[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Niaj aĵoj Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,havas plejsupran econ – Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ili vivas pli longe, ol ni. Dialogue: 0,0:00:07.00,0:00:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Ni mortas, ili postvivas; Dialogue: 0,0:00:09.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,nur unu vivon ni havas, ili – multajn, Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:15.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj en ĉiu vivo, ili povas preni \Nmalsamajn signifojn. Dialogue: 0,0:00:15.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Do, dum ni restas kun ununura biografio, Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ili ĝuas multajn. Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĉi-matene, mi volas paroli Dialogue: 0,0:00:22.00,0:00:25.00,Default,,0000,0000,0000,,pri la vivo, la biografio – fakte, biografioj – Dialogue: 0,0:00:25.00,0:00:28.00,Default,,0000,0000,0000,,de specifa aĵo, Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,aĵo rimarkinda. Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Mi konsentas: Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ĝi neniel aspektas impona. Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Pli-malpli rugbepilko-dimensia, Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ĝi estas el argilo, Dialogue: 0,0:00:39.00,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,cilindroforma, Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:44.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj oni kovris ĝin Dialogue: 0,0:00:44.00,0:00:46.00,Default,,0000,0000,0000,,per eteta skribaĵo Dialogue: 0,0:00:46.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,antaŭ ol sunumi ĝin. Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Videble, Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,ĝi estas iom difektita. Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu, sensurprize: Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,ĝi estas 2500-jara, Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj oni elterigis ĝin Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,en 1879. Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Hodiaŭ, tamen, Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,ĝi estas, miaopinie, Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:08.00,Default,,0000,0000,0000,,grava rolulo Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:10.00,Default,,0000,0000,0000,,en la Mezorienta politika areno. Dialogue: 0,0:01:10.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi entenas Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,fascinajn rakontojn, Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:18.00,Default,,0000,0000,0000,,kiuj estas tute ne finitaj ankoraŭ. Dialogue: 0,0:01:18.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĉio komencas Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:24.00,Default,,0000,0000,0000,,kun la Irano-Irako milito Dialogue: 0,0:01:24.00,0:01:26.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj la eventaro, Dialogue: 0,0:01:26.00,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,kiu kulminis Dialogue: 0,0:01:28.00,0:01:30.00,Default,,0000,0000,0000,,je la invado de Irako Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:32.00,Default,,0000,0000,0000,,fare de fremda armeo, Dialogue: 0,0:01:32.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,la forigo de despoto Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:37.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj tuja ŝanĝo de reĝimo. Dialogue: 0,0:01:37.00,0:01:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaj elektu ni Dialogue: 0,0:01:39.00,0:01:41.00,Default,,0000,0000,0000,,el tiu eventaro epizodon, Dialogue: 0,0:01:41.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,kiun la plejparto el vi sendube konas: Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,la festeno de Belŝacaro Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,– jes, mi elvokas la Irano-Irako militon Dialogue: 0,0:01:48.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,de 539 anE. Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,La simileco Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:55.00,Default,,0000,0000,0000,,inter la okazintaĵoj Dialogue: 0,0:01:55.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,de 539 anE kaj 2003 Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:00.00,Default,,0000,0000,0000,,estas surprizega. Dialogue: 0,0:02:00.00,0:02:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Jen la pentraĵo fare de Rembranto, Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,hodiaŭ en la Nacia Galerio en Londono, Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,bildiganta la tekston de la profeto Danielo, Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,en la hebreaj sanktaj skribaĵoj. Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Vi ĉiuj pli-malpli konas la rakonton. Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Belŝacaro estas la filo de Nebukadnecaro, Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,konkerinto de Israelo, kiu prirabis Jerusalemon, Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:19.00,Default,,0000,0000,0000,,ekkaptis la popolon Dialogue: 0,0:02:19.00,0:02:21.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj perforte forkondukis ĝin al Babilono. Dialogue: 0,0:02:21.00,0:02:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaj ne nur la popolon, sed ankaŭ la templan vazaron. Dialogue: 0,0:02:24.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Li disrabis, profanis la templon, Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:30.