WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:18.656
ئەم وێنەیەی "پیاوە ڤیتروڤی"ەکە لە نێو 
وێنەکێشراوەکانی لیۆناردۆ

00:00:18.680 --> 00:00:21.856
هاتووە، کە بووەتە
ناسراوترین هێماکانی ڕێنیسانس،

00:00:21.880 --> 00:00:23.096
بەڵام بۆچی؟

00:00:23.096 --> 00:00:25.096
تابلۆیەکی سادەی پێنووس و مەرەکەبە، وانییە؟

00:00:25.120 --> 00:00:26.336
نەخێر!

00:00:26.360 --> 00:00:29.016
بە وەڵامی ئەم پرسیارە
بە نموونەیەکی بیرکاری بدەینەوە.

00:00:29.040 --> 00:00:31.176
ئەزانم چۆن ڕووبەری بازنە بدۆزمەوە.

00:00:31.200 --> 00:00:34.376
بەهای پای، لێکدانی نیوە تیرە دووجا دەکەم.

00:00:34.400 --> 00:00:36.856
هەروەها دەزانم چۆن 
ڕووبەری چوارگۆشە بدۆزمەوە.

00:00:36.880 --> 00:00:38.656
بە لێکدانی بنکەکە خۆی.

00:00:39.320 --> 00:00:43.856
بەڵام چۆن ڕووبەری بازنەیەک بدۆزمەوە و چوار
-گۆشەیەک درووست بکەم بە رووبەرێکی یەکسان؟

00:00:43.880 --> 00:00:46.256
ئەم کێشەیە پێی دەوترێت
"چوارگۆشەکردنی بازنە"

00:00:46.280 --> 00:00:48.416
بۆ یەکەم جار لە دوونیای
دێریندا پێشنیازکرا.

00:00:48.440 --> 00:00:50.416
هەروەک زۆربەری
بیرۆکاکی تری سەردەمی کۆن،

00:00:50.440 --> 00:00:52.576
ژیانێکی نوێی بەخشییە سەردەمی ڕێنیسانس

00:00:52.600 --> 00:00:55.056
هەروەک دۆزرایەوە، ئەم کێشەیە 
ئەستەمە شیکار بکرێت

00:00:55.080 --> 00:00:56.456
لەبەر سرووشتی پای،

00:00:56.480 --> 00:00:57.856
بەڵام ئەوە چیرۆکێکی دیکەیە.

00:00:57.880 --> 00:00:59.096
وێنەکێشراوەکەی لیۆناردۆ،

00:00:59.120 --> 00:01:02.416
کە لە ژێر کاریگەری نووسینەکانی 
تەلارسازی ڕۆمانی، ڤیرتروڤیوس دا بووە،

00:01:02.440 --> 00:01:05.416
پیاوێکی لە چەقی بازنەیەک 
و چوارگۆشەیەک داناوە.

00:01:05.440 --> 00:01:08.456
ڤیتروڤیوس ئەوەی پێشنیار کرد کە ناوک 
ناوەندی لەشی مرۆڤە

00:01:08.480 --> 00:01:11.896
و ئەگەر کەسێک پڕگالێک هەڵگرێت و پۆینتە 
نە-جوڵۆکەکە لەسەر ناوک دابنێت،

00:01:11.920 --> 00:01:14.256
بازنەیەکی تەواو دەتوانرێت 
بکێشرێت بە دەوری لەشدا.

00:01:14.280 --> 00:01:17.256
زیاتریش، ڤیتروڤیوس ئەوەی تێبینی
کرد کە درێژی قۆڵەکان و بەرزی

00:01:17.280 --> 00:01:19.936
بە نزیکەیی تەواو لێکچوون لە لەشی مرۆڤدا،

00:01:19.960 --> 00:01:22.666
و واش دەکەن لاشە 
بکەوێتە ناو جوارگۆشەیەکەوە.

00:01:22.666 --> 00:01:24.560
ئەو بیرۆکاکانی 
ڤیتروڤیوسی بەکار‌هێنا.

00:01:24.560 --> 00:01:27.216
خوازانە بۆ شیکار کردنی کێشەی 
چوارگۆشەکردنی بازنە

00:01:27.240 --> 00:01:29.440
بە بەکارهێنانی مرۆڤ وەک
ڕووبەری هەردوو شێوەکە.

00:01:30.040 --> 00:01:32.616
جێی باسە لیۆناردۆ تەنها بیری
لە ڤیتروڤیوس نەدەکردەوە،

00:01:32.640 --> 00:01:36.416
جوڵەیەکی ڕوناکبیری هەبوو 
لە ئیتاڵیا بەنێوی نیۆپلاتۆنیسم.

