Zeki ve dunya capinda bir norofizyolog olma yolundayken ilginc bir sey oldu. Bebegim dogdu. Dunya capinda ve zeki bir norofizyolog oldum anlaminda soylemiyorum. Uzgunum TED. Ama makul derecede parlak dunya capindaligi tartisilir bir endise kupu oldum. Yuksek okuldaki arkadaslarimdan Marie dedi ki, " Kim, olayi cozdum. Sen herkesden daha norotik degilsin, sadece ne kadar norotik oldugun konusunda daha durustsun." Tamamen durust olmak adina, sizlerle paylasmak icin bazi resimler getirdim. Aaaa. Tek diyecegim, Temmuz. (gulusmeler) zzzip guvenlik icin. Kolluklar-- uc santim su. Ve nihayet, Copper Dagina 90 dakikalik yolculuk icin haziriz. Simdi bir fikriniz olusmustur. Bebegim Vander simdi sekiz yasinda. Benim atletik yeteneklerimle lanetlenmis olmasina ragmen futbol oynuyor. Amerikan futbolu oynamayi istiyor. Tek tekerlekli bisiklete binmeyi ogrenmek istiyor. Niye endiseleneyim? Cunku bu benim isim. Ogrettigim. Ogrendigim. Tedavi ettigim. Ve biliyorum ki cocuklar her sene beyin sarsintisi geciriyor. Aslinda, senede dort milyon kisi beyin sarsintisi geciriyor, bu da sadece acil serviste gorulen 14 yas ve alti grubu. Beyin sarsintisi geciren cocuklardan cinladi ya da canlari caldi diye bahsediyoruz, ama aslinda neden bahsediyoruz? Bir bakalim. Evet. "Starsky ve Hutch" sanirim. Evet. Bir araba kazasi. Saatte 40 mil hizla bir bariyere carpma -- 35 G. Agir siklet bir boksor suratinizin ortasina yumruk atar -- 58 G. Kacirdiysaniz bir daha bakalim. Ekranin sag tarafina bakin. Ne dersiniz? Kac G? Yakin. 72. Cilginlik oldugunu dusuneceksiniz, 103 G. Ortalama beyin sarsintisi kuvveti 95 G. Simdi, sagdaki cocuk ayaga kalkmazsa biliyoruz ki beyin sarsintisi gecirdi. Peki ya soldaki cocuk, ya da sahadan ayrilan bir sporcu? Beyin sarsintisi gecirip gecirmedigini nasil anlayabiliriz? Mactan cikarilmalarini ve tekrar maca donmeleri konusundaki yonetmeligin bu oyuncular icin gecerli oldugunu nasil bilebiliriz? Beyin sarsintisinin anlamina bakarsak aslinda bayilmanin gerceklesmesi sart degil. Sadece bilincte bir degisiklik olmasi yeterli ve bu da etrafini sisli gormek, basdonmesi, kulaklarda cinlama, normalden daha atilgan ya da kavgaci olmak semptomlarindan biri ya da birkaci olabilir. Bunlari ve benim ne kadar norotik oldugumu gozonune alirsak geceleri nasil uyuyorum acaba? Cunku biliyorum ki beyinlerimiz cok saglam. Bir sakatlanma durumunda kendilerini onarmak uzere yaratilmislar. Eger, Allah korusun, icimizden birileri buradan ayrildiktan sonra bir beyin sarsintisi gecirecek olursa bir cogumuz birkac saatle birkac hafta suresinde tamamen eski halimize doneriz. Ama cocuklar beyin sarsintilari konusunda daha kirilganlar. Aslinda, lise cagindaki sporcularda universite yasindakilere oranla agir sakatlanmalara uc kat daha fazla rastlaniyor ve semptomlarin tamamen ortadan kalkmasi daha uzun suruyor. Ilk sarsintidan sonra ikincisin riski katlanarak artiyor. Ondan sonra ucuncu beyin sarsintisinda risk daha da artiyor ve boyle devam ediyor. Asil kaygi verici noktaya gelelim: Tekrarlanan beyin sarsintilarinin uzun vadedeki etkilerini tam olarak bilmiyoruz. NFL'in yaptirdigi