[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.09,0:00:10.44,Default,,0000,0000,0000,,1796 yılında, bilim insanı Edward Jenner
Dialogue: 0,0:00:10.44,0:00:15.11,Default,,0000,0000,0000,,ineklerde görülen çiçek hastalığı \Nvirüsünden elde ettiği bir maddeyi
Dialogue: 0,0:00:15.11,0:00:18.05,Default,,0000,0000,0000,,çiçek hastalığı virüsü kaynaklı\Nölümcül salgınlara karşı
Dialogue: 0,0:00:18.05,0:00:23.08,Default,,0000,0000,0000,,gerekli korumayı sağlayacağı önsezisi ile \N8 yaşındaki bir çocuğa enjekte etti
Dialogue: 0,0:00:23.25,0:00:24.82,Default,,0000,0000,0000,,ve bu başarılı oldu.
Dialogue: 0,0:00:24.92,0:00:27.89,Default,,0000,0000,0000,,Sekiz yaşındaki çocuk hastalığa \Nkarşı bağışıklık kazandı
Dialogue: 0,0:00:27.96,0:00:30.76,Default,,0000,0000,0000,,ve bu bilinen ilk aşı oldu.
Dialogue: 0,0:00:30.93,0:00:32.61,Default,,0000,0000,0000,,Ancak bu nasıl oldu?
Dialogue: 0,0:00:32.69,0:00:34.83,Default,,0000,0000,0000,,Aşıların nasıl işlediğini anlamak için
Dialogue: 0,0:00:34.83,0:00:39.12,Default,,0000,0000,0000,,önce, bağışıklık sisteminin bulaşıcı \Nhastalıklara karşı bizi nasıl
Dialogue: 0,0:00:39.12,0:00:40.96,Default,,0000,0000,0000,,koruduğunu anlamak gerekir.
Dialogue: 0,0:00:41.08,0:00:43.07,Default,,0000,0000,0000,,Yabancı mikroplar\Nvücudumuza girdiğinde,
Dialogue: 0,0:00:43.07,0:00:46.98,Default,,0000,0000,0000,,bağışıklık sistemi bunları tanımlayıp\Nvücudumuzdan atmak için
Dialogue: 0,0:00:46.98,0:00:49.66,Default,,0000,0000,0000,,bir dizi tepki verir.
Dialogue: 0,0:00:50.02,0:00:53.52,Default,,0000,0000,0000,,Bağışıklık sisteminin çalışıp\Ntepki vermesinin belirtilerini
Dialogue: 0,0:00:53.52,0:00:57.50,Default,,0000,0000,0000,,öksürük, hapşırık, kızarıklık \Nve yüksek ateş olarak yaşarız,
Dialogue: 0,0:00:57.50,0:01:03.41,Default,,0000,0000,0000,,sistem, bakteri gibi tehditleri kıstırmak \Ndurdurmak ve defetmek için çalışıyordur.
Dialogue: 0,0:01:03.41,0:01:07.82,Default,,0000,0000,0000,,Bu doğal bağışıklık tepkileri,\Nadaptif bağışıklık denen
Dialogue: 0,0:01:07.82,0:01:10.07,Default,,0000,0000,0000,,ikinci savunma hattımızı da\Nharekete geçirir.
Dialogue: 0,0:01:10.28,0:01:15.11,Default,,0000,0000,0000,,Görevleri mikroplarla savaşmak ve\Nsaldırganların özellikleri ve onlarla
Dialogue: 0,0:01:15.11,0:01:18.33,Default,,0000,0000,0000,,en iyi nasıl savaşılacağı konusunda
Dialogue: 0,0:01:18.33,0:01:21.66,Default,,0000,0000,0000,,bilgi toplamak olan,\Nözel B ve T hücreleri
Dialogue: 0,0:01:21.66,0:01:23.77,Default,,0000,0000,0000,,devreye girer.
Dialogue: 0,0:01:23.84,0:01:26.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu bilgiler,\Naynı patojen (mikrop) vücuda tekrar
Dialogue: 0,0:01:26.70,0:01:29.32,Default,,0000,0000,0000,,saldırdığında çok işe yarar.
Dialogue: 0,0:01:29.47,0:01:33.32,Default,,0000,0000,0000,,Vücudumuzun gösterdiği bu akıllıca\Ntepkiye rağmen hâlâ risk vardır.
