[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.10,0:00:03.53,Default,,0000,0000,0000,,Toplumumuz yüksek ölçüde\Nkarışık ve kırılgan, Dialogue: 0,0:00:03.53,0:00:05.35,Default,,0000,0000,0000,,çeşitli temeller üzerine\Nkurulu. Dialogue: 0,0:00:05.61,0:00:07.28,Default,,0000,0000,0000,,Bunlardan biri de bal arıları Dialogue: 0,0:00:07.64,0:00:12.09,Default,,0000,0000,0000,,Tükettiğimiz her 3 öğünden biri\Narılar sayesinde mümkün. Dialogue: 0,0:00:12.29,0:00:15.97,Default,,0000,0000,0000,,Bal arıları o kadar önemli ki\Neğer ölürlerse Dialogue: 0,0:00:15.97,0:00:17.90,Default,,0000,0000,0000,,binlerce ekin de beraberinde ölür. Dialogue: 0,0:00:17.90,0:00:21.34,Default,,0000,0000,0000,,Bu da ilerleyen yıllarda milyonlarca\Ninsanın açlık çekmesiyle sonuçlanır. Dialogue: 0,0:00:21.55,0:00:24.84,Default,,0000,0000,0000,,Hepsinden önce bal arılarının\Nbüyük bir ekonomik önemi vardır. Dialogue: 0,0:00:24.96,0:00:27.69,Default,,0000,0000,0000,,Her yıl polenlenen bitkilerin\Nmali değeri Dialogue: 0,0:00:27.69,0:00:30.26,Default,,0000,0000,0000,,265 milyar $ dolaylarında. Dialogue: 0,0:00:30.46,0:00:33.48,Default,,0000,0000,0000,,Tükettiğimiz yiyecekler onlarsız\Nyok olurlar, Dialogue: 0,0:00:33.48,0:00:36.08,Default,,0000,0000,0000,,veya üretimde devasa \Nbir düşüş yaşanır. Dialogue: 0,0:00:36.46,0:00:40.65,Default,,0000,0000,0000,,Elma, soğan, kabak gibi yiyeceklerin\Nyanı sıra besicilikte kullanılan bitkiler Dialogue: 0,0:00:40.65,0:00:43.34,Default,,0000,0000,0000,,ve bunlar süt ve et gibi yiyecekler\Niçin çok önemliler. Dialogue: 0,0:00:43.65,0:00:45.78,Default,,0000,0000,0000,,Einstein'in şu lafı sıkça alıntılanır; Dialogue: 0,0:00:45.78,0:00:49.76,Default,,0000,0000,0000,,'Eğer arılar ölüse sonraki yıllarda\Ninsanlar ölür' Dialogue: 0,0:00:50.03,0:00:51.78,Default,,0000,0000,0000,,Aslında muhtemelen bunu söylemedi, Dialogue: 0,0:00:51.78,0:00:54.04,Default,,0000,0000,0000,,ancak söylemde gerçeklik payı var. Dialogue: 0,0:00:54.37,0:00:57.90,Default,,0000,0000,0000,,Rahatsız edici ancak, arılar\Nortadan kaybolmaya başladılar. Dialogue: 0,0:00:58.04,0:01:00.88,Default,,0000,0000,0000,,Milyonlarca kovan geçtiğimiz\Nyıllarda işlevsiz hale geldi. Dialogue: 0,0:01:01.05,0:01:07.20,Default,,0000,0000,0000,,Dünya çapındaki arıcılar yıllık\N%30-%90 kayıp yaşadıklarını belirtti. Dialogue: 0,0:01:07.20,0:01:10.35,Default,,0000,0000,0000,,Sadece Amerikada,\Ndüzenli olarak azalıyor. Dialogue: 0,0:01:10.56,0:01:14.68,Default,,0000,0000,0000,,98'de 5 milyon kovan sayısı\Nbugün 2.5 milyon'a düştü. Dialogue: 0,0:01:14.100,0:01:19.24,Default,,0000,0000,0000,,2006'dan bu yana \N'Colony Collapse Disorder' denilen Dialogue: 0,0:01:19.24,0:01:21.64,Default,,0000,0000,0000,,olay bir çok ülkeyi etkiledi. Dialogue: 0,0:01:21.89,0:01:24.39,Default,,0000,0000,0000,,Sebebinin ne olduğunu\Nhala tam bilmiyoruz. Dialogue: 0,0:01:24.68,0:01:27.30,Default,,0000,0000,0000,,Tek bildiğimiz çok ciddi olduğu. Dialogue: 0,0:01:34.12,0:01:38.48,Default,,0000,0000,0000,,10'larca yıldır bazı tehlikeli\Ndüşmanların istilasını gördük. Dialogue: 