[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.75,0:00:04.48,Default,,0000,0000,0000,,Bir önceki videomuzdan da öğrendiğimiz gibi, kas hücresinin içinde kalsiyum iyonlarının yoğunluğu fazlaysa, bu kalsiyum iyonları troponin proteinlerine bağlanırlar.
Dialogue: 0,0:00:04.48,0:00:09.04,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:00:09.04,0:00:13.50,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:00:13.50,0:00:17.14,Default,,0000,0000,0000,,Kalsiyum iyonları troponine bağlandığında bu proteinin şeklini değiştirirler ve bu değişiklik tropomiyozinin yoldan çekilmesini sağlar.
Dialogue: 0,0:00:17.14,0:00:20.58,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:00:20.58,0:00:23.31,Default,,0000,0000,0000,,Tropomiyozinin çekilmesiyle miyozin, aktin filamentlerinin üzerinde kıvrılmaya başlayıp filamentleri ortaya doğru çeker ve bu sayede de kaslarımız kasılmış olur.
Dialogue: 0,0:00:23.31,0:00:24.95,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:00:24.95,0:00:29.14,Default,,0000,0000,0000,,Yani hücrenin içinde yüksek kalsiyum konsantrasyonu olması kasın kasılmasını sağlıyor.
Dialogue: 0,0:00:29.14,0:00:30.85,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:00:30.85,0:00:35.56,Default,,0000,0000,0000,,Eğer kalsiyum iyonlarının konsantrasyonu hücre içinde düşükse, troponin proteini tropomiyozini eski konumuna getirir ve miyozinleri bloke eder.
Dialogue: 0,0:00:35.56,0:00:39.06,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:00:39.06,0:00:42.60,Default,,0000,0000,0000,,Böylece de kasımız eski konumuna döner yani gevşer.
Dialogue: 0,0:00:42.60,0:00:44.16,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:00:44.16,0:00:53.75,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:00:53.75,0:00:57.14,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumda karşılaştığımız soru ise, kaslarımız nasıl hücre içinde bulunan kalsiyum iyonu konsantrasyonunu kontrol ediyor ve bu konsantrasyon kasın kasılmasına ya da gevşemesine yetiyor?
Dialogue: 0,0:00:57.14,0:00:59.85,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:00:59.85,0:01:03.35,Default,,0000,0000,0000,,Daha iyi bir soruysa, sinir sistemimiz bunu nasıl kontrol ediyor?
Dialogue: 0,0:01:03.35,0:01:04.94,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:01:04.94,0:01:05.83,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:01:05.83,0:01:09.49,Default,,0000,0000,0000,,Yani sinir sistemimiz nasıl kaslarımıza kasılmasını söylüyor, ya da kalsiyum konsantrasyonunu değiştirip kasın hareket etmesini sağlıyor?
Dialogue: 0,0:01:09.49,0:01:11.55,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:01:11.55,0:01:14.01,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:01:14.01,0:01:17.90,Default,,0000,0000,0000,,Bu sistemi anlamak içinse, önce sinirlerle ilgili öğrendiklerimizin küçük bir tekrarını yapmalıyız.
Dialogue: 0,0:01:17.90,0:01:20.79,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:01:20.79,0:01:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Buraya aksonun ucunda bulunan sinaptik yumrulardan bir tanesini çiziyorum.
Dialogue: 0,0:01:24.00,0:01:27.50,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:01:27.50,0:01:30.54,Default,,0000,0000,0000,,Bu sefer sinapstan sonra başka bir sinir hücresinin dentriti değil de kas hücremizin kendisi geliyor olacak.
Dialogue: 0,0:01:30.54,0:01:32.89,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:01:32.89,0:01:35.13,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:01:35.13,0:01:37.14,Default,,0000,0000,0000,,Yani bu sinapsı olan bir kas hücresi; sinir hücresiyle arasında sinapsı var.
Dialogue: 0,0:01:37.14,0:01:44.42,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:01:44.42,0:01:47.17,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:01:47.17,0:01:50.07,Default,,0000,0000,0000,,Durun en iyisi neyin ne olduğunu yazayım da kafanız karışmasın.
