[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.78,0:00:06.78,Default,,0000,0000,0000,,Kendimi bildim bileli,\NAfrika filleri beni hep şaşırtmıştır.
Dialogue: 0,0:00:07.53,0:00:11.07,Default,,0000,0000,0000,,Günümüzde Dünya'da yaşayan en büyük\Nkara memelisi olan bu hayvanlar,
Dialogue: 0,0:00:11.09,0:00:16.54,Default,,0000,0000,0000,,yedi ton ağırlığa ve omuzdan yere\Nüç buçuk metre uzunluğa ulaşabiliyor.
Dialogue: 0,0:00:16.54,0:00:19.98,Default,,0000,0000,0000,,50-60 yıllık ömürlerinde günde 400\Nkiloya kadar yiyecek tüketebiliyor
Dialogue: 0,0:00:20.01,0:00:26.52,Default,,0000,0000,0000,,ve hayati önem taşıyan tohumları\Nbinlerce kilometre boyunca yayıyorlar.
Dialogue: 0,0:00:27.53,0:00:31.86,Default,,0000,0000,0000,,Şefkatli ve karmaşık toplumlarının\Nmerkezinde anaerkillik yatıyor.
Dialogue: 0,0:00:32.08,0:00:35.94,Default,,0000,0000,0000,,Dişi, güçlü liderler gençleri eğitiyor \Nve Afrika çalılarının zorlukları arasında
Dialogue: 0,0:00:35.94,0:00:40.89,Default,,0000,0000,0000,,yiyecek, su ve güvenli yer \Nbulabilmeleri için onlara yol gösteriyor.
Dialogue: 0,0:00:41.55,0:00:45.62,Default,,0000,0000,0000,,Toplumları o kadar karmaşık ki hâlâ\Ntam olarak iletişim kurma şekillerini,
Dialogue: 0,0:00:45.63,0:00:50.15,Default,,0000,0000,0000,,kendilerini nasıl ifade ettiklerini \Nve diyalektlerini çözebilmiş değiliz.
Dialogue: 0,0:00:50.15,0:00:54.08,Default,,0000,0000,0000,,Hâlâ anlayamadığımız şeylerden biri de,\Narazide göç yollarını nasıl buldukları
Dialogue: 0,0:00:54.10,0:00:57.49,Default,,0000,0000,0000,,ve nehri geçmek için kullandıkları\Nen güvenli yolu nasıl hatırladıkları.
Dialogue: 0,0:00:57.73,0:00:59.49,Default,,0000,0000,0000,,Eminim ki benim gibi
Dialogue: 0,0:00:59.51,0:01:03.24,Default,,0000,0000,0000,,çoğunuz da hayvanların \Nen görkemlisi olan fillere karşı
Dialogue: 0,0:01:03.27,0:01:05.67,Default,,0000,0000,0000,,pozitif duygusal bir his besliyorsunuzdur.
Dialogue: 0,0:01:06.12,0:01:10.11,Default,,0000,0000,0000,,Bir belgeselde görüp zekâları hakkında\Nbilgi edinmemiş olmak çok zor.
Dialogue: 0,0:01:10.12,0:01:12.74,Default,,0000,0000,0000,,hatta şanslıysanız vahşi doğalarında,
Dialogue: 0,0:01:12.77,0:01:14.56,Default,,0000,0000,0000,,kendi gözlerinizle de görmüşsünüzdür.
Dialogue: 0,0:01:15.08,0:01:16.53,Default,,0000,0000,0000,,Fakat içinizden kaç kişinin
Dialogue: 0,0:01:16.55,0:01:20.69,Default,,0000,0000,0000,,onlardan tam anlamıyla\Nkorktuğunu merak ediyorum.
Dialogue: 0,0:01:22.48,0:01:24.74,Default,,0000,0000,0000,,Uzun tatillere ama oldukça\Nkısıtlı bütçeye sahip
Dialogue: 0,0:01:24.77,0:01:26.24,Default,,0000,0000,0000,,öğretmen anne babam tarafından
Dialogue: 0,0:01:26.26,0:01:29.32,Default,,0000,0000,0000,,Güney Afrika'da yetiştirilme \Nşansına sahiptim.
Dialogue: 0,0:01:29.90,0:01:32.89,Default,,0000,0000,0000,,Eski Ford Cortina Estate model \Narabamıza biner,
Dialogue: 0,0:01:32.89,0:01:35.40,Default,,0000,0000,0000,,kız kardeşimle arka koltukta\Nsıkışmış halde oturur,
Dialogue: 0,0:01:35.40,0:01:38.22,Default,,0000,0000,0000,,çadırlarımızı alarak Güney Afrika'nın\Nvahşi yaşam alanlarına
Dialogue: 0,0:01:38.22,0:01:39.52,Default,,0000,0000,0000,,kamp yapmaya giderdik.
Dialogue: 0,0:01:39.52,0:01:43.02,Default,,0000,0000,0000,,Benim gibi genç, yetişmekte olan bir \Nzoolog için bu harika bir deneyimdi.
