0:00:00.778,0:00:06.783
Kendimi bildim bileli,[br]Afrika filleri beni hep şaşırtmıştır.

0:00:07.532,0:00:11.069
Günümüzde Dünya'da yaşayan en büyük[br]kara memelisi olan bu hayvanlar,

0:00:11.093,0:00:16.538
yedi ton ağırlığa ve omuzdan yere[br]üç buçuk metre uzunluğa ulaşabiliyor.

0:00:16.538,0:00:19.982
50-60 yıllık ömürlerinde günde 400[br]kiloya kadar yiyecek tüketebiliyor

0:00:20.006,0:00:26.515
ve hayati önem taşıyan tohumları[br]binlerce kilometre boyunca yayıyorlar.

0:00:27.530,0:00:31.863
Şefkatli ve karmaşık toplumlarının[br]merkezinde anaerkillik yatıyor.

0:00:32.082,0:00:35.942
Dişi, güçlü liderler gençleri eğitiyor [br]ve Afrika çalılarının zorlukları arasında

0:00:35.942,0:00:40.888
yiyecek, su ve güvenli yer [br]bulabilmeleri için onlara yol gösteriyor.

0:00:41.554,0:00:45.615
Toplumları o kadar karmaşık ki hâlâ[br]tam olarak iletişim kurma şekillerini,

0:00:45.631,0:00:50.146
kendilerini nasıl ifade ettiklerini [br]ve diyalektlerini çözebilmiş değiliz.

0:00:50.146,0:00:54.077
Hâlâ anlayamadığımız şeylerden biri de,[br]arazide göç yollarını nasıl buldukları

0:00:54.101,0:00:57.490
ve nehri geçmek için kullandıkları[br]en güvenli yolu nasıl hatırladıkları.

0:00:57.728,0:00:59.486
Eminim ki benim gibi

0:00:59.510,0:01:03.244
çoğunuz da hayvanların [br]en görkemlisi olan fillere karşı

0:01:03.268,0:01:05.668
pozitif duygusal bir his besliyorsunuzdur.

0:01:06.117,0:01:10.107
Bir belgeselde görüp zekâları hakkında[br]bilgi edinmemiş olmak çok zor.

0:01:10.118,0:01:12.744
hatta şanslıysanız vahşi doğalarında,

0:01:12.768,0:01:14.562
kendi gözlerinizle de görmüşsünüzdür.

0:01:15.085,0:01:16.529
Fakat içinizden kaç kişinin

0:01:16.553,0:01:20.694
onlardan tam anlamıyla[br]korktuğunu merak ediyorum.

0:01:22.482,0:01:24.744
Uzun tatillere ama oldukça[br]kısıtlı bütçeye sahip

0:01:24.768,0:01:26.236
öğretmen anne babam tarafından

0:01:26.260,0:01:29.315
Güney Afrika'da yetiştirilme [br]şansına sahiptim.

0:01:29.898,0:01:32.888
Eski Ford Cortina Estate model [br]arabamıza biner,

0:01:32.888,0:01:35.398
kız kardeşimle arka koltukta[br]sıkışmış halde oturur,

0:01:35.398,0:01:38.215
çadırlarımızı alarak Güney Afrika'nın[br]vahşi yaşam alanlarına

0:01:38.215,0:01:39.525
kamp yapmaya giderdik.

0:01:39.525,0:01:43.017
Benim gibi genç, yetişmekte olan bir [br]zoolog için bu harika bir deneyimdi.

0:01:43.398,0:01:45.747
O genç yaşımda bile, [br]vahşi yaşam alanlarındaki,

0:01:45.771,0:01:49.429
geçişleri engelleyen uzun, elektrik [br]çitlerinin oldukça bölücü olduklarını

0:01:49.453,0:01:50.802
düşündüğümü hatırlıyorum.

0:01:51.077,0:01:53.752
Böylece filleri topluluklardan[br]uzak tutmuş oluyorlardı

0:01:53.776,0:01:57.464
ama bunu yaparken hayvanları da[br]vahşi alanlarından uzaklaştırıyorlardı.