00:01:36.440 --> 00:01:38.853
ئەم جوڵەیە بیرۆکە کۆنی
سەدەی چوارەمی ‌هێنا کە لایەن

00:01:38.853 --> 00:01:40.850
لالەیەن ئەرستۆ و
ئەفلاوونەوە گەشەی کردبوو،

00:01:40.850 --> 00:01:42.480
بە ناوی "The Great Chain of Being"

00:01:42.480 --> 00:01:45.896
کە پێێ وایە گەردوون
خاوەنی زنجیرەیەکی پلەبەندییە،

00:01:45.920 --> 00:01:48.296
ئەو زنجیرەش لە ترۆپکدا 
بە خودا دەست پێ دەکات،

00:01:48.320 --> 00:01:52.016
دواتر دێتە خوارەوە بۆ فریشتەکان، 
هەسارەکان، و شێوە بچووکەکانی ژیان

00:01:52.040 --> 00:01:54.256
پێش ئەوەی بگات بە جنۆکە و شەیتانەکان.

00:01:54.280 --> 00:01:56.096
لە سەرەتای ئەم جوڵە فەلسەفییەدا،

00:01:56.120 --> 00:01:59.696
وا دادەنرا کە شوێنی مرۆڤ لەم
زنجیرەدا رێک لەناوڕاستیدایە.

00:01:59.720 --> 00:02:03.296
چوونکە مرۆڤ لاشەیەکی هەیە کە نامێنێ، 
و لەشی هامڕازی رۆحێکی نەمرە،

00:02:03.320 --> 00:02:05.656
گەردوون دەکەینە دوو بەش.

00:02:05.680 --> 00:02:08.735
دەوروبەری ئەو کاتەی لیۆناردۆ وێنەی
پیاوە ڤیتروڤیەکەی کێشا،

00:02:08.759 --> 00:02:12.416
نیۆپلاتۆنیستێک بە ناوی پیکۆ دەلا 
میراندۆلا بیرێکی جیاوازی هەبوو.

00:02:12.440 --> 00:02:14.216
ئەو مرۆڤی لە دەرەوەی زنجیرەکە دەبینی

00:02:14.216 --> 00:02:16.540
و پێشنیازی کرد کە مرۆڤەکان 
توانایەکی بێوینەیان هەیە

00:02:16.540 --> 00:02:17.960
کە هەر جێگەیەکیان بوێت بەدەستی دێنن.

00:02:17.960 --> 00:02:20.936
پیکۆ ووتی کە وویستی خودا بریتی بووە لە 
بوونەوەرێک کە توانای تێگەشتنی هەبێت

00:02:20.960 --> 00:02:23.856
لە جوانی و ئاڵۆزییەکانی 
ئەو گەردوونەی درووستی کردووە.

00:02:23.856 --> 00:02:25.720
ئەمەش وای لێکردووە کە
مرۆڤ درووست بکات،

00:02:25.720 --> 00:02:27.856
کە کردوویەتیە چەقی گەردوونەوە و وای

00:02:27.856 --> 00:02:30.360
لێکردووە بتوانێت بە هەرجۆرێک
بێت کە دڵی پێیخۆشە.

00:02:30.360 --> 00:02:32.256
مرۆڤ، بەپێی پیکۆ، دەتوانێت بخزێتە

00:02:32.256 --> 00:02:34.760
خوارەوەی زنجیرەکە و وەک 
ئاژەڵ مامەڵە بکات یاخود

00:02:34.760 --> 00:02:37.160
هەڵکشێتە سەرەوەی زنجیرەکە 
وەک خودایەک مامەڵە بکات،

00:02:37.160 --> 00:02:38.366
ئەوە هەڵبژاردنی ئێمەیە.

00:02:38.366 --> 00:02:39.990
بە چاولێکردنەوەی وێنە کێشراوەکە،

00:02:39.990 --> 00:02:42.336
دەبینین بە گۆڕینی شوێنی پیاکەوە،

00:02:42.360 --> 00:02:45.296
دەتوانێت ڕووبەرە نەویستراوەکانی بازنە 
و چوارگۆشە پڕبکاتەوە.

00:02:45.320 --> 00:02:47.708
گەر ئەندازە ئەو زمانە بێت کە
گەردوونی پێ نووسراوە،

00:02:47.708 --> 00:02:51.330
ئەم وێنەکێشراوە دیارە کە بڵێت ئێمە لەنێو
هەموو پێکهاتەکانی ئەندازەدا دتوانین هەبین

00:02:51.330 --> 00:02:53.816
مرۆڤ دەتوانێت هەر شێوەیەک کە 
دڵخۆشی دەکات پڕیبکاتەوە

00:02:53.816 --> 00:02:55.360
ئەندازانە و بەهەمان شێوە فەلسەفیانەش.

00:02:55.360 --> 00:02:57.736
لەم وێنەکێشراوەدا، لیۆناردۆ توانی

00:02:57.760 --> 00:03:00.776
بیرکاری، دین، فەلسەفە، تەلارسازی لەگەڵ

00:03:00.800 --> 00:03:02.576
توانای هونەریی تەمەنەکەی کۆبکاتەوە.

00:03:02.600 --> 00:03:05.640
هیچ جێی سەرسامبوون نییە کە بووەتە
ئایکۆنێکێک بۆهەموو سەردەمەکە.