Dialogue: 0,0:01:50.07,0:01:51.47,Default,,0000,0000,0000,,Bu akson.
Dialogue: 0,0:01:51.47,0:01:53.47,Default,,0000,0000,0000,,Hatta akson terminali diyelim.
Dialogue: 0,0:01:53.47,0:01:57.61,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:01:57.61,0:01:58.86,Default,,0000,0000,0000,,Burası sinaps.
Dialogue: 0,0:01:58.86,0:02:05.44,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:02:05.44,0:02:08.15,Default,,0000,0000,0000,,Biraz terminolojiyi hatırlayacak olursak, bu boşluğun adı sinaptik yarıktı.
Dialogue: 0,0:02:08.15,0:02:10.21,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:02:10.21,0:02:13.65,Default,,0000,0000,0000,,Bu ise presinaptik nöron.
Dialogue: 0,0:02:13.65,0:02:15.43,Default,,0000,0000,0000,,Buraya da postsinaptik hücre diyebiliriz sanırım.
Dialogue: 0,0:02:15.43,0:02:16.83,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:02:16.83,0:02:19.05,Default,,0000,0000,0000,,Postsinaptik nöron demiyorum çünkü bu durumda elimizdeki bir nöron değil bir kas hücresi.
Dialogue: 0,0:02:19.05,0:02:21.09,Default,,0000,0000,0000,,Burası kas hücremizin zarı.
Dialogue: 0,0:02:21.09,0:02:30.24,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:02:30.24,0:02:32.54,Default,,0000,0000,0000,,Bundan sonraki videolardan birinde size bir kas hücresinin anatomisini göstereceğim.
Dialogue: 0,0:02:32.54,0:02:34.53,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:02:34.53,0:02:35.61,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:02:35.61,0:02:37.23,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bu videoda kasın yapısını biraz daha belirsiz bırakıp daha çok kalsiyum iyonunun konsantrasyonunun kontrolüne odaklanmak istiyorum.
Dialogue: 0,0:02:37.23,0:02:39.30,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:02:39.30,0:02:42.81,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:02:42.81,0:02:44.06,Default,,0000,0000,0000,,Bu kasa sarkolem denir.
Dialogue: 0,0:02:44.06,0:02:53.58,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:02:53.58,0:02:56.12,Default,,0000,0000,0000,,Kısaca sarkolem kas hücresinin çevresindeki zarın adıdır.
Dialogue: 0,0:02:56.12,0:02:59.07,Default,,0000,0000,0000,,Bu kısımsa sarkolemin hücrenin içine doğru yaptığı kıvrımlardan birisi.
Dialogue: 0,0:02:59.07,0:03:00.98,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:03:00.98,0:03:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu kıvrıma hücrenin yüzeyinden bakacak olsaydık çizmiş olduğum bu küçük noktalar da ya bir çentik gibi görünürdü.
Dialogue: 0,0:03:04.00,0:03:05.85,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:03:05.85,0:03:09.04,Default,,0000,0000,0000,,Ancak burada bir kesit alıp incelediğimiz için zarın hücrenin içine doğru yapmış olduğu kıvrımı görüyoruz.
Dialogue: 0,0:03:09.04,0:03:14.00,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:03:14.00,0:03:16.59,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:03:16.59,0:03:17.24,Default,,0000,0000,0000,,Yani hücre zarını içe doğru ittirmişsiniz ve zar içe doğru kıvrılmış gibi düşünün.
Dialogue: 0,0:03:17.24,0:03:19.10,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:03:19.10,0:03:20.46,Default,,0000,0000,0000,,Bu yapının adı T - tübülüdür.
Dialogue: 0,0:03:20.46,0:03:26.36,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:03:26.36,0:03:28.10,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:03:28.10,0:03:31.72,Default,,0000,0000,0000,,Transvers tübülün kısaltılmış halidir.
Dialogue: 0,0:03:31.72,0:03:35.06,Default,,0000,0000,0000,,Ve burada ise çok önemli bir organel bulunmakta.
Dialogue: 0,0:03:35.06,0:03:36.56,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:03:36.56,0:03:37.52,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:03:37.52,0:03:42.41,Default,,0000,0000,0000,,Burada çizmiş olduğum organelin adı Sarkoplazmik Retikulum.
