WEBVTT

00:00:06.070 --> 00:00:07.120
Salom, mening ismim Jon.

00:00:07.510 --> 00:00:10.140
Men Googleda qidiruv va mashinalarni o'rganish
bo'yicha guruhlarga rahbarlik qilaman.

00:00:12.130 --> 00:00:14.230
Menimcha, butun dunyodagi odamlar ahamiyatsiz

00:00:14.230 --> 00:00:16.214
va yoki nihoyatda muhim savollar berish uchun

00:00:16.215 --> 00:00:19.160
qidiruv tizimlariga

00:00:19.160 --> 00:00:20.930
murojaat qilishlari hayratlanarli darajada qiziq.

00:00:20.930 --> 00:00:23.450
Shuning uchun ularga eng yaxshi javoblarni berish

00:00:23.450 --> 00:00:24.864
juda katta mas'uliyatdir.

00:00:26.710 --> 00:00:30.610
Salom, mening ismim Akshaya va men Bing 
qidiruv tizimi guruhida ishlayman.

00:00:30.910 --> 00:00:33.190
Biz sun'iy intellekt va mashinani

00:00:33.190 --> 00:00:35.800
o'rganishni ko'p marotaba boshlashimiz mumkin,

00:00:35.830 --> 00:00:39.010
ammo foydalanuvchilar undan foydalanishi uchun

00:00:39.140 --> 00:00:42.390
qaror qabul qilishimiz kerak,
chunki oxiri baribir jamiyatga ta'sir o'tkazishni xohlaymiz.

00:00:43.780 --> 00:00:45.400
Keling, oddiy savol beraylik.

00:00:45.820 --> 00:00:48.070
Marsga sayohat qilish uchun qancha vaqt ketadi?

00:00:49.330 --> 00:00:50.950
Bu natijalar qayerda kelib chiqgan

00:00:51.370 --> 00:00:54.100
va nega birinchisidan oldin ro'yxatga olingan?

00:00:55.700 --> 00:00:58.150
Xo'sh, keling chuqurlashamiz va qidiruv tizimi

00:00:58.150 --> 00:00:59.860
sizning so'rovingizni va natijangizni nimaga aylantirganini
ko'rib chiqamiz.

00:01:00.690 --> 00:01:03.360
Siz bilishingiz kerak bo'lgan narsa shundan iboratki,

00:01:03.430 --> 00:01:06.480
siz qidiruvni amalga oshirganingizda, qidiruv tizimi haqiqatan

00:01:06.480 --> 00:01:08.010
real vaqtda qidirish uchun butun dunyo bo'ylab veb-saytga chiqmaydi.

00:01:08.140 --> 00:01:10.610
Buning sababi, Internetda milliarddan ziyod 

00:01:10.610 --> 00:01:14.140
veb-saytlar mavjud va har daqiqa yuzlab veb-saytlar yaratilmoqda.

00:01:14.140 --> 00:01:16.210
Qidiruv tizimi kerakli saytni topishi uchun

00:01:16.240 --> 00:01:18.690
har bir saytni bosib o'tishi kerak bo'lsa,

00:01:18.690 --> 00:01:20.120
bu abadiy davom etardi.

00:01:20.500 --> 00:01:21.940
Shuning uchun qidiruvni tezlashtirish uchun,

00:01:21.970 --> 00:01:24.940
qidiruv tizimlari keyinchalik qidirishingizga yordam 

00:01:25.420 --> 00:01:28.560
berishi mumkin bo'lgan ma'lumotlarni yozib olish 
uchun doimiy ravishda Internetni skanerlashadi.

00:01:28.930 --> 00:01:31.270
Shunday qilib, siz Mars sayohatini qidirayotganingizda

00:01:31.630 --> 00:01:33.700
qidiruv tizimida sizga

00:01:33.700 --> 00:01:35.728
real vaqtda javob berish uchun kerak
bo'lgan narsalarni berishi kerak.

00:01:36.250 --> 00:01:37.540
Mana bu qanday ishlaydi.

00:01:37.900 --> 00:01:42.010
Internet bir-biriga giperlinklar
orqali bog'langan veb-sahifadir.

