WEBVTT

00:00:06.985 --> 00:00:12.081
هەر کە خۆری جێشتەنگاو تەواوی ئەسینا
دادەپۆشێت فیدیاس لە کارەکەی دواکەوتووە.

00:00:12.081 --> 00:00:14.831
ساڵی ٤٣٢ پێش زاینەدا،

00:00:14.831 --> 00:00:17.990
و فیدیاس تەلارسازە یاخود
سەرۆکی بنیاتنەرە،

00:00:17.990 --> 00:00:21.920
بۆ پەرستگەی پاسینۆن نوێترین و
مەزنترین پەرستگایە لە ئەسینا.

00:00:21.920 --> 00:00:27.051
کاتێک تەواو دەبێت، شاکارەکەی دەبێتە
مەزارگایەکی گەورە بۆ خودای ئەسینا،

00:00:27.051 --> 00:00:31.011
و گەواهیداری شکۆمەندی ئەسینایەکان دەکات.

NOTE Paragraph

00:00:31.011 --> 00:00:36.112
بەڵام کاتێک گەیشتە شوێنی دروستکردنەکە چاوی
بە پێنج سەرپەرشتیار (بەرپرسی شارەکە) کەوت،

00:00:36.112 --> 00:00:37.812
چاوەرێ ئەویان دەکرد.

00:00:37.812 --> 00:00:40.410
فیدیاسیان بە دزینی ئەو ئاڵتونەی

00:00:40.410 --> 00:00:43.825
پەیکەری پیرۆزی ناوەندی
پەرستگاکەی پێ ڕازاندرابەوە تاوانبار کرد.

00:00:43.825 --> 00:00:47.960
تا خۆر ئاوابوون کاتی هەیە 
تا هەموو تێچوونەکانی پەرستگاکە بخاتەڕوو

00:00:47.960 --> 00:00:53.808
و هەموو پارچە ئاڵتونەکان بژمێرێت-
بان ڕووبەڕووی بڕیاری دادگا دەبێتەوە.

NOTE Paragraph

00:00:53.808 --> 00:00:58.726
هەر چەندە بەم تاوانبارکردنانە سوکایەتی
پێکراوە، بەڵام فیدیاس شۆک نە بووە.

00:00:58.726 --> 00:01:02.326
پێرەکلیس، ئەو سیاسەتمەدارەیە کاری
دروستکردنی پەرستگەی پارسینۆن بەڕێوە دەبات،

00:01:02.326 --> 00:01:04.634
لە حکومەتی شارەکە چەند نایارێکی هەیە،

00:01:04.634 --> 00:01:08.054
و ئەم پڕۆژەیەش مشتومڕی
لەبارەوە دەکرێت.

00:01:08.054 --> 00:01:12.234
ڕای گشتی چاوەڕێ پەرستگەیەکی نەریتی
لەسەر شێوەی دۆریک دەکەن:

00:01:12.234 --> 00:01:15.868
ستوونە سادەکان پشتگیری
ڕووگەشی ئاسۆی دەکەن،

00:01:15.868 --> 00:01:18.214
تا بانێکی سێگۆشەیی لەسەر بوەستێت.

00:01:18.214 --> 00:01:23.340
بەڵام پلانەکانی فیدیاس زۆر زۆر لە 
ستانداردەکانی ئەسینایەکان دوورە.

00:01:23.340 --> 00:01:28.473
نەخشەکەی ئەو بریتیە لە تێکەڵکردنی ستوونەکانی
دۆریک لەگەڵ سڕینەوەی جوانکاری ئەسینای کۆن.

00:01:28.473 --> 00:01:34.015
تاشینی پانۆرۆمایەکانی گەورەی
مەهرەجانی ئاینی پاناسنێییەک مەزنی شارەکە.

00:01:34.015 --> 00:01:38.782
نەک تەنها ئەم پەیکەرە مرۆڤەکان و
خوداکان شان بەشانی یەک تر پیشان دەدات

00:01:38.782 --> 00:01:42.312
بەلکو شتێک پیشان دەدات کەوا
هەرگیز لەسەر دیکۆری پەرستگاکە نەبینراوە-

00:01:42.312 --> 00:01:46.357
هەروەها زۆر لە تاشینی و نەخشاندنی شتی
دابوونەریتی زیاتری تێدەچێت.

