[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.78,0:00:02.69,Default,,0000,0000,0000,,Beeld je in dat je in Rome bent
Dialogue: 0,0:00:02.71,0:00:05.91,Default,,0000,0000,0000,,en je hebt je een weg gebaand \Ndoor de Vaticaanse Musea.
Dialogue: 0,0:00:06.30,0:00:09.54,Default,,0000,0000,0000,,Je hebt geschuifeld door lange gangen,
Dialogue: 0,0:00:09.57,0:00:14.01,Default,,0000,0000,0000,,langs standbeelden,\Nfresco's, massa's dingen.
Dialogue: 0,0:00:14.38,0:00:16.72,Default,,0000,0000,0000,,Je gaat richting Sixtijnse Kapel.
Dialogue: 0,0:00:16.75,0:00:22.12,Default,,0000,0000,0000,,Eindelijk -- een lange gang, \Neen trap en een deur.
Dialogue: 0,0:00:22.15,0:00:25.15,Default,,0000,0000,0000,,Je staat op de drempel \Nvan de Sixtijnse Kapel.
Dialogue: 0,0:00:25.17,0:00:26.94,Default,,0000,0000,0000,,Wat verwacht je?
Dialogue: 0,0:00:26.96,0:00:29.48,Default,,0000,0000,0000,,Reusachtige koepels? \NKoren der engelen?
Dialogue: 0,0:00:29.51,0:00:31.66,Default,,0000,0000,0000,,Niks van dat alles hebben we daar.
Dialogue: 0,0:00:32.11,0:00:35.100,Default,,0000,0000,0000,,Wat hebben we dan wel, \Nvraag je je misschien af?
Dialogue: 0,0:00:36.02,0:00:38.65,Default,,0000,0000,0000,,Het doek naar de Sixtijnse Kapel gaat op.
Dialogue: 0,0:00:38.67,0:00:41.62,Default,,0000,0000,0000,,Je bent letterlijk omgeven \Ndoor geschilderde gordijnen,
Dialogue: 0,0:00:41.65,0:00:44.06,Default,,0000,0000,0000,,de oorspronkelijke decoratie \Nvan deze kapel.
Dialogue: 0,0:00:44.09,0:00:46.23,Default,,0000,0000,0000,,In de kerk dienden \Nwandtapijten niet alleen
Dialogue: 0,0:00:46.23,0:00:48.66,Default,,0000,0000,0000,,om de kou buiten te houden \Ntijdens de lange missen,
Dialogue: 0,0:00:48.66,0:00:52.11,Default,,0000,0000,0000,,maar ook als een manier om het grote \Ntheater des levens af te beelden.
Dialogue: 0,0:00:52.63,0:00:57.76,Default,,0000,0000,0000,,Het menselijke drama waarin wij allemaal \Neen rol spelen, is een geweldig verhaal,
Dialogue: 0,0:00:57.79,0:01:00.60,Default,,0000,0000,0000,,een verhaal dat de hele wereld omvat
Dialogue: 0,0:01:00.62,0:01:03.68,Default,,0000,0000,0000,,en dat zich ontvouwde in de drie stadia
Dialogue: 0,0:01:03.71,0:01:05.95,Default,,0000,0000,0000,,van de beschildering \Nvan de Sixtijnse Kapel.
Dialogue: 0,0:01:06.38,0:01:09.74,Default,,0000,0000,0000,,Dit gebouw begon als een ruimte \Nvoor een kleine groep
Dialogue: 0,0:01:09.77,0:01:12.11,Default,,0000,0000,0000,,van rijke, hoogopgeleide \Nchristelijke priesters.
Dialogue: 0,0:01:12.53,0:01:15.20,Default,,0000,0000,0000,,Ze baden er.\NZe kozen er hun paus.
Dialogue: 0,0:01:15.23,0:01:16.38,Default,,0000,0000,0000,,500 jaar geleden
Dialogue: 0,0:01:16.40,0:01:18.91,Default,,0000,0000,0000,,was dit de ultieme kerkelijke 'man cave'.
