09:38.068 --> 00:09:40.449
بەیانیان شتێک هەبێت
بۆی هەستن. و

00:09:40.473 --> 00:09:43.644
کاتێک چووم و چاوم بە
ئالوودەبووەکان کەوت،

00:09:43.668 --> 00:09:45.922
ئەوەی وتیان، دوای ئەوەی
دووبارە ئامانجی ژیانیان دۆزییەوە،

00:09:45.946 --> 00:09:49.051
پەیوەندییەکان و پێکەوە بەستنەکانیان
دۆزییەوە لە کۆمەڵگا فراوانەکە.

NOTE Paragraph

00:09:49.075 --> 00:09:51.695
ماوەی ١٥ ساڵ ئەبێت ئەو کارە
بەڕێوە ئەچێت، و

00:09:51.719 --> 00:09:53.362
بەپێی ئەنجامەکان:

00:09:53.386 --> 00:09:55.244
بەکارهێنانی ماددەی هۆشبەر کەمبۆتەوە،

00:09:55.268 --> 00:09:57.859
بەپێی جۆرناڵی تاوانزانی بەریتانی،

00:09:57.883 --> 00:10:00.446
بەڕێژەی لەسەدا پەنجا،
لەسەدا پێنج سفر.

00:10:00.470 --> 00:10:04.146
زۆر بەکارهێنان زۆر کەمیکرد،
ئایدز لەناو ئالوودەبووان زۆر کەمیکرد.

00:10:04.170 --> 00:10:06.521
ڕێژەی ئالوودەبوون لە هەموو
توێژینەوەکاندا کەمیکرد.

00:10:06.545 --> 00:10:10.384
یەکێک لە ڕێگاکانی ئەوەی ئەزانیت هێندە
سوودی هەبووە ئەوەیە هیچ کەس لە پرتوگال

00:10:10.408 --> 00:10:12.089
نایەوێت بگەڕێتەوە سەر سیستمە کۆنەکە.

NOTE Paragraph

00:10:12.113 --> 00:10:13.977
ئەوە کاریگەری سیاسی هەیە

00:10:14.001 --> 00:10:17.000
ڕاستییەکەی پێموایە چینێکی
کاریگەری بۆسەر

00:10:17.024 --> 00:10:18.660
هەموو لایەنەکان هەیە.

00:10:18.684 --> 00:10:21.946
لە کلتورێکا ئەژین خەڵک بەردەوام زیاتر
هەست بە مەترسی ئەکەن

00:10:21.970 --> 00:10:24.926
بۆ هەموو جۆرەکانی ئالوودەبوون،
ئەگەر بۆ مۆبایلەکانیان بێت

00:10:24.950 --> 00:10:26.284
یان بازاڕکردن یان خواردن.

00:10:26.308 --> 00:10:28.615
پێش دەستپێکردنی ئەم وتارانە --
ئێوە ئەمە ئەزانن --

00:10:28.639 --> 00:10:31.479
پێمان وترا کە بۆمان نییە
مۆبایلەکانمان هەڵکەین، و

00:10:31.503 --> 00:10:34.124
ئەبێت بڵێم، زۆرێک
لە ئێوە وەک ئەوە وابوون

00:10:34.148 --> 00:10:37.133
ئالوودە بووی ماددەی هۆشبەربن و پێتان وترابێت
دەڵاڵەکەتان بەردەست نابێت

00:10:37.157 --> 00:10:39.062
بۆ دوو کاتژمێری دواتر.

00:10:39.086 --> 00:10:41.933
زۆرێکمان وا هەست ئەکەین، و
لەوانەیە وتنی لە سەیر بچێت،

00:10:41.957 --> 00:10:45.350
باسی ئەوەم کرد چۆن لێک دابڕان
پاڵنەرێکی سەرەکی ئالوودەبوونە و

00:10:45.374 --> 00:10:46.803
وتنی ئەوەی گەشە ئەکات سەیرە،

00:10:46.827 --> 00:10:50.399
چونکە وا بیر ئەکەیتەوە پێکەوەگرێدراوترین
کۆمەڵگامان هەبێت کە هەبووبێت.

00:10:50.423 --> 00:10:53.356
بەڵام هەتا یەت زیاتر بیر ئەکەمەوە
پێکەوە بەستنەکانی هەمانە

00:10:53.480 --> 00:10:56.480
یان پێمان وایە هەمانە، هەمووی جۆرە
پەیوەندییەکی مرۆیی ساختەیە.

00:10:56.504 --> 00:10:59.341
ئەگەر کێشەیەکت هەبێت لە ژیانتا،
تێبینی شتێک ئەکەیت.

00:10:59.365 --> 00:11:02.275
شوێنکەوتووەکانی تویتەرت
نایەن بەدەمتەوە.

00:11:02.299 --> 00:11:05.157
هاوڕێکانی فەیسبووکت نین
کە یەن یارمەتیت بەن.

