Hãy tưởng tượng bạn đang lên kế hoạch
tổ chức một buổi tiệc cho một người bạn
và anh ấy nhắn tin cho bạn
bảo rằng "Nhớ dẫn theo Bob,
DJ và chú hề."
Bạn khá là ngạc nhiên
vì không hề biết rằng
Bob có nhiều tài lẻ đến vậy
Nhưng khi đến buổi tiệc,
mọi chuyện không như bạn nghĩ.
Bob không phải là người có nhiều tài lẻ
và lẽ ra bạn phải dẫn theo 3 người khác nhau.
Đến khi các bạn
đã an toạ trong một buổi tiệc chán ngắt,
bạn mới chợt nhận ra rằng
mình có thể tránh được sự nhầm lẫn tai hại này
đơn giản bằng cách
dùng thêm một dấu phẩy sau từ DJ.
Dấu phẩy cuối cùng trong danh sách
được đặt trực tiếp trước liên từ chính
như là and, or, hoặc nor,
được gọi là dấu phẩy thứ tự
hay còn gọi là dấu phẩy Oxford.
Điều này đã khiến cho
nhiều người kém ngữ pháp phát điên
bởi vì thậm chí ngay cả
những viện ngôn ngữ lớn
cũng không đồng ý với việc
dùng dấu phẩy Oxford này.
Mỉa mai thay, dấu phẩy Oxford
lại được sử dụng phổ biến ở Mỹ.
nơi mà nó được khuyên dùng bởi
MLA (Hiệp hội ngôn ngữ hiện đại),
Chicago Style Manual,
và cả văn phòng in ấn của chính phủ.
ngoại trừ AP Style Book
(hãng truyền thông nổi tiếng ở Mỹ)
Ở vương quốc Anh
và các nước sử dụng tiếng Anh khác,
hầu hết các chỉ dẫn phong cách
đều không ủng hộ việc sử dụng dấu phẩy
ngoại trừ một nơi trùng tên với nó,
nhà xuất bản đại học Oxford.
Tại sao lại không dùng dấu phẩy thứ tự?
Một trong những tranh cãi chính ở đây là
bản thân liên từ cũng đã đủ
để chỉ rõ phần tách biệt.
Và khi nó không đủ rõ ràng để chỉ ra điều đó
như trong danh sách khách mời xui xẻo của bạn,
thì việc thay đổi trật tự các danh mục
vẫn sẽ làm tốt công việc.
Nhiều nhà báo
cũng không thích dùng dấu phẩy
bởi vì nó làm choáng chỗ bài viết
và làm nó trông rất lộn xộn.
Thậm chí, đôi khi còn gây ra nhầm lẫn
Ví dụ như
nếu bạn của bạn đề nghị dẫn theo "Bob,
DJ và con chó,"
bạn có thể đoán ra rằng
chúng là 3 thực thể riêng biệt.
Chó con rất đáng yêu
nhưng chúng không thể
trở thành những DJ giỏi.
Nhưng khi sử dụng dấu phẩy,
bạn có thể cho rằng
Bob chính là DJ,
và người bạn cần phải dẫn theo
chính là Bob và con chó.
Việc tranh cãi về dấu phẩy Oxford
đã dấy lên nhiều dư luận quan tâm
trong nhiều năm
cuối cùng dẫn đến 1 cuộc hưu chiến
Hướng giải quyết chung cho vấn đề này là
không bắt buộc sử dụng dấu phẩy,
và việc sử dụng nó
tùy thuộc vào ngữ cảnh
cũng như tác dụng của nó
trong việc tránh gây nhầm lẫn.
Thêm một điều nữa,
bạn phải sử dụng
hoặc không sử dụng
dấu phẩy Oxford
một cách nhất quán trong toàn bài viết.
Vì vậy, việc sử dụng dấu phẩy chỉ khi nào cần thiết
không phải là một lựa chọn.
Và ý kiến cho rằng
có thể tùy ý tuân theo 1 quy tắc ngữ pháp
là rất kỳ cục.
Thử tưởng tượng
bạn đã không làm hỏng kế hoạch buổi tiệc
và nhận được tin nhắn vào ngày hôm sau
rằng "Mọi người đã có 1 khoảng thời gian tuyệt vời
với ninja, cướp biển, cướp biển Viking, già và trẻ."
Nếu dấu phẩy Oxford là chuẩn mực,
bạn sẽ nhận thấy rằng
nó còn thiếu
và kết luận rằng già và trẻ ở đây
là tính từ miêu tả
những nhân vật đã được liệt kê trước đó.
Nhưng khi không để ý tới dấu phẩy Oxford,
bạn sẽ luôn tự hỏi rằng
liệu có phải nó có nghĩa là
một đám nhóc quy củ,
tẻ nhạt và cả những người già
cũng quy củ và tẻ nhạt như vậy không.
Về cơ bản, dấu phẩy thứ tự
có thể trở nên hữu dụng hoặc phiền toái
nhưng quan điểm của bạn về nó
hay về nhiều điều không bắt buộc khác
có thể liên quan tới
bất kỳ một phong cách nào
mà bạn đã được dạy.
Chẳng hạn như việc
giáo viên cấp 3 của bạn thích nó,
nhiều khả năng bạn vẫn đang dùng nó.
Hay biên tập viên đầu tiên của bạn ghét nó,
thế là bạn cũng ghét nó theo.
Và cũng có thể việc quan trọng hóa vấn đề
giữa dùng hay không dùng
là rất ngớ ngẩn.
Rốt cuộc thì
có rất nhiều vấn đề to lớn hơn
cần được quan tâm.
Nhưng đôi khi, những điều nhỏ nhặt
cũng có thể tạo ra một khác biệt lớn.