arastirmayi belki duymussunuzdur. Ozetlersek, bu arastirmaya gore emekli olmus Amerikan futbolu oyuncularindan uc veya daha fazla beyin sarsintisi gecirmis olanlarda erken bunama gorulmesi nufusun geneline gore cok daha fazla. Hepiniz duymussunuzdur bunu -- New York Times'ta, duydunuz mu? Belki sunu duymadiniz: Bu arastirmayi baslatan sporcularin eslerinin sorulari, "46 yasindaki kocamin devamli anahtarlarini kaybetmesi garip degil mi? 47 yasindaki kocamin devamli arabasini kaybetmesi garip degil mi? 48 yasindaki kocamin evin yaninda park ettigi yerden evi bulamamasi garip degil mi?" Belki oglumun tek cocuk oldugundan bahsetmeyi unutmus olabilirim. Bu yuzden ilerde beni arabayla dolastirabilmesi cok onemli. Oyleyse cocuklarimizin guvenligini nasil saglariz? Cocuklarimizin guvenligini yuzde yuz nasil saglariz? Bulusumu sizlere gostereyim. (Gulusmeler) Keske. Kucuk oglum orada oturmus ve "Saka degil. Kesinlikle saka yapmiyor." der gibi. Neyse ciddi olarak soruyorum, oglum amerikan futbolu oynamali mi? Sizin cocugunuz oynamali mi? Bilmiyorum. Ama yapabileceginiz uc sey oldugunu biliyorum. Ilk olarak, konuyu arastirin. Burada bahsettigimiz konulara asina olmalisiniz. Cok guzel kaynaklar var. CDC'nin Heads Up adinda bir programi var. CDC.gov web adresinde. Heads Up cocuklarda beyin sarsintisi ile ilgili. Ikincisi benim sahsen cok gurur duydugum bir kaynak. Bunu bir kac ay once baslattik -- CO Beyin Sarsintisi Gecirmis Cocuklar. Bu spor yapan ogrenciler, ogretmenler, ebeveynler, profesyoneller, antrenorler ve yardimcilari icin harika bir kaynak. Kafanizda sorular varsa harika bir baslangic noktasi. Iki: Sesinizi cikarin. Daha iki hafta once, bisiklete binen 18 yas alti sporcu ve cocuklarin kask giymesini gerektiren Senator Kefalos tarafindan hazirlanan yasa tasarisi komiteden gecemedi. Bunun sebebi agirlikli olarak secmenlerin tutumu, taraftarlarin gercek anlamda konuya asilmamasi. Karsiniza gelip hangi yasa tasarilarini desteklemeniz gerektigini soylemeyecegim ama politikacilari onem verdiginiz konulardan haberdar etmelisiniz. Antrenorlerle de konusmalisiniz. Hangi koruyucu donatimlarin bulundugunu sorun. Bunlara ayrilan butce nedir? Kac senedir kullaniliyorlar? Belki yeni techizat icin bir para toplama kampanyasi baslatmayi onerebilirsiniz. Laf yine kullanilmasi gereken kaska geliyor. Kotu bir sonucu engellemek icin tek yol ilk sakatlanmayi engellemek. Gecenlerde, doktora ogrencilerimden Tom dedi ki, "Kim derslere gelirken bisikletci kaski takmaya karar verdim." Tom biliyor ki bisiklet kaskinin icindeki azicik kopuk carpismanin etkisini yariya indirebilir. Tom'un bu dusuncesi benim verdigim kask mucadelesinden dolayi dusundum. Oysa Tom soyle dusunmus, 20 dolarlik bir kask 100.000 dolarlik doktora egitimini korumanin iyi bir yolu. (Gulusmeler) Peki, Vander Amerikan futbolu oynamali mi? Hayir diyemem, ama sunu garanti ederim ki arabaya, okula gitmek icin evden her ciktiginda basina kaskina takiyor olacak. Ister sporcu, ister ogrenci, ister asiri korunmus, norotik anneli cocuk olsun, bebegim Vander sizlere sunu hatirlatsin: Beyninizi koruyun. Tesekkurler. (Alkis)