0,0:01:38.84,0:01:42.68,Default,,0000,0000,0000,,Korku filminden çıkmış gibi duran\Nparazitler, Acarapis woodi gibi, Dialogue: 0,0:01:42.68,0:01:47.97,Default,,0000,0000,0000,,mikroskopik maytlar arıların\Ntrakelerini (nefes borusu) ele geçiriyor. Dialogue: 0,0:01:48.26,0:01:51.74,Default,,0000,0000,0000,,Yumurtalarını yayıp kurbanın\Nsıvısıyla besleniyorlar. Dialogue: 0,0:01:51.74,0:01:56.12,Default,,0000,0000,0000,,Onları zayıflatıp, tüm hayatlarını\Narılarda sürdürüyorlar. Dialogue: 0,0:01:56.30,0:02:00.45,Default,,0000,0000,0000,,Veya Varroa Desctructor, ismi gibi\Nsadece arı kovanlarında Dialogue: 0,0:02:00.45,0:02:03.89,Default,,0000,0000,0000,,çoğalıp arıların en büyük\Ndüşmanı haline geliyor. Dialogue: 0,0:02:04.06,0:02:08.63,Default,,0000,0000,0000,,Dişi mayt, arının kan hücresine girip\Nyumurtalarını larvalara yayıyorlar. Dialogue: 0,0:02:08.63,0:02:10.44,Default,,0000,0000,0000,,Pupa döneminden önce ve Dialogue: 0,0:02:10.44,0:02:13.28,Default,,0000,0000,0000,,kovan arıları hücrenin üstünü \Nkapamadan önce. Dialogue: 0,0:02:13.52,0:02:17.67,Default,,0000,0000,0000,,Yumurtalar kırılıyor ve genç maytlar ve\Nanneleri, gelişen arıdan kapalı hücresi Dialogue: 0,0:02:17.67,0:02:19.40,Default,,0000,0000,0000,,içerisinde güvenle besleniyorlar. Dialogue: 0,0:02:19.73,0:02:22.74,Default,,0000,0000,0000,,Arı bu dönemde öldürülmüyor,\Nsadece güçten düşüyor. Dialogue: 0,0:02:22.74,0:02:25.93,Default,,0000,0000,0000,,Böylece arı hala hücresinden çıkabilecek\Ngüce sahip ve Dialogue: 0,0:02:25.93,0:02:27.66,Default,,0000,0000,0000,,kendisini dışarı çıkartıyor. Dialogue: 0,0:02:27.97,0:02:31.80,Default,,0000,0000,0000,,Yaptığında anne mayt ve yavruları da çıkıyor. Dialogue: 0,0:02:31.80,0:02:34.07,Default,,0000,0000,0000,,Artık tüm kovana yayılabilirler. Dialogue: 0,0:02:34.07,0:02:37.79,Default,,0000,0000,0000,,10 günde bir bu döngüyü sağlıyorlar. Dialogue: 0,0:02:38.15,0:02:41.42,Default,,0000,0000,0000,,Sadece bir kaç ayda sayıları\Nfazlalaşıyor, Dialogue: 0,0:02:41.42,0:02:44.19,Default,,0000,0000,0000,,bu da tüm kovanın çökmesine\Nyol açabiliyor. Dialogue: 0,0:02:44.55,0:02:48.88,Default,,0000,0000,0000,,Bir kere hücrenin dışına çıktıklarında\Narıların vücut sıvılarını da emebiliyorlar ve Dialogue: 0,0:02:48.88,0:02:50.76,Default,,0000,0000,0000,,Önemli ölçüde zayıflatıyorlar. Dialogue: 0,0:02:51.04,0:02:55.26,Default,,0000,0000,0000,,Daha kötüsü virüs taşıyarak arılara\Ndaha da zarar veriyorlar. Dialogue: 0,0:02:55.26,0:02:58.16,Default,,0000,0000,0000,,Bu da kusurlu arılara yol açıyor.\Nİşe yaramayan kanatlar gibi. Dialogue: 0,0:02:58.55,0:03:02.31,Default,,0000,0000,0000,,Başka tehlikeler de var,\Nvirüs ve mantar gibi. Dialogue: 0,0:03:02.76,0:03:06.10,Default,,0000,0000,0000,,Normal şartlar altında bu durum\Nkontrol edilebilir olmalı Dialogue: 0,0:03:06.10,0:03:08.02,Default,,0000,0000,0000,,ancak korkunç miktarlardaki\Narı kaybını Dialogue: 0,0:03:08.02,0:03:10.76,Default,,0000,0000,0000,,açıklamaya yetmiyor. Dialogue: 0,0:03:11.08,0:03:14.39,Default,,0000,0000,0000,,Geçtiğimiz senelerde\Narıları öldüren Dialogue: 