Dialogue: 0,0:03:42.41,0:03:43.89,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:03:43.89,0:03:54.74,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:03:54.74,0:03:57.70,Default,,0000,0000,0000,,Endoplazmik Retikuluma çok benzerdir fakat Sarkoplazmik Retikulumun başlıca görevi depolamaktır.
Dialogue: 0,0:03:57.70,0:04:03.18,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:04:03.18,0:04:06.75,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:04:06.75,0:04:07.76,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:04:07.76,0:04:10.40,Default,,0000,0000,0000,,Endoplazmik Retikulumun görevi ise proteinlerin işlenmesidir ki bunu da üzerinde bulunan ribozomlar sayesinde yapar.
Dialogue: 0,0:04:10.40,0:04:14.47,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:04:14.47,0:04:18.86,Default,,0000,0000,0000,,Ama Sarkoplazmik retikulumun tek görevi depolamaktır.
Dialogue: 0,0:04:18.86,0:04:22.50,Default,,0000,0000,0000,,Saroplazmik Retikulumun zarının üzerinde ise kalsiyum iyonu pompaları vardır.
Dialogue: 0,0:04:22.50,0:04:32.92,Default,,0000,0000,0000,,Bu pompalar çalışmak için ATP'ye ihtiyaç duyarlar.
Dialogue: 0,0:04:32.92,0:04:37.53,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:04:37.53,0:04:42.45,Default,,0000,0000,0000,,Bu pompaların çalışma şekliyse şimdi anlatacağım gibi.
Dialogue: 0,0:04:42.45,0:04:52.62,Default,,0000,0000,0000,,Bir ATP molekülü gelir ve bu pompaya bağlanır, aynı zamanda bir kalsiyum iyonu da bu pompaya bağlanır.
Dialogue: 0,0:04:52.62,0:05:01.47,Default,,0000,0000,0000,,Bağlanan bu ATP molekülü hidrolizle ADP artı fosfat grubu moleküllerine ayrılır.
Dialogue: 0,0:05:01.47,0:05:04.14,Default,,0000,0000,0000,,Bu durum pompa görevi gören bu proteinin kalsiyum iyonunun hücrenin içine pompalamasını sağlar.
Dialogue: 0,0:05:04.14,0:05:05.70,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:05:05.70,0:05:08.23,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:05:08.23,0:05:12.61,Default,,0000,0000,0000,,Yani kasılı olmayan bir kasın sarkoplazmik retikulumundaki kalsiyum iyonu pompaları, bu sayede sarkoplazmik retikulumun içine kalsiyum iyonu alırlar ve içerideki kalsiyum iyonu konsantrasyonu çok daha yoğun olur.
Dialogue: 0,0:05:12.61,0:05:16.54,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:05:16.54,0:05:20.70,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:05:20.70,0:05:21.95,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:05:21.95,0:05:26.63,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:05:26.63,0:05:28.57,Default,,0000,0000,0000,,Tahmin ediyorum ki bu durumun nereye gittiğini görüyorsunuz.
Dialogue: 0,0:05:28.57,0:05:29.98,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:05:29.98,0:05:33.01,Default,,0000,0000,0000,,Kasımızı hareket ettirdiğimizde ya da kastığımızda, bu kalsiyum iyonları kas hücremizin sitoplazmasına atılırlar.
Dialogue: 0,0:05:33.01,0:05:37.32,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:05:37.32,0:05:42.61,Default,,0000,0000,0000,,Bu atılım gerçekleştiğindeyse kalsiyum iyonları bir önceki videoda konuştuğumuz gibi troponine bağlanır ve buradaki mekanizmayı harekete geçirir.
Dialogue: 0,0:05:42.61,0:05:45.12,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:05:45.12,0:05:49.18,Default,,0000,0000,0000,,Bizim en çok ilgilendiğimiz şey ise, sarkoplazmik retikulum bu kalsiyum iyonlarını hücrenin sitoplazmasına ne zaman atacağını nasıl biliyor?
Dialogue: 0,0:05:49.18,0:05:51.76,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:05:51.76,0:05:53.14,Default,,0000,0000,0000,,Burası hücremizin içi.
