WEBVTT

00:00:15.584 --> 00:00:17.074
Αυτή η εικόνα του Βιτρουβιανού Ανθρώπου,

00:00:17.074 --> 00:00:18.326
από τα σχέδια του Λεονάρντο,

00:00:18.326 --> 00:00:20.037
έχει γίνει ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα

00:00:20.037 --> 00:00:21.649
σύμβολα της Αναγέννησης.

00:00:21.649 --> 00:00:22.743
Γιατί όμως;

00:00:22.743 --> 00:00:24.680
Είναι μια απλή ζωγραφιά με μελάνι, σωστά;

00:00:24.680 --> 00:00:26.003
Λάθος!

00:00:26.003 --> 00:00:27.397
Ας ξεκινήσουμε να απαντήσουμε 
στην ερώτηση

00:00:27.397 --> 00:00:28.634
με ένα μαθηματικό πρόβλημα.

00:00:28.634 --> 00:00:30.720
Ξέρω πώς να υπολογίσω 
την επιφάνεια του κύκλου.

00:00:30.720 --> 00:00:32.099
Παίρνω την τιμή του π

00:00:32.099 --> 00:00:34.347
και την πολλαπλασιάζω 
με την ακτίνα στο τετράγωνο.

00:00:34.347 --> 00:00:36.565
Ξέρω επίσης πώς να μετρώ την επιφάνεια 
ενός τετραγώνου.

00:00:36.565 --> 00:00:39.364
Πολλαπλασιάζω τη βάση με τον εαυτό της.

00:00:39.364 --> 00:00:41.408
Πώς, όμως, μπορώ να υπολογίσω 
την επιφάνεια ενός κύκλου

00:00:41.408 --> 00:00:43.799
και να δημιουργήσω ένα τετράγωνο 
με μια ίση επιφάνεια;

00:00:43.799 --> 00:00:45.739
Το πρόβλημα αυτό συχνά αποκαλείται
«ο τετραγωνισμός του κύκλου»

00:00:45.739 --> 00:00:48.047
και αρχικά τέθηκε 
την περίοδο της αρχαιότητας.

00:00:48.047 --> 00:00:49.658
Όπως και άλλες ιδέες 
του αρχαίου κόσμου,

00:00:49.658 --> 00:00:51.894
απόκτησε νέα πνοή 
στη διάρκεια της Αναγέννησης.

00:00:51.894 --> 00:00:53.078
Όπως αποδεικνύεται,

00:00:53.078 --> 00:00:54.466
είναι αδύνατο να λυθεί αυτό το πρόβλημα

00:00:54.466 --> 00:00:56.090
εξαιτίας της φύσης του π,

00:00:56.090 --> 00:00:57.912
αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.

00:00:57.912 --> 00:00:58.626
Το σχέδιο του Λεονάρντο,

00:00:58.626 --> 00:00:59.880
που επηρεάστηκε από τις σημειώσεις

00:00:59.880 --> 00:01:01.905
του Ρωμαίου αρχιτέκτονα Βιτρούβιου,

00:01:01.905 --> 00:01:03.510
τοποθετεί έναν άνθρωπο 
σταθερά στο κέντρο

00:01:03.510 --> 00:01:05.507
ενός κύκλου και ενός τετραγώνου.

00:01:05.507 --> 00:01:06.842
Ο Βιτρούβιος υποστήριζε ότι o ομφαλός

00:01:06.842 --> 00:01:08.103
βρίσκεται στο κέντρο 
του ανθρώπινου σώματος

00:01:08.103 --> 00:01:09.629
και αν κανείς πάρει ένα διαβήτη

00:01:09.629 --> 00:01:11.375
και τοποθετήσει το σταθερό του 
άκρο στον ομφαλό,

00:01:11.375 --> 00:01:14.015
μπορεί να σχεδιαστεί τέλεια 
ένας κύκλος γύρω από το σώμα.

00:01:14.015 --> 00:01:16.004
Επιπλέον, ο Βιτρούβιος αναγνώρισε

00:01:16.004 --> 00:01:17.106
ότι το άνοιγμα και το ύψος των χεριών

00:01:17.106 --> 00:01:19.692
έχουν μια σχεδόν τέλεια αντιστοιχία
με το ανθρώπινο σώμα,

00:01:19.692 --> 00:01:22.857
και έτσι τοποθετείται τέλεια 
το σώμα μέσα σε ένα τετράγωνο.

00:01:22.857 --> 00:01:24.231
Ο Λεονάρντο χρησιμοποίησε 
τις ιδέες του Βιτρούβιου

00:01:24.231 --> 00:01:27.027
για να λύσει μεταφορικά το πρόβλημα 
του τετραγωνισμού του κύκλου

00:01:27.027 --> 00:01:29.735
χρησιμοποιώντας το ανθρώπινο είδος
ως επιφάνεια και για τα δυο σχήματα.

00:01:29.735 --> 00:01:32.611
Ωστόσο, ο Λεονάρντο δεν είχε μόνο 
τον Βιτρούβιο κατά νου.

00:01:32.611 --> 00:01:33.815
Υπήρχε μια πνευματική κίνηση

00:01:33.815 --> 00:01:34.913
στην Ιταλία εκείνη την εποχή

00:01:34.913 --> 00:01:36.321
με την ονομασία Νεοπλατωνισμός.

00:01:36.321 --> 00:01:37.741
Η κίνηση αυτή πήρε μια παλιά έννοια

00:01:37.741 --> 00:01:40.445
από τον 4ο αιώνα που είχε αναπτυχθεί από 
τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη,

00:01:40.445 --> 00:01:42.278
με την ονομασία 
«Η Μεγάλη Αλυσίδα της Ύπαρξης».