00:11:05.181 --> 00:11:08.324
هاوڕێ خوێنی و گۆشتییەکانت ئەبن
کە پەیوەندییەکی قوڵ و

00:11:08.348 --> 00:11:10.590
درێژخایەن و ڕووبەڕووت هەبووە لەگەڵیان،
یەن بەدەمتەوە،

00:11:10.614 --> 00:11:15.149
توێژینەوەیەک هەیە لەڕێگەی بیڵ ماکبینی
نوسەری بواری ژینگەیی،

00:11:15.173 --> 00:11:17.356
کە پێموابێت زۆرمان پێئەڵێ لەسەر ئەمە.

00:11:17.380 --> 00:11:20.754
سەیری ژمارەی هاوڕێ نزیکەکانی کرد
کە تێکڕای ئەمریکییەکان باوەڕیان وایە

00:11:20.778 --> 00:11:22.705
ئەتوانن لەکاتی کێشەیا قسەیان لەگەڵکەن.

00:11:22.729 --> 00:11:25.723
ئەو ژمارەیە بەشێوەیەکی بەرچاو
کەمیکردووە لە پەنجاکانەوە.

00:11:25.747 --> 00:11:28.597
زەوی ژیانەکەش کە کەسەکە
هەیەتی لە ماڵەکەیا

00:11:28.621 --> 00:11:30.664
بەردەوام لە زیادبوونایە، و

00:11:30.688 --> 00:11:32.568
پێموابێت ئەوە وەک مێتافۆرێک وایە

00:11:32.592 --> 00:11:34.450
بۆ هەڵبژاردنەکانمان وەک کلتورێک.

00:11:34.474 --> 00:11:39.325
هاوڕێکانمان گۆڕیوەتەوە بە زەوی خانوو،
پەیوەندییەکانمان گۆڕیوەتەوە بە شتومەک، و

00:11:39.349 --> 00:11:42.946
ئەنجامەکەشی بووین بە یەکێک لە
تەنیاترین کۆمەڵگاکان. و

00:11:42.970 --> 00:11:46.137
بروس ئەلیکساندەر، ئەوەی تاقیکردنەوەی
پارکی جرجەکەی کردبوو، وتی،

00:11:46.161 --> 00:11:49.708
لە ئالوودەبوونا هەمووکات باسی
چاکبوونەوەی کەسی ئەکەین و

00:11:49.732 --> 00:11:51.635
ئاساییە باسی ئەوە بکرێت،

00:11:51.659 --> 00:11:54.190
بەڵام پێویستە زیاتر باسی
چاکبونەوەی کۆمەڵایەتی بکرێت.

00:11:54.214 --> 00:11:57.843
شتێکی هەڵە ڕووی یاوە لە ئێمەیا،
تەنیا وەک کەس نا بەڵکو وەک کۆمەڵیش، و

00:11:57.867 --> 00:12:00.276
کۆمەڵگایەکمان درووستکردووە کە،
زۆرێک لە ئێمە،

00:12:00.300 --> 00:12:02.761
ژیان زۆر زیاتر لەو
قەفەسە دابڕاوە ئەچێت و

00:12:02.785 --> 00:12:04.832
کەمتر لەو پارکی جرجە ئەچێت.

NOTE Paragraph

00:12:04.856 --> 00:12:07.888
ڕاستگۆ بم، لەبەر ئەمە نەبوو
لێکۆڵینەوەم لەسەرکرد.

00:12:07.912 --> 00:12:11.218
بۆ ئەوە نەچووم لایەنە سیاسییەکە،
لایەنە کۆمەڵایەتییەکەی بدۆزمەوە.

00:12:11.242 --> 00:12:13.581
ویستم بزانم چۆن یارمەتی ئەو کەسانە بەم
کە خۆشم ئەوێن. و

00:12:13.605 --> 00:12:16.844
کە لەم گەشتە درێژە گەڕامەوە و
فێری ئەم هەموو شتە بووم،

00:12:16.868 --> 00:12:19.576
سەیری ئالوودەبووەکانی ناو ژیانی
خۆمم کرد، و

00:12:19.600 --> 00:12:24.106
ئەگەر قسە لەڕوو بین،
قورسە ئالوودەبوێکت خۆش بوێت،

00:12:24.130 --> 00:12:26.988
چەندین کەسیش لەم شوێنەیا
ئەوە ئەزانن.

00:12:27.012 --> 00:12:29.236
زۆربەی کاتەکان تووڕە ئەبیت، و

00:12:29.260 --> 00:12:33.261
پێموابێت هۆکاری ئەوەی بۆچی
ئەم مشتومڕە هێندە گۆڕاوە

00:12:33.285 --> 00:12:36.085
ئەوەیە کە بەناو دڵی زۆرێک
لە ئێمەیا ئەڕوات، وانییە؟

00:12:36.109 --> 00:12:39.056
هەموومان لایەنێکمان هەیە کە 
لەوە ئەچێت ئالوودەبوون بێت و وا بیر ئەکاتەوە،

00:12:39.080 --> 00:12:40.831
هیوادارم کەسێک بتانوەستێنێت.

