1 00:00:00,000 --> 00:00:03,000 Naarmate de technologie vordert 2 00:00:03,000 --> 00:00:05,000 en zich ontwikkelt, 3 00:00:05,000 --> 00:00:07,000 hebben velen van ons de indruk dat deze vooruitgang 4 00:00:07,000 --> 00:00:09,000 ons intelligenter maakt, 5 00:00:09,000 --> 00:00:11,000 slimmer en meer verbonden met de wereld. 6 00:00:11,000 --> 00:00:13,000 Wat ik zou willen aantonen, 7 00:00:13,000 --> 00:00:15,000 is dat dat niet noodzakelijkerwijs het geval is. 8 00:00:15,000 --> 00:00:18,000 Vooruitgang is gewoon een woord voor verandering 9 00:00:18,000 --> 00:00:20,000 en met elke verandering die je iets oplevert, 10 00:00:20,000 --> 00:00:22,000 raak je ook iets kwijt. 11 00:00:22,000 --> 00:00:24,000 Om dit punt te illustreren, zou ik 12 00:00:24,000 --> 00:00:27,000 willen laten zien hoe de technologie 13 00:00:27,000 --> 00:00:32,000 een zeer eenvoudige, veel voorkomende alledaagse vraag heeft behandeld. 14 00:00:32,000 --> 00:00:34,000 Die vraag is deze. 15 00:00:34,000 --> 00:00:37,000 Hoe laat is het? Hoe laat is het? 16 00:00:37,000 --> 00:00:40,000 Een blik op je iPhone en je weet het. 17 00:00:40,000 --> 00:00:42,000 Maar hoe zou je dat doen 18 00:00:42,000 --> 00:00:44,000 zonder iPhone? 19 00:00:44,000 --> 00:00:47,000 Hoe zou je dat 600 jaar geleden hebben gedaan? 20 00:00:47,000 --> 00:00:49,000 Hoe zou je het doen? 21 00:00:49,000 --> 00:00:52,000 Je zou dat doen is met een apparaat 22 00:00:52,000 --> 00:00:56,000 dat een astrolabium heet. 23 00:00:56,000 --> 00:01:00,000 Een astrolabium is nogal onbekend in de wereld van vandaag. 24 00:01:00,000 --> 00:01:02,000 Maar in de 13e eeuw 25 00:01:02,000 --> 00:01:04,000 was het het gadget van de dag. 26 00:01:04,000 --> 00:01:08,000 Het was 's werelds eerste populaire computer. 27 00:01:08,000 --> 00:01:12,000 Het is in feite een model van de hemel. 28 00:01:12,000 --> 00:01:14,000 Dit zijn de verschillende onderdelen van het astrolabium van dit type: 29 00:01:14,000 --> 00:01:17,000 de'rete' komt overeen met de posities van de sterren. 30 00:01:17,000 --> 00:01:20,000 De 'plaat' komt overeen met een assenstelsel. 31 00:01:20,000 --> 00:01:24,000 De 'mater' heeft een aantal schalen en houdt het allemaal samen. 32 00:01:24,000 --> 00:01:26,000 Een goed opgeleid kind 33 00:01:26,000 --> 00:01:28,000 kon een astrolabium niet alleen gebruiken, 34 00:01:28,000 --> 00:01:31,000 maar ook zelf maken. 35 00:01:31,000 --> 00:01:34,000 We weten dit omdat de eerste verhandeling over het astrolabium, 36 00:01:34,000 --> 00:01:36,000 de eerste technische handleiding in het Engels, 37 00:01:36,000 --> 00:01:38,000 werd geschreven door Geoffrey Chaucer. 38 00:01:38,000 --> 00:01:41,000 Ja, dé Geoffrey Chaucer schreef dit in 1391 39 00:01:41,000 --> 00:01:45,000 voor kleine Lewis, zijn 11-jarige zoon. 40 00:01:45,000 --> 00:01:50,000 Via dit boek kon kleine Lewis dit grote idee opdoen. 41 00:01:50,000 --> 00:01:52,000 Het centrale idee dat deze computer laat werken, 42 00:01:52,000 --> 00:01:55,000 heet stereografische projectie. 