WEBVTT

00:00:00.750 --> 00:00:04.480
Axırıncı vidyodan bilirk ki,
əzələ hüceyrəsi içərisində

00:00:04.480 --> 00:00:09.040
yüksək kalsiyum konsantrasiyası olsa,
bu kalsiyum iyonu gedib troponin zülalına

00:00:09.040 --> 00:00:13.500
bağlanacaq, bununla onun forması
elə dəyişəcək ki,

00:00:13.500 --> 00:00:17.140
tropomiyozin ortalıqdan çəkiləcək

00:00:17.140 --> 00:00:20.580
və beləliklə miyozinin başı
aktin sapları üzərində

00:00:20.580 --> 00:00:23.310
sürünəbiləcək və bununla da əslində

00:00:23.310 --> 00:00:24.950
əzələ büzülməsi baş verəcək.

00:00:24.950 --> 00:00:29.140
Deməli yuxarı kalsiyum konsantrasiyası,
ya da kalsiyum iyon konsantrasiyası,

00:00:29.140 --> 00:00:30.850
əzələ büzülməsi deməkdir.

00:00:30.850 --> 00:00:35.560
Aşağı kalsiyum iyon konsantrasiyası, bu
troponin zülallarının standard vəziyətinə

00:00:35.560 --> 00:00:39.060
qayıtmasına və tropomiyozinlərin geriyə

00:00:39.060 --> 00:00:42.600
qayıtmasına səbəb olur

00:00:42.600 --> 00:00:44.165
və büzülmə baş vermir.

00:00:53.750 --> 00:00:57.140
Bundan sonraki əsas sual budur ki,
əzələ

00:00:57.140 --> 00:00:59.850
yüksək kasiyum konsantrasiyası
və büzülməni ya da ki

00:00:59.850 --> 00:01:03.350
aşağı kalsiyum konsantrasiyası və
rahatlamanı necə tənzimliyir? Ya da daha

00:01:03.350 --> 00:01:04.940
yaxşı bir sual, sinir sistemi

00:01:04.940 --> 00:01:05.830
bunu necə edir?

00:01:05.830 --> 00:01:09.490
Sinir sistemi əzələyə büzülməsini,kalsiyum

00:01:09.490 --> 00:01:11.550
konsantrasiyasını yülksəldərək büzülməsini

00:01:11.550 --> 00:01:14.010
ya da aşağı salaraq rahatlamasını necə deyir?

00:01:14.010 --> 00:01:17.900
Bunu başa düşmək üçün
neyron vidyosunda

00:01:17.900 --> 00:01:20.790
öyrəndiklərmizi bir az təkrar edək.

00:01:20.790 --> 00:01:24.000
Bir aksonun terminal qovşağını

00:01:24.000 --> 00:01:27.500
burada çəkim.

00:01:27.500 --> 00:01:30.540
Başqa bir sinirin dentrində
sinaps eləməkdənsə,

00:01:30.540 --> 00:01:32.890
gedib həqiqi əzələ hüceyrəsi ilə

00:01:32.890 --> 00:01:35.130
sinaps eliyəcək.

00:01:35.130 --> 00:01:37.145
Yəni bu onun əzələ hüceyrə ilə sinapsıdır.

00:01:44.420 --> 00:01:47.170
Bu həqiqi əzələ hüceyrəsi ilə sinapsdır.

00:01:47.170 --> 00:01:50.070
Gəl hər şeyi adlandırım ki 
qarışdırmıyasan.

00:01:50.070 --> 00:01:51.470
Bu aksondur.

00:01:51.470 --> 00:01:53.470
Bunu aksonun terminal ucu
adlandıra bilərik

00:01:57.610 --> 00:01:58.860
Bu sinapsdır.

00:02:05.440 --> 00:02:08.150
Neyron vidyosundan balaca bir 
terminologiya- bu bölgə

00:02:08.150 --> 00:02:10.210
sinaptik yarıqdır.

00:02:10.210 --> 00:02:13.650
Bu presinaptik neyrondur.

00:02:13.650 --> 00:02:15.430
Bu

00:02:15.430 --> 00:02:16.830
postsinpatik hüceyrədir

00:02:16.830 --> 00:02:19.050
Bu da nöyrondur.

00:02:19.050 --> 00:02:21.090
Və bu da əzələ hüceyrəsinin

00:02:21.090 --> 00:02:30.240
membranıdır.

00:02:30.240 --> 00:02:32.540
Və çox güman ki
bundan sonraki video ya da ondan

00:02:32.540 --> 00:02:34.530
sonrakində
əzələ hücrəsinin anatomiyasını

00:02:34.530 --> 00:02:35.610
göstərəcəm.