Dialogue: 0,0:01:19.55,0:01:25.42,Default,,0000,0000,0000,,Hoe is het dan mogelijk dat deze kapel\Nvandaag 5 miljoen mensen per jaar
Dialogue: 0,0:01:25.44,0:01:28.11,Default,,0000,0000,0000,,aantrekt en in verrukking brengt,
Dialogue: 0,0:01:28.13,0:01:30.37,Default,,0000,0000,0000,,vanuit alle mogelijke achtergronden?
Dialogue: 0,0:01:30.40,0:01:34.93,Default,,0000,0000,0000,,Omdat op die samengebalde plek \Neen creatieve explosie plaatsvond,
Dialogue: 0,0:01:34.96,0:01:39.79,Default,,0000,0000,0000,,ontvlamd door de elektrische spanning\Nvan nieuwe geopolitieke grenzen,
Dialogue: 0,0:01:39.81,0:01:44.11,Default,,0000,0000,0000,,die brandhout maakten van de oude\Nmissionaristraditie van de Kerk
Dialogue: 0,0:01:44.13,0:01:48.07,Default,,0000,0000,0000,,en een van de grootste kunstwerken \Nuit de kunstgeschiedenis voortbracht.
Dialogue: 0,0:01:48.07,0:01:52.58,Default,,0000,0000,0000,,Deze ontwikkeling had de vorm\Nvan een grote evolutie,
Dialogue: 0,0:01:52.60,0:01:55.34,Default,,0000,0000,0000,,die begon bij een kleine elite
Dialogue: 0,0:01:55.36,0:01:58.79,Default,,0000,0000,0000,,en uiteindelijk een publiek kon aanspreken
Dialogue: 0,0:01:58.82,0:02:00.84,Default,,0000,0000,0000,,uit de hele wereld.
Dialogue: 0,0:02:01.22,0:02:03.98,Default,,0000,0000,0000,,Deze evolutie kende drie stadia
Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:07.11,Default,,0000,0000,0000,,die elk met een historische\Nomstandigheid verbonden zijn.
Dialogue: 0,0:02:07.14,0:02:09.17,Default,,0000,0000,0000,,De eerste was beperkt van omvang.
Dialogue: 0,0:02:09.19,0:02:11.72,Default,,0000,0000,0000,,Ze was een spiegel\Nvan het kleinsteedse perspectief.
Dialogue: 0,0:02:12.10,0:02:16.35,Default,,0000,0000,0000,,De tweede vond plaats na de dramatische\Nwijziging van het wereldbeeld
Dialogue: 0,0:02:16.37,0:02:19.06,Default,,0000,0000,0000,,na de historische reis van Colombus.
Dialogue: 0,0:02:19.09,0:02:20.50,Default,,0000,0000,0000,,De derde
Dialogue: 0,0:02:20.52,0:02:23.50,Default,,0000,0000,0000,,toen het tijdperk der ontdekkingen\Nal goed gevorderd was
Dialogue: 0,0:02:23.52,0:02:26.03,Default,,0000,0000,0000,,en de Kerk zich opmaakte
Dialogue: 0,0:02:26.05,0:02:27.46,Default,,0000,0000,0000,,om een wereldkerk te worden.
Dialogue: 0,0:02:28.18,0:02:30.20,Default,,0000,0000,0000,,De oorspronkelijke inrichting\Nvan deze kerk
Dialogue: 0,0:02:30.20,0:02:32.37,Default,,0000,0000,0000,,weerspiegelde een kleine wereld.
Dialogue: 0,0:02:32.37,0:02:33.68,Default,,0000,0000,0000,,Er waren drukke taferelen
Dialogue: 0,0:02:33.70,0:02:37.56,Default,,0000,0000,0000,,die het leven vertelden\Nvan Jezus en Mozes,
Dialogue: 0,0:02:37.58,0:02:41.62,Default,,0000,0000,0000,,en die de ontwikkeling van het joodse\Nen christelijke volk weergaven.