43 00:01:55,000 --> 00:01:57,000 Waar het om draait, is 44 00:01:57,000 --> 00:02:00,000 hoe je de driedimensionale afbeelding 45 00:02:00,000 --> 00:02:02,000 van de nachtelijke hemel die ons omringt, 46 00:02:02,000 --> 00:02:05,000 voorstelt op een plat, draagbaar, tweedimensionaal oppervlak. 47 00:02:05,000 --> 00:02:07,000 Het idee is eigenlijk relatief eenvoudig. 48 00:02:07,000 --> 00:02:10,000 Stel je voor dat die aarde daar het middelpunt is van het heelal, 49 00:02:10,000 --> 00:02:13,000 en eromheen wordt de hemel geprojecteerd op een bol. 50 00:02:13,000 --> 00:02:16,000 Elk punt op het oppervlak van de bol 51 00:02:16,000 --> 00:02:18,000 wordt geprojecteerd door de onderste pool 52 00:02:18,000 --> 00:02:20,000 op een vlak oppervlak, waar het dan wordt genoteerd. 53 00:02:20,000 --> 00:02:24,000 De poolster komt dan overeen met het midden van het apparaat. 54 00:02:24,000 --> 00:02:27,000 De ecliptica of het pad van zon, maan en planeten, 55 00:02:27,000 --> 00:02:29,000 komt overeen met een 'verplaatste' cirkel. 56 00:02:29,000 --> 00:02:33,000 De heldere sterren komen overeen met die kleine uitsteeksels op het rete. 57 00:02:33,000 --> 00:02:36,000 De altitude correspondeert met het plaatsysteem. 58 00:02:36,000 --> 00:02:39,000 Het geniale van het astrolabium is niet alleen de projectie. 59 00:02:39,000 --> 00:02:43,000 Het echt geniale is dat het twee coördinatenstelsels samenbrengt, 60 00:02:43,000 --> 00:02:45,000 zodat ze perfect passen. 61 00:02:45,000 --> 00:02:48,000 Daar is de positie van de zon, maan en planeten op de beweegbare rete. 62 00:02:48,000 --> 00:02:50,000 En dan hun locatie aan de hemel 63 00:02:50,000 --> 00:02:55,000 gezien vanaf een bepaalde breedte op de achterplaat. Oke? 64 00:02:55,000 --> 00:03:00,000 Dus hoe zou je dit apparaat gebruiken? 65 00:03:00,000 --> 00:03:06,000 Laat ik er eerst iets bijhalen. 66 00:03:06,000 --> 00:03:11,000 Dit is een astrolabium. Behoorlijk indrukwekkend, niet? 67 00:03:11,000 --> 00:03:14,000 We hebben het in bruikleen 68 00:03:14,000 --> 00:03:17,000 van de Oxford School, het Geschiedkundig Museum. 69 00:03:17,000 --> 00:03:20,000 Je kunt de verschillende componenten zien. 70 00:03:20,000 --> 00:03:22,000 Dit is de mater, de schalen op de achterkant. 71 00:03:22,000 --> 00:03:24,000 Dit is de rete. Oke. Kan je het zien? 72 00:03:24,000 --> 00:03:27,000 Dat is het beweegbare deel van de hemel. 73 00:03:27,000 --> 00:03:29,000 Op de achterkant kan je 74 00:03:29,000 --> 00:03:31,000 een spinnenwebpatroon zien. 75 00:03:31,000 --> 00:03:35,000 Dat spinnewebpatroon komt overeenkomt met de plaatselijke coördinaten aan de hemel. 76 00:03:35,000 --> 00:03:37,000 Dit is een meetlat. Aan de achterkant 77 00:03:37,000 --> 00:03:40,000 zitten nog wat apparaten, meetinstrumenten 78 00:03:40,000 --> 00:03:46,000 en schalen om wat berekeningen te kunnen maken. Oke? 79 00:03:46,000 --> 00:03:48,000 Ik heb er altijd een willen hebben. 