[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:07.98,0:00:10.88,Default,,0000,0000,0000,,Jesteś sam tysiące kilometrów od domu Dialogue: 0,0:00:10.88,0:00:13.12,Default,,0000,0000,0000,,bez pieniędzy i dobytku. Dialogue: 0,0:00:13.95,0:00:18.80,Default,,0000,0000,0000,,W takiej sytuacji wielu ludzi\Nwpadłoby w rozpacz, przeklinając los. Dialogue: 0,0:00:19.79,0:00:26.27,Default,,0000,0000,0000,,Dla Zenona z Kition stało się to\Npodstawą pracy i spuścizny. Dialogue: 0,0:00:26.30,0:00:31.19,Default,,0000,0000,0000,,Ten bogaty kupiec stracił wszystko,\Nkiedy jego statek rozbił się w Atenach Dialogue: 0,0:00:31.21,0:00:33.26,Default,,0000,0000,0000,,około 300 r. p.n.e. Dialogue: 0,0:00:34.19,0:00:37.63,Default,,0000,0000,0000,,Nie mając co robić, wszedł do księgarni, Dialogue: 0,0:00:37.63,0:00:40.52,Default,,0000,0000,0000,,gdzie zaciekawiły go teksty o Sokratesie. Dialogue: 0,0:00:40.53,0:00:45.18,Default,,0000,0000,0000,,Zaczął studiować\Nze znanymi lokalnymi filozofami. Dialogue: 0,0:00:46.48,0:00:49.32,Default,,0000,0000,0000,,Nauczając z czasem własnych studentów, Dialogue: 0,0:00:49.35,0:00:53.08,Default,,0000,0000,0000,,Zenon zapoczątkował\Nfilozofię znaną jako stoicyzm, Dialogue: 0,0:00:53.11,0:00:57.02,Default,,0000,0000,0000,,w której wartości takie jak cnota,\Ntolerancja i samokontrola Dialogue: 0,0:00:57.05,0:01:00.41,Default,,0000,0000,0000,,inspirowały pokolenia\Nmyślicieli i przywódców. Dialogue: 0,0:01:01.60,0:01:05.08,Default,,0000,0000,0000,,Nazwa stoicyzm pochodzi od Stoa Poikile, Dialogue: 0,0:01:05.10,0:01:07.30,Default,,0000,0000,0000,,Portyku Malowanego, Dialogue: 0,0:01:07.30,0:01:10.60,Default,,0000,0000,0000,,gdzie Zenon dyskutował z uczniami. Dialogue: 0,0:01:11.55,0:01:14.58,Default,,0000,0000,0000,,Obecnie słowo stoik\Npotocznie określa kogoś, Dialogue: 0,0:01:14.61,0:01:17.76,Default,,0000,0000,0000,,kto zachowuje spokój pod presją, Dialogue: 0,0:01:17.79,0:01:20.30,Default,,0000,0000,0000,,i unika ekstremalnych emocji. Dialogue: 0,0:01:20.92,0:01:24.56,Default,,0000,0000,0000,,Takie określenie oddaje\Nważny aspekt stoicyzmu, Dialogue: 0,0:01:24.58,0:01:28.82,Default,,0000,0000,0000,,jednak pierwotnie filozofia ta\Nbyła czymś więcej niż tylko postawą. Dialogue: 0,0:01:28.84,0:01:31.35,Default,,0000,0000,0000,,Stoicy wierzyli, że wszystko wokół nas Dialogue: 0,0:01:31.35,0:01:34.45,Default,,0000,0000,0000,,działa na zasadzie związku\Nprzyczynowo-skutkowego, Dialogue: 0,0:01:34.48,0:01:37.57,Default,,0000,0000,0000,,tworząc racjonalną strukturę wszechświata, Dialogue: 0,0:01:37.60,0:01:39.55,Default,,0000,0000,0000,,którą nazwali logos. Dialogue: 0,0:01:40.58,0:01:44.99,Default,,0000,0000,0000,,Chociaż nie zawsze mamy kontrolę\Nnad tym, co na nas oddziałuje, Dialogue: 0,0:01:44.99,0:01:48.57,Default,,0000,0000,0000,,możemy kontrolować\Nnasze podejście do tych spraw. Dialogue: 