WEBVTT

00:00:06.824 --> 00:00:14.040
Godine 1165, kopije čudnog pisma
počele su da kruže širom Zapadne Evrope.

00:00:14.040 --> 00:00:16.500
Govorilo je o fantastičnom carstvu

00:00:16.500 --> 00:00:20.290
u kome se nalazi Vavilonska kula
i Fontana mladosti,

00:00:20.290 --> 00:00:25.616
a kojima je vladao misteriozni
autor pisma: prezviter Jovan.

00:00:25.616 --> 00:00:30.155
Danas znamo da ovaj izuzetni kralj
nikada nije postojao.

00:00:30.155 --> 00:00:33.825
Ali legenda o ovom mitskom kraljevstvu
i njegovom moćnom vladaru

00:00:33.825 --> 00:00:40.157
uticaće na odluke evropskih lidera
tokom narednih 400 godina.

00:00:40.157 --> 00:00:44.519
Mit o prezviteru Jovanu
će pokrenuti doba istraživanja,

00:00:44.519 --> 00:00:51.940
podstaći interkontinentalnu diplomatiju,
i posredno otpočeti građanski rat.

NOTE Paragraph

00:00:51.940 --> 00:00:56.908
Kada se pojavilo pismo prezvitera Jovana,
Evropa je bila uvučena u krstaške ratove.

00:00:56.908 --> 00:00:59.118
U tom nizu verskih ratova,

00:00:59.118 --> 00:01:01.545
Evropljani su nastojali da zauzmu

00:01:01.545 --> 00:01:05.345
ono što su smatrali
hrišćanskom svetom zemljom.

00:01:05.345 --> 00:01:08.921
Crkva je osuđivala svaku veru
koja nije bila hrišćanska,

00:01:08.921 --> 00:01:13.671
uključujući zajednice Jevreja i muslimana
koji su živeli u ovoj oblasti.

00:01:13.671 --> 00:01:16.936
Krstaši su žudeli da pronađu
hrišćanska kraljevstva

00:01:16.936 --> 00:01:19.656
koja bi im bila saveznici u ratu.

00:01:19.656 --> 00:01:24.459
Naročito su ih zanimale glasine
o moćnom hrišćanskom kralju

00:01:24.459 --> 00:01:29.321
koji je porazio ogromnu
muslimansku vojsku na Dalekom istoku.

NOTE Paragraph

00:01:29.321 --> 00:01:34.042
Zapravo je mongolska horda, u kojoj
su bila preobraćena hrišćanska plemena,

00:01:34.042 --> 00:01:35.622
preusmerila vojsku.

00:01:35.622 --> 00:01:39.362
Ali vesti o ovoj pobedi
putovale su na nepouzdane načine.

00:01:39.362 --> 00:01:42.582
Trgovci i izaslanici
popunjavali su praznine u priči

00:01:42.582 --> 00:01:45.942
epskim pesmama i biblijskim odlomcima.

00:01:45.942 --> 00:01:48.072
Kada je priča stigla do Evrope,

00:01:48.072 --> 00:01:52.187
mongolsku hordu je zamenila
velika hrišćanska vojska

00:01:52.187 --> 00:01:55.497
pod komandom kralja
koji je imao istu krstašku viziju

00:01:55.504 --> 00:01:58.004
marširanja na Jerusalim.

00:01:58.004 --> 00:02:03.399
Kada se pojavilo pismo koje je navodno
napisao taj takozvani „prezviter Jovan“,

00:02:03.399 --> 00:02:06.729
evropski vladari su bili oduševljeni.

NOTE Paragraph

00:02:06.729 --> 00:02:09.829
Mada stvarni autor pisma ostaje nepoznat,

00:02:09.829 --> 00:02:14.070
njegovi stereotipi o Istoku
i poklapanja sa evropskim ciljevima

00:02:14.070 --> 00:02:17.010
ukazuju na to da je u pitanju
zapadnjački falsifikat.

00:02:17.010 --> 00:02:21.337
Ali uprkos očiglednom poreklu pisma
kao evropskoj propagandi,

00:02:21.337 --> 00:02:23.785
privlačnost mita o prezviteru Jovanu

00:02:23.785 --> 00:02:27.115
bila je prevelika
da bi ga krstaši zanemarili.

00:02:27.115 --> 00:02:28.205
Nedugo potom,

00:02:28.205 --> 00:02:33.800
evropski crtači mapa nagađali su lokaciju
njegovog mitskog kraljevstva.

NOTE Paragraph

00:02:33.800 --> 00:02:38.691
U 13. i 14. veku, evropski misionari
su otišli ​​na Istok,

00:02:38.691 --> 00:02:41.755
nedavno obnovljenim Putem svile.

