WEBVTT

00:00:06.824 --> 00:00:14.040
1165'te, tuhaf bir mektubun kopyaları
Batı Avrupa'da dolaşmaya başladı.

00:00:14.040 --> 00:00:16.500
Babil Kulesi ve Gençlik Çeşmesi

00:00:16.500 --> 00:00:20.290
gibi yerleri de içinde barındıran
fantastik bir bölgeden söz ediyordu.

00:00:20.290 --> 00:00:25.616
Tüm bu bölgede hüküm süren kişi,
mektubun yazarıydı: Prester John.

00:00:25.616 --> 00:00:29.905
Bugün, bu olağanüstü kralın aslında
hiçbir zaman yaşamadığını biliyoruz.

00:00:30.155 --> 00:00:33.825
Fakat bu efsanevi krallık 
ve onun güçlü hükümdarı miti

00:00:33.825 --> 00:00:39.487
Avrupa'daki liderlerin aldığı kararları
400 yıl boyunca etkiledi.

00:00:40.157 --> 00:00:44.519
Prester John efsanesi,
Coğrafi Keşifler'in hız kazanmasına,

00:00:44.519 --> 00:00:51.060
kıtalar arası diplomasinin gelişmesine
ve dolaylı olarak iç savaşa sebep oldu.

NOTE Paragraph

00:00:51.940 --> 00:00:56.908
Prester John'un mektubu ortaya çıktığında,
Avrupa, Haçlı Seferleri'yle kaynıyordu.

00:00:56.908 --> 00:00:59.118
Bu dini savaşlarda,

00:00:59.118 --> 00:01:04.695
Avrupalılar, "Kutsal Hristiyan Toprakları"
olarak gördükleri bölgeyi almak istiyordu.

00:01:05.345 --> 00:01:08.921
Kilise, bu bölge nüfusunda
Yahudilik ve İslam da dahil olmak üzere

00:01:08.921 --> 00:01:13.671
Hristiyanlık dışındaki
her türlü inanca karşıydı.

00:01:13.671 --> 00:01:19.656
Haçlılar, kendilerine ittifak olabilecek
Hristiyan krallıklar bulmak istiyordu.

00:01:19.656 --> 00:01:24.279
Özellikle de, Uzak Doğu'da çok büyük bir
Müslüman ordusunu yenmiş,

00:01:24.279 --> 00:01:28.791
güçlü bir Hristiyan kral hakkındaki
söylentilerle ilgileniyorlardı.

NOTE Paragraph

00:01:29.231 --> 00:01:33.912
Aslında bu, din değiştiren Hristiyan
kabilelerin de dahil olduğu

00:01:33.912 --> 00:01:35.622
bir Moğol topluluğuydu.

00:01:35.622 --> 00:01:39.272
Fakat, bu zaferin haberleri
her yere yayıldı.

00:01:39.272 --> 00:01:42.582
Tüccarlar ve elçiler, 
hikayedeki boşlukları

00:01:42.582 --> 00:01:45.942
destansı şiirler 
ve İncil'den alıntılarla doldurdu.

00:01:45.942 --> 00:01:47.942
Hikaye, Avrupa'ya yayıldığı zaman

00:01:47.942 --> 00:01:52.187
Moğol topluluğunun yerini 
büyük bir Hristiyan ordusu almıştı

00:01:52.187 --> 00:01:55.497
ve Kudüs'e gitme konusunda Haçlılarla
aynı amacı paylaşan bir kralın

00:01:55.504 --> 00:01:57.944
orduyu yönettiği söyleniyordu.

00:01:57.944 --> 00:02:03.399
"Prester John" tarafından yazıldığı
iddia edilen bir mektup ortaya çıkınca,

00:02:03.399 --> 00:02:06.282
Avrupalı liderler coşkuya kapıldılar.

NOTE Paragraph

00:02:06.609 --> 00:02:09.829
Mektubun gerçek yazarı
hala bilinmiyor olsa da,

00:02:09.829 --> 00:02:14.070
Doğu hakkındaki klişeleri ve Avrupalıların
amaçlarıyla uyumlu olmasının

00:02:14.070 --> 00:02:16.830
Batı'nın bir sahtekarlığı
olduğuna işaret ediyor.

00:02:16.830 --> 00:02:21.267
Mektubun açıkça, 
Avrupa propagandası olmasına rağmen

00:02:21.267 --> 00:02:27.115
Prester John efsanesinin çekiciliği,
Haçlıların yadsıyamayacağı kadar büyüktü.

00:02:27.115 --> 00:02:28.205
Çok geçmeden,

00:02:28.205 --> 00:02:33.660
Avrupalı haritacılar bu efsanevi krallığın
yeri hakkında tahminler yürütmeye başladı.

NOTE Paragraph

00:02:33.660 --> 00:02:38.621
13. ve 14. yüzyıllarda,
Avrupalı misyonerler doğuya gittiler,

00:02:38.621 --> 00:02:41.755
yeniden canlandırılan 
İpek Yolu'ndan geçtiler.

00:02:41.755 --> 00:02:44.185
Mektubun yazarını aramıyorlardı.