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj portis la grandajn orajn vazojn Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:33.00,Default,,0000,0000,0000,,de la jerusalema templo al Babilono. Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Belŝacaro, lia filo, Dialogue: 0,0:02:35.00,0:02:37.00,Default,,0000,0000,0000,,decidas okazigi festenon. Dialogue: 0,0:02:37.00,0:02:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Por igi la aferon eĉ pli amuza, Dialogue: 0,0:02:39.00,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,li aldonas iom da sakrilegio Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:45.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj venigas la templan vazaron. Dialogue: 0,0:02:45.00,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Jam li militas kontraŭ Irano, Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,kontraŭ la reĝo de Persujo. Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Tiunokte, laŭ Danielo, Dialogue: 0,0:02:53.00,0:02:55.00,Default,,0000,0000,0000,,ĉe la kulmino de la festo, Dialogue: 0,0:02:55.00,0:02:58.00,Default,,0000,0000,0000,,ekaperas mano, kiu skribas sur la muro: Dialogue: 0,0:02:58.00,0:03:01.00,Default,,0000,0000,0000,,«Vi estas pesita sur pesilo kaj trovita tro malpeza. Dialogue: 0,0:03:01.00,0:03:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Via regno estas dividita Dialogue: 0,0:03:03.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj donita al la Medoj kaj Persoj». Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Precize tiun nokton, Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Ciro, reĝo de Persujo, eniras Babilonon Dialogue: 0,0:03:11.00,0:03:16.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj la reĝimo de Belŝacaro disfalas. Dialogue: 0,0:03:16.00,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Kompreneble, estas granda momento Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:20.00,Default,,0000,0000,0000,,en la historio Dialogue: 0,0:03:20.00,0:03:22.00,Default,,0000,0000,0000,,de la juda popolo, Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:24.00,Default,,0000,0000,0000,,bildveka rakonto, kiun ni ĉiuj konas. Dialogue: 0,0:03:24.00,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,«La skribaĵo sur la muro» Dialogue: 0,0:03:26.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,estas ofta esprimo en la angla. Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Sed la sekvaĵo Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:33.00,Default,,0000,0000,0000,,estas rimarkinda, Dialogue: 0,0:03:33.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj ĝi rilatas Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:37.00,Default,,0000,0000,0000,,al nia cilindro. Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Ciro, reĝo de Persujo, Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,eniris Babilonon senbatale. Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,La granda babilona imperio, Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:45.00,Default,,0000,0000,0000,,kiu etendiĝis de centra suda Irako Dialogue: 0,0:03:45.00,0:03:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ĝis la Mediteraneo, Dialogue: 0,0:03:47.00,0:03:49.00,Default,,0000,0000,0000,,nun apartenas al li. Dialogue: 0,0:03:49.00,0:03:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaj Ciro publikigas deklaron. Dialogue: 0,0:03:53.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Jen tio, kio estas tiu cilindro, Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:59.00,Default,,0000,0000,0000,,la deklaro fare de la Dio-gvidita estro, Dialogue: 0,0:03:59.00,0:04:03.00,Default,,0000,0000,0000,,kiu renversis irakan desposton Dialogue: 0,0:04:03.00,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,por liberigi la popolon. Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Per pompa babilonan Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,– ĝi estas skribita en la babilona – Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:12.00,Default,,0000,0000,0000,,li diras: «Mi estas Ciro, reĝo de la universo, Dialogue: 0,0:04:12.00,0:04:14.00,Default,,0000,0000,0000,,la granda reĝo, la potenca reĝo, Dialogue: 0,0:04:14.00,0:04:18.00,Default,,0000,0000,0000,,estro de Babilono, reĝo de la kvar anguloj de la mondo». Dialogue: 0,0:04:18.00,0:04:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Troigi oni ne timas, kiel vi konstatas. Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Eble estas la unua Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,gazetara komunikaĵo Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,fare de venkinta armeo Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:29.00,Default,,0000,0000,0000,,kiun oni malkovris. Dialogue: 0,0:04:29.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Faris ĝin, kiel ni vidos, Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,tre lertaj konsilistoj pri publikaj rilatoj. Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:37.00,Default,,0000,0000,0000,,La troigo, tiam, ne vere suprizas. Dialogue: 0,0:04:37.00,0:04:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaj kion intencas fari la potenca reĝo, Dialogue: 0,0:04:39.00,0:04:42.00,Default,,0000,0000,0000,,estro de la kvar anguloj de la mondo? Dialogue: 0,0:04:42.00,0:04:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Konkerinte Babilonon, li intencas Dialogue: 0,0:04:45.00,0:04:48.00,Default,,0000,0000,0000,,tuj liberigi la popolojn Dialogue: 0,0:04:48.00,0:04:50.00,Default,,0000,0000,0000,,kaptitajn kaj sklavigitajn Dialogue: 0,0:04:50.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,de Babilono Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,– de Nebukadnecaro kaj Belŝacaro. Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Li lasos ilin reiri iliajn hejmlandojn. Dialogue: 0,0:04:56.00,0:04:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Eĉ pli grave, Dialogue: 0,0:04:58.