Dialogue: 0,0:05:53.14,0:06:00.37,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:06:00.37,0:06:06.36,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu bölgede aktin, miyozin, miyozin topçukları, troponin ve tropomiyozin mevcut, hepsi sitoplazmanın olduğu bu bölgede.
Dialogue: 0,0:06:06.36,0:06:09.35,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:06:09.35,0:06:12.23,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:06:12.23,0:06:13.32,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:06:13.32,0:06:15.28,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:06:15.28,0:06:16.53,Default,,0000,0000,0000,,Bunu daha netleştirmek için çizeceğim.
Dialogue: 0,0:06:16.53,0:06:21.48,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar aktin filamentlerimiz.
Dialogue: 0,0:06:21.48,0:06:22.69,Default,,0000,0000,0000,,Çok kabaca çiziyorum, bu yapının detayını gelecekte başka bir videoda göstermeyi planlıyorum.
Dialogue: 0,0:06:22.69,0:06:24.48,Default,,0000,0000,0000,,Burada miyozin topçuğumuz olsun, burada ise aktinin etrafına sarılı olarak duran tropomiyozinlerimiz.
Dialogue: 0,0:06:24.48,0:06:38.65,Default,,0000,0000,0000,,Ve tabii ki tropomiyozinlerimize bağlı duran troponinlerimiz.
Dialogue: 0,0:06:38.65,0:06:40.87,Default,,0000,0000,0000,,Kabaca çiziyorum fakat anlamanıza yardımcı olacağını düşünüyorum.
Dialogue: 0,0:06:40.87,0:06:42.65,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:06:42.65,0:06:45.51,Default,,0000,0000,0000,,Diyelim ki buradaki motor sinirimiz kasımızın kasılması gerektiği sinyalini iletiyor.
Dialogue: 0,0:06:45.51,0:06:54.38,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:06:54.38,0:06:57.61,Default,,0000,0000,0000,,İlk olarak bu sinyalin nasıl bir sinir hücresinden diğerine aktarıldığını biliyoruz, özellikle de aksiyon potansiyeli sayesinde olduğunu.
Dialogue: 0,0:06:57.61,0:07:01.10,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:07:01.10,0:07:04.46,Default,,0000,0000,0000,,Burada bir sodyum kanalımız olsun.
Dialogue: 0,0:07:04.46,0:07:07.41,Default,,0000,0000,0000,,Burada positif voltaj mevcut.
Dialogue: 0,0:07:07.41,0:07:08.50,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:07:08.50,0:07:12.42,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu durum voltaja bağlı olarak çalışan sodyum kanalının açılmasını sağlıyor.
Dialogue: 0,0:07:12.42,0:07:16.16,Default,,0000,0000,0000,,Yani bu kanal açılıyor ve içeri daha da çok sodyumun girmesini sağlıyor.
Dialogue: 0,0:07:16.16,0:07:18.34,Default,,0000,0000,0000,,Bu durum da burayı daha da pozitif yapıyor.
Dialogue: 0,0:07:18.34,0:07:21.88,Default,,0000,0000,0000,,Daha pozitif olan bu bölge bir sonraki sodyum kanalının açılmasını sağlıyor.
Dialogue: 0,0:07:21.88,0:07:25.01,Default,,0000,0000,0000,,Bu şekilde aksona kadar devam eden bu durum, pozitif voltaj eşiğini geçecek seviyede bir pozitif voltaj oluşturduğunda, voltaja bağlı olarak çalışan kalsiyum kanalları açılır.
Dialogue: 0,0:07:25.01,0:07:28.41,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:07:28.41,0:07:32.59,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:07:32.59,0:07:36.06,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:07:36.06,0:07:37.68,Default,,0000,0000,0000,,Böylece sinir hücrelerinde sinyal iletimiyle ilgili öğrendiklerimizi hızlıca hatırlamış olduk.
Dialogue: 0,0:07:37.68,0:07:39.74,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:07:39.74,0:07:41.76,Default,,0000,0000,0000,,Yani içerisi yeterince pozitif yüklü olunca, kalsiyum kanalları açılıyor ve hücrenin içine kalsiyum alıyoruz.