00:01:42.400 --> 00:01:44.680
Qidiruv tizimlari doimiy ravishda

00:01:44.680 --> 00:01:47.380
veb-sahifalardan ular haqida
ma'lumot to'plash uchun 

00:01:47.380 --> 00:01:49.040
Spider deb nomlangan dasturdan foydalanadilar.

00:01:49.780 --> 00:01:51.550
U har gal giperlinkni topganda,

00:01:52.090 --> 00:01:55.000
Internet bo'ylab topadigan har bir

00:01:55.030 --> 00:01:57.240
sahifasiga kirguniga qadar unga amal qiladi.

00:01:57.335 --> 00:01:59.170
Spider tashrif buyurgan,

00:01:59.200 --> 00:02:02.320
har bir sahifa uchun qidiruv indekslari deb nomlangan

00:02:02.500 --> 00:02:05.650
maxsus ma'lumotlar bazasiga qo'shib qidirish uchun
kerak bo'lgan ma'lumotlarni yozib oladi.

00:02:07.166 --> 00:02:09.530
Keling, avvalgi qidiruvga qaytamiz

00:02:09.590 --> 00:02:11.990
va tizimning natijalarini

00:02:11.990 --> 00:02:13.333
qanday qaytarganligini bilib olamiz.

00:02:13.640 --> 00:02:16.460
Marsga qancha vaqt ketishini so'raganingizda,

00:02:16.640 --> 00:02:18.860
qidiruv tizimi ushbu so'zlarni o'z ichiga olgan Internetdagi

00:02:18.920 --> 00:02:21.410
barcha sahifalar ro'yxatini darxol

00:02:21.410 --> 00:02:24.500
olish uchun qidiruv indeksidagi so'zlarning
har biriga qarab chiqadi.

00:02:24.890 --> 00:02:26.870
Ammo qidiruv so'zlarni qidirib

00:02:26.870 --> 00:02:28.760
topishi millionlab sahifalarni qaytarishi mumkin,

00:02:28.760 --> 00:02:31.110
shuning uchun qidiruv tizimi sizni

00:02:31.110 --> 00:02:33.120
birinchi natijangizni ko'rsatishi uchun
eng yaxshi mosliklarni aniqlay olishi kerak.

00:02:33.340 --> 00:02:36.010
Bu juda qiyin bo'ladi, chunki qidiruv tizimida

00:02:36.010 --> 00:02:38.040
nima qidirayotganingizni taxmin
qilish kerak bo'lishi mumkin.

00:02:38.930 --> 00:02:41.360
Har bir qidiruv tizimi o'z algoritmidan foydalanib,

00:02:41.360 --> 00:02:44.230
sahifalarni siz xohlagan narsaga
qarab saralashga imkon beradi.

00:02:44.930 --> 00:02:47.660
Qidiruv tizimining reyting algoritmi

00:02:47.990 --> 00:02:50.360
sizning qidiruv so'zingiz sahifa sarlavhasida
ko'rinishni tekshirishi mumkin,

00:02:50.900 --> 00:02:53.820
barcha so'zlar bir-birining yonida ko'rinishini
tekshirishi mumkin,

00:02:54.520 --> 00:02:57.020
yoki uni aniqlashga yordam beradigan

00:02:57.020 --> 00:02:58.610
boshqa har qanday hisob-kitoblar,

00:02:58.670 --> 00:03:01.420
qaysi sahifalarni ko'rishingiz va 
qaysi birini ko'rmaslikni tekshirishi mumkin.

00:03:02.960 --> 00:03:04.960
Google eng munosib qidiruv natijalarini tanlash bo'yicha

00:03:04.960 --> 00:03:08.530
joriy sahifaga qancha veb-sahifalar
bog'langanligiga oid

00:03:08.560 --> 00:03:11.230
eng mashhur algoritmni ishlab chiqdi.

00:03:11.830 --> 00:03:14.140
Ushbu g'oya shundan iboratki,

00:03:14.140 --> 00:03:15.660
agar ko'plab veb-saytlar sahifani qiziqarli deb hisoblasa,

00:03:15.660 --> 00:03:17.940
ehtimol bu siz izlayotgan narsa bo'lishi mumkin.