Dialogue: 0,0:01:43.40,0:01:45.75,Default,,0000,0000,0000,,O genç yaşımda bile, \Nvahşi yaşam alanlarındaki,
Dialogue: 0,0:01:45.77,0:01:49.43,Default,,0000,0000,0000,,geçişleri engelleyen uzun, elektrik \Nçitlerinin oldukça bölücü olduklarını
Dialogue: 0,0:01:49.45,0:01:50.80,Default,,0000,0000,0000,,düşündüğümü hatırlıyorum.
Dialogue: 0,0:01:51.08,0:01:53.75,Default,,0000,0000,0000,,Böylece filleri topluluklardan\Nuzak tutmuş oluyorlardı
Dialogue: 0,0:01:53.78,0:01:57.46,Default,,0000,0000,0000,,ama bunu yaparken hayvanları da\Nvahşi alanlarından uzaklaştırıyorlardı.
Dialogue: 0,0:01:58.24,0:02:01.63,Default,,0000,0000,0000,,Bu, genç yaşta benim için \Noldukça zor bir durumdu.
Dialogue: 0,0:02:02.13,0:02:05.36,Default,,0000,0000,0000,,Ancak 14 yaşımda Kenya'ya taşındığımızda,
Dialogue: 0,0:02:05.38,0:02:10.10,Default,,0000,0000,0000,,Doğu Afrika'nın vahşi açık alanlarıyla\Nbağ kurabilme imkânı buldum.
Dialogue: 0,0:02:10.12,0:02:14.100,Default,,0000,0000,0000,,İşte ancak burada, gerçekten \Niçgüdüsel olarak evde hissediyordum.
Dialogue: 0,0:02:15.90,0:02:19.56,Default,,0000,0000,0000,,Samburu Ulusal Koruma Alanında \Nbir çadırın içinde,
Dialogue: 0,0:02:19.56,0:02:22.51,Default,,0000,0000,0000,,Profesör Fritz Vollrath \Nve Iain Douglas-Hamilton rehberliğinde
Dialogue: 0,0:02:22.51,0:02:24.75,Default,,0000,0000,0000,,doktoramı yaptığım zamanlarda,
Dialogue: 0,0:02:24.75,0:02:28.44,Default,,0000,0000,0000,,fil topluluklarının karmaşıklığını\Nçözmeye çalışıyordum
Dialogue: 0,0:02:28.44,0:02:30.71,Default,,0000,0000,0000,,ve o yıllar benim için çok güzeldi.
Dialogue: 0,0:02:31.79,0:02:35.20,Default,,0000,0000,0000,,Ancak şimdi, filler ve insanların\Nbir arada yaşayabilmesi amacıyla
Dialogue: 0,0:02:35.20,0:02:38.75,Default,,0000,0000,0000,,düzenlenmiş olan "Save the Elephants" \Nprogramının yöneticisi olarak
Dialogue: 0,0:02:38.75,0:02:41.24,Default,,0000,0000,0000,,gördüğümüz ani değişimlerden sonra,
Dialogue: 0,0:02:41.24,0:02:45.44,Default,,0000,0000,0000,,araştırma programlarımızda da \Ndeğişiklik yapmamız gerekti.
Dialogue: 0,0:02:45.46,0:02:48.96,Default,,0000,0000,0000,,Şu an sadece oturup \Nfil topluluklarını anlamaya çalışmak
Dialogue: 0,0:02:48.98,0:02:52.06,Default,,0000,0000,0000,,ya da halen devam etmekte olan\No korkunç fil dişi ticaretini
Dialogue: 0,0:02:52.06,0:02:54.24,Default,,0000,0000,0000,,durdurmanın yollarını\Naramak yeterli değil.
Dialogue: 0,0:02:54.27,0:02:57.02,Default,,0000,0000,0000,,Giderek artan insan-fil çatışmasını\Nele alabilmek için
Dialogue: 0,0:02:57.05,0:03:01.19,Default,,0000,0000,0000,,kaynaklarımızı daha çok\Ndeğiştirmek zorundayız.
Dialogue: 0,0:03:01.19,0:03:03.31,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü insanlar ve kalın derili hayvanlar
Dialogue: 0,0:03:03.31,0:03:05.54,Default,,0000,0000,0000,,yiyecek ve barınak için rekabet içindeler.
Dialogue: 0,0:03:05.54,0:03:07.58,Default,,0000,0000,0000,,Daha 1970'lerin sonunda,
Dialogue: 0,0:03:07.61,0:03:11.90,Default,,0000,0000,0000,,Afrika'da bulunan fil sayısı 1,2 milyondu.
Dialogue: 0,0:03:11.93,0:03:16.66,Default,,0000,0000,0000,,Bugünse sayıları 400 bine kadar düştü.
Dialogue: 0,0:03:17.09,0:03:21.36,Default,,0000,0000,0000,,Aynı zaman zarfında \Ninsan nüfusu dört kat arttı
Dialogue: 0,0:03:21.39,0:03:26.05,Default,,0000,0000,0000,,ve araziler o kadar hızlı bölündü ki\Nbu hıza yetişmek gerçekten zor.