80 00:03:48,000 --> 00:03:53,000 Voor mijn proefschrift heb ik er zo een gemaakt van papier. 81 00:03:53,000 --> 00:03:55,000 Deze is een replica 82 00:03:55,000 --> 00:03:58,000 van een 15e-eeuws apparaat. 83 00:03:58,000 --> 00:04:01,000 Het is waarschijnlijk ongeveer drie Macbook Pro's waard. 84 00:04:01,000 --> 00:04:04,000 Maar een echte kost ongeveer net zoveel als mijn huis, 85 00:04:04,000 --> 00:04:07,000 en het huis ernaast en eigenlijk elk huis van het blok, 86 00:04:07,000 --> 00:04:09,000 aan beide zijden van de straat, 87 00:04:09,000 --> 00:04:11,000 en misschien nog een school en een kerk erbij. 88 00:04:11,000 --> 00:04:13,000 Ze zijn gewoon ongelooflijk duur. 89 00:04:13,000 --> 00:04:15,000 Laat me tonen hoe je met dit apparaat werkt. 90 00:04:15,000 --> 00:04:18,000 Eerste stap. 91 00:04:18,000 --> 00:04:20,000 Eerst moet je een ster 92 00:04:20,000 --> 00:04:23,000 aan de nachtelijke hemel kiezen als je 's nachts de tijd wil weten. 93 00:04:23,000 --> 00:04:26,000 Vanavond kun je bij helder weer de zomerdriehoek zien. 94 00:04:26,000 --> 00:04:29,000 Eén heldere ster ervan is Deneb. We kiezen Deneb. 95 00:04:29,000 --> 00:04:32,000 Ten tweede meet je de altitude van Deneb. 96 00:04:32,000 --> 00:04:35,000 Dus voor stap twee ik houd het toestel omhoog, 97 00:04:35,000 --> 00:04:38,000 en dan vind ik hier zijn altitude. 98 00:04:38,000 --> 00:04:40,000 Zo zie ik het duidelijk. 99 00:04:40,000 --> 00:04:43,000 Dan meet ik de altitude. 100 00:04:43,000 --> 00:04:46,000 Het is ongeveer 26 graden. Je kunt het van daar niet zien. 101 00:04:46,000 --> 00:04:51,000 Stap drie is het identificeren van de ster op de voorkant van het apparaat. 102 00:04:51,000 --> 00:04:53,000 Deneb is hier. Dat weet ik. 103 00:04:53,000 --> 00:04:56,000 Stap vier: ik verplaats dan de rete, 104 00:04:56,000 --> 00:04:59,000 ik verplaatst de hemel totdat de altitude van de ster 105 00:04:59,000 --> 00:05:02,000 overeenkomt met de schaal op de achterkant. 106 00:05:02,000 --> 00:05:05,000 Als dat in orde is, 107 00:05:05,000 --> 00:05:07,000 staat alles op één rij. 108 00:05:07,000 --> 00:05:09,000 Ik heb hier een model van de hemel 109 00:05:09,000 --> 00:05:12,000 dat overeenkomt met de echte hemel. Oke? 110 00:05:12,000 --> 00:05:14,000 Ik heb dus in zekere zin 111 00:05:14,000 --> 00:05:17,000 een model van het universum in mijn handen. 112 00:05:17,000 --> 00:05:20,000 Tot slot neem ik een maatlat 113 00:05:20,000 --> 00:05:22,000 en verplaats die regel naar een datumlijn. 114 00:05:22,000 --> 00:05:25,000 Daar lees ik de tijd op af. 115 00:05:25,000 --> 00:05:28,000 Dat is hoe het apparaat wordt gebruikt. 116 00:05:28,000 --> 00:05:29,000 (Gelach) 117 00:05:29,000 --> 00:05:31,000 Nu weet ik dat jullie denken: "Dat is een hoop werk, niet? 118 00:05:31,000 --> 00:05:35,000 Is dat niet een beetje veel werk alleen maar om te weten hoe laat het is?" 119 00:05:35,000 --> 00:05:39,000 Terwijl je even op je iPod kijkt. 