00:02:35.610 --> 00:02:37.230
Bu, bir az mücərrəd olacaq,

00:02:37.230 --> 00:02:39.300
çünki əsas kalsium ionu konsentrasiyasının

00:02:39.300 --> 00:02:42.810
necə tənzimləndiyini anlamaq istəyirik.

00:02:42.810 --> 00:02:44.060
Bu sarkolemma adlanır.

00:02:53.580 --> 00:02:56.120
Deməli bu əzələ hüceyrəsinin membranıdır.

00:02:56.120 --> 00:02:59.070
Və bu da burada - 
bunun əzələ hüceyrəsinin membranının bir

00:02:59.070 --> 00:03:00.980
qatlantısı olduğunu xəyal edə bilərsən

00:03:00.980 --> 00:03:04.000
Əgər biz əzələ hüceyrəsinin səthinə baxsaq

00:03:04.000 --> 00:03:05.850
onda hüceyrəyə girən bir çuxur və ya

00:03:05.850 --> 00:03:09.040
girinti kimi görünür,
ancaq burada bir kəsişmə etdik ki,

00:03:09.040 --> 00:03:14.000
qatlanacağını təsəvvür edə biləsən,
ancaq bir iynə

00:03:14.000 --> 00:03:16.590
və ya bir şeylə soxsan,
burdakını əldə edə bilərsən.

00:03:16.590 --> 00:03:17.240
.

00:03:17.240 --> 00:03:19.100
Membranda bir girinti əldə edəssən.

00:03:19.100 --> 00:03:20.460
Və bu T-borusu adlanır.

00:03:26.360 --> 00:03:28.100
T transvers (eninə) sözünü bildirir

00:03:28.100 --> 00:03:31.720
Membranın səthini eninə çarpazlıyır.

00:03:31.720 --> 00:03:35.060
Və burda- bu bu videodaki

00:03:35.060 --> 00:03:36.560
çox önəmli bir şeydi, 
ya da ki

00:03:36.560 --> 00:03:37.520
çox önəmli orqaneldi

00:03:37.520 --> 00:03:42.410
Bu əzələnin içindəki orqanel

00:03:42.410 --> 00:03:43.890
sarkoplazmik retikulum adlanır.

00:03:54.740 --> 00:03:57.700
Və əslində bu hardasa
endoplazmik retikuluma çox oxşuyur

00:03:57.700 --> 00:04:03.180
əsas funksiyasının anbar vəzifəsi görməsi

00:04:03.180 --> 00:04:06.750
olduğu üçün endoplazmik retikuluma

00:04:06.750 --> 00:04:07.760
oxşardır.

00:04:07.760 --> 00:04:10.400
Baxmayaraq ki endoplazmik retikulum zülal

00:04:10.400 --> 00:04:14.470
düzəldilməsində iş görür və ona yapışan
ribozomlar var,

00:04:14.470 --> 00:04:18.860
o sırf bir saxlama orqanelidir.

00:04:18.860 --> 00:04:22.500
Sarkoplazmik retikulumun elədiyi 
onun membranında kalsiyum

00:04:22.500 --> 00:04:32.920
ion nasosları var və onlar ATF-azdırlar

00:04:32.920 --> 00:04:37.530
yəni nasosların işləməsi üçün
ATF işlədirlər.

00:04:37.530 --> 00:04:42.450
Deməli ATF gəlir, bağlanır,
və kalsiyum iyonu

00:04:42.450 --> 00:04:52.620
ona bağlanır,
və ATF"nin ADF və fosfat qrupuna hidroliz

00:04:52.620 --> 00:05:01.470
olunması, bu zülalın

00:05:01.470 --> 00:05:04.140
formasını dəyişdirir və o kalsiyum

00:05:04.140 --> 00:05:05.700
iyonunu içəriyə nasosluyur.

00:05:05.700 --> 00:05:08.230
Beləliklə kalsiyum iyonu içəri atılır.

00:05:08.230 --> 00:05:12.610
Deməli sarkoplamik retikulumun
membranındakı bütün bu kalsiyum

00:05:12.610 --> 00:05:16.540
iyonu nasoslarının net effekti odur ki

00:05:16.540 --> 00:05:20.700
dincələn əzələdə, içəri tərəfdə
yüksək kalsiyum iyon konsentrasiyası

00:05:20.700 --> 00:05:21.950
var.

00:05:26.630 --> 00:05:28.570
Deməli, indi nə olacağını

00:05:28.570 --> 00:05:29.980
təxmin edə bilərsən məncə.