Dialogue: 0,0:03:26.67,0:03:31.70,Default,,0000,0000,0000,,Su ve yiyecek arayışındaki \Nbu göç eden filler her seferinde
Dialogue: 0,0:03:31.70,0:03:34.69,Default,,0000,0000,0000,,günün sonunda insan topluluklarında \Nsu tanklarını patlatıyor,
Dialogue: 0,0:03:34.69,0:03:38.36,Default,,0000,0000,0000,,boruları kırıyor ve tabii ki\Nyiyecek için gıda depolarına saldırıyor.
Dialogue: 0,0:03:38.36,0:03:40.34,Default,,0000,0000,0000,,Bu gerçekten zor bir durum.
Dialogue: 0,0:03:40.97,0:03:43.96,Default,,0000,0000,0000,,Gecenin bir yarısı\Nbir filin evinizin çatısını söktüğünü
Dialogue: 0,0:03:43.96,0:03:47.53,Default,,0000,0000,0000,,ve o zifiri karanlıkta yiyecek ararken\Nhortumunu içeri soktuğu zaman
Dialogue: 0,0:03:47.53,0:03:50.18,Default,,0000,0000,0000,,çocuğunuzu ondan korumak için
Dialogue: 0,0:03:50.18,0:03:53.70,Default,,0000,0000,0000,,uzak tutmanız gerektiği andaki\Ndehşeti hayal edebiliyor musunuz?
Dialogue: 0,0:03:54.58,0:03:57.32,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca bu filler\Nekinleri çiğneyip yiyorlar.
Dialogue: 0,0:03:57.34,0:04:02.42,Default,,0000,0000,0000,,Bu da insanların fillere karşı olan\Nhoşgörüsünü son derece olumsuz etkiliyor.
Dialogue: 0,0:04:03.05,0:04:06.85,Default,,0000,0000,0000,,Sonuç olarak ne yazık ki, her gün\Nhatta bazı ülkelerde her saat
Dialogue: 0,0:04:06.87,0:04:09.72,Default,,0000,0000,0000,,bu hayvanları kaybediyoruz.
Dialogue: 0,0:04:09.72,0:04:11.69,Default,,0000,0000,0000,,Tek sebebi kaçak fil dişi avcılığı değil.
Dialogue: 0,0:04:11.69,0:04:13.44,Default,,0000,0000,0000,,Yiyecek ve barınak rekabetinde olan
Dialogue: 0,0:04:13.44,0:04:16.63,Default,,0000,0000,0000,,insanlar ve fillerin çatışmasının\Nartması da buna neden oluyor.
Dialogue: 0,0:04:16.95,0:04:18.16,Default,,0000,0000,0000,,Bu çok büyük bir sorun.
Dialogue: 0,0:04:18.18,0:04:23.08,Default,,0000,0000,0000,,10-12 kişilik gruplar halinde gezen\Nbu yedi tonluk kalın derili hayvanları
Dialogue: 0,0:04:23.08,0:04:27.28,Default,,0000,0000,0000,,söz konusu açlık sınırında \Ngeçimlerini sürdüren bu insanlar iken
Dialogue: 0,0:04:27.28,0:04:30.37,Default,,0000,0000,0000,,nasıl bu küçük çiftliklerden \Nuzak tutabilirsiniz ki?
Dialogue: 0,0:04:30.37,0:04:32.10,Default,,0000,0000,0000,,O insanların yüksek bir bütçesi yok.
Dialogue: 0,0:04:32.10,0:04:34.76,Default,,0000,0000,0000,,Bu sorunu nasıl çözebilirsiniz?
Dialogue: 0,0:04:35.16,0:04:37.06,Default,,0000,0000,0000,,Gittikçe yaygınlaşan bir yöntem olarak
Dialogue: 0,0:04:37.06,0:04:38.78,Default,,0000,0000,0000,,Afrika genelinde de yapıldığı gibi
Dialogue: 0,0:04:38.78,0:04:42.20,Default,,0000,0000,0000,,elektrikli çitler \Nkullanmaya başlayabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:04:42.20,0:04:45.82,Default,,0000,0000,0000,,Fakat çitler bölgeleri ayırıyor\Nve geçişleri kapatıyor.
Dialogue: 0,0:04:45.85,0:04:49.25,Default,,0000,0000,0000,,Ve filler bu çitleri pek umursamıyor.
Dialogue: 0,0:04:49.28,0:04:53.40,Default,,0000,0000,0000,,Özellikle de ihtiyaçları varken\Nsuya giden yolu kapatıyorsa
Dialogue: 0,0:04:53.40,0:04:56.10,Default,,0000,0000,0000,,ya da karşı tarafta çekici bir dişi varsa.
Dialogue: 0,0:04:56.13,0:04:58.66,Default,,0000,0000,0000,,Çitlerden birinin kırılması çok sürmez.
Dialogue: 0,0:04:58.68,0:05:02.45,Default,,0000,0000,0000,,Bir delik açıldığı anda ise\Ngeri dönüp diğerlerini çağırırlar.