00:01:42.278 --> 00:01:44.447
Η αντίληψη αυτή υποστηρίζει 
ότι το σύμπαν έχει μια ιεραρχία

00:01:44.447 --> 00:01:45.614
που μοιάζει με αλυσίδα

00:01:45.614 --> 00:01:47.779
και η αλυσίδα αυτή ξεκινά 
στην κορυφή με τον Θεό,

00:01:47.779 --> 00:01:49.736
μετά κατέρχεται με τους αγγέλους,

00:01:49.736 --> 00:01:50.313
τους πλανήτες,

00:01:50.313 --> 00:01:50.902
τα αστέρια

00:01:50.902 --> 00:01:51.982
και όλες τις μορφές της ζωής

00:01:51.982 --> 00:01:54.066
προτού καταλήξει με τους δαίμονες 
και τους διαβόλους.

00:01:54.066 --> 00:01:55.813
Στα πρώτα βήματα αυτής 
της φιλοσοφικής κίνησης

00:01:55.813 --> 00:01:58.015
πίστευαν ότι η θέση του ανθρώπινου είδους
σε αυτή την αλυσίδα

00:01:58.015 --> 00:01:59.527
ήταν ακριβώς στο κέντρο.

00:01:59.527 --> 00:02:01.226
Επειδή οι άνθρωποι έχουν θνητό σώμα

00:02:01.226 --> 00:02:03.158
που συνοδεύεται από μια αθάνατη ψυχή,

00:02:03.158 --> 00:02:05.308
διαιρούμε το σύμπαν στη μέση.

00:02:05.308 --> 00:02:07.067
Τον καιρό που ο Λεονάρντο σχεδίαζε

00:02:07.067 --> 00:02:08.686
τον Βιτρουβιανό Άνθρωπο, ωστόσο,

00:02:08.686 --> 00:02:10.871
ένας Νεοπλατωνιστής ονομαζόμενος 
Πίκο ντελα Μιράντολα

00:02:10.871 --> 00:02:12.236
είχε μια διαφορετική ιδέα.

00:02:12.236 --> 00:02:13.814
΄Εθεσε το ανθρώπινο είδος εκτός αλυσίδας

00:02:13.814 --> 00:02:15.779
και υποστήριξε ότι οι άνθρωποι έχουν 
μια μοναδική ικανότητα

00:02:15.779 --> 00:02:17.645
να παίρνουν όποια θέση επιθυμούν.

00:02:17.645 --> 00:02:19.228
Ο Πίκο υποστήριζε ότι ο Θεός επιθυμούσε

00:02:19.228 --> 00:02:20.700
ένα ον ικανό να κατανοεί

00:02:20.700 --> 00:02:23.569
το όμορφο και περίπλοκο σύμπαν 
που είχε δημιουργήσει.

00:02:23.569 --> 00:02:25.488
Αυτό οδήγησε στη δημιουργία 
του ανθρώπινου γένους,

00:02:25.488 --> 00:02:27.236
που το έβαλε στο κέντρο του σύμπαντος

00:02:27.236 --> 00:02:30.042
με την ικανότητα 
να πάρει όποια μορφή θέλει.

00:02:30.042 --> 00:02:32.141
Το ανθρώπινο είδος, 
σύμφωνα με τον Πίκο,

00:02:32.141 --> 00:02:34.702
έχει τη δυνατότητα να κυλήσει 
προς τα κάτω στην αλυσίδα όπως ένα ζώο

00:02:34.702 --> 00:02:36.923
ή να ανέβει προς τα πάνω 
στην αλυσίδα σαν θεός,

00:02:36.923 --> 00:02:38.228
η επιλογή είναι δική μας.

00:02:38.228 --> 00:02:39.481
Ξανακοιτώντας το σχέδιο,

00:02:39.481 --> 00:02:41.591
βλέπουμε ότι αν αλλάξουμε 
τη θέση του ανθρώπου,

00:02:41.591 --> 00:02:43.147
μπορεί να καλύψει 
τις ασύμπτωτες περιοχές

00:02:43.147 --> 00:02:45.010
ενός κύκλου και ενός τετραγώνου.

00:02:45.010 --> 00:02:47.313
Εάν η γεωμετρία είναι η γλώσσα 
στην οποία είναι γραμμένο το σύμπαν

00:02:47.313 --> 00:02:48.680
τότε αυτό το σχέδιο φαίνεται να λέει

00:02:48.680 --> 00:02:50.517
ότι μπορούμε να υπάρξουμε μέσα 
σε όλα του τα στοιχεία.

00:02:50.517 --> 00:02:52.058
Το ανθρώπινο είδος μπορεί 
να καλύψει όποιο σχήμα

00:02:52.058 --> 00:02:53.353
επιθυμεί γεωμετρικά

00:02:53.353 --> 00:02:55.272
και φιλοσοφικά.

00:02:55.272 --> 00:02:56.352
Σε τούτο εδώ το σχέδιο,

00:02:56.352 --> 00:02:57.642
ο Λεονάρντο μπόρεσε να συνδυάσει

00:02:57.642 --> 00:02:58.448
τα μαθηματικά,

00:02:58.448 --> 00:02:59.130
τη θρησκεία,

00:02:59.130 --> 00:02:59.944
τη φιλοσοφία,

00:02:59.944 --> 00:03:00.804
την αρχιτεκτονική

00:03:00.804 --> 00:03:02.527
και τις καλλιτεχνικές δεξιότητες της εποχής του.

00:03:02.527 --> 00:03:03.729
Δεν εκπλησσόμαστε που υπήρξε τέτοιο ίνδαλμα

00:03:03.729 --> 00:03:05.741
ολόκληρη εκείνη την εποχή.