WEBVTT

00:00:07.496 --> 00:00:09.361
Bạn đang đối mặt với một bát

00:00:09.361 --> 00:00:12.454
Carbon Crunchies thật to 
đầy năng lượng.

00:00:12.454 --> 00:00:15.451
Một muỗng. Hai. Ba.

00:00:15.451 --> 00:00:17.812
Nhanh chóng, bạn cảm thấy
dồi dào năng lượng

00:00:17.812 --> 00:00:19.703
nhờ vào bữa ăn.

00:00:19.703 --> 00:00:22.813
Nhưng làm thế nào năng lượng
lại có trong bát?

00:00:22.813 --> 00:00:25.502
Năng lượng tồn tại 
dưới dạng đường

00:00:25.502 --> 00:00:28.313
được tạo ra từ ngũ cốc

00:00:28.313 --> 00:00:29.979
như lúa mì hay ngô.

00:00:29.979 --> 00:00:33.313
Cacbon là xương sống của hóa học.

00:00:33.313 --> 00:00:35.011
và cây cối lấy dạng khác

00:00:35.011 --> 00:00:38.515
của cacbon, CO2,

00:00:38.515 --> 00:00:40.433
từ không khí mà ta hít thở.

NOTE Paragraph

00:00:40.433 --> 00:00:42.602
Làm thế nào nhà máy
năng lượng của cây cối,

00:00:42.602 --> 00:00:45.021
được đặt trong 
chất nền của lục lạp,

00:00:45.021 --> 00:00:47.811
lại có thể biến đổi 
một khí cacbon, như CO2,

00:00:47.811 --> 00:00:51.774
thành chuỗi sáu cacbon, 
như glucozo?

00:00:51.774 --> 00:00:55.029
Nếu bạn nghĩ đến sự quang hợp,
bạn đã đúng rồi đấy.

00:00:55.029 --> 00:00:58.240
Quá trình quang hợp được 
chia thành 2 giai đoạn.

00:00:58.240 --> 00:01:00.782
Thứ nhất, dự trữ năng lượng 
từ mặt trời

00:01:00.782 --> 00:01:05.343
dưới dạng adenosine triphosphate,
hay là ATP.

00:01:05.343 --> 00:01:08.842
Thứ hai, chu trình Calvin, 
nhận carbon

00:01:08.842 --> 00:01:10.928
và chuyển hóa thành đường.

00:01:10.928 --> 00:01:13.296
Giai đoạn thứ hai này 
đại diện cho

00:01:13.296 --> 00:01:15.796
dây truyền sản suất bền vững nhất 
của thiên nhiên.

00:01:15.796 --> 00:01:20.426
Chào mừng tới nhà máy
nhỏ nhất thế giới

00:01:20.426 --> 00:01:21.844
Nguyên liệu đầu tiên?

00:01:21.844 --> 00:01:24.308
Một lượng các phân tử CO2 
trong không khí

00:01:24.308 --> 00:01:26.760
các phân tử được liên kết lại 
gọi là

00:01:26.760 --> 00:01:30.399
ribulose biphosphate, hoặc RuBP,

00:01:30.399 --> 00:01:32.261
gồm 5 nguyên tử Cacbon

00:01:32.261 --> 00:01:36.178
Nhân tố kích thích ? Một loại enzym 
có tên là RuBisCo

00:01:36.178 --> 00:01:39.614
liên kết một nguyên tử cácbon
với một phân tử CO2

00:01:39.614 --> 00:01:41.593
bằng chuỗi RuBP

00:01:41.593 --> 00:01:44.618
để xây dựng một chuỗi 
sáu carbon.

00:01:44.618 --> 00:01:47.873
Chúng nhanh chóng chia tách 
thành hai chuỗi ngắn

00:01:47.873 --> 00:01:49.874
mỗi chuỗi bao gồm 3 cacbon

00:01:49.874 --> 00:01:54.391
gọi là phosphoglycerates, 
gọi tắt là PGAs.