0:01:58.236,0:02:01.632
Bu, genç yaşta benim için [br]oldukça zor bir durumdu.

0:02:02.133,0:02:05.355
Ancak 14 yaşımda Kenya'ya taşındığımızda,

0:02:05.379,0:02:10.101
Doğu Afrika'nın vahşi açık alanlarıyla[br]bağ kurabilme imkânı buldum.

0:02:10.125,0:02:14.998
İşte ancak burada, gerçekten [br]içgüdüsel olarak evde hissediyordum.

0:02:15.902,0:02:19.555
Samburu Ulusal Koruma Alanında [br]bir çadırın içinde,

0:02:19.555,0:02:22.509
Profesör Fritz Vollrath [br]ve Iain Douglas-Hamilton rehberliğinde

0:02:22.509,0:02:24.746
doktoramı yaptığım zamanlarda,

0:02:24.746,0:02:28.445
fil topluluklarının karmaşıklığını[br]çözmeye çalışıyordum

0:02:28.445,0:02:30.707
ve o yıllar benim için çok güzeldi.

0:02:31.791,0:02:35.199
Ancak şimdi, filler ve insanların[br]bir arada yaşayabilmesi amacıyla

0:02:35.199,0:02:38.752
düzenlenmiş olan "Save the Elephants" [br]programının yöneticisi olarak

0:02:38.752,0:02:41.242
gördüğümüz ani değişimlerden sonra,

0:02:41.242,0:02:45.440
araştırma programlarımızda da [br]değişiklik yapmamız gerekti.

0:02:45.464,0:02:48.956
Şu an sadece oturup [br]fil topluluklarını anlamaya çalışmak

0:02:48.980,0:02:52.056
ya da halen devam etmekte olan[br]o korkunç fil dişi ticaretini

0:02:52.056,0:02:54.244
durdurmanın yollarını[br]aramak yeterli değil.

0:02:54.268,0:02:57.022
Giderek artan insan-fil çatışmasını[br]ele alabilmek için

0:02:57.046,0:03:01.188
kaynaklarımızı daha çok[br]değiştirmek zorundayız.

0:03:01.188,0:03:03.306
Çünkü insanlar ve kalın derili hayvanlar

0:03:03.306,0:03:05.536
yiyecek ve barınak için rekabet içindeler.

0:03:05.536,0:03:07.585
Daha 1970'lerin sonunda,

0:03:07.609,0:03:11.902
Afrika'da bulunan fil sayısı 1,2 milyondu.

0:03:11.926,0:03:16.664
Bugünse sayıları 400 bine kadar düştü.

0:03:17.093,0:03:21.363
Aynı zaman zarfında [br]insan nüfusu dört kat arttı

0:03:21.387,0:03:26.051
ve araziler o kadar hızlı bölündü ki[br]bu hıza yetişmek gerçekten zor.

0:03:26.673,0:03:31.695
Su ve yiyecek arayışındaki [br]bu göç eden filler her seferinde

0:03:31.697,0:03:34.686
günün sonunda insan topluluklarında [br]su tanklarını patlatıyor,

0:03:34.686,0:03:38.363
boruları kırıyor ve tabii ki[br]yiyecek için gıda depolarına saldırıyor.

0:03:38.363,0:03:40.344
Bu gerçekten zor bir durum.

0:03:40.968,0:03:43.955
Gecenin bir yarısı[br]bir filin evinizin çatısını söktüğünü

0:03:43.955,0:03:47.532
ve o zifiri karanlıkta yiyecek ararken[br]hortumunu içeri soktuğu zaman

0:03:47.532,0:03:50.176
çocuğunuzu ondan korumak için

0:03:50.176,0:03:53.695
uzak tutmanız gerektiği andaki[br]dehşeti hayal edebiliyor musunuz?

0:03:54.585,0:03:57.315
Ayrıca bu filler[br]ekinleri çiğneyip yiyorlar.