120 00:05:39,000 --> 00:05:41,000 Maar er is een verschil tussen die twee, want je iPod 121 00:05:41,000 --> 00:05:44,000 - of je iPhone - geeft je de tijd 122 00:05:44,000 --> 00:05:46,000 met grote precisie. 123 00:05:46,000 --> 00:05:48,000 Kleine Lewis zou je de tijd geven 124 00:05:48,000 --> 00:05:50,000 aan de hand van een beeld van de hemel. 125 00:05:50,000 --> 00:05:53,000 Hij zou weten waar de dingen aan de hemel zouden te vinden zijn. 126 00:05:53,000 --> 00:05:56,000 Hij zou niet alleen weten hoe laat het was, 127 00:05:56,000 --> 00:05:58,000 hij zou ook weten waar de zon zou opkomen, 128 00:05:58,000 --> 00:06:01,000 en hoe haar baan over het uitspansel zou lopen. 129 00:06:01,000 --> 00:06:05,000 Hij zou weten hoe laat de zon zou opkomen en ondergaan. 130 00:06:05,000 --> 00:06:07,000 En hij zou dat weten voor bijna elk hemellichaam 131 00:06:07,000 --> 00:06:09,000 aan de hemel. 132 00:06:09,000 --> 00:06:11,000 In computer graphics, 133 00:06:11,000 --> 00:06:14,000 en computer user interface design, 134 00:06:14,000 --> 00:06:17,000 bestaat het concept 'affordances'. 135 00:06:17,000 --> 00:06:20,000 Affordances zijn de kwaliteiten van een object 136 00:06:20,000 --> 00:06:23,000 die ons in staat stellen om er een actie mee uit te voeren. 137 00:06:23,000 --> 00:06:25,000 Het astrolabium laat ons toe 138 00:06:25,000 --> 00:06:28,000 om in verbinding te komen met de nachtelijke hemel, 139 00:06:28,000 --> 00:06:31,000 te kijken naar de nachtelijke hemel en nog veel meer - 140 00:06:31,000 --> 00:06:34,000 om zowel het zichtbare als het onzichtbare te zien. 141 00:06:34,000 --> 00:06:38,000 Dat is slechts één toepassing. Ongelooflijk, 142 00:06:38,000 --> 00:06:41,000 maar er bestaan waarschijnlijk 350 à 400 toepassingen. 143 00:06:41,000 --> 00:06:43,000 Er bestaat een tekst die meer dan duizend toepassingen geeft 144 00:06:43,000 --> 00:06:45,000 voor deze eerste computer. 145 00:06:45,000 --> 00:06:47,000 Op de achterkant vind je er schalen en metingen 146 00:06:47,000 --> 00:06:49,000 voor navigatie te land. 147 00:06:49,000 --> 00:06:52,000 Je kan het gebruiken voor landmeting. De stad Bagdad werd ermee opgemeten. 148 00:06:52,000 --> 00:06:56,000 Het kan worden gebruikt voor de berekening van wiskundige vergelijkingen van alle verschillende types. 149 00:06:56,000 --> 00:06:59,000 Je hebt een volledige universitaire opleiding nodig om dit te illustreren. 150 00:06:59,000 --> 00:07:01,000 Astrolabia hebben een ongelooflijke geschiedenis. 151 00:07:01,000 --> 00:07:03,000 Ze zijn meer dan 2.000 jaar oud. 152 00:07:03,000 --> 00:07:06,000 Het concept van de stereografische projectie 153 00:07:06,000 --> 00:07:08,000 ontstond in 330 voor onze tijdrekening. 154 00:07:08,000 --> 00:07:10,000 Astrolabia komen in veel verschillende 155 00:07:10,000 --> 00:07:12,000 maten, soorten en vormen voor. 156 00:07:12,000 --> 00:07:15,000 Er zijn er draagbare. Er zijn er met grote schalen. 