Dialogue: 0,0:02:41.65,0:02:43.98,Default,,0000,0000,0000,,De man die dit bestelde, Paus Sixtus VI,
Dialogue: 0,0:02:44.01,0:02:47.33,Default,,0000,0000,0000,,stelde een droomteam\Nvan Florentijnse kunstenaars samen,
Dialogue: 0,0:02:47.35,0:02:50.25,Default,,0000,0000,0000,,met mannen als Sandro Botticelli
Dialogue: 0,0:02:50.27,0:02:53.85,Default,,0000,0000,0000,,en de man die Michelangelo\Nzou inwijden in de schilderkunst,
Dialogue: 0,0:02:53.87,0:02:55.41,Default,,0000,0000,0000,,Ghirlandaio.
Dialogue: 0,0:02:55.44,0:03:00.78,Default,,0000,0000,0000,,Deze mannen bekleedden de muren\Nmet een fries van pure kleur.
Dialogue: 0,0:03:00.80,0:03:04.11,Default,,0000,0000,0000,,In deze verhalen herken je\Nbekende landschappen:
Dialogue: 0,0:03:04.13,0:03:07.100,Default,,0000,0000,0000,,de kunstenaars gebruiken Romeinse \Nmonumenten, of een Toscaans landschap
Dialogue: 0,0:03:08.02,0:03:11.45,Default,,0000,0000,0000,,om een uitheems verhaal\Nherkenbaar te maken.
Dialogue: 0,0:03:11.47,0:03:15.12,Default,,0000,0000,0000,,De toevoeging van afbeeldingen\Nvan de vrienden en familie van de paus
Dialogue: 0,0:03:15.14,0:03:17.97,Default,,0000,0000,0000,,maakte dit tot de perfecte decoratie\Nvoor een klein hof
Dialogue: 0,0:03:17.100,0:03:20.24,Default,,0000,0000,0000,,dat beperkt was\Ntot het Europese continent.
Dialogue: 0,0:03:20.24,0:03:25.11,Default,,0000,0000,0000,,Maar in 1492 werd\Nde Nieuwe Wereld ontdekt.
Dialogue: 0,0:03:25.14,0:03:27.08,Default,,0000,0000,0000,,De horizons breidden zich uit
Dialogue: 0,0:03:27.11,0:03:33.46,Default,,0000,0000,0000,,en deze kleine microkosmos \Nvan 40 bij 14 meter moest meegroeien.
Dialogue: 0,0:03:33.49,0:03:34.81,Default,,0000,0000,0000,,Zo geschiedde,
Dialogue: 0,0:03:34.83,0:03:36.78,Default,,0000,0000,0000,,dankzij een creatief genie,
Dialogue: 0,0:03:36.81,0:03:39.62,Default,,0000,0000,0000,,een visionair en verbluffend verhaal.
Dialogue: 0,0:03:40.21,0:03:42.76,Default,,0000,0000,0000,,Het creatieve genie was \NMichelangelo Buonarroti,
Dialogue: 0,0:03:42.78,0:03:47.17,Default,,0000,0000,0000,,33 toen hij de taak kreeg om het plafond\Nvan 1.100 vierkante meter te beschilderen.
Dialogue: 0,0:03:47.20,0:03:49.08,Default,,0000,0000,0000,,Hij had geen goede kaarten --
Dialogue: 0,0:03:49.10,0:03:52.30,Default,,0000,0000,0000,,hij had zijn schildersopleiding \Nopgegeven om te gaan beeldhouwen.
Dialogue: 0,0:03:52.30,0:03:55.48,Default,,0000,0000,0000,,Boze werkgevers in Florence
Dialogue: 0,0:03:55.50,0:03:57.27,Default,,0000,0000,0000,,wachtten op onafgewerkte opdrachten.