0:03:57.339,0:04:02.415
Bu da insanların fillere karşı olan[br]hoşgörüsünü son derece olumsuz etkiliyor.

0:04:03.046,0:04:06.847
Sonuç olarak ne yazık ki, her gün[br]hatta bazı ülkelerde her saat

0:04:06.871,0:04:09.725
bu hayvanları kaybediyoruz.

0:04:09.725,0:04:11.694
Tek sebebi kaçak fil dişi avcılığı değil.

0:04:11.694,0:04:13.445
Yiyecek ve barınak rekabetinde olan

0:04:13.445,0:04:16.633
insanlar ve fillerin çatışmasının[br]artması da buna neden oluyor.

0:04:16.950,0:04:18.156
Bu çok büyük bir sorun.

0:04:18.180,0:04:23.082
10-12 kişilik gruplar halinde gezen[br]bu yedi tonluk kalın derili hayvanları

0:04:23.082,0:04:27.276
söz konusu açlık sınırında [br]geçimlerini sürdüren bu insanlar iken

0:04:27.276,0:04:30.371
nasıl bu küçük çiftliklerden [br]uzak tutabilirsiniz ki?

0:04:30.371,0:04:32.100
O insanların yüksek bir bütçesi yok.

0:04:32.100,0:04:34.759
Bu sorunu nasıl çözebilirsiniz?

0:04:35.157,0:04:37.064
Gittikçe yaygınlaşan bir yöntem olarak

0:04:37.064,0:04:38.784
Afrika genelinde de yapıldığı gibi

0:04:38.784,0:04:42.200
elektrikli çitler [br]kullanmaya başlayabilirsiniz.

0:04:42.200,0:04:45.822
Fakat çitler bölgeleri ayırıyor[br]ve geçişleri kapatıyor.

0:04:45.846,0:04:49.251
Ve filler bu çitleri pek umursamıyor.

0:04:49.275,0:04:53.395
Özellikle de ihtiyaçları varken[br]suya giden yolu kapatıyorsa

0:04:53.395,0:04:56.103
ya da karşı tarafta çekici bir dişi varsa.

0:04:56.127,0:04:58.658
Çitlerden birinin kırılması çok sürmez.

0:04:58.682,0:05:02.452
Bir delik açıldığı anda ise[br]geri dönüp diğerlerini çağırırlar.

0:05:02.452,0:05:04.539
Göz açıp kapayıncaya kadar[br]hepsi içeri girer

0:05:04.539,0:05:07.857
ve insanlarla birlikte 12 tane fille[br]baş başa kalmış olursunuz.

0:05:07.881,0:05:10.032
Bu sefer gerçekten [br]başınız belada demektir.

0:05:10.056,0:05:13.575
İnsanlar elektrikli çitler için[br]farklı tasarımlar deniyorlar.

0:05:14.421,0:05:17.334
Fillerin bunu da umursadığı[br]pek söylenemez.

0:05:17.761,0:05:20.710
(Gülüşmeler)

0:05:22.296,0:05:27.439
O halde son derece bölücü, [br]sert ve göçlere engel olan

0:05:27.463,0:05:31.124
elektrikli çitlerin kullanımına [br]başvurmaktansa

0:05:31.148,0:05:33.757
bu sorunu çözmenin [br]başka bir yolu olmalı.

0:05:33.781,0:05:36.616
İnsanlar ve filleri gerekli yerlerde[br]ayrı tutabilmek için

0:05:36.640,0:05:39.520
ben daha çok bütünsel[br]ve doğal yollara başvurmaktan yanayım.

0:05:40.180,0:05:41.823
Doğa hakkında çok bilgili olan

0:05:41.847,0:05:46.704
Kenya'nın kuzeyindeki kırsalda[br]göçebe çobanlarla konuştuğumuzda

0:05:46.704,0:05:52.580
vahşi arıların olduğu ağaçlara beslenmek[br]için fillerin gitmediklerini öğrendik.