00:05:29.980 --> 00:05:33.010
Əzələnin büzülməyə ehtiyacı olanda,
bu kalsiyum iyonları

00:05:33.010 --> 00:05:37.320
hüceyrənin sitoplazmasına atılır.

00:05:37.320 --> 00:05:42.610
Və sonra onlar düz burdaki
troponinə bağlana bilərlər,

00:05:42.610 --> 00:05:45.120
və axır videoda danışdığımız
hər şeyi edirlər.

00:05:45.120 --> 00:05:49.180
Bizi bu maraqlandırır ki, nə zaman
kalsiyum iyonunu hüceyrənin

00:05:49.180 --> 00:05:51.760
qalanına göndərmək lazım gəldiyini
hardan bilir?

00:05:51.760 --> 00:05:53.140
Bu hüceyrənin içidir.

00:06:00.370 --> 00:06:06.360
Və bu bölgə aktin sapları,
miyozin başları və

00:06:06.360 --> 00:06:09.350
bütün qalanlar, və troponin və

00:06:09.350 --> 00:06:12.230
tropomiyozin--hamısı burdakı xarici mühitə

00:06:12.230 --> 00:06:13.320
məruz qalır.

00:06:13.320 --> 00:06:15.280
Deməli bunu təsəvvür edə bilərsən- bunu

00:06:15.280 --> 00:06:16.530
aydın olaraq çəkəcəm.
Çox

00:06:21.480 --> 00:06:22.690
mücərrəd şəkildə çəkirəm.

00:06:22.690 --> 00:06:24.480
Quruluşların çoxunu gələcək videoda

00:06:38.650 --> 00:06:40.870
görəciyik.Bu çox mücərrəd şəkildi,
amma bununla

00:06:40.870 --> 00:06:42.650
nə baş verdiyini anlayacağını
düşünürəm

00:06:42.650 --> 00:06:45.510
Deyək ki bu neyrondur--
və bunu motor neyron adlandıraq--

00:06:45.510 --> 00:06:54.380
bu əzələ büzülməsi üçün siqnal ötürür.

00:06:54.380 --> 00:06:57.610
Ən birincisi, biz siqnalın neyron boyunca
necə hərəkət etdiyini

00:06:57.610 --> 00:07:01.100
bilirik, xüsusilə akson boyunca
fəaliyyət potensialı ilə.

00:07:01.100 --> 00:07:04.460
Burada natrium kanalı olmalıdı.

00:07:04.460 --> 00:07:07.410
Potensial-asılı qapıdır,
buna görə orada bir az müsbət

00:07:07.410 --> 00:07:08.500
gərginlik(voltaj) var

00:07:08.500 --> 00:07:12.420
bu potensial-asılı natrium kanalının
açılması üçün.

00:07:12.420 --> 00:07:16.160
Yəni bu açılır və daha çox natriumun
içəri girməsinə icazə verir.

00:07:16.160 --> 00:07:18.340
Bu burada bir az
daha çox pozitiflik yaradır.

00:07:18.340 --> 00:07:21.880
Və bu sonrakı potensial-asılı kanalın
açılmasını təşviq edir -

00:07:21.880 --> 00:07:25.010
və bu bütün akson membranı boyunca belə
səyahət edir--

00:07:25.010 --> 00:07:28.410
və sonda, yetərli pozitif dəyərə çatanda,

00:07:28.410 --> 00:07:32.590
potensial-asılı kalsiyum kanalı açılır.

00:07:36.060 --> 00:07:37.680
Bu neyron dərsində öyrəndiyimizin

00:07:37.680 --> 00:07:39.740
tam təkrarıdır.

00:07:39.740 --> 00:07:41.760
Yəni əslində,o kalsiyum kanalını yeterli

00:07:41.760 --> 00:07:44.290
pozitifliyə çatdıranda, kalsiyum kanalının

00:07:44.290 --> 00:07:46.300
içəri axmasına icazə verirlər.

00:07:46.300 --> 00:07:50.060
Və kalsiyum iyonları içəri axır və
onlar sinaptik ya daki

00:07:50.060 --> 00:07:53.950
presinaptik membrandaki
bu xüsusi zülallara yaxın

00:07:53.950 --> 00:07:54.850
bağlanırlar.
Bunlar

00:07:54.850 --> 00:07:56.010
kalsiyum iyonlarıdı.

00:07:56.010 --> 00:08:00.990
Onlar vezikülləri bağlayan
zülallara bağlanırlar.

00:08:00.990 --> 00:08:08.170
Xatırla, veziküllər sadəcə
neyromediatörlərin

00:08:08.170 --> 00:08:09.420
ətrafındakı membrandır.

