[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:15.58,0:00:17.07,Default,,0000,0000,0000,,Deze afbeelding van de Vitruviusman, Dialogue: 0,0:00:17.07,0:00:18.33,Default,,0000,0000,0000,,afgeleid van Leonardo's schetsen, Dialogue: 0,0:00:18.33,0:00:20.04,Default,,0000,0000,0000,,is een van de herkenbaarste symbolen Dialogue: 0,0:00:20.04,0:00:21.65,Default,,0000,0000,0000,,van de renaissance geworden. Dialogue: 0,0:00:21.65,0:00:22.74,Default,,0000,0000,0000,,Waarom? Dialogue: 0,0:00:22.74,0:00:24.68,Default,,0000,0000,0000,,Een eenvoudige pentekening, toch? Dialogue: 0,0:00:24.68,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Nee hoor. Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:28.63,Default,,0000,0000,0000,,Laten we het eens bekijken \Nals een wiskundig probleem. Dialogue: 0,0:00:28.63,0:00:30.72,Default,,0000,0000,0000,,Ik weet hoe ik het oppervlak \Nvan een cirkel kan berekenen. Dialogue: 0,0:00:30.72,0:00:32.10,Default,,0000,0000,0000,,Ik neem de waarde van pi Dialogue: 0,0:00:32.10,0:00:34.35,Default,,0000,0000,0000,,en vermenigvuldig die met \Nhet kwadraat van de straal. Dialogue: 0,0:00:34.35,0:00:36.56,Default,,0000,0000,0000,,Het oppervlak van een vierkant \Nberekenen kan ik ook. Dialogue: 0,0:00:36.56,0:00:39.36,Default,,0000,0000,0000,,Dat is de lengte in het kwadraat. Dialogue: 0,0:00:39.36,0:00:43.80,Default,,0000,0000,0000,,Maar hoe maak ik een vierkant \Nmet hetzelfde oppervlak als die cirkel? Dialogue: 0,0:00:43.80,0:00:45.74,Default,,0000,0000,0000,,Dit probleem wordt vaak \N"kwadratuur van de cirkel" genoemd Dialogue: 0,0:00:45.74,0:00:48.05,Default,,0000,0000,0000,,en werd reeds in de oudheid geformuleerd. Dialogue: 0,0:00:48.05,0:00:49.66,Default,,0000,0000,0000,,Zoals zoveel ideeën uit de oudheid Dialogue: 0,0:00:49.66,0:00:51.89,Default,,0000,0000,0000,,kreeg het nieuw leven tijdens de renaissance. Dialogue: 0,0:00:51.89,0:00:54.47,Default,,0000,0000,0000,,Het blijkt dat dit probleem \Nonoplosbaar is Dialogue: 0,0:00:54.47,0:00:56.09,Default,,0000,0000,0000,,vanwege de aard van pi... Dialogue: 0,0:00:56.09,0:00:57.91,Default,,0000,0000,0000,,maar dat is een ander verhaal. Dialogue: 0,0:00:57.91,0:00:58.63,Default,,0000,0000,0000,,Leonardo's schets, Dialogue: 0,0:00:58.63,0:00:59.88,Default,,0000,0000,0000,,die is beïnvloed door de geschriften Dialogue: 0,0:00:59.88,0:01:01.90,Default,,0000,0000,0000,,van de Romeinse architect Vitruvius, Dialogue: 0,0:01:01.90,0:01:03.62,Default,,0000,0000,0000,,plaatst een man \Npal in het midden Dialogue: 0,0:01:03.62,0:01:05.51,Default,,0000,0000,0000,,van een cirkel en een vierkant. Dialogue: 0,0:01:05.51,0:01:06.84,Default,,0000,0000,0000,,Vitruvius beweerde \Ndat de navel Dialogue: 0,0:01:06.84,0:01:08.10,Default,,0000,0000,0000,,het middelpunt is van het lichaam Dialogue: 0,0:01:08.10,0:01:09.63,Default,,0000,0000,0000,,en dat als je een kompas neemt Dialogue: 0,0:01:09.63,0:01:11.38,Default,,0000,0000,0000,,en de punt in de navel prikt, Dialogue: 