0:00:15.584,0:00:17.074
Rysunek "Człowieka witruwiańskiego"

0:00:17.074,0:00:18.326
pochodzący ze szkiców Leonarda

0:00:18.326,0:00:20.037
stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych

0:00:20.037,0:00:21.649
symboli renesansu

0:00:21.649,0:00:22.743
Dlaczego?

0:00:22.743,0:00:24.680
To prosty szkic piórem i atramentem?

0:00:24.680,0:00:26.003
Wcale nie!

0:00:26.003,0:00:27.397
Zacznijmy odpowiedź na to pytanie

0:00:27.397,0:00:28.634
od problemu matematycznego.

0:00:28.634,0:00:30.720
Wiem, jak obliczyć pole koła.

0:00:30.720,0:00:32.098
Biorę wartość pi

0:00:32.098,0:00:34.347
i mnożę przez promień do kwadratu.

0:00:34.347,0:00:36.565
Wiem też, jak obliczyć pole kwadratu.

0:00:36.565,0:00:39.364
Mnożę bok przez bok.

0:00:39.364,0:00:41.408
Ale jak, biorąc pole koła,

0:00:41.408,0:00:43.799
stworzyć kwadrat o jednakowym polu?

0:00:43.799,0:00:45.739
To jest problem "kwadratury koła"

0:00:45.739,0:00:48.047
zanany już w starożytności.

0:00:48.047,0:00:49.658
Podobnie jak wiele idei starożytności

0:00:49.658,0:00:51.894
odżył w renesansie.

0:00:51.894,0:00:53.078
Jak się okazało,

0:00:53.078,0:00:54.466
to problem niemożliwy do rozwiązania

0:00:54.466,0:00:56.090
ze względu na naturę pi,

0:00:56.090,0:00:57.912
ale to inna historia.

0:00:57.912,0:00:58.626
Szkic Leonarda,

0:00:58.626,0:00:59.880
na który wpływ miały pisma

0:00:59.880,0:01:01.905
rzymskiego architekta - Witruwiusza,

0:01:01.905,0:01:03.510
umieszcza człowieka w centrum

0:01:03.510,0:01:05.507
koła i kwadratu.

0:01:05.507,0:01:06.842
Witruwiusz sądził, że pępek

0:01:06.842,0:01:08.103
jest centrum ludzkiego ciała

0:01:08.103,0:01:09.629
i jeżeli wziąć cyrkiel

0:01:09.629,0:01:11.375
i umieści nóżkę w pępku,

0:01:11.375,0:01:14.015
można narysować okrąg wokół ciała.

0:01:14.015,0:01:16.004
Dodatkowo Witruwiusz zauważył,

0:01:16.004,0:01:17.106
że rozpiętość ramion i wzrost

0:01:17.106,0:01:19.692
są u ludzi prawie identyczne,

0:01:19.692,0:01:22.857
a to umieszcza ciało w kwadracie.

0:01:22.857,0:01:24.231
Leonardo posłużył się ideami Witruwiusza,

0:01:24.231,0:01:27.027
by metaforycznie rozwiązać [br]problem kwadratury koła,

0:01:27.027,0:01:29.735
używając człowieka jako pola [br]dla obu kształtów.

0:01:29.735,0:01:32.611
Leonardo nie czerpał tylko od Witruwiusza.

0:01:32.611,0:01:33.815
Był także prąd intelektualny

0:01:33.815,0:01:34.913
we Włoszech w tamtym okresie

0:01:34.913,0:01:36.321
nazywany neoplatonizmem.

0:01:36.321,0:01:37.741
Ten nurt wziął starą koncepcję z IV w.,

0:01:37.741,0:01:40.445
rozwiniętą przez Platona i Arystotelesa,

0:01:40.445,0:01:42.278
nazywaną "Wielkim Łańcuchem Bytu".

0:01:42.278,0:01:44.447
Według tej idei wszechświat jest hierarchią

0:01:44.447,0:01:45.614
przypominającą łańcuch,

0:01:45.614,0:01:47.779
zaczyna się na samej górze od Boga,

0:01:47.779,0:01:49.736
i idzie w dół przez aniołów,

0:01:49.736,0:01:50.313
planety,

0:01:50.313,0:01:50.902
gwiazdy,

0:01:50.902,0:01:51.982
wszystkie formy życia,

0:01:51.982,0:01:54.066
kończąc na demonach i diabłach.

0:01:54.066,0:01:55.813
Na początku tego ruchu wierzono,

0:01:55.813,0:01:58.015
że miejsce człowieka w łańcuchu

0:01:58.015,0:01:59.527
jest dokładnie w środku.

0:01:59.527,0:02:01.226
Ponieważ człowiek ma śmiertelne ciało,

0:02:01.226,0:02:03.158
i nieśmiertelną duszę,

0:02:03.158,0:02:05.308
dzielimy wszechświat w połowie.

0:02:05.308,0:02:07.067
Gdy Leonardo rysował

0:02:07.067,0:02:08.686
"Człowieka witruwiańskiego",

0:02:08.686,0:02:10.871
neoplatończyk Picco della Mirandola

0:02:10.871,0:02:12.236
przedstawił inną koncepcję.

0:02:12.236,0:02:13.814
Wyciągnął człowieka z łańcucha,

0:02:13.814,0:02:15.779
przekonując, że ludzie [br]mają unikalną zdolność

0:02:15.779,0:02:17.645
do zajęcia dowolnego miejsca.

0:02:17.645,0:02:19.228
Pico sądził, że Bóg pragnie

0:02:19.228,0:02:20.700
bytu zdolnego do zrozumienia

0:02:20.700,0:02:23.569
wspaniałego wszechświata, [br]który stworzył.

0:02:23.569,0:02:25.488
To doprowadziło do stworzenia ludzkości,

0:02:25.488,0:02:27.236
którą umieścił w centrum wszechświata

0:02:27.236,0:02:30.042
ze zdolnością do zajęcia dowolnego miejsca.

0:02:30.042,0:02:32.141
Ludzkość, według Pico,

0:02:32.141,0:02:34.702
może się stoczyć [br]i zachowywać jak zwierzęta

0:02:34.702,0:02:36.923
lub wspiąć w górę i zachowywać jak bóg,

0:02:36.923,0:02:38.228
to nasz wybór.

0:02:38.228,0:02:39.481
Wracając do szkicu,

0:02:39.481,0:02:41.591
przez zmianę pozycji, człowiek

0:02:41.591,0:02:43.147
może wypełnić niezgodne obszary

0:02:43.147,0:02:45.010
koła i kwadratu.

0:02:45.010,0:02:47.313
Jeżeli geometria jest językiem wszechświata

0:02:47.313,0:02:48.680
to ten szkic mówi,

0:02:48.680,0:02:50.517
że możemy istnieć [br]w ramach wszystkich jego części.

0:02:50.517,0:02:52.058
Człowiek może wypełniać dowolny kształt

0:02:52.058,0:02:53.353
geometrycznie

0:02:53.353,0:02:55.272
i filozoficznie.

0:02:55.272,0:02:56.352
W jednym rysunku

0:02:56.352,0:02:57.642
Leonardo umiał połączyć

0:02:57.642,0:02:58.448
matematykę,

0:02:58.448,0:02:59.130
religię,

0:02:59.130,0:02:59.944
filozofię,

0:02:59.944,0:03:00.804
architekturę,

0:03:00.804,0:03:02.527
i umiejętności artystyczne swojego wieku.

0:03:02.527,0:03:03.729
Nic dziwnego, że stał się ikoną

0:03:03.729,0:03:05.741
wszech czasów.