00:08:13.250 --> 00:08:17.500
Kalsiyum bu zülallara bağlananda,

00:08:17.500 --> 00:08:18.840
ekzositoz baş verir.

00:08:18.840 --> 00:08:22.850
Bu vezikül membranının həqiqi neyron

00:08:22.850 --> 00:08:25.190
membranı ilə birləşməsinə
və içindəkilərin

00:08:25.190 --> 00:08:26.600
çölə çıxmasına səbəb olur.

00:08:26.600 --> 00:08:28.670
Bu neyron videosundan təkrardır.

00:08:28.670 --> 00:08:31.470
Bunları o biri videolarda
daha detallı başa salmışam,

00:08:31.470 --> 00:08:32.490
bütün
neyromediatörlər

00:08:32.490 --> 00:08:34.500
çölə çıxır.

00:08:34.500 --> 00:08:38.809
Və biz neyron və əzələ hüceyrə arasındakı
sinapsdan danışırıq.

00:08:38.809 --> 00:08:39.450
.

00:08:39.450 --> 00:08:41.059
Burdakı neyromediatör

00:08:47.130 --> 00:08:49.320
asetilkolindir. Dendritdə olan kimi,

00:08:49.320 --> 00:08:53.990
asetilkolin sarkolemmadakı ya dakı
əzələ hüceyrəsi membranındakı

00:08:53.990 --> 00:08:57.410
reseptörlərə bağlanır və bu əzələ
hücrəsindəki sodyum kanallarını

00:08:57.410 --> 00:08:58.820
açır.

00:08:58.820 --> 00:09:02.330
Beləliklə, əzələ hüceyrəsi də
bir neyron kimi

00:09:02.330 --> 00:09:07.210
membranında
bir potensial gradiyentinə sahibdir.

00:09:07.210 --> 00:09:11.150
Deməli bu nə vaxt asetılkolin qəbul etsə,

00:09:11.150 --> 00:09:16.240
natrium hücrə içinə axacaq.

00:09:16.240 --> 00:09:18.580
Yəni orda pozitivlik var və
bu əzələ hüceyrəsində

00:09:18.580 --> 00:09:19.990
fəaliyət potansiyalına səbəb

00:09:19.990 --> 00:09:22.510
olur. Yəni bir az pozitif yük var.

00:09:22.510 --> 00:09:26.680
Keçid səviyyəsinə çatdıqda,
daha çox sodyumun axmasına imkan verəcək

00:09:26.680 --> 00:09:29.100
bu potensial-asılı kanalı

00:09:29.100 --> 00:09:32.380
stimullaşdıracaq.

00:09:32.380 --> 00:09:35.080
Yəni o bir az pozitif olacaq.
Əlbəttə

00:09:35.080 --> 00:09:37.035
bunu tərsinə çevirmək üçün kalium da var.

00:09:37.035 --> 00:09:38.870
Bu neyronda nə baş verdiyidir.

00:09:38.870 --> 00:09:41.970
Nəhayət bu fəaliyət potensiyalıdır--
natrium kanalı

00:09:41.970 --> 00:09:43.170
var burda.

00:09:43.170 --> 00:09:44.780
O bir az pozitivləşir.

00:09:44.780 --> 00:09:47.710
Yetəri qədər pozitivləşəndə
açılır və daha çox natriumun içəri

00:09:47.710 --> 00:09:49.750
girməsinə icazə verir.

00:09:49.750 --> 00:09:51.250
Beləliklə fəaliyət potensiyalı.

00:09:51.250 --> 00:09:53.230
və sonra bu potensial--
natrium kanalı var

00:09:53.230 --> 00:09:57.950
burda-- T-borusu boyunca gedir.

00:09:57.950 --> 00:10:00.230
Beləlikə neyrondakı informasiya--
təsəvvür edə

00:10:00.230 --> 00:10:03.930
bilirsən ki,aksiyon potensialı sonrasında
elə bir kimyəvi signala dönür ki,

00:10:03.930 --> 00:10:06.370
o da T-borusundan keçən başqa bir
aksiyon

00:10:06.370 --> 00:10:07.880
potansiyalını stimullaşdırır.

00:10:07.880 --> 00:10:10.560
Və maraqlı hissəsi buduki-
və əslində bu hal-hazırda açıq

00:10:10.560 --> 00:10:13.670
araşdırma sahəsidi və sənə
bəzi mlumatlar verəcəm

00:10:13.670 --> 00:10:17.860
bu barədə daha çox oxumaq istəsən--

00:10:17.860 --> 00:10:20.940
sarkoplazmik retikulumu
T-borusuna bağlayan

00:10:20.940 --> 00:10:23.010
zülal kompleksi var.