Dialogue: 0,0:07:41.76,0:07:44.29,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:07:44.29,0:07:46.30,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:07:46.30,0:07:50.06,Default,,0000,0000,0000,,Kalsiyum iyonları içeri girdiğinde, hücrenin içinde sinyalin iletilmesini sağlayacak olan kesecikleri tutan proteinlere bağlanırlar.
Dialogue: 0,0:07:50.06,0:07:53.95,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:07:53.95,0:07:54.85,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:07:54.85,0:07:56.01,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar kalsiyum iyonları.
Dialogue: 0,0:07:56.01,0:08:00.99,Default,,0000,0000,0000,,Bu keseciklerse proteinler tarafından tutulduğu için hareketsizlerdir.
Dialogue: 0,0:08:00.99,0:08:08.17,Default,,0000,0000,0000,,Kesecik dediğim şey ise nörotransmitterleri tutan zarlar.
Dialogue: 0,0:08:08.17,0:08:09.42,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:08:09.42,0:08:13.25,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:08:13.25,0:08:17.50,Default,,0000,0000,0000,,Kalsiyum iyonları bu proteinlere bağladığında egzositoz meydana gelir.
Dialogue: 0,0:08:17.50,0:08:18.84,Default,,0000,0000,0000,,Yani bu keseciklerin dışındaki zarın, hücre zarıyla birleşip içindeki nörotransmitterleri sinaptik boşluğa bırakmasını sağlar.
Dialogue: 0,0:08:18.84,0:08:22.85,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:08:22.85,0:08:25.19,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:08:25.19,0:08:26.60,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:08:26.60,0:08:28.67,Default,,0000,0000,0000,,Böylece bütün bir sinir iletimini hatırlamış olduk.
Dialogue: 0,0:08:28.67,0:08:31.47,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:08:31.47,0:08:32.49,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:08:32.49,0:08:34.50,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bu nörotransmitterlerin sinaptik boşluğa atıldığını söyledik.
Dialogue: 0,0:08:34.50,0:08:38.81,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:08:38.81,0:08:39.45,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki sinaptik boşluk sinir hücresiyle kas hücresinin arasında.
Dialogue: 0,0:08:39.45,0:08:41.06,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki nörotransmitter asetilkolindir.
Dialogue: 0,0:08:41.06,0:08:47.13,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:08:47.13,0:08:49.32,Default,,0000,0000,0000,,Aynı bir dentritte olacağı gibi, bu asetilkolin sarkolemmanın üzerindeki alıcılara bağlanır.
Dialogue: 0,0:08:49.32,0:08:53.99,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:08:53.99,0:08:57.41,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu alıcılara bağlandığında kas hücremizdeki sodyum kanalları açılır.
Dialogue: 0,0:08:57.41,0:08:58.82,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:08:58.82,0:09:02.33,Default,,0000,0000,0000,,Aynı sinir hücresi gibi, kas hücresi de voltaja bağlı olarak çalışan bir sisteme sahiptir.
Dialogue: 0,0:09:02.33,0:09:07.21,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:09:07.21,0:09:11.15,Default,,0000,0000,0000,,Yani buradaki hücremiz, asetilkolin ona bağlandığında hücrenin içine sodyumun girmesine izin verecek olan kanalarını açar.
Dialogue: 0,0:09:11.15,0:09:16.24,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:09:16.24,0:09:18.58,Default,,0000,0000,0000,,Burada artı yüklerimiz var ve aksiyon potansiyeli oluşturmamızı sağlar.
Dialogue: 0,0:09:18.58,0:09:19.99,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:09:19.99,0:09:22.51,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:09:22.51,0:09:26.68,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki artı yükler eşik seviyesini aşacak yeterliliğe geldiğinde, voltaja bağlı olarak çalışan bu kanal harekete geçer ve içeri sodyumun girmesini sağlar.
Dialogue: 0,0:09:26.68,0:09:29.10,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:09:29.10,0:09:32.38,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:09:32.38,0:09:35.08,Default,,0000,0000,0000,,Böylece burası biraz daha pozitif yüklü olur.