Dialogue: 0,0:03:57.27,0:04:00.86,Default,,0000,0000,0000,,Hij was naar Rome gelokt \Ndoor een groot beeldhouwproject
Dialogue: 0,0:04:00.89,0:04:03.47,Default,,0000,0000,0000,,dat de mist was ingegaan.
Dialogue: 0,0:04:03.49,0:04:06.62,Default,,0000,0000,0000,,Er bleef alleen de opdracht\Nom twaalf apostelen te schilderen
Dialogue: 0,0:04:06.64,0:04:09.99,Default,,0000,0000,0000,,op een decoratieve achtergrond\Nop het plafond van de Sixtijnse Kapel,
Dialogue: 0,0:04:09.99,0:04:13.13,Default,,0000,0000,0000,,dat er zou uitzien\Nals elk ander plafond in Italië.
Dialogue: 0,0:04:13.38,0:04:15.64,Default,,0000,0000,0000,,Maar het genie tilde het \Nnaar een hoger niveau.
Dialogue: 0,0:04:15.64,0:04:19.30,Default,,0000,0000,0000,,In een tijd waarin een man het waagde\Nom over de Atlantische Oceaan te zeilen,
Dialogue: 0,0:04:19.30,0:04:22.52,Default,,0000,0000,0000,,durfde Michelangelo nieuwe\Nartistieke wateren te bezeilen.
Dialogue: 0,0:04:23.03,0:04:25.26,Default,,0000,0000,0000,,Ook hij zou een verhaal vertellen.
Dialogue: 0,0:04:25.29,0:04:28.82,Default,,0000,0000,0000,,Geen apostelen, maar een verhaal\Nvan een groot begin,
Dialogue: 0,0:04:28.84,0:04:30.52,Default,,0000,0000,0000,,het verhaal van Genesis.
Dialogue: 0,0:04:31.09,0:04:34.02,Default,,0000,0000,0000,,Moeilijk te verkopen,\Neen verhaal op een plafond.
Dialogue: 0,0:04:34.04,0:04:38.85,Default,,0000,0000,0000,,Hoe zou je een druk tafereel\Nkunnen lezen van 20m lager?
Dialogue: 0,0:04:38.87,0:04:41.73,Default,,0000,0000,0000,,De schilderstechniek\Ndie al 200 jaar werd doorgegeven
Dialogue: 0,0:04:41.75,0:04:45.67,Default,,0000,0000,0000,,in de ateliers van Florence,\Nwas niet klaar voor dit soort van verhaal.
Dialogue: 0,0:04:45.67,0:04:48.66,Default,,0000,0000,0000,,Maar Michelangelo\Nwas niet echt een schilder
Dialogue: 0,0:04:48.69,0:04:50.97,Default,,0000,0000,0000,,en hij ging aan de slag met zijn sterktes.
Dialogue: 0,0:04:50.99,0:04:54.48,Default,,0000,0000,0000,,In plaats van ruimte\Nop te vullen met de drukte
Dialogue: 0,0:04:54.50,0:04:58.30,Default,,0000,0000,0000,,nam hij een hamer en beitel\Nen hakte in op een stuk marmer
Dialogue: 0,0:04:58.32,0:05:00.75,Default,,0000,0000,0000,,om het beeld dat erin zat, eruit te halen.
Dialogue: 0,0:05:00.78,0:05:02.94,Default,,0000,0000,0000,,Michelangelo was een essentialist.
Dialogue: 0,0:05:02.97,0:05:07.36,Default,,0000,0000,0000,,Hij vertelde zijn verhaal\Nin massieve, dynamische lichamen.
Dialogue: 0,0:05:07.38,0:05:12.15,Default,,0000,0000,0000,,Dit plan werd gesteund \Ndoor de epische Paus Julius II,
Dialogue: 0,0:05:12.17,0:05:15.79,Default,,0000,0000,0000,,die niet bang was van\Nhet boude genie van Michelangelo.