Dialogue: 0,0:05:02.45,0:05:04.54,Default,,0000,0000,0000,,Göz açıp kapayıncaya kadar\Nhepsi içeri girer
Dialogue: 0,0:05:04.54,0:05:07.86,Default,,0000,0000,0000,,ve insanlarla birlikte 12 tane fille\Nbaş başa kalmış olursunuz.
Dialogue: 0,0:05:07.88,0:05:10.03,Default,,0000,0000,0000,,Bu sefer gerçekten \Nbaşınız belada demektir.
Dialogue: 0,0:05:10.06,0:05:13.58,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar elektrikli çitler için\Nfarklı tasarımlar deniyorlar.
Dialogue: 0,0:05:14.42,0:05:17.33,Default,,0000,0000,0000,,Fillerin bunu da umursadığı\Npek söylenemez.
Dialogue: 0,0:05:17.76,0:05:20.71,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler)
Dialogue: 0,0:05:22.30,0:05:27.44,Default,,0000,0000,0000,,O halde son derece bölücü, \Nsert ve göçlere engel olan
Dialogue: 0,0:05:27.46,0:05:31.12,Default,,0000,0000,0000,,elektrikli çitlerin kullanımına \Nbaşvurmaktansa
Dialogue: 0,0:05:31.15,0:05:33.76,Default,,0000,0000,0000,,bu sorunu çözmenin \Nbaşka bir yolu olmalı.
Dialogue: 0,0:05:33.78,0:05:36.62,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar ve filleri gerekli yerlerde\Nayrı tutabilmek için
Dialogue: 0,0:05:36.64,0:05:39.52,Default,,0000,0000,0000,,ben daha çok bütünsel\Nve doğal yollara başvurmaktan yanayım.
Dialogue: 0,0:05:40.18,0:05:41.82,Default,,0000,0000,0000,,Doğa hakkında çok bilgili olan
Dialogue: 0,0:05:41.85,0:05:46.70,Default,,0000,0000,0000,,Kenya'nın kuzeyindeki kırsalda\Ngöçebe çobanlarla konuştuğumuzda
Dialogue: 0,0:05:46.70,0:05:52.58,Default,,0000,0000,0000,,vahşi arıların olduğu ağaçlara beslenmek\Niçin fillerin gitmediklerini öğrendik.
Dialogue: 0,0:05:52.59,0:05:54.61,Default,,0000,0000,0000,,Bu ilginç bir bilgiydi.
Dialogue: 0,0:05:54.64,0:05:56.64,Default,,0000,0000,0000,,Filler ağaçta yiyecek ararken
Dialogue: 0,0:05:56.67,0:06:00.27,Default,,0000,0000,0000,,içinde vahşi arıların bulunduğu \Nbir kovanı yanlışlıkla kıracak
Dialogue: 0,0:06:00.29,0:06:05.21,Default,,0000,0000,0000,,ve arılar da doğal yuvalarından çıkarak\Nonları sokmaya başlayacak.
Dialogue: 0,0:06:05.21,0:06:07.21,Default,,0000,0000,0000,,Yani eğer bir fil,\Narı tarafından sokulursa
Dialogue: 0,0:06:07.21,0:06:10.12,Default,,0000,0000,0000,,bir sonraki seferde\Nağacın tehlikeli olduğunu hatırlar
Dialogue: 0,0:06:10.12,0:06:11.86,Default,,0000,0000,0000,,ve o bölgeye geri gelmez.
Dialogue: 0,0:06:11.86,0:06:15.15,Default,,0000,0000,0000,,Onların o kalın derileriyle\Nsokulması imkansız gibi görünüyor.
Dialogue: 0,0:06:15.15,0:06:18.22,Default,,0000,0000,0000,,Bir filin derisinin kalınlığı\Nyaklaşık 2 santimetre.
Dialogue: 0,0:06:18.22,0:06:20.34,Default,,0000,0000,0000,,Ancak görünüşe göre arılar filleri;
Dialogue: 0,0:06:20.34,0:06:24.60,Default,,0000,0000,0000,,Göz etrafı, kulak arkası, ağız,\Nhortum ucu gibi ıslak bölgelerden sokuyor.
Dialogue: 0,0:06:24.95,0:06:28.18,Default,,0000,0000,0000,,Bu acıyı çabucak hatırlayacaklarını\Ntahmin edebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:06:28.21,0:06:31.07,Default,,0000,0000,0000,,İşin aslı, bir kere sokulmak\Nonları korkutmuyor.
Dialogue: 0,0:06:31.10,0:06:34.06,Default,,0000,0000,0000,,Afrika arılarının \Nharika bir yeteneği vardır:
Dialogue: 0,0:06:34.09,0:06:36.86,Default,,0000,0000,0000,,Bir yeri soktuklarında\Nferomon hormonu salgılarlar
Dialogue: 0,0:06:36.89,0:06:40.10,Default,,0000,0000,0000,,ve diğer arıların da \Ngelip aynı yeri sokmasını tetiklerler.
Dialogue: 0,0:06:40.13,0:06:42.51,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden filleri korkutan\Nbir kere sokulmak değil.
