WEBVTT

00:00:15.640 --> 00:00:18.656
Leonardo'nun eskizlerinden alınan
bu Vitruvius Adamı

00:00:18.680 --> 00:00:21.856
Rönesans'ın en meşhur 
sembollerinden biri olmuştur.

00:00:21.880 --> 00:00:23.096
Ama neden?

00:00:23.120 --> 00:00:25.096
Basit bir dolmakem çizimi değil mi?

00:00:25.120 --> 00:00:26.336
Değil!

00:00:26.360 --> 00:00:29.016
Bunu bir matematik problemiyle
cevaplamaya başlayalım.

00:00:29.040 --> 00:00:31.176
Çemberin alanını hesaplamayı biliyorum.

00:00:31.200 --> 00:00:34.376
Pi sayısını alır,
yarıçapın karesiyle çarparım.

00:00:34.400 --> 00:00:36.856
Karenin alanını hesaplamayı da biliyorum.

00:00:36.880 --> 00:00:38.656
Kenar uzunluğunu kendisiyle çarparım.

00:00:39.640 --> 00:00:43.856
Peki, çemberin alanını alıp aynı alana 
sahip bir kare nasıl oluştururum?

00:00:43.880 --> 00:00:46.256
Bu, ilk kez antik 
dünyada ortaya atılan,

00:00:46.280 --> 00:00:48.546
genelde "çemberin karelenmesi"
denilen bir problem.

00:00:48.546 --> 00:00:50.566
Antik dünyanın diğer birçok fikirleri gibi

00:00:50.566 --> 00:00:52.576
Rönesans döneminde yeniden hayat bulmuş.

00:00:52.600 --> 00:00:55.056
Anlaşılan o ki, 
pi sayısının doğası gereği

00:00:55.080 --> 00:00:56.586
çözülmesi imkânsız bir problem,

00:00:56.586 --> 00:00:57.856
fakat o ayrı bir konu.

00:00:57.880 --> 00:00:59.096
Leonardo'nun

00:00:59.120 --> 00:01:02.416
Romalı mimar Vitruvius'ın eserlerinin
etkisindeki bu eskizi,

00:01:02.440 --> 00:01:05.416
insanı bir çember ve karenin
tam ortasına yerleştirir.

00:01:05.440 --> 00:01:08.456
Vitruvius göbeğin insan vücudunun 
tam ortası olduğunu

00:01:08.480 --> 00:01:11.580
ve pergel göbeğin
sabit noktasına yerleştirilirse

00:01:11.580 --> 00:01:14.566
vücudu eksiksiz çevreleyen bir daire 
çizileceğini iddia eder.

00:01:14.566 --> 00:01:17.256
Vitruvius ayrıca, insan vücudunda
kol genişliğinin ve boyun

00:01:17.280 --> 00:01:19.480
mükemmele yakın 
bir uyumu olduğunu,

00:01:19.480 --> 00:01:22.936
dolayısıyla vücudun karenin içerisine de
eksiksiz yerleştiğini fark eder.

00:01:22.936 --> 00:01:24.536
Leonardo, Vtruvius'un fikirlerini


00:01:24.560 --> 00:01:27.216
çemberin karelenmesi bilinmezini
çözmek için insanı

00:01:27.240 --> 00:01:29.440
mecazen her iki şeklin alanı
olarak kullandı.

00:01:30.040 --> 00:01:32.616
Fakat Leonardo yalnız
Vitruvius'la yetinmedi.

00:01:32.640 --> 00:01:36.416
O dönemlerde, İtalya'da Yeni Platonculuk
denilen bir fikri akım vardı.

00:01:36.440 --> 00:01:39.016
Bu akım, Platon ve Aristo'nun geliştirdiği

00:01:39.040 --> 00:01:40.656
"Varlık Zinciri" denilen

00:01:40.680 --> 00:01:42.906
IV. yüzyılın eski bir görüşünü ele aldı.

00:01:42.906 --> 00:01:46.246
Bu düşünce, evrende zincire benzeyen
bir hiyerarşi olduğuna inanır;

00:01:46.246 --> 00:01:48.296
zincir en üstte Tanrı'yla başlar,

00:01:48.320 --> 00:01:51.390
sonra şeytan ve cinlerden önce

00:01:51.390 --> 00:01:54.536
aşağı doğru melekler, gezegenler,
yıldızlar ve tüm canlılar gelir.

00:01:54.536 --> 00:01:56.096
Bu felsefi düşüncenin öncesinde,

00:01:56.120 --> 00:01:59.696
insanın bu zincirdeki yerinin
tam ortada olduğuna inanılırdı.

00:01:59.720 --> 00:02:03.296
İnsan ölümsüz bir ruhun eşlik ettiği
ölümlü bir bedene sahip olduğundan,

00:02:03.320 --> 00:02:05.656
biz insanlar evreni 
güzelce ikiye ayırıyoruz.

00:02:05.680 --> 00:02:08.619
Ancak, Leonardo'nun Vitruvius Adamı'nı
çizdiği sıralarda

00:02:08.619 --> 00:02:11.179
Pico Dela Mirandola adlı 
bir Yeni Platoncu

00:02:11.179 --> 00:02:12.586
farklı bir görüşe sahipti.

00:02:12.586 --> 00:02:14.216
İnsanlığı zincirden çıkardı

00:02:14.240 --> 00:02:16.376
ve insanın istediği mertebeye ulaşmak gibi


00:02:16.400 --> 00:02:18.216
eşsiz bir yetisi olduğunu iddia etti.

00:02:18.216 --> 00:02:20.936
Pico, Tanrı'nın yaratmış olduğu 
güzel ve sırlı kâinatı

00:02:20.960 --> 00:02:23.770
idrak edebilecek bir varlık 
arzuladığını ileri sürdü.

00:02:23.770 --> 00:02:26.196
Bu arzu, tanrının 
kainatın merkezine yerleştirdiği

00:02:26.196 --> 00:02:28.636
istediği gibi davranma 
yetisine sahip olan insanın

00:02:28.636 --> 00:02:30.226
yaratılışına sebep oldu.

00:02:30.240 --> 00:02:32.256
Pico'ya göre insan

00:02:32.280 --> 00:02:34.736
zincirde aşağı doğru inip
canavarlaşabilirdi

00:02:34.760 --> 00:02:37.136
veya zincirde yükselebilir
ve tanrılaşabilirdi,

00:02:37.160 --> 00:02:38.496
bu bizim tercihimizdi.

00:02:38.520 --> 00:02:39.856
Çizime dönersek,

00:02:39.880 --> 00:02:42.090
insanın yerini değiştirdiğimizde

00:02:42.090 --> 00:02:45.296
dairenin ve karenin bağdaşmayan
alanlarını kaplayabildiğini görürüz.

00:02:45.320 --> 00:02:47.880
Eğer, geometri kâinatın yazıldığı dilse

00:02:47.880 --> 00:02:51.356
bu eskiz, bütün unsurlarının içerisinde
var olabileceğimizi söylüyor gibi.

00:02:51.356 --> 00:02:53.816
İnsan, geometrik ve felsefi açıdan da


00:02:53.840 --> 00:02:55.336
istediği her şekli alabilir.

00:02:55.360 --> 00:02:57.736
Bu eskizinde Leonardo,

00:02:57.760 --> 00:03:00.776
matematik, din, felsefe, mimari

00:03:00.800 --> 00:03:03.116
ve döneminin sanatını 
bir araya getirebildi.

00:03:03.116 --> 00:03:05.640
Bütün bir dönemin
simgesi olmasına şaşmamalı.