00:10:23.010 --> 00:10:28.600
Və onu burda böyük qutu kimi çəkəcəm.

00:10:28.600 --> 00:10:31.180
Deməli burda zülal kompleksi var.

00:10:31.180 --> 00:10:34.970
Bunu əslində göstərəcəm- bəzi sözləri

00:10:34.970 --> 00:10:36.270
bura yazacam.

00:10:36.270 --> 00:10:44.170
Triadin, junctin,
kalsekvestrin və rianodin

00:10:44.170 --> 00:10:51.180
zülallarını əhatə edir.

00:10:56.290 --> 00:10:59.550
Ancaq bir şəkildə burada T-borusu ilə
sarkoplazmik retikulum arasında

00:10:59.550 --> 00:11:04.550
körpü yaradan bir protein kompleksində
iştirak edirlər,

00:11:04.550 --> 00:11:06.720
amma əsas məsələ

00:11:06.720 --> 00:11:09.880


00:11:09.880 --> 00:11:16.280


00:11:16.280 --> 00:11:17.610


00:11:17.610 --> 00:11:20.920


00:11:20.920 --> 00:11:23.930


00:11:23.930 --> 00:11:27.790


00:11:27.790 --> 00:11:30.330


00:11:30.330 --> 00:11:31.010


00:11:31.010 --> 00:11:33.100


00:11:33.100 --> 00:11:36.980


00:11:36.980 --> 00:11:40.070


00:11:40.070 --> 00:11:42.260


00:11:42.260 --> 00:11:45.920


00:11:45.920 --> 00:11:47.100


00:11:47.100 --> 00:11:49.030


00:11:49.030 --> 00:11:52.570


00:11:52.570 --> 00:11:57.290


00:11:57.290 --> 00:12:03.870


00:12:03.870 --> 00:12:07.610


00:12:07.610 --> 00:12:10.230


00:12:10.230 --> 00:12:12.550


00:12:12.550 --> 00:12:14.670


00:12:14.670 --> 00:12:17.390


00:12:17.390 --> 00:12:18.750


00:12:18.750 --> 00:12:23.390


00:12:23.390 --> 00:12:26.520


00:12:26.520 --> 00:12:30.050


00:12:30.050 --> 00:12:35.030


00:12:35.030 --> 00:12:39.290


00:12:39.290 --> 00:12:41.180


00:12:41.180 --> 00:12:45.070


00:12:45.070 --> 00:12:46.090


00:12:46.090 --> 00:12:49.070


00:12:49.070 --> 00:12:52.440


00:12:52.440 --> 00:12:55.330


00:12:55.330 --> 00:12:58.830


00:12:58.830 --> 00:13:00.330


00:13:00.330 --> 00:13:03.190


00:13:03.190 --> 00:13:06.040


00:13:06.040 --> 00:13:11.280


00:13:11.280 --> 00:13:12.090


00:13:12.090 --> 00:13:14.160


00:13:14.160 --> 00:13:16.200


00:13:16.200 --> 00:13:19.140


00:13:19.140 --> 00:13:21.360


00:13:21.360 --> 00:13:22.330


00:13:22.330 --> 00:13:25.740


00:13:25.740 --> 00:13:27.900


00:13:27.900 --> 00:13:31.630


00:13:31.630 --> 00:13:34.210


00:13:34.210 --> 00:13:37.050


00:13:37.050 --> 00:13:37.770


00:13:37.770 --> 00:13:41.960


00:13:41.960 --> 00:13:44.750


00:13:44.750 --> 00:13:47.440


00:13:47.440 --> 00:13:48.490


00:13:48.490 --> 00:13:49.770


00:13:49.770 --> 00:13:53.770


00:13:53.770 --> 00:14:00.240


00:14:00.240 --> 00:14:03.490


00:14:03.490 --> 00:14:04.590


00:14:04.590 --> 00:14:07.240


00:14:07.240 --> 00:14:08.740


00:14:08.740 --> 00:14:11.980


00:14:11.980 --> 00:14:16.900


00:14:16.900 --> 00:14:19.070


00:14:19.070 --> 00:14:22.100


00:14:22.100 --> 00:14:25.820


00:14:25.820 --> 00:14:28.870


00:14:28.870 --> 00:14:33.520


00:14:33.520 --> 00:14:34.670


00:14:34.670 --> 00:14:37.500


00:14:37.500 --> 00:14:40.030


00:14:40.030 --> 00:14:41.840