Dialogue: 0,0:09:35.08,0:09:37.04,Default,,0000,0000,0000,,Tabii ki bu işlemi tersine çevirmek için potasyum kullanılıyor.
Dialogue: 0,0:09:37.04,0:09:38.87,Default,,0000,0000,0000,,Bu mekanizma bir sinir hücresindekiyle aynı aslında.
Dialogue: 0,0:09:38.87,0:09:41.97,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:09:41.97,0:09:43.17,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:09:43.17,0:09:44.78,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:09:44.78,0:09:47.71,Default,,0000,0000,0000,,Sonra buradaki sodyum kanalımızın olduğu yer yeterince pozitif yüklü olunca kanal açılır ve daha da çok sodyum içeri girer.
Dialogue: 0,0:09:47.71,0:09:49.75,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:09:49.75,0:09:51.25,Default,,0000,0000,0000,,Bu şekilde de aksiyon potansiyelimiz oluşur.
Dialogue: 0,0:09:51.25,0:09:53.23,Default,,0000,0000,0000,,Oluşan bu aksiyon potansiyeli, buradaki T-tübülüne kadar gelir.
Dialogue: 0,0:09:53.23,0:09:57.95,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:09:57.95,0:10:00.23,Default,,0000,0000,0000,,Aksiyon potansiyeli bir tür kimyasal sinyale dönüşüp başka bir aksiyon potansiyelini tetikler ve bu da T-tübülünden aşağı kadar devam eder.
Dialogue: 0,0:10:00.23,0:10:03.93,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:10:03.93,0:10:06.37,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:10:06.37,0:10:07.88,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:10:07.88,0:10:10.56,Default,,0000,0000,0000,,İşte burası işin ilginç tarafı, öyle ki buradaki mekanizma hala araştırılmaya devam ediyor - bu konuyu araştırmak isteyenler için birkaç tüyo vereceğim.
Dialogue: 0,0:10:10.56,0:10:13.67,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:10:13.67,0:10:17.86,Default,,0000,0000,0000,,Burada öyle bir protein yapısı var ki sarkoplazmik retikulum ve T-tübülü arasında bir köprü görevinin görmekte.
Dialogue: 0,0:10:17.86,0:10:20.94,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:10:20.94,0:10:23.01,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:10:23.01,0:10:28.60,Default,,0000,0000,0000,,Bu proteini kabaca bir kutucukla göstereceğim.
Dialogue: 0,0:10:28.60,0:10:31.18,Default,,0000,0000,0000,,Bahsettiğimiz protein yapımız burada.
Dialogue: 0,0:10:31.18,0:10:34.97,Default,,0000,0000,0000,,Bu proteini oluşturan bazı moleküllerden bahsedeceğim fakat bu çok detay bir bilgi; triadin, junctin, Calsequestrin ve ryanodine.
Dialogue: 0,0:10:34.97,0:10:36.27,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:10:36.27,0:10:44.17,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:10:44.17,0:10:51.18,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:10:51.18,0:10:56.29,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:10:56.29,0:10:59.55,Default,,0000,0000,0000,,Bu küçük proteinlerin köprü görevini gören büyük protein yapısında detaylı görevleri var fakat büyük resme baktığımızda gördüğümüz şudur:
Dialogue: 0,0:10:59.55,0:11:04.55,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:04.55,0:11:06.72,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:06.72,0:11:09.88,Default,,0000,0000,0000,,Aksiyon potansiyeli buraya kadar ilerler, yani buralar yeterince pozitif yüklü olur ve buradaki protein yapısı da kalsiyumun dışarı salınmasını tetikler.
Dialogue: 0,0:11:09.88,0:11:16.28,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:16.28,0:11:17.61,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:17.61,0:11:20.92,Default,,0000,0000,0000,,Araştırmacılar kalsiyumun salınmasını sağlayan yapının ryanodine olduğunu düşünüyorlar, ama bizim bu kadar detaylı bilmemize gerek yok.
Dialogue: 0,0:11:20.92,0:11:23.93,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:23.93,0:11:27.79,Default,,0000,0000,0000,,Kalsiyumların dışarı bırakıldığı yer diyelim ki burası olsun.