00:03:18.190 --> 00:03:20.020
Ushbu algoritm veb-sahifalarni reytingi uchun emas,

00:03:20.590 --> 00:03:22.330
balki Google ga asos solgan,

00:03:22.570 --> 00:03:25.210
ixtirochi Larry Page nomi bilan berilganligi uchun,

00:03:25.480 --> 00:03:27.333
sahifalar reytingi deb ataladi.

00:03:27.940 --> 00:03:30.520
Veb-saytga tez-tez tashrif buyurganingizda pul 
ishlab topganligi sababli,

00:03:30.820 --> 00:03:32.950
spammerlar doimiy ravishda qidiruv
algoritmini chetlab o'tishning

00:03:32.950 --> 00:03:35.741
yo'llarini qidirmoqdalar,

00:03:35.742 --> 00:03:37.931
natijada ularning sahifalari yuqoriroq bo'lib ko'rinadi.

00:03:38.260 --> 00:03:40.750
Qidiruv tizimlari soxta yoki ishonchsiz saytlarni
yuqori darajaga chiqishiga yo'l qoymaslik uchun

00:03:40.750 --> 00:03:44.296
o'zlarining algoritmlarini muntazam
ravishda yangilab turishadi.

00:03:44.680 --> 00:03:47.350
Oxir oqibat, ushbu ishonchsiz sahifalarni
veb-manziliga qarab

00:03:47.500 --> 00:03:49.450
va uni ishonchli manba

00:03:49.690 --> 00:03:52.990
ekanligini tekshirib turishingiz kerak.

00:03:53.680 --> 00:03:55.390
Algoritmlarni takomillashtirish uchun ular

00:03:55.420 --> 00:03:58.420
raqobatchilariga qaraganda

00:03:58.540 --> 00:04:00.460
yaxshi va tez natijalar beradi.

00:04:01.000 --> 00:04:03.100
Zamonaviy qidiruv tizimlari

00:04:03.100 --> 00:04:06.820
qisqartirishga yordam berishi uchun aniq berilmagan
ma'lumotlardan ham foydalanadi.

00:04:07.150 --> 00:04:10.120
Masalan, agar siz kuchuklar parkiga bog'larni qidirsangiz,

00:04:10.240 --> 00:04:12.190
ko'plab qidiruv tizimlari sizga 

00:04:12.190 --> 00:04:13.840
hatto siz joylashuvingizni kiritmagan bo'lsangiz ham.

00:04:14.080 --> 00:04:16.260
yaqin atrofdagi barcha kuchuk parklarni natijalarini beradi.

00:04:17.800 --> 00:04:20.530
Zamonaviy qidirish bo'yicha muhandislar
nafaqat sahifadagi so'zlarni,

00:04:20.530 --> 00:04:22.060
balki ular qidirayotgan narsaga mos keladigan,

00:04:22.300 --> 00:04:24.970
eng yaxshisini topish uchun

00:04:24.970 --> 00:04:26.750
aslida nimani anglatishini tushunishadi.

00:04:27.130 --> 00:04:29.980
Masalan, siz tezkor suv ichish idishini qidirsangiz,

00:04:30.280 --> 00:04:32.300
u sportchi uchun izlayotganini bilib oladi.

00:04:32.500 --> 00:04:34.450
Agar siz katta suv ichish idishini qidirsangiz,

00:04:34.450 --> 00:04:36.730
u sizga oshxonangiz uchun variantlarni topadi.

00:04:38.420 --> 00:04:41.910
So'zlarni yaxshiroq tushinish uchun
biz sun'iy intelllektning bir turi deb nomlangan,

00:04:41.910 --> 00:04:43.985
mashinasozlikdan foydalanamiz.

00:04:43.985 --> 00:04:46.050
Bu qidiruv algoritmlariga sahifadagi

00:04:46.090 --> 00:04:48.400
so'zlarning alohida harflarini emas,

00:04:48.400 --> 00:04:51.280
balki so'zlarning asosiy ma'nosini
ham tushinishga imkon beradi.

00:04:53.690 --> 00:04:55.850
Internet su'ratlar bilan tez o'sib bormoqda,

00:04:56.210 --> 00:04:59.810
agar qidiruv tizimlarini ishlab chiqaradigan jamoalar
bizning vazifamizni to'g'ri bajaradigan bo'lsa,

00:05:00.080 --> 00:05:04.090
siz istagan ma'lumotlar har doim bir necha
marta bosilishi kerak, xolos.