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,li lasos ilin repreni Dialogue: 0,0:05:00.00,0:05:02.00,Default,,0000,0000,0000,,la diojn, statuojn Dialogue: 0,0:05:02.00,0:05:04.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj templajn vazarojn Dialogue: 0,0:05:04.00,0:05:06.00,Default,,0000,0000,0000,,konfiskitajn. Dialogue: 0,0:05:06.00,0:05:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĉiu popolo subpremita kaj ekzilita Dialogue: 0,0:05:09.00,0:05:11.00,Default,,0000,0000,0000,,povas retrovi sian hejmlandon Dialogue: 0,0:05:11.00,0:05:14.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj kunporti siajn diojn. Dialogue: 0,0:05:14.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĉiu povos restarigi siajn altarojn Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj adori siajn diojn Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,propramaniere, propralande. Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Tio estas la dekreto, Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:27.00,Default,,0000,0000,0000,,la provo, Dialogue: 0,0:05:27.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ke la Judoj, Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:31.00,Default,,0000,0000,0000,,post ekzilo al Babilono Dialogue: 0,0:05:31.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj jaroj pasigitaj borde de la babilonaj riveroj, Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:37.00,Default,,0000,0000,0000,,priplorantaj la treamatan Jerusalemon, Dialogue: 0,0:05:37.00,0:05:40.00,Default,,0000,0000,0000,,ricevis la permeson reiri al la hejmlando. Dialogue: 0,0:05:40.00,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Ili estas permesitaj reiri al Jerusalemo Dialogue: 0,0:05:42.00,0:05:44.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj restrarigi la templon. Dialogue: 0,0:05:44.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Tio estas grava dokumento Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:48.00,Default,,0000,0000,0000,,por la historio de la Judoj. Dialogue: 0,0:05:48.00,0:05:52.00,Default,,0000,0000,0000,,La Kroniklo kaj la Libro de Ezra, en la hebreaj skribaĵoj, Dialogue: 0,0:05:52.00,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,rakontas ĉion triumftone. Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Jen la juda versio Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:58.00,Default,,0000,0000,0000,,de la sama rakonto: Dialogue: 0,0:05:58.00,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,«Tiele diras Ciro, reĝo de Persujo: Dialogue: 0,0:06:00.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĉiujn regnojn de la tero donis al mi la Eternulo, \NDio de la ĉielo, Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:05.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj Li komisiis al mi Dialogue: 0,0:06:05.00,0:06:07.00,Default,,0000,0000,0000,,konstrui al Li domon en Jerusalemo, Dialogue: 0,0:06:07.00,0:06:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiu inter vi estas el Lia tuta popolo, Dialogue: 0,0:06:09.00,0:06:11.00,Default,,0000,0000,0000,,kun tiu estu lia Dio; Dialogue: 0,0:06:11.00,0:06:14.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj li iru en Jerusalemon». Dialogue: 0,0:06:14.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,«Li iru» – aaleh. Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,La centra elemento, denove, Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:21.00,Default,,0000,0000,0000,,de la temo de reveno, Dialogue: 0,0:06:21.00,0:06:23.00,Default,,0000,0000,0000,,grava parto Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,de la vivo de judaismo. Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiel vi scias, la reveno de la ekzilo, Dialogue: 0,0:06:27.00,0:06:29.00,Default,,0000,0000,0000,,la dua templo, Dialogue: 0,0:06:29.00,0:06:31.00,Default,,0000,0000,0000,,refasonis judaismon, Dialogue: 0,0:06:31.00,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj tiun ŝanĝon, Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,tiun grandan historian momenton, Dialogue: 0,0:06:35.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ebligis Ciro, reĝo de Persujo, Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:42.00,Default,,0000,0000,0000,,kiel diras la hebreaj pergamenoj Dialogue: 0,0:06:42.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj la babilona argilo. Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Du grandaj tekstoj, Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:49.00,Default,,0000,0000,0000,,sed kion diri pri la politika situacio? Dialogue: 0,0:06:49.00,0:06:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Tiupunkte okazis Dialogue: 0,0:06:51.00,0:06:54.00,Default,,0000,0000,0000,,fundamenta ŝanĝo en la historio de Mezoriento. Dialogue: 0,0:06:54.00,0:06:57.00,Default,,0000,0000,0000,,La irana imperio, tiuj de la Medoj kaj de la Persoj, Dialogue: 0,0:06:57.00,0:06:59.00,Default,,0000,0000,0000,,unuigitaj sub Ciro, Dialogue: 0,0:06:59.00,0:07:03.00,Default,,0000,0000,0000,,fariĝis la unua granda imperio tutmonda. Dialogue: 0,0:07:03.00,0:07:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Ciro alvenas en la 530-aj anE. Dialogue: 0,0:07:06.00,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiam lia filo, Dario, sekvas lin, Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:13.00,Default,,0000,0000,0000,,la tutan Orientan Mediteraneon Dialogue: 0,0:07:13.00,0:07:15.00,Default,,0000,0000,0000,,regas la Persoj. Dialogue: 0,0:07:15.00,0:07:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Tiu imperio estas fakte Dialogue: 0,0:07:17.