Dialogue: 0,0:05:15.82,0:05:17.70,Default,,0000,0000,0000,,Hij was een neef van Paus Sixtus VII,
Dialogue: 0,0:05:17.72,0:05:21.83,Default,,0000,0000,0000,,was 30 jaar lang in kunst gedrenkt\Nen kende er de kracht van.
Dialogue: 0,0:05:21.85,0:05:24.92,Default,,0000,0000,0000,,De geschiedenis bedacht hem\Nmet de bijnaam 'krijgsheer-Paus',
Dialogue: 0,0:05:24.94,0:05:28.73,Default,,0000,0000,0000,,maar zijn erfenis voor het Vaticaan\Nbestond niet uit forten en artillerie,
Dialogue: 0,0:05:28.75,0:05:30.07,Default,,0000,0000,0000,,maar uit kunst.
Dialogue: 0,0:05:30.09,0:05:32.67,Default,,0000,0000,0000,,Hij liet ons de Rafaël-zalen na\Nen de Sixtijnse kapel.
Dialogue: 0,0:05:32.70,0:05:35.25,Default,,0000,0000,0000,,Hij liet de Sint-Pietersbasliek na
Dialogue: 0,0:05:35.25,0:05:40.07,Default,,0000,0000,0000,,en een uitzonderlijke verzameling\NGrieks-Romeinse beelden --
Dialogue: 0,0:05:40.09,0:05:44.23,Default,,0000,0000,0000,,volstrekt onchristelijke werken\Ndie de voedingsbodem zouden worden
Dialogue: 0,0:05:44.26,0:05:48.14,Default,,0000,0000,0000,,van het eerste moderne museum ter wereld:\Nde Vaticaanse Musea.
Dialogue: 0,0:05:48.85,0:05:50.27,Default,,0000,0000,0000,,Julius was een man
Dialogue: 0,0:05:50.30,0:05:54.08,Default,,0000,0000,0000,,met een visie van een Vaticaan\Ndat eeuwig relevant zou zijn
Dialogue: 0,0:05:54.10,0:05:56.19,Default,,0000,0000,0000,,door grandeur en schoonheid,
Dialogue: 0,0:05:56.22,0:05:57.59,Default,,0000,0000,0000,,en hij had gelijk.
Dialogue: 0,0:05:57.61,0:06:02.60,Default,,0000,0000,0000,,De ontmoeting tussen deze twee giganten,\NMichelangelo en Julius II,
Dialogue: 0,0:06:02.62,0:06:05.06,Default,,0000,0000,0000,,schonk ons de Sixtijnse Kapel.
Dialogue: 0,0:06:05.64,0:06:08.43,Default,,0000,0000,0000,,Michelangelo was dit project zo toegewijd
Dialogue: 0,0:06:08.45,0:06:12.84,Default,,0000,0000,0000,,dat hij de klus \Nin drie en een half jaar klaarde,
Dialogue: 0,0:06:12.86,0:06:17.13,Default,,0000,0000,0000,,met een schetsploeg,\Nen door bijna constant, urenlang
Dialogue: 0,0:06:17.15,0:06:20.84,Default,,0000,0000,0000,,boven zijn hoofd de verhalen\Nop het plafond te schilderen.
Dialogue: 0,0:06:21.42,0:06:23.47,Default,,0000,0000,0000,,Laten we naar dit plafond kijken
Dialogue: 0,0:06:23.50,0:06:26.33,Default,,0000,0000,0000,,om te zien hoe \Neen wereldwijd verhaal ontstond.
Dialogue: 0,0:06:26.35,0:06:30.76,Default,,0000,0000,0000,,Geen artistieke verwijzingen meer\Nnaar de vertrouwde wereld om je heen.
Dialogue: 0,0:06:30.79,0:06:35.43,Default,,0000,0000,0000,,Eén en al ruimte, structuur en energie.
Dialogue: 0,0:06:35.46,0:06:40.05,Default,,0000,0000,0000,,Een monumentaal geschilderd raamwerk\Ndat zich ontvouwt in negen panelen,
Dialogue: 0,0:06:40.08,0:06:44.01,Default,,0000,0000,0000,,meer gedreven door sculpturale vorm\Ndan door schilderachtige kleuren.
