1
00:00:06,761 --> 00:00:09,132
Khu vực xung quanh Cực Bắc

2
00:00:09,132 --> 00:00:12,202
trông như một vùng 
băng giá và hẻo lánh

3
00:00:12,202 --> 00:00:14,052
nơi chẳng bao giờ có gì thay đổi.

4
00:00:14,052 --> 00:00:18,846
Nhưng thật ra nó là một hệ thống 
tự nhiên cân bằng và phức tạp,

5
00:00:18,846 --> 00:00:23,306
và vị trí địa lý khắc nghiệt này

6
00:00:23,306 --> 00:00:27,068
có thể phóng đại bất cứ thay đổi 
nhỏ nào trong khí quyển.

7
00:00:27,068 --> 00:00:32,282
Thực tế, các nhà khoa học thường 
coi Bắc Cực là "chim báo bão"

8
00:00:32,282 --> 00:00:35,280
mỗi khi cần dự báo sự ảnh hưởng của
thay đổi khí hậu.

9
00:00:36,000 --> 00:00:39,583
Một cách quan trọng để dự báo khí hậu
là nhờ hệ số phản xạ ánh sáng.

10
00:00:39,703 --> 00:00:41,946
Những bề mặt trắng, 
giống như băng và tuyết

11
00:00:41,946 --> 00:00:46,027
giúp Bắc Cực phản chiếu 
năng lượng từ mặt trời ngược vào vũ trụ

12
00:00:46,027 --> 00:00:51,109
trong khi vùng đất tối màu và bề mặt nước
hấp thụ nhiều ánh sáng mặt trời hơn.

13
00:00:51,109 --> 00:00:55,094
Mỗi khi cực Bắc ấm lên một chút,
lại có một lượng băng tuyết tan chảy,

14
00:00:55,094 --> 00:00:58,111
để lộ phần đất và đại dương bên dưới.

15
00:00:58,111 --> 00:01:01,966
Thế là lượng nhiệt hấp thụ nhiều lên,
dẫn băng tuyết tan chảy nhiều hơn,

16
00:01:01,966 --> 00:01:03,605
và cứ như vậy.

17
00:01:03,605 --> 00:01:07,111
Và mặc dù tình hình hiện nay 
ở Bắc Cực đi theo xu hướng ấm lên,

18
00:01:07,111 --> 00:01:09,365
hiện tượng ngược lại cũng có thể xảy ra.

19
00:01:09,365 --> 00:01:12,607
Chỉ cần nhiệt độ giảm một chút
cũng sẽ gây ra thời tiết lạnh hơn,

20
00:01:12,607 --> 00:01:15,942
và làm tăng lượng băng tuyết .

21
00:01:15,942 --> 00:01:18,484
Kết quả là ánh sáng mặt trời 
ít bị hấp thụ hơn,

22
00:01:18,484 --> 00:01:22,757
dẫn đến chu kỳ lạnh giá
như kỷ băng hà trước đây.

23
00:01:22,757 --> 00:01:26,634
Băng trên biển Bắc Cực cũng
có cơ chế cảnh báo

24
00:01:26,634 --> 00:01:28,271
thông qua sự cách nhiệt.

25
00:01:28,271 --> 00:01:30,206
Lớp băng mặt đại dương
được hình thành

26
00:01:30,206 --> 00:01:33,446
đóng vai trò như là 1 lớp đệm ngăn cách
không khí lạnh ở trên

27
00:01:33,446 --> 00:01:36,432
và dòng nước ấm hơn ở bên dưới

28
00:01:36,432 --> 00:01:39,450
Tuy nhiên khi băng mỏng đi, vỡ,
hay tan chảy

29
00:01:39,450 --> 00:01:41,642
nhiệt thoát ra từ lòng đại dương

30
00:01:41,642 --> 00:01:45,720
làm nóng không khí 
và lại khiến băng tan nhiều hơn

31
00:01:45,720 --> 00:01:48,961
Cả hai ví dụ về vòng lặp trên đều là 
những vòng lặp dương

32
00:01:48,961 --> 00:01:50,791
không phải vì chúng làm điều gì tốt

33
00:01:50,791 --> 00:01:54,905
mà do thay đổi ban đầu được phóng đại 
theo một chiều hướng nhất định

34
00:01:54,905 --> 00:01:57,250
Mặt khác,
một vòng lặp âm

35
00:01:57,250 --> 00:01:59,701
là khi thay đổi ban đầu 
dẫn đến ảnh hưởng

36
00:01:59,701 --> 00:02:02,289
theo một chiều hướng ngược lại 
với thay đổi ban đầu.