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,la Mezoriento tiel, kiel ni konas ĝin, Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj ĝi formas la Mezoriento tiel, \Nkiel ĝi estas hodiaŭ. Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi estis la plej granda imperio konita ĝis tiam. Dialogue: 0,0:07:24.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Eĉ pli grave: Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:28.00,Default,,0000,0000,0000,,ĝi estis la unua Dialogue: 0,0:07:28.00,0:07:30.00,Default,,0000,0000,0000,,grandskala plurkultura, Dialogue: 0,0:07:30.00,0:07:32.00,Default,,0000,0000,0000,,plurfida ŝtato. Dialogue: 0,0:07:32.00,0:07:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Endis regi ĝin ja novmaniere, Dialogue: 0,0:07:34.00,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,en diversaj lingvoj. La fakto, Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ke oni tion skribis en la babilona estas signifoplena. Dialogue: 0,0:07:39.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Endis agnoski la diversajn popolojn, Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,kutimojn, religiojn kaj fidojn. Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĉion tion ĉi Ciro respektas. Dialogue: 0,0:07:47.00,0:07:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Li kreas modelon Dialogue: 0,0:07:49.00,0:07:51.00,Default,,0000,0000,0000,,pri regado de granda societo Dialogue: 0,0:07:51.00,0:07:56.00,Default,,0000,0000,0000,,plurnacia, plurfida kaj plurkultura. Dialogue: 0,0:07:56.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaj rezultas imperio, Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:01.00,Default,,0000,0000,0000,,kiu inkludas la regionojn sur la ekrano, Dialogue: 0,0:08:01.00,0:08:04.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj kiu spertis 200 jarojn da stabileco Dialogue: 0,0:08:04.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,antaŭ ol, Aleksandro detruis ĝin. Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi postlasis revon pri unuiĝinta Mezoriento, Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,kie diversfidaj popoloj Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,povas vivi kune. Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,La helenaj invadoj ĉesigis tion. Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Kompreneble, Aleksandro ne povis estigi registraron Dialogue: 0,0:08:18.00,0:08:20.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj lia imperio dispeciĝis. Dialogue: 0,0:08:20.00,0:08:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Tamen, tio, kion prezentis Dialogue: 0,0:08:22.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Ciro supervivis. Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:27.00,Default,,0000,0000,0000,,La helena historiisto Ksenofono Dialogue: 0,0:08:27.00,0:08:29.00,Default,,0000,0000,0000,,verkis «Ciropedia»-n, Dialogue: 0,0:08:29.00,0:08:31.00,Default,,0000,0000,0000,,en kiu li deklaras Ciron saĝa estro. Dialogue: 0,0:08:31.00,0:08:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Por la eŭropa kulturo venonttempa, Dialogue: 0,0:08:34.00,0:08:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Ciro restas modelo. Dialogue: 0,0:08:37.00,0:08:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Jen 16-jarcenta bildo Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:41.00,Default,,0000,0000,0000,,montranta kiel admiro pri li Dialogue: 0,0:08:41.00,0:08:44.00,Default,,0000,0000,0000,,estis disvastita. Dialogue: 0,0:08:44.00,0:08:46.00,Default,,0000,0000,0000,,La libro de Ksenofono pri Ciro Dialogue: 0,0:08:46.00,0:08:49.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj la regado de bunta societo Dialogue: 0,0:08:49.00,0:08:51.00,Default,,0000,0000,0000,,estis unu el la gravaj verkoj, Dialogue: 0,0:08:51.00,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,kiuj inspiris la Patroj Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:55.00,Default,,0000,0000,0000,,de la usona revolucio. Dialogue: 0,0:08:55.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Jefferson admiris la reĝon; Dialogue: 0,0:08:57.00,0:08:59.00,Default,,0000,0000,0000,,ties idealoj Dialogue: 0,0:08:59.00,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,klare respondis al tiuj de la 18-a jarcento Dialogue: 0,0:09:01.00,0:09:03.00,Default,,0000,0000,0000,,pri religia toleremo Dialogue: 0,0:09:03.00,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,en nova ŝtato. Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Dume, en Babilono, Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,la situacio ne tre bonas. Dialogue: 0,0:09:12.00,0:09:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Post Aleksandro kaj la aliaj imperioj, Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Babilono dekadencas, ruiniĝas Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:22.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj ĉia ajn spuro de la granda imperio malaperas Dialogue: 0,0:09:22.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,– ĝis 1879, Dialogue: 0,0:09:24.00,0:09:27.00,Default,,0000,0000,0000,,kiam fosesplorada kampanjo Dialogue: 0,0:09:27.00,0:09:30.00,Default,,0000,0000,0000,,de la Brituja Muzeo malkovras la cilindron. Dialogue: 0,0:09:30.00,0:09:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Nun, nova historio malfermiĝas por ĝi. Dialogue: 0,0:09:33.00,0:09:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi fariĝas argumento Dialogue: 0,0:09:35.00,0:09:37.00,Default,,0000,0000,0000,,en grava mez-19-a jarcenta debato: Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĉu estas fidindaj la Sanktaj Skribaĵoj? Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:42.00,Default,,0000,0000,0000,,La revenon de la Judoj Dialogue: 0,0:09:42.00,0:09:44.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj la dekreton de Ciro oni konis Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,nur per la hebreaj skribaĵoj. Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Ne ekzistis alia pruvo. Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu, ekaperas la cilindro, Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,kiu estigas grandan entuziasmon Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:54.00,Default,,0000,0000,0000,,ĉe tiuj, kiuj kredis la skribaĵojn, Dialogue: 0,0:09:54.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,sed kies fido estis ŝanceligita Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:58.00,Default,,0000,0000,0000,,de evoluado kaj geologio. Dialogue: 0,0:09:58.00,0:10:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Jen estis pruvaĵo Dialogue: 0,0:10:00.00,0:10:02.00,Default,,0000,0000,0000,,pri la historia vereco de la Biblio. Dialogue: 0,0:10:02.00,0:10:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Granda 19-a jarcenta momento. Dialogue: 0,0:10:05.00,0:10:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Tamen, ne tiom klara estas ĉio. Dialogue: 0,0:10:10.00,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,La faktoj ja veras Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:15.00,Default,,0000,0000,0000,,– estu laŭdata arkeologio – Dialogue: 0,0:10:15.00,0:10:18.00,Default,,0000,0000,0000,,sed sia interpretado iom pli malsimplas, Dialogue: 0,0:10:18.00,0:10:21.00,Default,,0000,0000,0000,,ĉar la cilindro kaj la hebrea Biblio Dialogue: 0,0:10:21.00,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,malakordas per grava detalo. Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:25.00,Default,,0000,0000,0000,,La babilona cilindro Dialogue: 0,0:10:25.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,estis verkita de pastroj Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:29.00,Default,,0000,0000,0000,,de la granda dio babilona, Marduk. Dialogue: 0,0:10:29.00,0:10:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Sensurprize, ili rakontas Dialogue: 0,0:10:31.00,0:10:33.00,Default,,0000,0000,0000,,kiel ĉio elvenas el dekreto de Marduk. Dialogue: 0,0:10:33.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,«Marduk, ni scias, vokis Ciron per lia nomo.» Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Marduk prenas Ciron je la mano, Dialogue: 0,0:10:39.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,ordonas lin gvidi sian popolon Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj donas al li la regadon de Babilono. Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Marduk diras al Ciro, Dialogue: 0,0:10:46.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,ke li agu noble Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:50.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj liberigu la kaptitajn. Dialogue: 0,0:10:50.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Tial ni ĉiuj devas esti dankemaj Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:54.00,Default,,0000,0000,0000,,al Marduk kaj adori lin. Dialogue: 0,0:10:54.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,La hebreaj verkistoj Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:58.00,Default,,0000,0000,0000,,de la Malnova Testamento, Dialogue: 0,0:10:58.00,0:11:01.00,Default,,0000,0000,0000,,denove sensurprize, Dialogue: 0,0:11:01.00,0:11:03.00,Default,,0000,0000,0000,,vidas la aferon malsame. Dialogue: 0,0:11:03.00,0:11:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Laŭ ili, tute neeblas, Dialogue: 0,0:11:05.00,0:11:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ke Marduk estu la fonto de eventoj tiaj. Dialogue: 0,0:11:07.00,0:11:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Nur povas esti Jehovo. Dialogue: 0,0:11:09.00,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaj do, en Isaako Dialogue: 0,0:11:11.00,0:11:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ni povas legi mirindajn tekstojn Dialogue: 0,0:11:13.00,0:11:15.00,Default,,0000,0000,0000,,pri la agoj ne de Marduk Dialogue: 0,0:11:15.00,0:11:16.00,Default,,0000,0000,0000,,sed de la Dio de Israelo, Dialogue: 0,0:11:16.00,0:11:19.00,Default,,0000,0000,0000,,la Dio de Israelo, Dialogue: 0,0:11:19.00,0:11:21.00,Default,,0000,0000,0000,,kiu ankaŭ vokas Ciron Dialogue: 0,0:11:21.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,per lia nomo, Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:26.00,Default,,0000,0000,0000,,prenas lin je la mano, Dialogue: 0,0:11:26.00,0:11:28.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj igas lin gvidi sian popolon. Dialogue: 0,0:11:28.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Estas rimarkinda ekzemplo Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,de alproprigo, Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:36.00,Default,,0000,0000,0000,,fare de du malsamaj sacerdotaroj, Dialogue: 0,0:11:36.00,0:11:38.00,Default,,0000,0000,0000,,de sama evento. Dialogue: 0,0:11:38.00,0:11:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Ni scias, ke Dio Dialogue: 0,0:11:40.00,0:11:42.00,Default,,0000,0000,0000,,estas kutime favora al grandaj batalionoj. Dialogue: 0,0:11:42.00,0:11:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Sed la demando estas: pri kia Dio temas? Dialogue: 0,0:11:45.00,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Estiĝas granda debato Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,en la 19-a jarcento, Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:51.00,Default,,0000,0000,0000,,kiam oni ekkonscias, ke la hebreaj skribaĵoj Dialogue: 0,0:11:51.00,0:11:54.00,Default,,0000,0000,0000,,apartenas al multe pli ampleksa religia mondo. Dialogue: 0,0:11:54.00,0:11:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Klarege, Dialogue: 0,0:11:56.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,la cilindro estas pli antikva, ol la teksto de Isaako. Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Tamen, Jehovo uzas vortojn Dialogue: 0,0:12:01.00,0:12:03.00,Default,,0000,0000,0000,,tre similajn Dialogue: 0,0:12:03.00,0:12:05.00,Default,,0000,0000,0000,,al tiuj de Marduk. Dialogue: 0,0:12:05.00,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaj iel, oni sentas, ke Isaako konscias pri tio, Dialogue: 0,0:12:08.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,ĉar li diras Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:13.00,Default,,0000,0000,0000,,(nu, Dio mem diras, kompreneble): Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,«Mi vokis vin laŭ via nomo, Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:17.00,Default,,0000,0000,0000,,kvankam vi Min ne konis.» Dialogue: 0,0:12:17.00,0:12:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Oni kvazaŭ agnoskas, Dialogue: 0,0:12:19.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,ke Ciro sekvas la ordonojn de Jehovo Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:24.00,Default,,0000,0000,0000,,sen koni lin. Sed Ciro estus Dialogue: 0,0:12:24.00,0:12:27.00,Default,,0000,0000,0000,,egale konsternita ekscii, ke li sekvas Dialogue: 0,0:12:27.00,0:12:29.00,Default,,0000,0000,0000,,la ordonojn de Marduk, Dialogue: 0,0:12:29.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,ĉar Ciro estas bona Irano, Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:33.00,Default,,0000,0000,0000,,kies diaro estas tute aparta, Dialogue: 0,0:12:33.00,0:12:35.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj neniun el tiuj dioj la tekstoj mencias. Dialogue: 0,0:12:35.00,0:12:37.00,Default,,0000,0000,0000,,(Ridoj) Dialogue: 0,0:12:37.00,0:12:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Okazas tio en 1879. Dialogue: 0,0:12:39.00,0:12:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Antaŭenigu ni Dialogue: 0,0:12:41.00,0:12:44.00,Default,,0000,0000,0000,,ĝis 1917, Dialogue: 0,0:12:44.00,0:12:46.00,Default,,0000,0000,0000,,kiam la cilindro eniras malsaman mondon, Dialogue: 0,0:12:46.00,0:12:48.00,Default,,0000,0000,0000,,tiun de la politiko Dialogue: 0,0:12:48.00,0:12:50.00,Default,,0000,0000,0000,,de moderna mondo, Dialogue: 0,0:12:50.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,kun la Balfour-a Deklaracio, Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:56.00,Default,,0000,0000,0000,,la jaro kiam la nova imperia potenco \Nen Mezoriento, Britujo, Dialogue: 0,0:12:56.00,0:12:58.00,Default,,0000,0000,0000,,decidas estigi Dialogue: 0,0:12:58.00,0:13:00.00,Default,,0000,0000,0000,,judan hejman nacion, Dialogue: 0,0:13:00.00,0:13:02.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj ebligi Judojn Dialogue: 0,0:13:02.00,0:13:04.00,Default,,0000,0000,0000,,reveni hejmlanden. Dialogue: 0,0:13:04.00,0:13:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Laŭdega estas Dialogue: 0,0:13:06.00,0:13:09.00,Default,,0000,0000,0000,,la reago de la orienteŭropaj Judoj. Dialogue: 0,0:13:09.00,0:13:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Tra Orienta Eŭropo, Dialogue: 0,0:13:11.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Judoj elmontras bildojn de Ciro Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:15.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj de Georgo la Kvina Dialogue: 0,0:13:15.00,0:13:17.00,Default,,0000,0000,0000,,flankalflanke Dialogue: 0,0:13:17.00,0:13:19.00,Default,,0000,0000,0000,,– la du grandaj ŝtatestroj, Dialogue: 0,0:13:19.00,0:13:22.00,Default,,0000,0000,0000,,kiuj ebligis la revenon al Israelo. Dialogue: 0,0:13:22.00,0:13:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Tiam revenas la cilindro je la publika vido, Dialogue: 0,0:13:25.00,0:13:27.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj ĝian tekston oni faras demonstracio Dialogue: 0,0:13:27.00,0:13:30.00,Default,,0000,0000,0000,,de la fakto, ke ĉio kio estas okazonta Dialogue: 0,0:13:30.00,0:13:33.00,Default,,0000,0000,0000,,post la fino de la mondmilito en 1918 Dialogue: 0,0:13:33.00,0:13:36.00,Default,,0000,0000,0000,,sinsekvas el dia intenco. Dialogue: 0,0:13:36.00,0:13:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Vi ĉiuj scias, kio okazis finfine: Dialogue: 0,0:13:38.00,0:13:41.00,Default,,0000,0000,0000,,la kreado de la Ŝtato de Israel kaj, Dialogue: 0,0:13:41.00,0:13:44.00,Default,,0000,0000,0000,,post 50 jaroj, fine de la 60-aj, Dialogue: 0,0:13:44.00,0:13:47.00,Default,,0000,0000,0000,,la konkludo de la rolo de Britujo kiel imperia potenco. Dialogue: 0,0:13:47.00,0:13:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Tiam, vivon plian komencas la cilindro. Dialogue: 0,0:13:50.00,0:13:52.00,Default,,0000,0000,0000,,La regionon, decidas Usono kaj la U.R., Dialogue: 0,0:13:52.00,0:13:55.00,Default,,0000,0000,0000,,oni devas ŝirmi kontraŭ komunismo, Dialogue: 0,0:13:55.00,0:13:58.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj la potenco kreota tiucele Dialogue: 0,0:13:58.00,0:14:00.00,Default,,0000,0000,0000,,estos Irano, kaj la Ŝaho. Dialogue: 0,0:14:00.00,0:14:03.00,Default,,0000,0000,0000,,La Ŝaho sekve elpensas iranan historion, Dialogue: 0,0:14:03.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,aŭ revenon al ĝi, Dialogue: 0,0:14:05.00,0:14:08.00,Default,,0000,0000,0000,,kiu lokigas lin ĉe la centro de granda tradicio, Dialogue: 0,0:14:08.