157 00:07:15,000 --> 00:07:17,000 En stuk voor stuk 158 00:07:17,000 --> 00:07:19,000 zijn het mooie kunstwerken. 159 00:07:19,000 --> 00:07:22,000 De kwaliteit van het vakmanschap en de precisie 160 00:07:22,000 --> 00:07:25,000 is verbazingwekkend en buitengewoon. 161 00:07:25,000 --> 00:07:28,000 Astrolabia, zoals elke technologie, evolueren in de tijd. 162 00:07:28,000 --> 00:07:32,000 De vroegste retes waren bijvoorbeeld erg simpel en primitief. 163 00:07:32,000 --> 00:07:34,000 Geavanceerde retes werden culturele emblemen. 164 00:07:34,000 --> 00:07:37,000 Dit is er een van Oxford. 165 00:07:37,000 --> 00:07:39,000 Dit is een heel bijzondere omdat het rete-patroon 166 00:07:39,000 --> 00:07:41,000 volledig symmetrisch is en het nauwkeurig 167 00:07:41,000 --> 00:07:45,000 een volledig asymmetrische of willekeurige hemel in kaart brengt. 168 00:07:45,000 --> 00:07:47,000 Hoe cool is dat? Dit is gewoon geweldig. 169 00:07:47,000 --> 00:07:50,000 Zou kleine Lewis een astrolabium hebben gekregen? 170 00:07:50,000 --> 00:07:53,000 Waarschijnlijk geen van messing. Maar wel een houten 171 00:07:53,000 --> 00:07:56,000 of papieren. De meesten van deze eerste computers 172 00:07:56,000 --> 00:07:58,000 waren draagbare apparaten 173 00:07:58,000 --> 00:08:01,000 die je in je zak kon steken. 174 00:08:01,000 --> 00:08:04,000 Wat geeft zo'n astrolabium je mee? 175 00:08:04,000 --> 00:08:06,000 Ten eerste 176 00:08:06,000 --> 00:08:10,000 herinnert het ons eraan hoe vindingrijk mensen waren, 177 00:08:10,000 --> 00:08:12,000 onze voorouders van jaren en jaren geleden. 178 00:08:12,000 --> 00:08:15,000 Het is een ongelooflijk apparaat. 179 00:08:15,000 --> 00:08:17,000 Elke technologie gaat vooruit. 180 00:08:17,000 --> 00:08:20,000 Elke technologie verandert en wordt vervangen door nieuwere. 181 00:08:20,000 --> 00:08:22,000 Een nieuwe technologie geeft ons natuurlijk 182 00:08:22,000 --> 00:08:24,000 meer precisie en nauwkeurigheid. 183 00:08:24,000 --> 00:08:26,000 Maar wat we verliezen is, denk ik, 184 00:08:26,000 --> 00:08:29,000 een aanvoelen van de hemel, 185 00:08:29,000 --> 00:08:32,000 een gevoel van context. 186 00:08:32,000 --> 00:08:36,000 Het kennen van de hemel, weten wat je relatie is met de hemel, 187 00:08:36,000 --> 00:08:40,000 is de kern van het echte antwoord 188 00:08:40,000 --> 00:08:42,000 de vraag hoe laat het is. 189 00:08:42,000 --> 00:08:46,000 Ik denk dat astrolabia gewoon opmerkelijke apparaten zijn. 190 00:08:46,000 --> 00:08:49,000 Wat kan je ervan leren? 191 00:08:49,000 --> 00:08:52,000 In de eerste plaats dat er een subtiele kennis 192 00:08:52,000 --> 00:08:54,000 is waarmee we in verbinding kunnen komen met de wereld. 193 00:08:54,000 --> 00:08:57,000 Astrolabia geven ons dit subtiele gevoel terug 194 00:08:57,000 --> 00:09:00,000 van hoe de dingen allemaal in elkaar passen, 195 00:09:00,000 --> 00:09:02,000 en hoe we verbinding maken met de wereld. 196 00:09:02,000 --> 00:09:04,000 Hartelijk dank. 197 00:09:04,000 --> 00:09:06,000 (Applaus)