0:05:52.594,0:05:54.611
Bu ilginç bir bilgiydi.

0:05:54.635,0:05:56.643
Filler ağaçta yiyecek ararken

0:05:56.667,0:06:00.270
içinde vahşi arıların bulunduğu [br]bir kovanı yanlışlıkla kıracak

0:06:00.294,0:06:05.211
ve arılar da doğal yuvalarından çıkarak[br]onları sokmaya başlayacak.

0:06:05.211,0:06:07.212
Yani eğer bir fil,[br]arı tarafından sokulursa

0:06:07.212,0:06:10.119
bir sonraki seferde[br]ağacın tehlikeli olduğunu hatırlar

0:06:10.119,0:06:11.863
ve o bölgeye geri gelmez.

0:06:11.863,0:06:15.146
Onların o kalın derileriyle[br]sokulması imkansız gibi görünüyor.

0:06:15.146,0:06:18.220
Bir filin derisinin kalınlığı[br]yaklaşık 2 santimetre.

0:06:18.220,0:06:20.345
Ancak görünüşe göre arılar filleri;

0:06:20.345,0:06:24.605
Göz etrafı, kulak arkası, ağız,[br]hortum ucu gibi ıslak bölgelerden sokuyor.

0:06:24.946,0:06:28.183
Bu acıyı çabucak hatırlayacaklarını[br]tahmin edebilirsiniz.

0:06:28.207,0:06:31.073
İşin aslı, bir kere sokulmak[br]onları korkutmuyor.

0:06:31.097,0:06:34.065
Afrika arılarının [br]harika bir yeteneği vardır:

0:06:34.089,0:06:36.864
Bir yeri soktuklarında[br]feromon hormonu salgılarlar

0:06:36.888,0:06:40.103
ve diğer arıların da [br]gelip aynı yeri sokmasını tetiklerler.

0:06:40.127,0:06:42.512
Bu yüzden filleri korkutan[br]bir kere sokulmak değil.

0:06:42.512,0:06:44.364
Onları asıl korkutan

0:06:44.388,0:06:47.493
belki de binlerce arının [br]aynı yeri sokması.

0:06:47.961,0:06:52.572
Ve kabile reisi bir dişi fil[br]asla yavrusunu böyle bir riske atmaz.

0:06:52.572,0:06:54.533
Yavruların çok daha ince derileri vardır

0:06:54.543,0:06:58.343
ve bu ince derilerden[br]sokulma riskleri var.

0:06:58.950,0:07:02.442
Doktoram için alışılmadık olarak[br]incelediğim konu;

0:07:02.466,0:07:06.572
Afrika arılarının ve fillerinin [br]aslında birbirleriyle ilişkisi olmadan

0:07:06.572,0:07:10.740
nasıl birbirleriyle[br]etkileşim içerisinde olabilecekleriydi.

0:07:10.740,0:07:12.772
Bu konu üzerinde nasıl çalışacaktım?

0:07:12.796,0:07:16.776
Kablosuz hoparlör sistemi kullanarak[br]rahatsız edilmiş arı sesini

0:07:16.800,0:07:21.700
ağacın altında dinlenmekte olan[br]bir fil sürüsüne dinlettim.

0:07:21.700,0:07:26.442
Bu şekilde, arılara karşı [br]verecekleri tepkiyi öğrenebilecektim.

0:07:26.466,0:07:31.683
Ve arı sesine verdikleri tepki[br]aslında oldukça dramatik oldu.

0:07:32.990,0:07:36.617
İşte, bu harika bir grup file[br]arı seslerini dinletiyoruz.

0:07:36.641,0:07:39.362
Kulaklarını açıp kapattıklarını

0:07:39.386,0:07:41.839
ve sağa sola baktıklarını[br]görebiliyorsunuz.

0:07:41.863,0:07:44.811
Fillerden biri hortumuyla[br]hafifçe vurarak koklamaya çalışıyor.