00:01:54.391 --> 00:01:57.550
Thêm vào ATP, 
và một chất hóa học gọi là

00:01:57.550 --> 00:02:01.678
nicotinamide adenine 
dinucleotide phosphate,

00:02:01.678 --> 00:02:04.806
gọi tắt là NADPH.

00:02:04.806 --> 00:02:07.725
ATP, có vai trò như chất bôi trơn,
cung cấp năng lượng

00:02:07.725 --> 00:02:13.511
trong khi NADPH thêm vào 
cho mỗi chuỗi PGA, một hydrogen

00:02:13.511 --> 00:02:15.427
biến chúng thành những phân tử

00:02:15.427 --> 00:02:19.610
glyceraldehyde 3 phosphates, 
hay G3Ps.

00:02:19.610 --> 00:02:22.531
Glucose cần sáu carbon 
để hình thành,

00:02:22.531 --> 00:02:25.242
từ hai phân tử G3P,

00:02:25.242 --> 00:02:28.426
thứ mà tình cờ 
có sáu nguyên tử cacbon giữa chúng.

00:02:28.426 --> 00:02:30.844
Vậy là, đường được sản xuất, 
phải không?

00:02:30.844 --> 00:02:32.511
Không đúng lắm.

00:02:32.511 --> 00:02:35.878
Chu trình Calvin hoạt động như một
dây chuyền sản xuất bền vững,

00:02:35.878 --> 00:02:38.178
nghĩa là các RuBPs gốc

00:02:38.178 --> 00:02:40.272
thứ kích hoạt ban đầu,

00:02:40.272 --> 00:02:42.727
cần được tái tạo 
từ các vật liệu tái chế

00:02:42.727 --> 00:02:44.359
trong chu kỳ hiện nay.

00:02:44.359 --> 00:02:46.976
Mỗi RuBP cần năm cacbon

00:02:46.976 --> 00:02:49.809
và quá trình glucose lấy cả sáu.

00:02:49.809 --> 00:02:51.394
Không cái gì được thêm vào cả.

00:02:51.394 --> 00:02:54.195
Câu trả lời là một hiện tượng thực tế.

00:02:54.195 --> 00:02:57.225
Trong khi ta tập trung
vào từng dây chuyền sản xuất,

00:02:57.225 --> 00:03:00.725
năm quá trình khác 
đang xảy ra cùng lúc.

00:03:00.725 --> 00:03:03.662
Với sáu băng chuyền 
chuyển động cùng lúc,

00:03:03.662 --> 00:03:05.809
không chỉ là một carbon 
được gắn

00:03:05.809 --> 00:03:07.416
với một chuỗi RuBP,

00:03:07.416 --> 00:03:11.590
mà là 6 cacbon 
được gắn với 6 RuBPs.

00:03:11.590 --> 00:03:15.091
tạo ra 12 chuỗi G3P 
thay vì 2,

00:03:15.091 --> 00:03:18.726
nghĩa là tổng cộng, 
có tất cả 36 cacbon tồn tại:

00:03:18.726 --> 00:03:21.308
số lượng chính xác 
cần để sản xuất đường,

00:03:21.308 --> 00:03:24.392
và xây dựng lại những RuBPs.

00:03:24.392 --> 00:03:27.187
Trong số 12 G3Ps gộp lại,

00:03:27.187 --> 00:03:28.940
hai đã được giải thoát 
để tạo thành

00:03:28.940 --> 00:03:32.309
sáu chuỗi năng lượng 
carbon glucose đó.

00:03:32.309 --> 00:03:35.614
Tiếp năng lượng cho bạn 
qua bữa sáng. Thành công!

00:03:35.614 --> 00:03:37.617
Quay lại với dây chuyền sản xuất,

00:03:37.617 --> 00:03:39.617
các sản phẩm phụ 
của sản phẩm đường này

00:03:39.617 --> 00:03:44.202
nhanh chóng ghép lại 
thành 6 RuBPs

00:03:44.202 --> 00:03:46.892
Chúng cần 30 cacbon

00:03:46.892 --> 00:03:51.002
con số chính xác của 10 G3PS
còn sót lại.