0,0:01:49.55,0:01:52.16,Default,,0000,0000,0000,,Zamiast wyobrażać sobie\Nidealne społeczeństwo, Dialogue: 0,0:01:52.19,0:01:55.60,Default,,0000,0000,0000,,stoicy próbują radzić sobie\Nz tym, co jest, Dialogue: 0,0:01:55.62,0:02:00.24,Default,,0000,0000,0000,,dążąc do samodoskonalenia\Npoprzez cztery główne zasady. Dialogue: 0,0:02:00.27,0:02:01.64,Default,,0000,0000,0000,,Mądrość życiową, Dialogue: 0,0:02:01.66,0:02:08.17,Default,,0000,0000,0000,,zdolność kierowania trudnymi sytuacjami\Nw sposób logiczny, zasadny i opanowany. Dialogue: 0,0:02:08.20,0:02:09.13,Default,,0000,0000,0000,,Umiar, Dialogue: 0,0:02:09.16,0:02:14.19,Default,,0000,0000,0000,,ćwiczenie powściągliwości\Ni umiaru we wszystkich aspektach życia. Dialogue: 0,0:02:14.83,0:02:15.83,Default,,0000,0000,0000,,Sprawiedliwość, Dialogue: 0,0:02:15.85,0:02:20.13,Default,,0000,0000,0000,,uczciwe traktowanie każdego,\Nnawet jeśli postępuje źle. Dialogue: 0,0:02:20.13,0:02:21.58,Default,,0000,0000,0000,,Odwagę, Dialogue: 0,0:02:21.58,0:02:24.21,Default,,0000,0000,0000,,nie tylko w nadzwyczajnych\Nokolicznościach, Dialogue: 0,0:02:24.21,0:02:28.59,Default,,0000,0000,0000,,ale też w klarownym i uczciwym\Npodejściu do spraw codziennych. Dialogue: 0,0:02:28.62,0:02:32.18,Default,,0000,0000,0000,,Jak napisał Seneka, jeden\Nz najznamienitszych rzymskich stoików: Dialogue: 0,0:02:32.18,0:02:35.64,Default,,0000,0000,0000,,"Czasami to, że żyjemy\Njest już aktem odwagi". Dialogue: 0,0:02:36.95,0:02:40.09,Default,,0000,0000,0000,,Chociaż stoicyzm skupia się\Nna samodoskonaleniu, Dialogue: 0,0:02:40.12,0:02:42.37,Default,,0000,0000,0000,,nie jest to filozofia egocentryczna. Dialogue: 0,0:02:43.48,0:02:47.22,Default,,0000,0000,0000,,W czasach kiedy prawo rzymskie\Nuznawało niewolników za mienie, Dialogue: 0,0:02:47.25,0:02:49.68,Default,,0000,0000,0000,,Seneka wzywał do ich ludzkiego traktowania Dialogue: 0,0:02:49.71,0:02:53.31,Default,,0000,0000,0000,,i przypominał, że wszyscy jesteśmy ludźmi. Dialogue: 0,0:02:54.28,0:02:57.12,Default,,0000,0000,0000,,Stoicyzm nie zachęca do biernej postawy. Dialogue: 0,0:02:57.96,0:03:01.11,Default,,0000,0000,0000,,Zakłada, że tylko ludzie prawi Dialogue: 0,0:03:01.11,0:03:05.78,Default,,0000,0000,0000,,i pracujący nad samokontrolą\Nmogą pozytywnie wpłynąć na innych. Dialogue: 0,0:03:06.79,0:03:12.21,Default,,0000,0000,0000,,Jeden z najsławniejszych stoików\Nbył także wybitnym cesarzem rzymskim. Dialogue: 0,0:03:12.24,0:03:17.15,Default,,0000,0000,0000,,W ciągu 19 lat panowania\Nstoicyzm pomógł Markowi Aureliuszowi Dialogue: 0,0:03:17.18,0:03:21.25,Default,,0000,0000,0000,,przeprowadzić Cesarstwo\Nprzez dwie wielkie wojny Dialogue: 0,0:03:21.27,0:03:24.21,Default,,0000,0000,0000,,i poradzić sobie\Nze stratą wielu z jego dzieci. Dialogue: 0,0:03:25.32,0:03:30.32,Default,,0000,0000,0000,,Wieki później dzienniki Marka Aureliusza\Nbyły oparciem dla Nelsona Mandeli Dialogue: 