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj li stampigas monerojn Dialogue: 0,0:14:10.00,0:14:12.00,Default,,0000,0000,0000,,montrantajn sin mem Dialogue: 0,0:14:12.00,0:14:14.00,Default,,0000,0000,0000,,kun la Cira cilindro. Dialogue: 0,0:14:14.00,0:14:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiam li starigas siajn grandiozajn \Nsolenaĵojn en Persepoliso, Dialogue: 0,0:14:17.00,0:14:19.00,Default,,0000,0000,0000,,li venigas la cilindron, Dialogue: 0,0:14:19.00,0:14:22.00,Default,,0000,0000,0000,,pruntedonitan de la Brituja Muzeo. Dialogue: 0,0:14:22.00,0:14:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi iras al Teherano kaj estas parto \Nde la pompaj ceremonioj Dialogue: 0,0:14:24.00,0:14:27.00,Default,,0000,0000,0000,,pri la Pahlavia dinastio. Dialogue: 0,0:14:27.00,0:14:30.00,Default,,0000,0000,0000,,La cira cilindro kiel garantianto de la Ŝaho. Dialogue: 0,0:14:30.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Dek jarojn pli poste, nova historiero ekas: Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,la irana revolucio de 1979. Dialogue: 0,0:14:35.00,0:14:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Islamisma revolucio – for Ciro, Dialogue: 0,0:14:37.00,0:14:39.00,Default,,0000,0000,0000,,tiu historio ne plu interesas nin; Dialogue: 0,0:14:39.00,0:14:42.00,Default,,0000,0000,0000,,ni interesiĝas pri islamisma Irano – Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:44.00,Default,,0000,0000,0000,,ĝis Irako, la nova superpotenco, Dialogue: 0,0:14:44.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,kiu, laŭ ĉiuj, devas regi la regionon, Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,atakas. Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Nova Irako-Irano milito, do. Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Tiam iĝas gravege por la Iranoj Dialogue: 0,0:14:53.00,0:14:56.00,Default,,0000,0000,0000,,rememori ilian gloran pasintecon, Dialogue: 0,0:14:56.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,kiam ili luktis kontraŭ Irako Dialogue: 0,0:14:58.00,0:15:01.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj venkis. Dialogue: 0,0:15:01.00,0:15:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ili bezonas simbolon, Dialogue: 0,0:15:03.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,kiu kunigos ĉiujn Iranojn Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:08.00,Default,,0000,0000,0000,,islamanojn, kristanojn, Dialogue: 0,0:15:08.00,0:15:11.00,Default,,0000,0000,0000,,mazdaanojn, judojn – Dialogue: 0,0:15:11.00,0:15:13.00,Default,,0000,0000,0000,,religiemaj aŭ ne. Dialogue: 0,0:15:13.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,La plej taŭga emblemo estas Ciro. Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Do kadre de la kunagado kaj kunlaboro Dialogue: 0,0:15:19.00,0:15:21.00,Default,,0000,0000,0000,,de la Brituja Muzeo kaj la Nacia Muzeo en Teherano Dialogue: 0,0:15:21.00,0:15:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Irano demandas pruntedone Dialogue: 0,0:15:23.00,0:15:25.00,Default,,0000,0000,0000,,nur unu aĵon. Dialogue: 0,0:15:25.00,0:15:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Estas la ununura aĵo, kiun ĝi volas. Dialogue: 0,0:15:27.00,0:15:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi volas pruntepreni la ciran cilindron. Dialogue: 0,0:15:29.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Pasintjare, Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:35.00,Default,,0000,0000,0000,,la cira cilindro iris Teheranon Dialogue: 0,0:15:35.00,0:15:38.00,Default,,0000,0000,0000,,duan fojon. Dialogue: 0,0:15:38.00,0:15:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Oni vidas ĝin prezentitan, metitan en ĝia montrujo Dialogue: 0,0:15:41.00,0:15:44.00,Default,,0000,0000,0000,,de la direktoro de la Nacia Muzeo de Teherano, Dialogue: 0,0:15:44.00,0:15:47.00,Default,,0000,0000,0000,,unu el la multnombraj virinoj en altnivelaj \Noficoj en Irano, Dialogue: 0,0:15:47.00,0:15:49.00,Default,,0000,0000,0000,,S-rino Ardakani. Dialogue: 0,0:15:49.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Estis pompa evento. Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Jen la alia flanko de la sama foto. Dialogue: 0,0:15:54.00,0:15:57.00,Default,,0000,0000,0000,,En Teherano, Dialogue: 0,0:15:57.00,0:15:59.00,Default,,0000,0000,0000,,inter unu kaj du milionoj da homoj Dialogue: 0,0:15:59.00,0:16:01.00,Default,,0000,0000,0000,,vidas ĝin en nur kelkaj monatoj, Dialogue: 0,0:16:01.00,0:16:03.00,Default,,0000,0000,0000,,preter kia ajn popularega ekspoziciado Dialogue: 0,0:16:03.00,0:16:05.00,Default,,0000,0000,0000,,en Okcidento. Dialogue: 0,0:16:05.00,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaj ĝi fariĝas temo de debatego Dialogue: 0,0:16:08.00,0:16:11.00,Default,,0000,0000,0000,,pri la signifo de la cilindro, kaj de Ciro, Dialogue: 0,0:16:11.00,0:16:14.00,Default,,0000,0000,0000,,sed precipe, de Ciro prezentata de la cilindro Dialogue: 0,0:16:14.00,0:16:17.00,Default,,0000,0000,0000,,– la defendanto de la hejmlando, Dialogue: 0,0:16:17.00,0:16:19.00,Default,,0000,0000,0000,,la ĉampiono, kompreneble, de iraneco Dialogue: 0,0:16:19.00,0:16:21.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj de ĉiuj iranaj popoloj, Dialogue: 0,0:16:21.00,0:16:23.00,Default,,0000,0000,0000,,tolerema pri ĉiuj fidoj. Dialogue: 0,0:16:23.00,0:16:25.00,Default,,0000,0000,0000,,En la nuntempa Irano, Dialogue: 0,0:16:25.00,0:16:28.00,Default,,0000,0000,0000,,mazdaanoj kaj kristanoj havas garantiitajn seĝojn Dialogue: 0,0:16:28.00,0:16:31.00,Default,,0000,0000,0000,,en la irana parlamento, granda nacia prifierindaĵo. Dialogue: 0,0:16:31.00,0:16:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Por vidi tiun aĵon, Dialogue: 0,0:16:34.00,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,miloj da iranaj Judoj Dialogue: 0,0:16:36.00,0:16:38.00,Default,,0000,0000,0000,,iras Teheranon. Dialogue: 0,0:16:38.00,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi fariĝas grava emblemo, Dialogue: 0,0:16:40.00,0:16:42.00,Default,,0000,0000,0000,,grava debattemo Dialogue: 0,0:16:42.00,0:16:45.00,Default,,0000,0000,0000,,pri tio, kio estas Irano en- kaj eksterlande. Dialogue: 0,0:16:45.00,0:16:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĉu ĝi devas esti plu la defendanto de la subpremitaj? Dialogue: 0,0:16:48.00,0:16:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĉu ĝi liberigos la popolojn Dialogue: 0,0:16:50.00,0:16:53.00,Default,,0000,0000,0000,,sklavigitajn kaj ekzilitajn de tiranoj? Dialogue: 0,0:16:53.00,0:16:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Ebriiga nacieca retoriko, Dialogue: 0,0:16:56.00,0:16:58.