00:02:41.755 --> 00:02:44.185
Nisu tragali za autorom pisma,

00:02:44.185 --> 00:02:46.643
koji bi tada već bio star
više od jednog veka,

00:02:46.643 --> 00:02:49.103
već za njegovim potomcima.

00:02:49.103 --> 00:02:52.393
Ime prezvitera Jovana
nakratko je pripisivano

00:02:52.393 --> 00:02:55.063
nekolicini srednjeazijskih vladara,

00:02:55.063 --> 00:02:59.733
ali je uskoro postalo jasno da Mongoli
velikom većinom nisu hrišćani.

00:02:59.733 --> 00:03:02.083
Kako je njihovo carstvo počelo da propada,

00:03:02.083 --> 00:03:05.933
Evropljani su počeli da traže
alternativne pravce ka Dalekom istoku,

00:03:05.933 --> 00:03:09.263
kao i nove tragove
o lokaciji prezvitera Jovana.

NOTE Paragraph

00:03:09.263 --> 00:03:11.889
U isto vreme kada su
ovi istraživači krenuli ka jugu,

00:03:11.889 --> 00:03:15.889
etiopijski hodočasnici
su počeli da putuju prema severu.

00:03:15.889 --> 00:03:19.149
U Rimu su ovi posetioci
brzo privukli interesovanje

00:03:19.149 --> 00:03:22.629
evropskih akademika i kartografa.

00:03:22.629 --> 00:03:26.900
Pošto je Etiopija
prešla u hrišćanstvo u 4. veku,

00:03:26.900 --> 00:03:29.296
priče o njihovoj afričkoj domovini

00:03:29.296 --> 00:03:32.566
savršeno su se uklapale
u legendu o prezviteru Jovanu.

00:03:32.566 --> 00:03:36.006
Portugalski istraživači su pretraživali
Afriku da bi našli kraljevstvo,

00:03:36.006 --> 00:03:42.122
sve dok mešavina zbrke i diplomatije
konačno nije pretvorila mit u stvarnost.

NOTE Paragraph

00:03:42.122 --> 00:03:45.992
Etiopljani su ljubazno primili
svoje evropske goste

00:03:45.992 --> 00:03:48.496
koji su snažno želeli
da sarađuju sa vladarom

00:03:48.496 --> 00:03:50.696
za koga su smatrali da je prezviter Jovan.

00:03:50.696 --> 00:03:53.197
Mada su Etiopljani bili najpre zbunjeni

00:03:53.197 --> 00:03:56.533
zbog neobičnog portugalskog imena
za njihovog cara,

00:03:56.533 --> 00:04:01.712
bili su dovoljno pametni da prepoznaju
diplomatski kapital koji im je to pružalo.

00:04:01.712 --> 00:04:06.324
Etiopijske diplomate su odigrale ulogu
podanika prezvitera Jovana,

00:04:06.324 --> 00:04:11.347
i Portugalci su trijumfalno objavili savez
sa legendarnim vladarom -

00:04:11.347 --> 00:04:17.490
više od 350 godina otkad je potraga
započela evropskim pismom.

NOTE Paragraph

00:04:17.490 --> 00:04:21.210
Ali ovo dugo iščekivano partnerstvo
ubrzo je stavljeno na proveru.

00:04:21.210 --> 00:04:24.280
Deceniju kasnije je Adalski sultanat,

00:04:24.280 --> 00:04:29.316
regionalna sila koju je podržavalo
Otomansko carstvo, napao Etiopiju.

00:04:29.316 --> 00:04:31.091
Portugalci su poslali trupe

00:04:31.091 --> 00:04:34.041
koje su pomogle Etiopljanima
da pobede u ovom sukobu.

00:04:34.041 --> 00:04:35.911
Ali u tom trenutku bilo je jasno

00:04:35.911 --> 00:04:40.499
da Etiopija nije moćan saveznik
kakvom se Evropa nadala.

00:04:40.499 --> 00:04:44.775
Što je još gore, sve netolerantnija
Rimokatolička crkva

00:04:44.775 --> 00:04:49.085
sada je etiopsku sektu hrišćanstva
smatrala jeretičkom.

00:04:49.085 --> 00:04:51.375
Njihovi kasniji pokušaji
preobraćanja naroda

00:04:51.375 --> 00:04:54.075
koje su ranije poštovali
kao idealne hrišćane

00:04:54.075 --> 00:04:56.515
na kraju će pokrenuti građanski rat,

00:04:56.515 --> 00:05:00.802
a 1630-ih je Etiopija
prekinula veze s Evropom.

00:05:00.802 --> 00:05:02.568
Tokom naredna dva veka,

00:05:02.568 --> 00:05:07.028
legenda o prezviteru Jovanu
polako je odlazila u zaborav,

00:05:07.028 --> 00:05:10.128
okončavši vladavinu kralja
koji je stvarao istoriju

00:05:10.128 --> 00:05:12.768
uprkos tome što nikad nije ni postojao.