Dialogue: 0,0:11:27.79,0:11:30.33,Default,,0000,0000,0000,,Farklı bir renge geçelim. Bunu değiştireceğim.
Dialogue: 0,0:11:30.33,0:11:31.01,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:31.01,0:11:33.10,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:33.10,0:11:36.98,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:36.98,0:11:40.07,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:40.07,0:11:42.26,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki proteinleri internette araştırabilirsiniz, insanlar hala bu gizemli kutucuğun tam olarak nasıl çalıştığını anlamaya çalışıyorlar.
Dialogue: 0,0:11:42.26,0:11:45.92,Default,,0000,0000,0000,,Konumuza dönecek olursak, bu kısım içeri giren sodyum iyonlarının etkisiyle pozitif yüklenir.
Dialogue: 0,0:11:45.92,0:11:47.10,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:47.10,0:11:49.03,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:49.03,0:11:52.57,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu pozitif yüklenme sonucu kutucuğumuzdaki bir mekanizma harekete geçer ve kalsiyum iyonları sarkoplazmik retikulumun dışına çıkar!
Dialogue: 0,0:11:52.57,0:11:57.29,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:11:57.29,0:12:03.87,Default,,0000,0000,0000,,Sarkoplazmik retikulumun dışına atılan bu kalsiyum iyonları kas hücresinin sitoplazmasına yayılır.
Dialogue: 0,0:12:03.87,0:12:07.61,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:12:07.61,0:12:10.23,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:12:10.23,0:12:12.55,Default,,0000,0000,0000,,Peki bu olduktan sonra ne olur?
Dialogue: 0,0:12:12.55,0:12:14.67,Default,,0000,0000,0000,,Videonun başında dediğimiz gibi kalsiyum yoğunluğu yüksek olunca bu kalsiyum iyonları gidip troponine bağlanırlar.
Dialogue: 0,0:12:14.67,0:12:17.39,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:12:17.39,0:12:18.75,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:12:18.75,0:12:23.39,Default,,0000,0000,0000,,Böylece tropomiyozin yoldan çekilir ve miyozin ATP kullanarak aktin filamentleri üzerinde hareket eder.
Dialogue: 0,0:12:23.39,0:12:26.52,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:12:26.52,0:12:30.05,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:12:30.05,0:12:35.03,Default,,0000,0000,0000,,Aynı şekilde, sinyal kesildiğinde kalsiyumu dışarı atan kanal kapanır ve bunun sonucunda da kalsiyum konsantrastonu azalır.
Dialogue: 0,0:12:35.03,0:12:39.29,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:12:39.29,0:12:41.18,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:12:41.18,0:12:45.07,Default,,0000,0000,0000,,Sonucundaysa kas kasılmayı bırakır ve kasılı olmayan haline geri döner.
Dialogue: 0,0:12:45.07,0:12:46.09,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:12:46.09,0:12:49.07,Default,,0000,0000,0000,,Kısaca buradaki büyük olayımız şu: elimizde kalsiyum deposu olan sarkoplazmik retikulumlarımız var ve kasımızı gevşettiğimizde hücrenin içinde bulunan kalsiyumları yeniden içine alıyor.
Dialogue: 0,0:12:49.07,0:12:52.44,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:12:52.44,0:12:55.33,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:12:55.33,0:12:58.83,Default,,0000,0000,0000,,Böylece miyozin aktinin üzerinde kıvrılma hareketini gerçekleştiremiyor.
Dialogue: 0,0:12:58.83,0:13:00.33,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:00.33,0:13:03.19,Default,,0000,0000,0000,,Ama sinyal sarkoplazmik retikuluma iletildiğinde, sarkoplazmik retikulum kalsiyum iyonlarını yeniden hücrenin içine pompalıyor ve bu tropomiyozinin aradan çekilip miyozinin hareket etmesini sağlıyor.
Dialogue: 0,0:13:03.19,0:13:06.04,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:06.04,0:13:11.28,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:11.28,0:13:11.43,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:11.43,0:13:12.09,Default,,0000,0000,0000,,Bence bu büyüleyici bir sistem.