0:07:45.050,0:07:48.082
Bir diğeri ise tehlike varmışcasına

0:07:48.106,0:07:50.765
yerdeki yavru fili tekmeleyerek [br]kalkmasını söylüyor.

0:07:51.210,0:07:53.829
En sonunda fillerden biri çekiliyor

0:07:53.853,0:07:57.903
ve ailenin geri kalanı da [br]peşinden gidiyor.

0:07:57.927,0:08:01.126
Ve arkalarında bir toz bulutu bırakarak[br]bozkırda uzaklaşıyorlar.

0:08:01.150,0:08:08.394
(Arı vızıltısı sesi)

0:08:08.394,0:08:09.679
(Vızıltı son buluyor)

0:08:09.727,0:08:14.052
Bu deneyi defalarca tekrarladım

0:08:14.052,0:08:16.703
ve filler neredeyse hepsinde kaçtı.

0:08:16.727,0:08:18.479
Yalnızca kaçmıyorlar,

0:08:18.503,0:08:22.927
kaçarken arıları uzaklaştırmak için[br]havaya toz kaldırıyorlar.

0:08:23.511,0:08:25.693
Ayrıca bu deneyi yaparken

0:08:25.693,0:08:28.768
fillerin etrafına [br]infrasonik mikrofonlar yerleştirdik.

0:08:28.768,0:08:32.443
Arı tehdidinden uzak durmak[br]ve geri gelmemek için

0:08:32.443,0:08:36.478
birbirlerini infrasonik frekanslarda[br]uyardıkları ortaya çıktı.

0:08:37.038,0:08:39.768
Bu davranışsal keşifler[br]fillerin, arı sesine karşı

0:08:39.768,0:08:43.585
nasıl bir tepki vereceğini[br]öğrenmemizde oldukça yardımcı oldu.

0:08:43.585,0:08:47.704
Bu da benim, yeni tasarım olan[br]arı kovanı çitini yapmamı sağladı.

0:08:47.728,0:08:48.784
Bunları şu an için

0:08:48.784,0:08:51.234
Afrika'nın ön cephesindeki[br]savunmasız bölgelerinde

0:08:51.234,0:08:54.534
insanlar ve fillerin barınak için[br]daha fazla çatışma halinde olduğu

0:08:54.534,0:08:56.509
4 ile 8 dönümlük arazilere koyuyoruz.

0:08:57.260,0:08:59.349
Arı çitlerinin mantığı çok basit.

0:08:59.373,0:09:01.985
Dört dönümlük tarım arazisi için

0:09:01.985,0:09:05.045
12 tane arı kovanı[br]ve 12 tane yapay kovan kullanıyoruz.

0:09:05.069,0:09:07.363
Yapay kovanları ise[br]kare bir kontrplak parçasını

0:09:07.387,0:09:11.091
sarıya boyayarak elde ediyoruz[br]ve sonra onu çitlerin arasına asıyoruz.

0:09:11.091,0:09:12.566
Bu sayede, filleri kandırıyoruz

0:09:12.566,0:09:14.139
ve sanki göründüğünden daha fazla

0:09:14.139,0:09:16.389
arı kovanı varmış gibi[br]düşünmelerini sağlıyoruz.

0:09:16.389,0:09:18.990
Ve bu da çit masrafını yarıya indiriyor.

0:09:18.990,0:09:22.466
Bir kovan, bir sahte kovan[br]ve tekrar bir kovan, bir sahte kovan.

0:09:22.466,0:09:24.942
10 metrelik bir sınır böylece çevriliyor.

0:09:24.966,0:09:26.421
Kovanlar direklere bağlanıyor

0:09:26.421,0:09:29.189
ve arıları koruması için [br]gölgelik yapan çatılar yapılıyor.

0:09:29.189,0:09:34.403
Kovanların etrafını dolaşan[br]düz bir telle de tutturuluyorlar.

0:09:34.403,0:09:38.363
Eğer bir fil çiftliğe girmeye çalışırsa[br]kesinlikle kovanlardan uzak duracaktır.