Dialogue: 0,0:06:42.51,0:06:44.36,Default,,0000,0000,0000,,Onları asıl korkutan
Dialogue: 0,0:06:44.39,0:06:47.49,Default,,0000,0000,0000,,belki de binlerce arının \Naynı yeri sokması.
Dialogue: 0,0:06:47.96,0:06:52.57,Default,,0000,0000,0000,,Ve kabile reisi bir dişi fil\Nasla yavrusunu böyle bir riske atmaz.
Dialogue: 0,0:06:52.57,0:06:54.53,Default,,0000,0000,0000,,Yavruların çok daha ince derileri vardır
Dialogue: 0,0:06:54.54,0:06:58.34,Default,,0000,0000,0000,,ve bu ince derilerden\Nsokulma riskleri var.
Dialogue: 0,0:06:58.95,0:07:02.44,Default,,0000,0000,0000,,Doktoram için alışılmadık olarak\Nincelediğim konu;
Dialogue: 0,0:07:02.47,0:07:06.57,Default,,0000,0000,0000,,Afrika arılarının ve fillerinin \Naslında birbirleriyle ilişkisi olmadan
Dialogue: 0,0:07:06.57,0:07:10.74,Default,,0000,0000,0000,,nasıl birbirleriyle\Netkileşim içerisinde olabilecekleriydi.
Dialogue: 0,0:07:10.74,0:07:12.77,Default,,0000,0000,0000,,Bu konu üzerinde nasıl çalışacaktım?
Dialogue: 0,0:07:12.80,0:07:16.78,Default,,0000,0000,0000,,Kablosuz hoparlör sistemi kullanarak\Nrahatsız edilmiş arı sesini
Dialogue: 0,0:07:16.80,0:07:21.70,Default,,0000,0000,0000,,ağacın altında dinlenmekte olan\Nbir fil sürüsüne dinlettim.
Dialogue: 0,0:07:21.70,0:07:26.44,Default,,0000,0000,0000,,Bu şekilde, arılara karşı \Nverecekleri tepkiyi öğrenebilecektim.
Dialogue: 0,0:07:26.47,0:07:31.68,Default,,0000,0000,0000,,Ve arı sesine verdikleri tepki\Naslında oldukça dramatik oldu.
Dialogue: 0,0:07:32.99,0:07:36.62,Default,,0000,0000,0000,,İşte, bu harika bir grup file\Narı seslerini dinletiyoruz.
Dialogue: 0,0:07:36.64,0:07:39.36,Default,,0000,0000,0000,,Kulaklarını açıp kapattıklarını
Dialogue: 0,0:07:39.39,0:07:41.84,Default,,0000,0000,0000,,ve sağa sola baktıklarını\Ngörebiliyorsunuz.
Dialogue: 0,0:07:41.86,0:07:44.81,Default,,0000,0000,0000,,Fillerden biri hortumuyla\Nhafifçe vurarak koklamaya çalışıyor.
Dialogue: 0,0:07:45.05,0:07:48.08,Default,,0000,0000,0000,,Bir diğeri ise tehlike varmışcasına
Dialogue: 0,0:07:48.11,0:07:50.76,Default,,0000,0000,0000,,yerdeki yavru fili tekmeleyerek \Nkalkmasını söylüyor.
Dialogue: 0,0:07:51.21,0:07:53.83,Default,,0000,0000,0000,,En sonunda fillerden biri çekiliyor
Dialogue: 0,0:07:53.85,0:07:57.90,Default,,0000,0000,0000,,ve ailenin geri kalanı da \Npeşinden gidiyor.
Dialogue: 0,0:07:57.93,0:08:01.13,Default,,0000,0000,0000,,Ve arkalarında bir toz bulutu bırakarak\Nbozkırda uzaklaşıyorlar.
Dialogue: 0,0:08:01.15,0:08:08.39,Default,,0000,0000,0000,,(Arı vızıltısı sesi)
Dialogue: 0,0:08:08.39,0:08:09.68,Default,,0000,0000,0000,,(Vızıltı son buluyor)
Dialogue: 0,0:08:09.73,0:08:14.05,Default,,0000,0000,0000,,Bu deneyi defalarca tekrarladım
Dialogue: 0,0:08:14.05,0:08:16.70,Default,,0000,0000,0000,,ve filler neredeyse hepsinde kaçtı.
Dialogue: 0,0:08:16.73,0:08:18.48,Default,,0000,0000,0000,,Yalnızca kaçmıyorlar,
Dialogue: 0,0:08:18.50,0:08:22.93,Default,,0000,0000,0000,,kaçarken arıları uzaklaştırmak için\Nhavaya toz kaldırıyorlar.
Dialogue: 0,0:08:23.51,0:08:25.69,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca bu deneyi yaparken
Dialogue: 0,0:08:25.69,0:08:28.77,Default,,0000,0000,0000,,fillerin etrafına \Ninfrasonik mikrofonlar yerleştirdik.