00:02:44.185 --> 00:02:48.953
O tarihte yazar 100 yaşını geçmiş olurdu;
bu yüzden onun torunlarını arıyorlardı.

00:02:48.953 --> 00:02:52.393
Prester John'un ismi
birçok Orta Asya hükümdarıyla

00:02:52.393 --> 00:02:55.063
ilişkilendirilmiş olsa da

00:02:55.063 --> 00:02:59.733
kısa süre içinde, Moğolların çoğunun 
Hristiyan olmadığı ortaya çıktı.

00:02:59.733 --> 00:03:02.083
İmparatorlukları yıkılmaya başlayınca,

00:03:02.083 --> 00:03:05.933
Avrupalılar, Uzak Doğu'ya giden
alternatif yollar

00:03:05.933 --> 00:03:09.263
ve Prester John'un nerede olduğuna dair
ipuçları aramaya başladı.

NOTE Paragraph

00:03:09.263 --> 00:03:11.889
Bu kaşifler güneye doğru
bir yolculuğa çıktığında,

00:03:11.889 --> 00:03:15.889
Etiyopyalı seyyahlar da 
kuzeye gitmeye başlamıştı.

00:03:15.889 --> 00:03:19.149
Roma'da bu ziyaretçiler,
Avrupalı bilgin ve haritacıların

00:03:19.149 --> 00:03:22.119
hemen dikkatini çektiler.

00:03:22.629 --> 00:03:26.900
Etiyopya, 4. yüzyılda Hristiyanlığa
geçtiği için, Afrikayla ilgili hikayeleri,

00:03:26.900 --> 00:03:32.406
Prester John efsanesine 
mükemmel bir şekilde uyuyordu.

00:03:32.406 --> 00:03:35.906
Portekiz kaşifler, krallık için
Afrika'yı hızlı bir şekilde geziyordu.

00:03:35.906 --> 00:03:41.992
Ta ki karışıklık ve diplomasinin
birleşmesiyle efsane gerçek olana dek.

NOTE Paragraph

00:03:41.992 --> 00:03:45.992
Etiyopyalılar, Avrupalı misafirlerini
nezaketle kabul ettiler.

00:03:45.992 --> 00:03:48.496
Avrupalılar da Prester John
zannettikleri hükümdarla

00:03:48.496 --> 00:03:50.696
iş yapmaktan oldukça memnundu.

00:03:50.696 --> 00:03:54.297
Etiyopyalılar başta, Portekizlilerin
hükümdarlarına hitap ettiği

00:03:54.297 --> 00:03:56.393
bu sıra dışı isim karşısında
şaşırmış olsa da

00:03:56.393 --> 00:04:01.622
bu ismin kendilerine verdiği
diplomatik gücü kısa sürede kavradılar.

00:04:01.622 --> 00:04:06.324
Etiyopyalı diplomatlar,
Prester John'un tebaası rolünü oynadılar.

00:04:06.324 --> 00:04:11.347
Portekizliler ise, zafer kazanmışçasına,
efsanevi hükümdarla ittifaklarını duyurdu.

00:04:11.347 --> 00:04:17.360
Bu, mektubun Avrupa'ya yayılmasından
350 yıldan fazla bir süre sonra olmuştu.

NOTE Paragraph

00:04:17.360 --> 00:04:21.120
Fakat bu uzun zamandır beklenen ittifak
kısa süre içinde sınandı.

00:04:21.120 --> 00:04:24.160
On yıl sonra, Osmanlı İmparatorluğu
tarafından desteklenen

00:04:24.160 --> 00:04:29.316
ve bölgesel bir güç olan Adal Saltanatı,
Etiyopya'yı işgal etti.

00:04:29.316 --> 00:04:34.041
Portekizliler, birlikler göndererek
Etiyopyalıların kazanmasını sağladı.

00:04:34.041 --> 00:04:35.151
Fakat bu şekilde,

00:04:35.151 --> 00:04:40.309
Etiyopya'nın, Avrupa'nın umduğu gibi
güçlü bir ittifak olmadığı ortaya çıktı.

00:04:40.309 --> 00:04:44.655
Daha kötüsü, gittikçe daha hoşgörüsüz olan
Roma Katolik Kilisesi,

00:04:44.655 --> 00:04:49.085
Etiyopya'yı Hristiyan inanışına uymayan
kafirler olarak görmeye başlamıştı.

00:04:49.085 --> 00:04:51.375
İdeal Hristiyan olarak
gösterdikleri insanları

00:04:51.375 --> 00:04:53.885
sonradan kafir olarak 
nitelendirmeleri,

00:04:53.885 --> 00:04:56.515
nihayetinde bir iç savaş
kıvılcımını saçtı.

00:04:56.515 --> 00:05:00.722
1630'larda Etiyopya, 
Avrupa'yla bağlarını kesti.

00:05:00.722 --> 00:05:02.518
Daha sonraki iki yüzyılda,

00:05:02.518 --> 00:05:07.028
Prester John efsanesi yavaşça
unutulmaya yüz tuttu.

00:05:07.028 --> 00:05:12.448
Böylece, hiçbir zaman varolmadığı halde 
tarihe geçen kralın saltanatı bitmiş oldu.