0:09:38.363,0:09:41.903
Ama sahte kovanlar ve kovanların arasından[br]girmek için şansını deneyebilir,

0:09:41.903,0:09:45.676
böylece aradaki tel göğsüne değdiğinde[br]tüm kovanların sallanmasına neden olur.

0:09:45.676,0:09:50.371
Ve araştırmamızdan da biliyoruz ki[br]bu da fillerin uzaklaşmasını

0:09:50.371,0:09:54.108
ve umarız ki bu riskli bölgeye[br]tekrar geri gelmemesini sağlayacak.

0:09:54.132,0:09:58.505
Arılar kovandan çıktığı zaman[br]gerçekten filleri korkutup kaçırıyorlar.

0:09:58.505,0:10:01.974
Bunlar, gece olunca fillerin [br]nasıl davrandığını görmek için

0:10:01.998,0:10:04.355
kamera yerleştirdiğimiz arı çitleri.

0:10:04.379,0:10:07.904
Çünkü baskınlar çoğunlukla gece oluyor.

0:10:07.904,0:10:11.460
Bu deney tarlalarımızdan[br]edindiğimiz sonuçlara göre

0:10:11.460,0:10:15.436
arı çitleriyle fillerin yüzde 80'ini [br]tarlaların dışında tutabiliyoruz.

0:10:15.966,0:10:20.720
Ayrıca kovanlardaki arılar[br]bölgede tozlaşmaya yardımcı oluyor.

0:10:20.744,0:10:24.410
Sonuç olarak, baskıncı fillerin sayısında[br]kayda değer bir düşüş yaşanırken,

0:10:24.434,0:10:29.741
arıların sağladığı tozlaşma hizmeti[br]sayesinde üretimde ciddi bir artış oluyor.

0:10:30.585,0:10:33.258
Arı çitlerinin gücü oldukça önemli.

0:10:33.282,0:10:35.197
Koloniler güçlü olmalı.

0:10:35.221,0:10:38.173
Biz de çiftçilere, [br]kovanları güçlü tutmaları,

0:10:38.197,0:10:41.876
arılarını daha güçlü hale getirmeleri[br]ve en harika balı elde edebilmeleri için

0:10:41.876,0:10:45.011
tozlaşmaya elverişli ürünler [br]yetiştirmelerine yardımcı oluyoruz.

0:10:45.011,0:10:48.926
Bal, çiftçilere ekstra gelir kaynağı[br]olması açısından çok değerli.

0:10:49.244,0:10:51.276
Şeker olarak sağlıklı bir alternatif

0:10:51.300,0:10:53.014
ve bizim toplumumuzda

0:10:53.038,0:10:55.553
kayınvalideye verilebilecek [br]değerli bir hediye.

0:10:55.553,0:10:57.569
Bu da onu neredeyse[br]paha biçilmez kıılıyor.

0:10:57.569,0:10:59.606
(Gülüşmeler)

0:10:59.942,0:11:01.607
Bu balı kavanozlara koyduk

0:11:01.631,0:11:05.734
ve bu vahşi, güzel balın adını [br]"Fil Dostu Bal" koyduk.

0:11:05.758,0:11:06.909
Bu komik bir isim.

0:11:06.933,0:11:08.787
Ancak projemize de dikkat çekiyor

0:11:08.787,0:11:12.326
ve filleri korumak için ne yaptığımızı[br]insanların anlamasını sağlıyor.

0:11:12.326,0:11:13.558
Arı çitlerini yapmak için

0:11:13.558,0:11:17.127
Afrika'da ve Asya'da 19 ülkede,[br]insan-fil çatışmasının

0:11:17.127,0:11:21.712
yoğun olduğu bölgelerde[br]birçok kadınla birlikte çalışıyoruz.

0:11:21.712,0:11:24.138
Birçok çiftçiyle çok yakın çalışıyoruz.