0,0:03:30.35,0:03:32.92,Default,,0000,0000,0000,,podczas 27 lat spędzonych w więzieniu Dialogue: 0,0:03:32.92,0:03:35.98,Default,,0000,0000,0000,,w walce z segregacją rasową\Nw Południowej Afryce. Dialogue: 0,0:03:37.07,0:03:42.44,Default,,0000,0000,0000,,Po uwolnieniu i ostatecznym zwycięstwie,\NMandela mówił o pokoju i pojednaniu, Dialogue: 0,0:03:42.46,0:03:46.14,Default,,0000,0000,0000,,wierząc, że chociaż nie można zmienić\Nniesprawiedliwego systemu z przeszłości, Dialogue: 0,0:03:46.14,0:03:48.91,Default,,0000,0000,0000,,jego naród będzie musiał\Nskonfrontować się z nim teraz, Dialogue: 0,0:03:48.94,0:03:51.73,Default,,0000,0000,0000,,żeby zbudować lepszą\Ni sprawiedliwszą przyszłość. Dialogue: 0,0:03:52.64,0:03:56.64,Default,,0000,0000,0000,,Stoicyzm był aktywną szkołą\Nfilozoficzną przez kilka wieków Dialogue: 0,0:03:56.67,0:03:58.32,Default,,0000,0000,0000,,w Grecji i Rzymie. Dialogue: 0,0:03:58.34,0:04:01.05,Default,,0000,0000,0000,,Chociaż przestał istnieć\Njako oficjalna instytucja, Dialogue: 0,0:04:01.07,0:04:03.74,Default,,0000,0000,0000,,jego wpływ jest odczuwalny do dziś. Dialogue: 0,0:04:05.21,0:04:08.20,Default,,0000,0000,0000,,Chrześcijańscy teologowie,\Njak Tomasz z Akwinu, Dialogue: 0,0:04:08.23,0:04:12.01,Default,,0000,0000,0000,,podziwiali i stosowali\Nstoickie podejście do cnót. Dialogue: 0,0:04:12.04,0:04:17.26,Default,,0000,0000,0000,,Są też paralele między\Nstoicką ataraksją, spokojem umysłu, Dialogue: 0,0:04:17.26,0:04:21.24,Default,,0000,0000,0000,,a buddyjskim pojęciem nirwany. Dialogue: 0,0:04:21.24,0:04:25.55,Default,,0000,0000,0000,,Wyjątkowo wpływowym\Nstoikiem był filozof Epiktet, Dialogue: 0,0:04:25.57,0:04:29.45,Default,,0000,0000,0000,,który napisał, że cierpienie\Nnie wynika z tego, Dialogue: 0,0:04:29.47,0:04:32.07,Default,,0000,0000,0000,,co się nam przydarza,\Nale z naszej oceny tych wydarzeń. Dialogue: 0,0:04:32.10,0:04:35.15,Default,,0000,0000,0000,,Odbija się to echem\Nwe współczesnej psychologii Dialogue: 0,0:04:35.18,0:04:36.82,Default,,0000,0000,0000,,i ruchu samopomocy. Dialogue: 0,0:04:37.68,0:04:41.08,Default,,0000,0000,0000,,Przykładowo, terapia racjonalno-emotywna Dialogue: 0,0:04:41.11,0:04:44.30,Default,,0000,0000,0000,,skupia się na zmianie\Nautosabotujących postaw, Dialogue: 0,0:04:44.33,0:04:46.95,Default,,0000,0000,0000,,jakie ludzie tworzą wokół warunków życia. Dialogue: 0,0:04:48.57,0:04:51.71,Default,,0000,0000,0000,,Jest też logoterapia Viktora Frankla. Dialogue: 0,0:04:52.92,0:04:57.01,Default,,0000,0000,0000,,Powstała w oparciu o jego doświadczenia\Njako więźnia obozu koncentracyjnego Dialogue: 0,0:04:57.04,0:04:59.89,Default,,0000,0000,0000,,i bazuje na stoickiej zasadzie, Dialogue: 0,0:04:59.90,0:05:04.08,Default,,0000,0000,0000,,że możemy użyć siły woli,\Nżeby nadać sens naszemu życiu, Dialogue: 0,0:05:04.10,0:05:06.78,Default,,0000,0000,0000,,nawet w najgorszych sytuacjach.