Dialogue: 0,0:08:28.77,0:08:32.44,Default,,0000,0000,0000,,Arı tehdidinden uzak durmak\Nve geri gelmemek için
Dialogue: 0,0:08:32.44,0:08:36.48,Default,,0000,0000,0000,,birbirlerini infrasonik frekanslarda\Nuyardıkları ortaya çıktı.
Dialogue: 0,0:08:37.04,0:08:39.77,Default,,0000,0000,0000,,Bu davranışsal keşifler\Nfillerin, arı sesine karşı
Dialogue: 0,0:08:39.77,0:08:43.58,Default,,0000,0000,0000,,nasıl bir tepki vereceğini\Nöğrenmemizde oldukça yardımcı oldu.
Dialogue: 0,0:08:43.58,0:08:47.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu da benim, yeni tasarım olan\Narı kovanı çitini yapmamı sağladı.
Dialogue: 0,0:08:47.73,0:08:48.78,Default,,0000,0000,0000,,Bunları şu an için
Dialogue: 0,0:08:48.78,0:08:51.23,Default,,0000,0000,0000,,Afrika'nın ön cephesindeki\Nsavunmasız bölgelerinde
Dialogue: 0,0:08:51.23,0:08:54.53,Default,,0000,0000,0000,,insanlar ve fillerin barınak için\Ndaha fazla çatışma halinde olduğu
Dialogue: 0,0:08:54.53,0:08:56.51,Default,,0000,0000,0000,,4 ile 8 dönümlük arazilere koyuyoruz.
Dialogue: 0,0:08:57.26,0:08:59.35,Default,,0000,0000,0000,,Arı çitlerinin mantığı çok basit.
Dialogue: 0,0:08:59.37,0:09:01.98,Default,,0000,0000,0000,,Dört dönümlük tarım arazisi için
Dialogue: 0,0:09:01.98,0:09:05.04,Default,,0000,0000,0000,,12 tane arı kovanı\Nve 12 tane yapay kovan kullanıyoruz.
Dialogue: 0,0:09:05.07,0:09:07.36,Default,,0000,0000,0000,,Yapay kovanları ise\Nkare bir kontrplak parçasını
Dialogue: 0,0:09:07.39,0:09:11.09,Default,,0000,0000,0000,,sarıya boyayarak elde ediyoruz\Nve sonra onu çitlerin arasına asıyoruz.
Dialogue: 0,0:09:11.09,0:09:12.57,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayede, filleri kandırıyoruz
Dialogue: 0,0:09:12.57,0:09:14.14,Default,,0000,0000,0000,,ve sanki göründüğünden daha fazla
Dialogue: 0,0:09:14.14,0:09:16.39,Default,,0000,0000,0000,,arı kovanı varmış gibi\Ndüşünmelerini sağlıyoruz.
Dialogue: 0,0:09:16.39,0:09:18.99,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu da çit masrafını yarıya indiriyor.
Dialogue: 0,0:09:18.99,0:09:22.47,Default,,0000,0000,0000,,Bir kovan, bir sahte kovan\Nve tekrar bir kovan, bir sahte kovan.
Dialogue: 0,0:09:22.47,0:09:24.94,Default,,0000,0000,0000,,10 metrelik bir sınır böylece çevriliyor.
Dialogue: 0,0:09:24.97,0:09:26.42,Default,,0000,0000,0000,,Kovanlar direklere bağlanıyor
Dialogue: 0,0:09:26.42,0:09:29.19,Default,,0000,0000,0000,,ve arıları koruması için \Ngölgelik yapan çatılar yapılıyor.
Dialogue: 0,0:09:29.19,0:09:34.40,Default,,0000,0000,0000,,Kovanların etrafını dolaşan\Ndüz bir telle de tutturuluyorlar.
Dialogue: 0,0:09:34.40,0:09:38.36,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bir fil çiftliğe girmeye çalışırsa\Nkesinlikle kovanlardan uzak duracaktır.
Dialogue: 0,0:09:38.36,0:09:41.90,Default,,0000,0000,0000,,Ama sahte kovanlar ve kovanların arasından\Ngirmek için şansını deneyebilir,
Dialogue: 0,0:09:41.90,0:09:45.68,Default,,0000,0000,0000,,böylece aradaki tel göğsüne değdiğinde\Ntüm kovanların sallanmasına neden olur.
Dialogue: 0,0:09:45.68,0:09:50.37,Default,,0000,0000,0000,,Ve araştırmamızdan da biliyoruz ki\Nbu da fillerin uzaklaşmasını
Dialogue: 0,0:09:50.37,0:09:54.11,Default,,0000,0000,0000,,ve umarız ki bu riskli bölgeye\Ntekrar geri gelmemesini sağlayacak.
Dialogue: 0,0:09:54.13,0:09:58.50,Default,,0000,0000,0000,,Arılar kovandan çıktığı zaman\Ngerçekten filleri korkutup kaçırıyorlar.
Dialogue: 0,0:09:58.50,0:10:01.97,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar, gece olunca fillerin \Nnasıl davrandığını görmek için
Dialogue: 0,0:10:01.100,0:10:04.36,Default,,0000,0000,0000,,kamera yerleştirdiğimiz arı çitleri.