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj oni uzis ĝin plene Dialogue: 0,0:16:58.00,0:17:00.00,Default,,0000,0000,0000,,en pompa spektaklo Dialogue: 0,0:17:00.00,0:17:02.00,Default,,0000,0000,0000,,substrekanta la revenon de la cilindro. Dialogue: 0,0:17:02.00,0:17:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Vi povas vidi tiun ŝveligitan version de ĝi sursceneje, Dialogue: 0,0:17:05.00,0:17:08.00,Default,,0000,0000,0000,,akompanitan de gravuloj de la irana historio, Dialogue: 0,0:17:08.00,0:17:10.00,Default,,0000,0000,0000,,venitaj por preni sian lokon Dialogue: 0,0:17:10.00,0:17:13.00,Default,,0000,0000,0000,,en la nacia heredaĵo. Dialogue: 0,0:17:13.00,0:17:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi estis teatraĵo prezentita Dialogue: 0,0:17:15.00,0:17:18.00,Default,,0000,0000,0000,,de la prezidento mem. Dialogue: 0,0:17:18.00,0:17:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Por mi, Dialogue: 0,0:17:20.00,0:17:22.00,Default,,0000,0000,0000,,akompani tiun aĵon al Irano, Dialogue: 0,0:17:22.00,0:17:24.00,Default,,0000,0000,0000,,havi la eblon fari tion, Dialogue: 0,0:17:24.00,0:17:26.00,Default,,0000,0000,0000,,signifis povi partopreni Dialogue: 0,0:17:26.00,0:17:28.00,Default,,0000,0000,0000,,eksterordinaran debaton Dialogue: 0,0:17:28.00,0:17:30.00,Default,,0000,0000,0000,,kondukitan de la plej altaj niveloj Dialogue: 0,0:17:30.00,0:17:32.00,Default,,0000,0000,0000,,pri tio, kio estas Irano, Dialogue: 0,0:17:32.00,0:17:35.00,Default,,0000,0000,0000,,kiom da malsamaj Iranoj kunekzistas, Dialogue: 0,0:17:35.00,0:17:37.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj kiel la diversaj historioj iranaj Dialogue: 0,0:17:37.00,0:17:40.00,Default,,0000,0000,0000,,povus fasoni la hodiaŭan mondon. Dialogue: 0,0:17:40.00,0:17:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Tiu debato plu daŭras, Dialogue: 0,0:17:43.00,0:17:45.00,Default,,0000,0000,0000,,kaj certe daŭros longe, Dialogue: 0,0:17:45.00,0:17:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ĉar tiu aĵo Dialogue: 0,0:17:47.00,0:17:49.00,Default,,0000,0000,0000,,estas unu el la grandaj deklaroj Dialogue: 0,0:17:49.00,0:17:51.00,Default,,0000,0000,0000,,pri homaj aspiroj. Dialogue: 0,0:17:51.00,0:17:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi staras flankalflanke kun la Usona Konstitucio. Dialogue: 0,0:17:55.00,0:17:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Pri veraj liberoj, ĝi certe signifas pli, Dialogue: 0,0:17:58.00,0:18:00.00,Default,,0000,0000,0000,,ol la Magna Carta. Dialogue: 0,0:18:00.00,0:18:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Tiu dokumento povas havi tiom da signifoj, Dialogue: 0,0:18:03.00,0:18:06.00,Default,,0000,0000,0000,,por Irano kaj la regiono. Dialogue: 0,0:18:06.00,0:18:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Repliko de ĝi Dialogue: 0,0:18:08.00,0:18:10.00,Default,,0000,0000,0000,,estos ĉe la Unuiĝintaj Nacioj Dialogue: 0,0:18:10.00,0:18:13.00,Default,,0000,0000,0000,,en Novjorko, tiun aŭtunon, kaj ĉeestos Dialogue: 0,0:18:13.00,0:18:15.00,Default,,0000,0000,0000,,la gravajn debatojn Dialogue: 0,0:18:15.00,0:18:18.00,Default,,0000,0000,0000,,pri la estonteco de Mezoriento. Dialogue: 0,0:18:18.00,0:18:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Mi ŝatus konkludi demandante vin Dialogue: 0,0:18:20.00,0:18:22.00,Default,,0000,0000,0000,,kia estos la venonta rakonto Dialogue: 0,0:18:22.00,0:18:24.00,Default,,0000,0000,0000,,en kiu tiu aĵo ludos rolon? Dialogue: 0,0:18:24.00,0:18:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi estos ĉe la kerno, sendube, Dialogue: 0,0:18:26.00,0:18:28.00,Default,,0000,0000,0000,,de multaj pli da mezorientaj eventoj. Dialogue: 0,0:18:28.00,0:18:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaj kia mezorienta evento, Dialogue: 0,0:18:30.00,0:18:32.00,Default,,0000,0000,0000,,kia monda evento, Dialogue: 0,0:18:32.00,0:18:34.00,Default,,0000,0000,0000,,devus laŭ vi Dialogue: 0,0:18:34.00,0:18:36.00,Default,,0000,0000,0000,,speguli tion, Dialogue: 0,0:18:36.00,0:18:38.00,Default,,0000,0000,0000,,kio esprimas tiu cilindro? Dialogue: 0,0:18:38.00,0:18:40.00,Default,,0000,0000,0000,,La rajton de popoloj Dialogue: 0,0:18:40.00,0:18:42.00,Default,,0000,0000,0000,,vivi kune en la sama ŝtato, Dialogue: 0,0:18:42.00,0:18:44.00,Default,,0000,0000,0000,,kun malsamaj fidoj, en libera etoso Dialogue: 0,0:18:44.00,0:18:46.00,Default,,0000,0000,0000,,– Mezoriento, mondo, Dialogue: 0,0:18:46.00,0:18:48.00,Default,,0000,0000,0000,,en kiu religio ne estas fonto de disiĝo Dialogue: 0,0:18:48.00,0:18:51.00,Default,,0000,0000,0000,,aŭ debatoj. Dialogue: 0,0:18:51.00,0:18:54.00,Default,,0000,0000,0000,,En la nuna Mezoriento, Dialogue: 0,0:18:54.00,0:18:57.00,Default,,0000,0000,0000,,kiel vi scias, la debatoj estas akraj. Dialogue: 0,0:18:57.00,0:18:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Tamen mi pensas, Dialogue: 0,0:18:59.00,0:19:03.00,Default,,0000,0000,0000,,ke eble la plej potenca kaj saĝa voĉo de ĉiuj Dialogue: 0,0:19:03.00,0:19:05.00,Default,,0000,0000,0000,,estas la voĉo Dialogue: 0,0:19:05.00,0:19:07.00,Default,,0000,0000,0000,,de tiu muta aĵo, Dialogue: 0,0:19:07.00,0:19:09.00,Default,,0000,0000,0000,,la cira cilindro. Dialogue: 0,0:19:09.00,0:19:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Dankon. Dialogue: 0,0:19:11.00,0:19:15.00,Default,,0000,0000,0000,,(Aplaŭdoj)