00:12:40.855 --> 00:12:44.617
دەقەکەشی پێمان ئەدرێت لەسەر ئەوەی
چۆن مامەڵە لەگەڵ ئالوودەبووەکانی ژیانمان بکەین

00:12:44.641 --> 00:12:45.813
پێموابێت جوان نیشان ئەدرێت

00:12:45.837 --> 00:12:48.790
لە بەرنامەی ژیانی ڕاستی "دەستتێوەردان،"
ئەگەر بینیبێتتان.

00:12:48.814 --> 00:12:51.488
پێموابێت هەموو شتێک لە ژیانمانا
ئەو بەرنامانا نیشانی ئەیات،

00:12:51.512 --> 00:12:52.957
بەڵام ئەوە بۆ وتارێکی تری تێد.

00:12:52.981 --> 00:12:55.169
ئەگەر ئەو بەرنامەیەتان دیبێت،

00:12:55.193 --> 00:12:56.649
دەربڕینێکی سادەیە.

00:12:56.673 --> 00:12:59.769
ئالوودەبوێک بێنە، هەموو کەسەکانی
ناو ژیانی، کۆیانکەرەوە،

00:12:59.793 --> 00:13:03.425
باسی ئەوەیان بۆ بکە چی ئەکەن، و
ئینجا پێی ئەڵێن، ئەگەر باش نەبیت،

00:13:03.449 --> 00:13:04.787
پەیوەندیت لەگەل ئەپچڕێنین.

00:13:04.811 --> 00:13:07.526
کەواتە پەیوەندییەکەیان ئەخەنە
بەردەستی ئالوودەبووەکە، و

00:13:07.550 --> 00:13:09.646
هەڕەشەی پچڕاندنی ئەکەن،
کتوپڕ ئەیخەنە بەردەستی

00:13:09.670 --> 00:13:12.048
بەو شێوەیە بجوڵێتەوە کە ئەیانەوێت.

00:13:12.072 --> 00:13:15.799
خەریکە بیر ئەکەمەوە، خەریکە ئەبینم
بۆچی ئەو شێوازە کارناکات،

00:13:15.823 --> 00:13:20.373
خەریکە بیر ئەکەمەوە ئەوە زیاتر
هێنانی جەنگی ماددەی ئالوودەکەر بێت

00:13:20.397 --> 00:13:22.254
بۆ ناو ژیانی کەسیمان.

NOTE Paragraph

00:13:22.278 --> 00:13:25.946
بۆیە بیرم کردەوە من چۆن
بتوانم وەک پرتوگال بکەم؟

00:13:25.970 --> 00:13:29.475
ئەوەی هەوڵم یاوە بیکەم،
ناتوانم پێتان بڵێم بەردەوام بیکەن،

00:13:29.499 --> 00:13:31.448
ناشتوانم بڵێم ئاسانە،

00:13:31.472 --> 00:13:33.956
بە کەسە ئالوودەبووەکانم ئەڵێم

00:13:33.980 --> 00:13:36.206
ئەمەوێ پەیوەندییەکەم قوڵکەمەوە لەگەڵیان،

00:13:36.230 --> 00:13:39.900
پێیان بڵێم، خۆشم ئەوێن ئەگەر
بەکاری بێنن یان نا.

00:13:39.924 --> 00:13:42.756
خۆشم ئەوێیت، لە هەر دۆخێکدا بیت، و

00:13:42.780 --> 00:13:45.171
ئەگەر پێویستت پێمبوو،
یەم و دائەنیشم لەگەڵت

00:13:45.195 --> 00:13:47.795
چونکە خۆشم ئەوێیت و نامەوێت
بەتەنیا بیت

00:13:47.819 --> 00:13:49.815
یان هەست بە تەنیایی بکەیت.

NOTE Paragraph

00:13:49.839 --> 00:13:51.881
پێموابێت کرۆکی ئەو پەیامەش --

00:13:51.905 --> 00:13:54.574
تۆ تەنیا نیت، خۆشمان ئەوێیت --

00:13:54.598 --> 00:13:57.663
پێویستە لە هەموو ئاستەکانی
بەدەمەوەچوونمان بێت بۆ ئالوودەبووەکان،

00:13:57.687 --> 00:14:00.310
لەڕووی کۆمەڵایەتی، سیاسی، و کەسییەوە.

00:14:00.334 --> 00:14:04.582
ئەوە ١٠٠ ساڵ ئەبێت، گۆرانی
جەنگ ئەڵێینەوە لەسەر ئالوودەبووەکان.

00:14:04.606 --> 00:14:08.506
پێموابێت ئەبوو لە سەرەتاوە گۆرانی
خۆشەویستییان بۆ بڵێینەوە،

00:14:08.530 --> 00:14:12.778
چونکە پێچەوانەی ئالوودەبوون
وازهێنان نییە.

00:14:12.802 --> 00:14:16.633
پێچەوانەکەی پەیوەندییە کەسییەکانە.

NOTE Paragraph

00:14:16.657 --> 00:14:18.606
زۆر سوپاس

NOTE Paragraph

00:14:18.630 --> 00:14:25.630
(چەپڵەلێدان)