Dialogue: 0,0:10:04.38,0:10:07.90,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü baskınlar çoğunlukla gece oluyor.
Dialogue: 0,0:10:07.90,0:10:11.46,Default,,0000,0000,0000,,Bu deney tarlalarımızdan\Nedindiğimiz sonuçlara göre
Dialogue: 0,0:10:11.46,0:10:15.44,Default,,0000,0000,0000,,arı çitleriyle fillerin yüzde 80'ini \Ntarlaların dışında tutabiliyoruz.
Dialogue: 0,0:10:15.97,0:10:20.72,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca kovanlardaki arılar\Nbölgede tozlaşmaya yardımcı oluyor.
Dialogue: 0,0:10:20.74,0:10:24.41,Default,,0000,0000,0000,,Sonuç olarak, baskıncı fillerin sayısında\Nkayda değer bir düşüş yaşanırken,
Dialogue: 0,0:10:24.43,0:10:29.74,Default,,0000,0000,0000,,arıların sağladığı tozlaşma hizmeti\Nsayesinde üretimde ciddi bir artış oluyor.
Dialogue: 0,0:10:30.58,0:10:33.26,Default,,0000,0000,0000,,Arı çitlerinin gücü oldukça önemli.
Dialogue: 0,0:10:33.28,0:10:35.20,Default,,0000,0000,0000,,Koloniler güçlü olmalı.
Dialogue: 0,0:10:35.22,0:10:38.17,Default,,0000,0000,0000,,Biz de çiftçilere, \Nkovanları güçlü tutmaları,
Dialogue: 0,0:10:38.20,0:10:41.88,Default,,0000,0000,0000,,arılarını daha güçlü hale getirmeleri\Nve en harika balı elde edebilmeleri için
Dialogue: 0,0:10:41.88,0:10:45.01,Default,,0000,0000,0000,,tozlaşmaya elverişli ürünler \Nyetiştirmelerine yardımcı oluyoruz.
Dialogue: 0,0:10:45.01,0:10:48.93,Default,,0000,0000,0000,,Bal, çiftçilere ekstra gelir kaynağı\Nolması açısından çok değerli.
Dialogue: 0,0:10:49.24,0:10:51.28,Default,,0000,0000,0000,,Şeker olarak sağlıklı bir alternatif
Dialogue: 0,0:10:51.30,0:10:53.01,Default,,0000,0000,0000,,ve bizim toplumumuzda
Dialogue: 0,0:10:53.04,0:10:55.55,Default,,0000,0000,0000,,kayınvalideye verilebilecek \Ndeğerli bir hediye.
Dialogue: 0,0:10:55.55,0:10:57.57,Default,,0000,0000,0000,,Bu da onu neredeyse\Npaha biçilmez kıılıyor.
Dialogue: 0,0:10:57.57,0:10:59.61,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler)
Dialogue: 0,0:10:59.94,0:11:01.61,Default,,0000,0000,0000,,Bu balı kavanozlara koyduk
Dialogue: 0,0:11:01.63,0:11:05.73,Default,,0000,0000,0000,,ve bu vahşi, güzel balın adını \N"Fil Dostu Bal" koyduk.
Dialogue: 0,0:11:05.76,0:11:06.91,Default,,0000,0000,0000,,Bu komik bir isim.
Dialogue: 0,0:11:06.93,0:11:08.79,Default,,0000,0000,0000,,Ancak projemize de dikkat çekiyor
Dialogue: 0,0:11:08.79,0:11:12.33,Default,,0000,0000,0000,,ve filleri korumak için ne yaptığımızı\Ninsanların anlamasını sağlıyor.
Dialogue: 0,0:11:12.33,0:11:13.56,Default,,0000,0000,0000,,Arı çitlerini yapmak için
Dialogue: 0,0:11:13.56,0:11:17.13,Default,,0000,0000,0000,,Afrika'da ve Asya'da 19 ülkede,\Ninsan-fil çatışmasının
Dialogue: 0,0:11:17.13,0:11:21.71,Default,,0000,0000,0000,,yoğun olduğu bölgelerde\Nbirçok kadınla birlikte çalışıyoruz.
Dialogue: 0,0:11:21.71,0:11:24.14,Default,,0000,0000,0000,,Birçok çiftçiyle çok yakın çalışıyoruz.
Dialogue: 0,0:11:24.16,0:11:25.88,Default,,0000,0000,0000,,Ancak fillerle içli dışlı bir halde
Dialogue: 0,0:11:25.88,0:11:29.55,Default,,0000,0000,0000,,daha iyi yaşamalarına yardımcı olarak\Nözellikle kadın çiftçilerle çalışıyoruz.
Dialogue: 0,0:11:29.55,0:11:33.06,Default,,0000,0000,0000,,Amaçlarımızdan bir tanesi de insanlara,\Ndevasa kalın derililerle birlikte
Dialogue: 0,0:11:33.08,0:11:36.25,Default,,0000,0000,0000,,daha iyi yaşayabilmeleri için\Nseçenekler sunmak.