0,0:01:11.38,0:01:14.02,Default,,0000,0000,0000,,je een perfecte cirkel \Nrond het lichaam kan tekenen. Dialogue: 0,0:01:14.02,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Daarbij zag Vitruvius Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:17.11,Default,,0000,0000,0000,,dat armwijdte en lichaamslengte Dialogue: 0,0:01:17.11,0:01:19.69,Default,,0000,0000,0000,,bijna perfect gelijk zijn \Nbij een mens. Dialogue: 0,0:01:19.69,0:01:22.86,Default,,0000,0000,0000,,Hierdoor past het lichaam \Nook perfect in een vierkant. Dialogue: 0,0:01:22.86,0:01:24.23,Default,,0000,0000,0000,,Leonardo loste met Vitruvius' ideeën Dialogue: 0,0:01:24.23,0:01:27.03,Default,,0000,0000,0000,,het probleem van de "kwadratuur \Nvan de cirkel" op als metafoor: Dialogue: 0,0:01:27.03,0:01:29.74,Default,,0000,0000,0000,,de mens bepaalde de afmetingen \Nvan beide vormen. Dialogue: 0,0:01:29.74,0:01:32.61,Default,,0000,0000,0000,,Leonardo dacht echter niet alleen aan Vitruvius. Dialogue: 0,0:01:32.61,0:01:33.82,Default,,0000,0000,0000,,Er was in Italië destijds Dialogue: 0,0:01:33.82,0:01:34.91,Default,,0000,0000,0000,,een intellectuele beweging, Dialogue: 0,0:01:34.91,0:01:36.32,Default,,0000,0000,0000,,het neoplatonisme. Dialogue: 0,0:01:36.32,0:01:37.74,Default,,0000,0000,0000,,Deze beweging nam een oud concept Dialogue: 0,0:01:37.74,0:01:40.44,Default,,0000,0000,0000,,dat Plato en Aristoteles in \Nde vierde eeuw ontwikkelden: Dialogue: 0,0:01:40.44,0:01:42.28,Default,,0000,0000,0000,,"De ladder van het leven". Dialogue: 0,0:01:42.28,0:01:44.45,Default,,0000,0000,0000,,Deze beschrijft het universum als een hiërarchie Dialogue: 0,0:01:44.45,0:01:45.61,Default,,0000,0000,0000,,die lijkt op een ladder. Dialogue: 0,0:01:45.61,0:01:47.78,Default,,0000,0000,0000,,Deze begint bovenaan bij God, Dialogue: 0,0:01:47.78,0:01:49.74,Default,,0000,0000,0000,,vervolgens komen de engelen, Dialogue: 0,0:01:49.74,0:01:50.31,Default,,0000,0000,0000,,planeten, Dialogue: 0,0:01:50.31,0:01:50.90,Default,,0000,0000,0000,,sterren, Dialogue: 0,0:01:50.90,0:01:51.98,Default,,0000,0000,0000,,en alle levensvormen Dialogue: 0,0:01:51.98,0:01:54.07,Default,,0000,0000,0000,,om te eindigen met demonen en duivels. Dialogue: 0,0:01:54.07,0:01:55.81,Default,,0000,0000,0000,,In deze filosofische beweging Dialogue: 0,0:01:55.81,0:01:58.02,Default,,0000,0000,0000,,dacht men eerst dat de mens \Nop deze ladder Dialogue: 0,0:01:58.02,0:01:59.53,Default,,0000,0000,0000,,exact in het midden stond. Dialogue: 0,0:01:59.53,0:02:01.23,Default,,0000,0000,0000,,Omdat mensen een sterfelijk lichaam hebben Dialogue: 0,0:02:01.23,0:02:03.16,Default,,0000,0000,0000,,en een onsterfelijke ziel, Dialogue: 0,0:02:03.16,0:02:05.31,Default,,0000,0000,0000,,deelden we het universum mooi in tweeën. Dialogue: 0,0:02:05.31,0:02:07.07,Default,,0000,0000,0000,,Maar rond de tijd dat Leonardo Dialogue: 0,0:02:07.07,0:02:08.69,Default,,0000,0000,0000,,de Vitruviusman schetste, Dialogue: 0,0:02:08.69,0:02:10.87,Default,,0000,0000,0000,,kwam de neoplatonist