0,0:03:14.39,0:03:15.72,Default,,0000,0000,0000,,yeni böcek ilaçları tanıtıldı. Dialogue: 0,0:03:16.06,0:03:19.66,Default,,0000,0000,0000,,Neonicotinoid'ler nikton ailesine benziyor Dialogue: 0,0:03:19.66,0:03:24.13,Default,,0000,0000,0000,,90'larda DDT'ye bir alternatif\Nolarak onaylandı. Dialogue: 0,0:03:24.55,0:03:27.17,Default,,0000,0000,0000,,Haşerelerin sinir sistemine\Nsaldırıyorlar. Dialogue: 0,0:03:27.51,0:03:31.23,Default,,0000,0000,0000,,Bugün, en çok tercih edilen\Nböcek ilacı olarak kullanılıyor. Dialogue: 0,0:03:31.48,0:03:35.43,Default,,0000,0000,0000,,2008'de dünya çapında 1.5 Milyar €\Nsatışı gördüler. Dialogue: 0,0:03:35.43,0:03:39.28,Default,,0000,0000,0000,,Dünyadaki böcek ilacı \Nsatışının %24'ünü oluşturuyor. Dialogue: 0,0:03:39.47,0:03:46.08,Default,,0000,0000,0000,,Amerika'da 2013'de neonicotinoid'ler\Nkanola ve mısır bitkileri için kullanıldı. Dialogue: 0,0:03:46.08,0:03:48.100,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca bitki ve meyvelerin\Nbüyük bir çoğunluğunda, Dialogue: 0,0:03:48.100,0:03:55.74,Default,,0000,0000,0000,,elma, kiraz, şeftali, portakal, dutgiller, \Nyeşil yapraklılar, domates ve patates, Dialogue: 0,0:03:55.74,0:03:59.94,Default,,0000,0000,0000,,mısır gevreği içerikleri, pirinç, fındık,\Nüzüm ve dahasında kullanıldı. Dialogue: 0,0:04:00.39,0:04:02.30,Default,,0000,0000,0000,,Arılar, polenleme sırasında Dialogue: 0,0:04:02.30,0:04:05.19,Default,,0000,0000,0000,,zehirli su aracılığıyla\Nzehirle temas ediyorlar. Dialogue: 0,0:04:05.19,0:04:07.28,Default,,0000,0000,0000,,Sıkça da bu zehiri\Nkovana getiriyorlar. Dialogue: 0,0:04:07.28,0:04:10.50,Default,,0000,0000,0000,,Burada biriken zehir yavaşça\Ntüm koloniyi öldürüyor. Dialogue: 0,0:04:10.72,0:04:14.51,Default,,0000,0000,0000,,Toksinler, arılara bir çok korkunç\Nşekilde zarar veriyor. Dialogue: 0,0:04:14.77,0:04:19.10,Default,,0000,0000,0000,,Yeterli doz ile kasılma, felç ve ölüme\Nyol açabiliyorlar. Dialogue: 0,0:04:19.42,0:04:21.46,Default,,0000,0000,0000,,Ancak az bir miktarı bile \Nölümcül olmaya yeter. Dialogue: 0,0:04:21.66,0:04:24.69,Default,,0000,0000,0000,,Arılara yol bulmayı unutturuyorlar, Dialogue: 0,0:04:24.69,0:04:29.80,Default,,0000,0000,0000,,böylece arılar uzaklaşıp kaybolarak\Nkovandan uzakta ölebiliyorlar. Dialogue: 0,0:04:30.20,0:04:34.57,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumun sıkça tekerrür etmesi kovanın \Nkendini idame ettirmesine engel olur. Dialogue: 0,0:04:34.83,0:04:37.84,Default,,0000,0000,0000,,Neonicotinoid'lerin arılara zararlı\Nolduğunu biliyoruz, Dialogue: 0,0:04:37.84,0:04:40.12,Default,,0000,0000,0000,,acil olarak bir alternatifine de\Nihtiyacımız var. Dialogue: 0,0:04:40.12,0:04:44.06,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bunu geciktirecek milyarlarca \Ndolar söz konusu. Dialogue: 0,0:04:44.46,0:04:47.74,Default,,0000,0000,0000,,Kimya endüstrisinin finanse ettiği\Naraştırmalar ise bağımsız bilim adamlarının Dialogue: 0,0:04:47.74,0:04:52.73,Default,,0000,0000,0000,,dediklerinin aksine o kadar \Nzehirli olmadığını söylüyor. Dialogue: 