37
00:02:02,289 --> 00:02:05,276
Băng tan cũng gây ra
một loại cảnh báo âm

38
00:02:05,276 --> 00:02:08,367
bằng việc tăng độ ẩm trong không khí.

39
00:02:08,367 --> 00:02:12,119
Việc này làm tăng số lượng và độ dày
của các đám mây hình thành,

40
00:02:12,119 --> 00:02:15,626
qua đó chặn ánh nắng mặt trời 
và làm giảm nhiệt độ môi trường

41
00:02:15,626 --> 00:02:18,077
Tuy nhiên vòng lặp âm này 
không kéo dài lâu,

42
00:02:18,077 --> 00:02:20,361
nguyên nhân là do mùa hè ngắn ở Bắc Cực

43
00:02:20,361 --> 00:02:22,791
Thời gian còn lại trong năm,
khi thiếu ánh mặt trời

44
00:02:22,791 --> 00:02:24,649
độ ẩm tăng và mây nhiều

45
00:02:24,649 --> 00:02:28,325
thực chất lại giúp giữ ấm bề mặt 
bằng cách giữ nhiệt của Trái Đất,

46
00:02:28,325 --> 00:02:32,491
biến vòng lặp thành dương
trong những tháng còn lại.

47
00:02:32,491 --> 00:02:35,509
Trong khi vòng lặp âm
khuyến khích sự ổn định bằng cách

48
00:02:35,509 --> 00:02:38,049
đẩy môi trường vào trạng thái cân bằng

49
00:02:38,049 --> 00:02:40,990
Vòng lặp dương lại phá vỡ sự cân bằng


50
00:02:40,990 --> 00:02:43,990
bằng cách nới rộng những khác biệt.

51
00:02:43,990 --> 00:02:47,083
Và những cảnh báo dương tăng cao
gần đây

52
00:02:47,083 --> 00:02:50,387
có thể có ảnh hưởng vượt ra khỏi Bắc Cực

53
00:02:50,387 --> 00:02:51,706
Khi Trái Đất nóng lên,

54
00:02:51,706 --> 00:02:57,072
những cảnh báo này khẳng định rằng
Cực Bắc ấm nhanh hơn cả khu vực xích đạo.


55
00:02:57,072 --> 00:03:00,058
Chênh lệch nhiệt độ giảm dần giữa 2 vùng

56
00:03:00,058 --> 00:03:02,662
có thể khiến gió xoáy chậm hơn

57
00:03:02,662 --> 00:03:06,936
và ít hoàn lưu khí tuyến tính hơn
ở khu vực trung vĩ tuyến,

58
00:03:06,936 --> 00:03:09,374
nơi mà phần lớn dân số thế giới sinh sống

59
00:03:09,374 --> 00:03:12,301
Nhiều nhà khoa học quan ngại
xu hướng thay đổi thời tiết này

60
00:03:12,301 --> 00:03:14,959
sẽ kéo dài và khắc nghiệt hơn

61
00:03:14,959 --> 00:03:16,899
với những biến động ngắn hạn

62
00:03:16,899 --> 00:03:18,929
trở thành những trận rét đột ngột, 


63
00:03:18,929 --> 00:03:19,935
những cơn sóng nhiệt,

64
00:03:19,935 --> 00:03:20,946
hạn hán,

65
00:03:20,946 --> 00:03:21,857
và lũ lụt kéo dài.

66
00:03:22,267 --> 00:03:25,879
Do vậy Bắc Cực không chỉ làm nhiệm vụ 
báo động sớm

67
00:03:25,879 --> 00:03:28,123
về thay đổi môi trường
trên toàn bộ hành tinh.

68
00:03:28,363 --> 00:03:32,648
Những vòng lặp này có thể ảnh hưởng 
trực tiếp đến chúng ta ngay lập tức.

69
00:03:32,648 --> 00:03:34,843
Như nhiều nhà khí tượng học đã cảnh báo

70
00:03:34,843 --> 00:03:38,083
Điều xảy ra ở Bắc Cực
không chỉ ở nguyên tại Bắc Cực.