0:11:24.162,0:11:25.876
Ancak fillerle içli dışlı bir halde

0:11:25.876,0:11:29.546
daha iyi yaşamalarına yardımcı olarak[br]özellikle kadın çiftçilerle çalışıyoruz.

0:11:29.546,0:11:33.060
Amaçlarımızdan bir tanesi de insanlara,[br]devasa kalın derililerle birlikte

0:11:33.084,0:11:36.252
daha iyi yaşayabilmeleri için[br]seçenekler sunmak.

0:11:36.252,0:11:39.207
Örneğin bu konuda,[br]çiftçilerin, özellikle kadınların,

0:11:39.207,0:11:40.783
çiftliklerine ektikleriyle ilgili

0:11:40.783,0:11:42.982
farklı düşünmelerini de [br]sağlamaya çalışıyoruz.

0:11:42.982,0:11:46.004
Bu nedenle fillerin,[br]özellikle yemediği şeylere odaklanıyoruz;

0:11:46.004,0:11:49.954
biber, zencefil, Moringa çayı,[br]ayçiçeği gibi bitkilere odaklanıyoruz.

0:11:49.954,0:11:52.072
Ayrıca bu ürünler[br]arıların ve arı çitlerinin,

0:11:52.072,0:11:54.894
verdikleri güzel çiçeklerden dolayı [br]hoşlandıkları bitkiler.

0:11:54.894,0:11:57.945
Bu bitkilere diğer bir örnek ise[br]Sisal denilen dikenli bir bitki.

0:11:57.945,0:11:59.868
Buralarda Jüt olarak biliniyor olabilir.

0:12:00.075,0:12:04.961
Bu harika bitki soyulup[br]dokuma ürünü olarak kullanılabiliyor.

0:12:04.980,0:12:07.216
Bu harika kadınlarla çalışıyoruz.

0:12:07.216,0:12:11.026
Onlar, gelir sağlamak amacıyla[br]bu sepetleri örebilmek için

0:12:11.026,0:12:14.881
her gün fillerden dolayı[br]zorluk içinde yaşıyorlar.

0:12:15.686,0:12:18.444
Yalnızca arıcı olarak değil[br]aynı zamanda sepet örücü olarak

0:12:18.444,0:12:22.249
iş yapacak olan bu inanılmaz kadınlarla,[br]daha üç hafta önce

0:12:22.249,0:12:25.823
girişimde bulunmak isteyen [br]bir kadının işletmesinde üretime başladık.

0:12:25.823,0:12:28.934
Biber yağlarından [br]ve ayçiçek yağlarını işleyip

0:12:28.958,0:12:30.903
dudak kremi ve bal üretecekler

0:12:30.927,0:12:34.171
ve bizler de fillerle birlikte yaşarken

0:12:34.195,0:12:36.800
ayrıca doğal üretimle uğraşarak

0:12:36.800,0:12:40.400
bu katılımcı çiftçilere daha iyi[br]yaşamaları için yardım edeceğiz.

0:12:40.400,0:12:42.473
Kabile reisi dişiler olsun,[br]anneler olsun

0:12:42.473,0:12:45.291
ya da benim gibi araştırmacılar olsun,

0:12:45.291,0:12:48.219
ön safta daha fazla yer alan[br]ve karşılaştığı zorluklara karşı

0:12:48.219,0:12:51.974
daha cesurca karşı koyan kadınların[br]sayısının arttığını görüyorum.

0:12:52.481,0:12:54.037
Daha fazla yenilikle

0:12:54.061,0:12:57.505
ve belki de birbirimize karşı beslediğimiz[br]empati duygusunun gelişmesiyle

0:12:57.529,0:13:00.912
inanıyorum ki fillerle, [br]çatışma içinde yaşamaktansa

0:13:00.912,0:13:03.071
olması gerektiği gibi[br]bir arada yaşayabiliriz.

0:13:03.312,0:13:04.524
Teşekkürler.

0:13:04.524,0:13:10.611
(Alkış)