0,0:04:53.05,0:04:56.40,Default,,0000,0000,0000,,Arıların ölümüne katkıda\Nbulunan başka sebepler de var. Dialogue: 0,0:04:56.40,0:04:59.42,Default,,0000,0000,0000,,Genetik çeşitsizlik, tek tip\Nürün üretmek, Dialogue: 0,0:04:59.42,0:05:03.48,Default,,0000,0000,0000,,hızlı hasat yüzünden düşük besin düzeyi,\Nzararlı insan aktiviteleri Dialogue: 0,0:05:03.48,0:05:04.97,Default,,0000,0000,0000,,ve diğer zararlı böcek ilaçları. Dialogue: 0,0:05:04.97,0:05:08.34,Default,,0000,0000,0000,,Her bir problem kendi başına\Narılar için büyük bir problem olsa da, Dialogue: 0,0:05:08.34,0:05:12.53,Default,,0000,0000,0000,,bir arada muhtemelen 'colony collapse disorder''ın \N(koloni çöküşü düzensizliğinin) sebebi oluyor. Dialogue: 0,0:05:12.80,0:05:15.31,Default,,0000,0000,0000,,Son onlarca yıl içerisinde \Nparazitlerin bu oyunu yüzünden Dialogue: 0,0:05:15.31,0:05:18.08,Default,,0000,0000,0000,,bal arıları ölüm kalım\Nsavaşı veriyorlar. Dialogue: 0,0:05:18.41,0:05:21.14,Default,,0000,0000,0000,,Eğer kaybederlerse\Nbir kaos olurdu. Dialogue: 0,0:05:21.52,0:05:25.62,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bolluk içerisinde yaşamaya\Ndevam etmek istiyorsak Dialogue: 0,0:05:25.62,0:05:28.53,Default,,0000,0000,0000,,bu çözmemiz gereken bir muamma. Dialogue: 0,0:05:28.96,0:05:33.40,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlık dünya ve diğer yaşam\Nformlarıyla derin bir bağlantıya sahip, Dialogue: 0,0:05:33.40,0:05:35.58,Default,,0000,0000,0000,,öyle değilmiş gibi \Ndavransak da durum bu. Dialogue: 0,0:05:35.82,0:05:37.88,Default,,0000,0000,0000,,Doğanın güzelliğini korumak\Niçin değilse bile Dialogue: 0,0:05:37.88,0:05:42.39,Default,,0000,0000,0000,,hayatta kalmak için çevremizi\Nkorumak zorundayız. Dialogue: 0,0:05:43.70,0:05:47.04,Default,,0000,0000,0000,,Bu video bilimde bilimde\Nmükemmelliği destekleyen/teşvik eden Dialogue: 0,0:05:47.04,0:05:50.13,Default,,0000,0000,0000,,Avustralya Bilim Akademisi\Ntarafından desteklenmektedir. Dialogue: 0,0:05:50.33,0:05:52.77,Default,,0000,0000,0000,,Daha fazlası için: . Dialogue: 0,0:05:53.16,0:05:55.83,Default,,0000,0000,0000,,Onlarla çalışması çok eğlenceli.\NSitelerini ziyaret edin. Dialogue: 0,0:05:56.11,0:05:59.82,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca sizin \Nadresindeki desteklerinizle mümkün. Dialogue: 0,0:06:00.17,0:06:02.29,Default,,0000,0000,0000,,Yakın zamanda önemli bir \Nkilometre taşını geçtik. Dialogue: 0,0:06:02.29,0:06:04.78,Default,,0000,0000,0000,,Bu sebeple Temmuz'da ek bir\Nvideo daha olacak. Dialogue: 0,0:06:05.17,0:06:09.25,Default,,0000,0000,0000,,Kurzgesagt Kuş Ordusunun parçası\Nve destekçisi olmak isterseniz Dialogue: 0,0:06:09.25,0:06:10.95,Default,,0000,0000,0000,,Patreon sayfamızı ziyaret edin. Dialogue: 0,0:06:11.24,0:06:13.98,Default,,0000,0000,0000,,Yakın zamanda YouTube kanalı\NField Day bize farklı bir Dialogue: 0,0:06:13.98,0:06:18.06,Default,,0000,0000,0000,,şey için bir şans tanıdı.\NGame of Thrones hakkında bir kısa film Dialogue: 0,0:06:18.06,0:06:19.56,Default,,0000,0000,0000,,Kanallarına gidip bir bakın!