00:03:51.002 --> 00:03:54.015
Sự kết hợp phân tử diễn ra.

00:03:54.015 --> 00:03:56.422
Hai trong số các G3Ps 
được gắn lại với nhau

00:03:56.422 --> 00:03:58.589
hình thành chuỗi sáu carbon.

00:03:58.589 --> 00:04:02.875
Bằng cách thêm một G3P thứ ba, 
một chuỗi chín carbon được hình thành.

00:04:02.875 --> 00:04:05.957
Các RuBP đầu tiên, được tạo nên từ
năm nguyên tử cacbon,

00:04:05.957 --> 00:04:07.599
được tổng hợp từ đây

00:04:07.599 --> 00:04:09.559
để lại bốn cacbon.

00:04:09.559 --> 00:04:14.273
Nhưng không có lãng phí nào.
Chúng tổng hợp thành phân tử G3P thứ tư

00:04:14.273 --> 00:04:16.315
tạo nên chuỗi cacbon thứ bảy.

00:04:16.315 --> 00:04:18.541
Thêm vào phân tử G3P thứ năm,

00:04:18.541 --> 00:04:20.707
chuỗi carbon mười 
được tạo ra,

00:04:20.707 --> 00:04:24.074
đủ giờ để tạo thêm
hai RuBPs nữa.

00:04:24.074 --> 00:04:26.875
Với ba RuBPs đầy đủ 
được tái tạo

00:04:26.875 --> 00:04:29.204
từ 5 trong 10 G3Ps,

00:04:29.204 --> 00:04:31.207
chỉ cần sao chép quá trình này

00:04:31.207 --> 00:04:33.875
sẽ làm mới chuỗi 6 RuBP

00:04:33.875 --> 00:04:36.671
cần để bắt đầu lại chu trình.

00:04:36.671 --> 00:04:39.089
Vì vậy, chu trình Calvin tạo ra
con số chính xác

00:04:39.089 --> 00:04:40.793
các nguyên tố và chu trình

00:04:40.793 --> 00:04:43.375
cần thiết để giữ dây chuyền sản
xuất sinh học này

00:04:43.375 --> 00:04:45.208
tiếp tục mãi mãi.

00:04:45.208 --> 00:04:48.637
Nó chỉ là một trong hàng trăm 
quy trình tồn tại trong thiên nhiên.

00:04:48.637 --> 00:04:49.959
Tại sao lại nhiều như vậy?

00:04:49.959 --> 00:04:53.060
Bởi vì nếu quy trình sản xuất 
sinh học là một chiều,

00:04:53.060 --> 00:04:55.730
chúng sẽ gần như không hiệu quả

00:04:55.730 --> 00:04:58.444
trong việc sử dụng năng lượng 
để sản xuất các chất

00:04:58.444 --> 00:05:01.238
cốt yếu trong tự nhiên, ví dụ 
như đường.

00:05:01.238 --> 00:05:03.355
Chu kỳ tạo ra 
các vòng phản hồi quan trọng

00:05:03.355 --> 00:05:06.857
liên tục được tái sử dụng và 
tạo ra các thành phần

00:05:06.857 --> 00:05:08.609
nhiều nhất có thể

00:05:08.609 --> 00:05:10.987
vượt ngoài những nguồn có sẵn 
trên hành tinh.

00:05:10.987 --> 00:05:12.488
Ví dụ như đường,

00:05:12.488 --> 00:05:14.819
được tạo ra từ 
ánh sáng mặt trời và cacbon

00:05:14.819 --> 00:05:16.650
được chuyển đổi 
trong các nhà máy cây

00:05:16.650 --> 00:05:18.653
tạo thành năng lượng 
cho bạn sức mạnh

00:05:18.653 --> 00:05:21.652
giữ cho chu kỳ này quay vòng 
trong cuộc sống.