Dialogue: 0,0:01:33.52,0:01:36.56,Default,,0000,0000,0000,,Vücudun patojenlere nasıl tepki\Ngöstereceğini öğrenmesi
Dialogue: 0,0:01:36.56,0:01:38.76,Default,,0000,0000,0000,,ve savunma geliştirmesi zaman alır.
Dialogue: 0,0:01:38.76,0:01:39.81,Default,,0000,0000,0000,,Ama bazen de,
Dialogue: 0,0:01:39.81,0:01:43.18,Default,,0000,0000,0000,,eğer vücut patojenlerle savaşamayacak\Nkadar güçsüz veya gençse (bebek),
Dialogue: 0,0:01:43.19,0:01:48.69,Default,,0000,0000,0000,,güçlü patojenler (mikroplar) \Nvücut için çok tehlikeli olabilir.
Dialogue: 0,0:01:48.88,0:01:51.93,Default,,0000,0000,0000,,Peki ya vücudun bağışıklık tepkisini,\Nkişi hasta olmadan önce
Dialogue: 0,0:01:51.93,0:01:55.08,Default,,0000,0000,0000,,hazır hâle getirsek nasıl olur?
Dialogue: 0,0:01:55.08,0:01:57.49,Default,,0000,0000,0000,,İşte aşılar bunun içindir.
Dialogue: 0,0:01:57.49,0:02:00.100,Default,,0000,0000,0000,,Vücudun kendini savunmak için kullandığı\Nyöntemlerden yola çıkarak
Dialogue: 0,0:02:00.100,0:02:05.98,Default,,0000,0000,0000,,doktorlar aşıları kullanarak, insanları\Nhastalığa tamamen maruz bırakmadan,
Dialogue: 0,0:02:05.98,0:02:09.68,Default,,0000,0000,0000,,vücudun adaptif bağışıklık\Nsistemini harekete geçirirler.
Dialogue: 0,0:02:09.68,0:02:13.24,Default,,0000,0000,0000,,Bunun sonucu olarak, \Nbirçok farklı tipe ayrılan ve her biri
Dialogue: 0,0:02:13.24,0:02:16.58,Default,,0000,0000,0000,,farklı bir hastalık için kullanılan\Nbirçok aşı tipi ortaya çıkmıştır.
Dialogue: 0,0:02:16.73,0:02:19.88,Default,,0000,0000,0000,,Birincisi, canlı (atenüe) aşılarımız var.
Dialogue: 0,0:02:19.88,0:02:24.57,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar patojenin (mikrobun) zayıflatılmış,\Nzararsız bir biçimidir.
Dialogue: 0,0:02:24.75,0:02:29.38,Default,,0000,0000,0000,,İkincisi inaktif (ölü) aşılarımız var.\NBu aşılarda patojenler ölüdür.
Dialogue: 0,0:02:29.50,0:02:33.92,Default,,0000,0000,0000,,Bu iki aşı tipinde de, zayıflatılmış \Nya da etkisiz hâle getirilmiş patojen
Dialogue: 0,0:02:33.92,0:02:36.44,Default,,0000,0000,0000,,tam bir hastalığa yol açamaz
Dialogue: 0,0:02:36.44,0:02:40.30,Default,,0000,0000,0000,,ama tıpkı bir hastalık gibi, bağışıklık\Nsistemini uyarıp harekete geçirir
Dialogue: 0,0:02:40.30,0:02:42.80,Default,,0000,0000,0000,,ve böylece patojenlerin \Nbir profilini oluşturarak
Dialogue: 0,0:02:42.80,0:02:46.25,Default,,0000,0000,0000,,vücuda bir saldırıyı tanımayı öğretir.
Dialogue: 0,0:02:46.54,0:02:51.05,Default,,0000,0000,0000,,Canlı (atenüe) aşıların olumsuz yanı\Nüretimlerinin zor olmasıdır
Dialogue: 0,0:02:51.05,0:02:53.43,Default,,0000,0000,0000,,ve ayrıca canlı ve az da olsa \Ngüçlü oldukları için
Dialogue: 0,0:02:53.43,0:02:56.59,Default,,0000,0000,0000,,bağışıklık sistemi zayıf kişiler\Nbu aşıları yaptıramazlar.
Dialogue: 0,0:02:56.59,0:03:01.02,Default,,0000,0000,0000,,İnaktif aşıların olumsuz yanı ise uzun \Nsüreli bir bağışıklık sağlamamalarıdır.