Dialogue: 0,0:13:12.09,0:13:14.16,Default,,0000,0000,0000,,Hatta o kadar büyüleyici ki hala tam olarak çözülebilmiş değil.
Dialogue: 0,0:13:14.16,0:13:16.20,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:16.20,0:13:19.14,Default,,0000,0000,0000,,Eğer biyolojiyle ilgilenen bir araştırmacı olursanız, bu konu araştırmak ve anlamak için ilginç bir konu.
Dialogue: 0,0:13:19.14,0:13:21.36,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:21.36,0:13:22.33,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:22.33,0:13:25.74,Default,,0000,0000,0000,,İlk olarak, bilimsel açıdan bu mekanizmanın nasıl çalıştığını anlamaya çalışmak ilgi çekici bir şey.
Dialogue: 0,0:13:25.74,0:13:27.90,Default,,0000,0000,0000,,Ancak bunun dışında araştıracak başka şeyler de var; örneğin belki de buradaki proteinlerin doğru işlememesinden ötürü ortaya çıkabilecek hastalıklar vardır.
Dialogue: 0,0:13:27.90,0:13:31.63,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:31.63,0:13:34.21,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:34.21,0:13:37.05,Default,,0000,0000,0000,,Ya da belki bu mekanizmanın daha iyi bir şekilde çalışmasını sağlayabilirsiniz, ya da daha kötü bir şekilde, kim bilir.
Dialogue: 0,0:13:37.05,0:13:37.77,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:37.77,0:13:41.96,Default,,0000,0000,0000,,Demeye çalıştığım, aksiyon potansiyeli geldiğinde kalsiyum kanalının açılmasını sağlayan bu mekanizmayı tam olarak çözmeyi başarmanız insanlara yararlı olacak şeyler yapmanızı sağlayabilir.
Dialogue: 0,0:13:41.96,0:13:44.75,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:44.75,0:13:47.44,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:47.44,0:13:48.49,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:48.49,0:13:49.77,Default,,0000,0000,0000,,Evet, böylece motor sinirlerimizin nasıl sarkoplazmik retikulumun kalsiyum iyonlarını hücrenin sitoplazmasına bırakmasını sağlayıp kasımızın kasıldığını anlamış ve öğrenmiş olduk.
Dialogue: 0,0:13:49.77,0:13:53.77,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:13:53.77,0:14:00.24,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:14:00.24,0:14:03.49,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:14:03.49,0:14:04.59,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:14:04.59,0:14:07.24,Default,,0000,0000,0000,,Bu videoyu hazırlamadan önce birazcık araştırma yaptım.
Dialogue: 0,0:14:07.24,0:14:08.74,Default,,0000,0000,0000,,Öğrendim ki bu pompalar hızlı ve verimli çalışıyor.
Dialogue: 0,0:14:08.74,0:14:11.98,Default,,0000,0000,0000,,Yani sinyal biter bitmez burası kapanıyor ancak sarkoplazmik retikulum mevcut olan kalsiyum iyonlarını yaklaşık 30 milisaniye içerisinde geri alabiliyor.
Dialogue: 0,0:14:11.98,0:14:16.90,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:14:16.90,0:14:19.07,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:14:19.07,0:14:22.10,Default,,0000,0000,0000,,İşte bu yüzden yumruk atıp kolumuzu çekip kasımızı gevşetmemiz sadece bir anda olabiliyor.
Dialogue: 0,0:14:22.10,0:14:25.82,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:14:25.82,0:14:28.87,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü bu kasılmayı yaklaşık 30 milisaniye içerisinde durdurabiliyoruz, yani bir saniyenin otuzda birinden bile kısa bir sürede.
Dialogue: 0,0:14:28.87,0:14:33.52,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:14:33.52,0:14:34.67,Default,,0000,0000,0000,,.
Dialogue: 0,0:14:34.67,0:14:37.50,Default,,0000,0000,0000,,Evet videomuzun sonuna geldik.
Dialogue: 0,0:14:37.50,0:14:40.03,Default,,0000,0000,0000,,Bir sonraki videoda kas hücremizin anatomisini detaylı olarak göreceğiz.
Dialogue: 0,0:14:40.03,0:14:41.84,Default,,0000,0000,0000,,.