00:01:46.357 --> 00:01:50.917
لە خوداکان دەپاڕایەوە هاوڕێکانی ئاگاداری
وەرگرتن و خەرجکردنی پارەکانیان بن،

00:01:50.917 --> 00:01:53.711
فیدیاس دەستبەکار بوو تا
بێتاوانی خۆی بسەلمێنێت.

NOTE Paragraph

00:01:53.711 --> 00:01:58.656
سەرەتا لەگەڵ دوو تەلارساز بەناوی ئیکتینۆس
و کالەکراتیس دەستیان بە پشکنین کرد.

00:01:58.656 --> 00:02:00.406
لە جیاتی بەکارهێنانی نەخشەی خانووساز

00:02:00.406 --> 00:02:04.167
جەختیان کردە سەر سینگرافایی
یان پلانی گشتی،

00:02:04.167 --> 00:02:07.242
و پەرادیگما، جۆری سێ ڕەهەندی.

00:02:07.242 --> 00:02:12.373
بەبێ نەخشەی بەرایی، تیمەکە پێویستە 
لە کاتی دیاریکراو گرفتەکان چارەسەر بکەن

00:02:12.373 --> 00:02:17.789
تەنها لە لایەن بەوریای ژمارن و
حەزیان بۆ نەخشەی هاوتایی ڕێنوێنی دەکران.

NOTE Paragraph

00:02:17.789 --> 00:02:21.709
پاراستنی بەتیابەتی ئەم نەخشەی هاوتاییە
سەلمێندراوە زەحمەتە.

00:02:21.709 --> 00:02:27.794
پەرستگەی پارسینۆن لەسەر ڕوووەکی چەماوەی 
بنیاتنراوە و ستوونەکان کەمێک بۆ دەرەوە هاتوون.

00:02:27.794 --> 00:02:29.034
بۆ بەهێزی پڕۆژەکە،

00:02:29.034 --> 00:02:32.927
والە ستونەکان کراوە
لە دووروەوە ڕاست دەرکەون،

00:02:32.927 --> 00:02:39.455
تەلارسازەکان ئینتسسیان بەکارهێنا،
یان کەمێک ئاوساندن، لە هەر ستونێکدا.

00:02:39.455 --> 00:02:41.085
بۆ توخمەکانی دیکەی پەرستگەکە،

00:02:41.085 --> 00:02:45.669
تیمەکە نەخشەی هاوتایان دەبژارد
بە بەکارهێنانی ڕێژەی گونجاو

00:02:45.669 --> 00:02:47.089
بەدرێژایی نەخشاندنەکە.

00:02:47.089 --> 00:02:51.739
بەڵام گۆڕینی پلانەکانیان پێویستی بە
دووبارە حساب کردن دەکرد.

00:02:51.739 --> 00:02:54.609
دوای هاوکاری کردنی لە چارەسەرکردنی
ژماردنێکی لەم شێوەیە،

00:02:54.609 --> 00:02:57.406
فیدیاس تۆماری ئاڵتونی هاوکارەکانی کۆکردوە

00:02:57.406 --> 00:03:00.576
و بەڕێکەوت تا گەیاندنێکی
تایبەت وەربگرێت.

NOTE Paragraph

00:03:00.576 --> 00:03:05.100
بلۆکی گەورەی مەڕمەڕ بۆ پێدەمێنتی
پەرستگاکە گەیشتووە

00:03:05.100 --> 00:03:08.050
لە کانە بەردی چیایی پێنتەلیکۆن.

00:03:08.050 --> 00:03:09.986
سەکۆیە ئاساییەکە دەرووخێت

00:03:09.986 --> 00:03:14.086
لە ژێر کێشێکی زۆری ئەم بەردە
٢ تا ٣ تەنی،

00:03:14.086 --> 00:03:18.136
هەر بۆیە فەرمانی دا خلۆکەی
بەرزکردنەوە دروست بکەن.

NOTE Paragraph

00:03:18.136 --> 00:03:20.246
دوای تۆمارکردنی تێچوونی زیایدکراو

00:03:20.246 --> 00:03:23.096
و بەڕێوبرنی دروستکردنەکە
لە هەموو نیوەڕۆیەکە،

00:03:23.096 --> 00:03:26.046
لە کۆتایەکەی بە کارخانەی پەیکەر
دروستکردنەکە گەیشت.