Dialogue: 0,0:11:36.25,0:11:39.21,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin bu konuda,\Nçiftçilerin, özellikle kadınların,
Dialogue: 0,0:11:39.21,0:11:40.78,Default,,0000,0000,0000,,çiftliklerine ektikleriyle ilgili
Dialogue: 0,0:11:40.78,0:11:42.98,Default,,0000,0000,0000,,farklı düşünmelerini de \Nsağlamaya çalışıyoruz.
Dialogue: 0,0:11:42.98,0:11:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle fillerin,\Nözellikle yemediği şeylere odaklanıyoruz;
Dialogue: 0,0:11:46.00,0:11:49.95,Default,,0000,0000,0000,,biber, zencefil, Moringa çayı,\Nayçiçeği gibi bitkilere odaklanıyoruz.
Dialogue: 0,0:11:49.95,0:11:52.07,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca bu ürünler\Narıların ve arı çitlerinin,
Dialogue: 0,0:11:52.07,0:11:54.89,Default,,0000,0000,0000,,verdikleri güzel çiçeklerden dolayı \Nhoşlandıkları bitkiler.
Dialogue: 0,0:11:54.89,0:11:57.94,Default,,0000,0000,0000,,Bu bitkilere diğer bir örnek ise\NSisal denilen dikenli bir bitki.
Dialogue: 0,0:11:57.94,0:11:59.87,Default,,0000,0000,0000,,Buralarda Jüt olarak biliniyor olabilir.
Dialogue: 0,0:12:00.08,0:12:04.96,Default,,0000,0000,0000,,Bu harika bitki soyulup\Ndokuma ürünü olarak kullanılabiliyor.
Dialogue: 0,0:12:04.98,0:12:07.22,Default,,0000,0000,0000,,Bu harika kadınlarla çalışıyoruz.
Dialogue: 0,0:12:07.22,0:12:11.03,Default,,0000,0000,0000,,Onlar, gelir sağlamak amacıyla\Nbu sepetleri örebilmek için
Dialogue: 0,0:12:11.03,0:12:14.88,Default,,0000,0000,0000,,her gün fillerden dolayı\Nzorluk içinde yaşıyorlar.
Dialogue: 0,0:12:15.69,0:12:18.44,Default,,0000,0000,0000,,Yalnızca arıcı olarak değil\Naynı zamanda sepet örücü olarak
Dialogue: 0,0:12:18.44,0:12:22.25,Default,,0000,0000,0000,,iş yapacak olan bu inanılmaz kadınlarla,\Ndaha üç hafta önce
Dialogue: 0,0:12:22.25,0:12:25.82,Default,,0000,0000,0000,,girişimde bulunmak isteyen \Nbir kadının işletmesinde üretime başladık.
Dialogue: 0,0:12:25.82,0:12:28.93,Default,,0000,0000,0000,,Biber yağlarından \Nve ayçiçek yağlarını işleyip
Dialogue: 0,0:12:28.96,0:12:30.90,Default,,0000,0000,0000,,dudak kremi ve bal üretecekler
Dialogue: 0,0:12:30.93,0:12:34.17,Default,,0000,0000,0000,,ve bizler de fillerle birlikte yaşarken
Dialogue: 0,0:12:34.20,0:12:36.80,Default,,0000,0000,0000,,ayrıca doğal üretimle uğraşarak
Dialogue: 0,0:12:36.80,0:12:40.40,Default,,0000,0000,0000,,bu katılımcı çiftçilere daha iyi\Nyaşamaları için yardım edeceğiz.
Dialogue: 0,0:12:40.40,0:12:42.47,Default,,0000,0000,0000,,Kabile reisi dişiler olsun,\Nanneler olsun
Dialogue: 0,0:12:42.47,0:12:45.29,Default,,0000,0000,0000,,ya da benim gibi araştırmacılar olsun,
Dialogue: 0,0:12:45.29,0:12:48.22,Default,,0000,0000,0000,,ön safta daha fazla yer alan\Nve karşılaştığı zorluklara karşı
Dialogue: 0,0:12:48.22,0:12:51.97,Default,,0000,0000,0000,,daha cesurca karşı koyan kadınların\Nsayısının arttığını görüyorum.
Dialogue: 0,0:12:52.48,0:12:54.04,Default,,0000,0000,0000,,Daha fazla yenilikle
Dialogue: 0,0:12:54.06,0:12:57.50,Default,,0000,0000,0000,,ve belki de birbirimize karşı beslediğimiz\Nempati duygusunun gelişmesiyle
Dialogue: 0,0:12:57.53,0:13:00.91,Default,,0000,0000,0000,,inanıyorum ki fillerle, \Nçatışma içinde yaşamaktansa
Dialogue: 0,0:13:00.91,0:13:03.07,Default,,0000,0000,0000,,olması gerektiği gibi\Nbir arada yaşayabiliriz.
Dialogue: 0,0:13:03.31,0:13:04.52,Default,,0000,0000,0000,,Teşekkürler.
Dialogue: 0,0:13:04.52,0:13:10.61,Default,,0000,0000,0000,,(Alkış)