Pico della Mirandola Dialogue: 0,0:02:10.87,0:02:12.24,Default,,0000,0000,0000,,met een ander idee. Dialogue: 0,0:02:12.24,0:02:13.81,Default,,0000,0000,0000,,Hij haalde de mens van de ladder Dialogue: 0,0:02:13.81,0:02:15.78,Default,,0000,0000,0000,,en beweerde dat mensen \Nhet unieke vermogen bezitten Dialogue: 0,0:02:15.78,0:02:17.64,Default,,0000,0000,0000,,om elke gewenste positie in te nemen. Dialogue: 0,0:02:17.64,0:02:19.23,Default,,0000,0000,0000,,Pico beweerde dat God Dialogue: 0,0:02:19.23,0:02:20.70,Default,,0000,0000,0000,,nood had aan een wezen Dialogue: 0,0:02:20.70,0:02:23.57,Default,,0000,0000,0000,,dat zijn mooie en complexe \Nuniversum kon begrijpen. Dialogue: 0,0:02:23.57,0:02:25.49,Default,,0000,0000,0000,,Daarom creëerde hij de mens, Dialogue: 0,0:02:25.49,0:02:27.24,Default,,0000,0000,0000,,die hij middenin het universum plaatste Dialogue: 0,0:02:27.24,0:02:30.04,Default,,0000,0000,0000,,met het vermogen \Nelke gewenste vorm aan te nemen. Dialogue: 0,0:02:30.04,0:02:32.14,Default,,0000,0000,0000,,De mens kon volgens Pico Dialogue: 0,0:02:32.14,0:02:34.70,Default,,0000,0000,0000,,de ladder afdalen om zich \Nals een dier te gedragen Dialogue: 0,0:02:34.70,0:02:36.92,Default,,0000,0000,0000,,of de ladder beklimmen om zich \Nals een god te gedragen. Dialogue: 0,0:02:36.92,0:02:38.23,Default,,0000,0000,0000,,Dit is onze keuze. Dialogue: 0,0:02:38.23,0:02:39.48,Default,,0000,0000,0000,,Kijkend naar de schets Dialogue: 0,0:02:39.48,0:02:41.59,Default,,0000,0000,0000,,zien we dat door verandering \Nvan de houding van de man Dialogue: 0,0:02:41.59,0:02:43.15,Default,,0000,0000,0000,,hij de onverenigbare vlakken Dialogue: 0,0:02:43.15,0:02:45.01,Default,,0000,0000,0000,,van cirkel en vierkant kan bestrijken. Dialogue: 0,0:02:45.01,0:02:47.31,Default,,0000,0000,0000,,Als meetkunde de taal is\Nwaarin het universum geschreven is, Dialogue: 0,0:02:47.31,0:02:48.68,Default,,0000,0000,0000,,dan lijkt deze schets te zeggen Dialogue: 0,0:02:48.68,0:02:50.52,Default,,0000,0000,0000,,dat we in al zijn elementen kunnen existeren. Dialogue: 0,0:02:50.52,0:02:52.06,Default,,0000,0000,0000,,De mens kan elke gewenste vorm aannemen Dialogue: 0,0:02:52.06,0:02:53.35,Default,,0000,0000,0000,,in geometrische zin Dialogue: 0,0:02:53.35,0:02:55.27,Default,,0000,0000,0000,,en in filosofische zin. Dialogue: 0,0:02:55.27,0:02:56.35,Default,,0000,0000,0000,,In deze ene schets Dialogue: 0,0:02:56.35,0:02:57.64,Default,,0000,0000,0000,,verenigde Leonardo Dialogue: 0,0:02:57.64,0:02:58.45,Default,,0000,0000,0000,,de wiskundige, Dialogue: 0,0:02:58.45,0:02:59.13,Default,,0000,0000,0000,,godsdienstige, Dialogue: 0,0:02:59.13,0:02:59.94,Default,,0000,0000,0000,,filosofische, Dialogue: 0,0:02:59.94,0:03:00.80,Default,,0000,0000,0000,,architectuur Dialogue: 0,0:03:00.80,0:03:02.53,Default,,0000,0000,0000,,en artistieke vaardigheden\Nvan zijn tijd. Dialogue: 0,0:03:02.53,0:03:05.86,Default,,0000,0000,0000,,Geen wonder dat het zo'n icoon werd \Nvoor die hele periode.