00:03:26.046 --> 00:03:31.232
پەیکەرتاشەکانی ٩٢ دیمەنی
ئەفسانەیی یان میتۆپیسیان تاشیەوە،

00:03:31.232 --> 00:03:33.532
تا پەرستگەکەی پێ بڕازێننەوە.

00:03:33.532 --> 00:03:37.505
هەموو دیمەنە تاشراوەکان وێنای جەنگ دەکەن
لە جەنگە ئەفسانەییە جیاوازەکان-

00:03:37.505 --> 00:03:42.445
هەر یەکەی لە ئەفسانەییەکە سەرکەوتنی
یۆنانیەکان بەسەر فارسەکان پیشان دەدات

00:03:42.445 --> 00:03:45.455
نزیکەی ٤٠ ساڵ زووتر.

00:03:45.455 --> 00:03:49.285
هەرگیز هیچ پەرستگایەک پێشتر
ئەو هەموو میتۆپیسانەی تێدا بەکارنەهات بوو،

00:03:49.285 --> 00:03:53.963
و هەر دیمەنێکیش تێچووی
بێشوماری پەرستگاکەی زیاتر دەکرد.

NOTE Paragraph

00:03:53.963 --> 00:03:57.933
لە کۆتایەکەی، سەرەی فیدیاسە تا
دەست بە بەرپرسیاریەتیە سەرەتایەکەی بکات،

00:03:57.933 --> 00:04:01.309
و خاڵی تیشکۆی هەموو پەرستگاکە.

00:04:01.309 --> 00:04:05.485
بە چینێکی ئەستوری ئاڵتون داپۆشراوە
بەوردی ڕازاندراوەتەوە،

00:04:05.485 --> 00:04:08.152
و لەسەرو پەرستیارتیەکانیەوەیەتی،

00:04:08.152 --> 00:04:13.957
ئەمە دەبیتە بە پەیکەری چاودێریکەر و
پارێزگاریکەری شارەکە، پارسینۆنسی ئەسینا.

00:04:13.957 --> 00:04:18.067
کاتێک پەرستگاکە تەواو دەبێت 
خەڵکەکە لە حەوشەی پەرستگاکە کۆ دەبنەوە-

00:04:18.067 --> 00:04:21.066
نزا دەکەن و قوربانی پێشکەش دەکەن

00:04:21.066 --> 00:04:25.849
شەڕاب بۆ خودای ژیری دەڕێژن.

NOTE Paragraph

00:04:25.849 --> 00:04:27.709
فیدیاس ئەوەندە کاتەی مای بوو

00:04:27.709 --> 00:04:30.246
لە کۆتا ڕازاندنەوەی پەیکەرەیە بەسەری برد،

00:04:30.246 --> 00:04:34.656
و هەرکە ڕۆژ بەرەو ئاوابوون دەڕۆشت،
سەرپەرشتیارەکان پەیدا بوون.

00:04:34.656 --> 00:04:39.229
دوای سەیرکردنی تۆمارەکانی
سەرکەوتوانە دەردەکەوتن.

00:04:39.229 --> 00:04:42.729
لەوانەیە فیدیاس بە بەفیڕۆدانی
گشتی پەرستگاکە تۆمەتبار بکرێت،

00:04:42.729 --> 00:04:47.216
بەڵام تۆمارەکانی هیچ باسی
ئاڵتونی پەیکەرەکە ناکەن.

NOTE Paragraph

00:04:47.216 --> 00:04:52.017
لەم ساتەدا، پێرەکلیس گەیشت
تا سەرۆکی بیناکەریەکەی ڕزگار بکات.

00:04:52.017 --> 00:04:55.567
بەڕێوبەری دروستکردنی پەرستگە
پێان گووت هەموو ئاڵتونەکە بە پەیکەرەکەیەوەییە

00:04:55.567 --> 00:05:00.544
دەتواندرێت لێ بکرێنەوە و بە جیا
بکێشرێن تا بێتاوانی فیدیاس بسەلمێدرێت.

00:05:00.544 --> 00:05:02.654
ئەرکەکان بە کرێکارەکان سپێردرا

00:05:02.654 --> 00:05:06.723
و بەرپرسەکانیان تۆمەتبارکرد بەوەی
لە درەنگانی شەو چاودێریان کردوون-

00:05:06.723 --> 00:05:09.717
فیدیاس و چاودێریکەرەکەی
نەیارەکانیان

00:05:09.717 --> 00:05:12.053
بۆ بەخشندەیی ئەسینای مەزن بەجێهێشت.