Dialogue: 0,0:03:01.26,0:03:03.79,Default,,0000,0000,0000,,Bir başka tip ise subunit aşıdır,
Dialogue: 0,0:03:03.79,0:03:08.03,Default,,0000,0000,0000,,patojenin yalnızca antijen adı verilen\Nkısmından yapılırlar
Dialogue: 0,0:03:08.03,0:03:11.57,Default,,0000,0000,0000,,çünkü bağışıklık sistemini \Nasıl tetikleyen bu maddedir.
Dialogue: 0,0:03:11.57,0:03:15.23,Default,,0000,0000,0000,,Antijenlerin, protein ve polisakkarit gibi\Nsadece belirli bileşenlerinin
Dialogue: 0,0:03:15.23,0:03:17.61,Default,,0000,0000,0000,,ayrıştırılmasıyla elde edilen
Dialogue: 0,0:03:17.61,0:03:21.75,Default,,0000,0000,0000,,bu aşılar belirli tepkileri \Nharekete geçirebilirler.
Dialogue: 0,0:03:22.47,0:03:25.59,Default,,0000,0000,0000,,Bilim insanları şimdi,\NDNA aşısı adı verilen tamamen yeni
Dialogue: 0,0:03:25.59,0:03:27.99,Default,,0000,0000,0000,,aşı tipleri üzerinde çalışıyor.
Dialogue: 0,0:03:27.99,0:03:32.03,Default,,0000,0000,0000,,Bu aşı tipinde, vücudun belirli\Npatojenlere karşı bağışıklık tepkisini
Dialogue: 0,0:03:32.03,0:03:36.45,Default,,0000,0000,0000,,tetiklemede ihtiyaç duyduğu belirli\Nantijenleri üreten genler ayrıştırılmıştır.
Dialogue: 0,0:03:36.57,0:03:39.04,Default,,0000,0000,0000,,Bu genler İnsan vücuduna\Nenjekte edildiğinde,
Dialogue: 0,0:03:39.04,0:03:42.54,Default,,0000,0000,0000,,vücuttaki hücrelere\Nantijen üretme komutu verir.
Dialogue: 0,0:03:42.54,0:03:44.98,Default,,0000,0000,0000,,Bu daha güçlü bir\Nbağışıklık tepkisi sağlar
Dialogue: 0,0:03:44.98,0:03:47.72,Default,,0000,0000,0000,,ve vücudu gelecekteki \Ntehditlere karşı hazırlar.
Dialogue: 0,0:03:47.91,0:03:51.38,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca aşı sadece belirli \Nbir genetik materyal içerdiği için
Dialogue: 0,0:03:51.38,0:03:55.10,Default,,0000,0000,0000,,patojenin içeriğinde bulunan \Nve hastalığa sebep olup hastaya zarar
Dialogue: 0,0:03:55.10,0:03:58.34,Default,,0000,0000,0000,,verebilecek diğer maddeleri içermez.
Dialogue: 0,0:03:58.60,0:04:00.88,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bu aşılar başarılı olursa
Dialogue: 0,0:04:00.88,0:04:03.52,Default,,0000,0000,0000,,önümüzdeki yıllarda \Nsaldırgan patojenlere karşı
Dialogue: 0,0:04:03.52,0:04:05.92,Default,,0000,0000,0000,,daha etkili tedaviler geliştirebiliriz.
Dialogue: 0,0:04:06.15,0:04:08.37,Default,,0000,0000,0000,,Edward Jenner'ın \Nbu olağanüstü buluşunun
Dialogue: 0,0:04:08.37,0:04:11.66,Default,,0000,0000,0000,,uzun yıllar boyunca\Nmodern tıbbı teşvik etmesi gibi,
Dialogue: 0,0:04:11.66,0:04:14.38,Default,,0000,0000,0000,,devam eden aşı geliştirme çalışmaları da
Dialogue: 0,0:04:14.38,0:04:16.61,Default,,0000,0000,0000,,belki de bize bir gün, HIV ,
Dialogue: 0,0:04:16.61,0:04:17.55,Default,,0000,0000,0000,,sıtma,
Dialogue: 0,0:04:17.55,0:04:20.88,Default,,0000,0000,0000,,veya Ebola gibi hastalıkları bile\Ntedavi edebilme imkanı sağlayabilir.