Dialogue: 0,0:06:44.03,0:06:47.81,Default,,0000,0000,0000,,We staan aan het uiteinde, bij de ingang,
Dialogue: 0,0:06:47.84,0:06:51.94,Default,,0000,0000,0000,,ver van het altaar en het deel dat is\Nafgebakend voor de kerkleiders.
Dialogue: 0,0:06:51.96,0:06:57.21,Default,,0000,0000,0000,,We turen in de verte, \Nop zoek naar een begin.
Dialogue: 0,0:06:57.24,0:07:01.25,Default,,0000,0000,0000,,De een zoekt het in de wetenschap,\Nde ander in de Bijbelse traditie,
Dialogue: 0,0:07:01.28,0:07:04.60,Default,,0000,0000,0000,,maar we zoeken naar een oervonk.
Dialogue: 0,0:07:04.62,0:07:06.75,Default,,0000,0000,0000,,Michelangelo gaf ons een initiële energie
Dialogue: 0,0:07:06.78,0:07:09.52,Default,,0000,0000,0000,,toen hij ons de scheiding \Nvan licht en duister schonk,
Dialogue: 0,0:07:09.54,0:07:12.93,Default,,0000,0000,0000,,een wervelende figuur, vaag in de verte,
Dialogue: 0,0:07:12.96,0:07:15.44,Default,,0000,0000,0000,,in een kleine ruimte samengebald.
Dialogue: 0,0:07:15.46,0:07:17.79,Default,,0000,0000,0000,,De volgende figuur is groter,
Dialogue: 0,0:07:17.82,0:07:21.24,Default,,0000,0000,0000,,je ziet een figuur die van de ene\Nnaar de andere kant slingert.
Dialogue: 0,0:07:21.27,0:07:26.25,Default,,0000,0000,0000,,In zijn kielzog de zon,\Nde maan, vegetatie.
Dialogue: 0,0:07:26.28,0:07:30.28,Default,,0000,0000,0000,,De klemtoon lag bij Michelangelo niet\Nop wat er geschapen werd,
Dialogue: 0,0:07:30.31,0:07:32.35,Default,,0000,0000,0000,,zoals bij andere kunstenaars.
Dialogue: 0,0:07:32.38,0:07:35.72,Default,,0000,0000,0000,,Hij focuste op de scheppingsdaad.
Dialogue: 0,0:07:35.74,0:07:40.12,Default,,0000,0000,0000,,En dan stopt de beweging,\Nals een rustpunt in een gedicht,
Dialogue: 0,0:07:40.14,0:07:41.39,Default,,0000,0000,0000,,en de schepper aarzelt.
Dialogue: 0,0:07:41.42,0:07:42.70,Default,,0000,0000,0000,,Wat doet hij?
Dialogue: 0,0:07:42.72,0:07:45.58,Default,,0000,0000,0000,,Schept hij land? Schept hij water?
Dialogue: 0,0:07:45.60,0:07:50.29,Default,,0000,0000,0000,,Of blikt hij terug op zijn werk,\Nhet universum en zijn schatten,
Dialogue: 0,0:07:50.31,0:07:54.40,Default,,0000,0000,0000,,zoals Michelangelo allicht ook terugblikte\Nop zijn werk op de zolder
Dialogue: 0,0:07:54.69,0:07:57.48,Default,,0000,0000,0000,,en verklaarde "dat het goed was".
Dialogue: 0,0:07:58.39,0:08:00.49,Default,,0000,0000,0000,,Nu staat alles in scène
Dialogue: 0,0:08:00.52,0:08:04.20,Default,,0000,0000,0000,,en kom je bij het toppunt\Nvan de schepping, de mens.
Dialogue: 0,0:08:04.22,0:08:08.55,Default,,0000,0000,0000,,Adam springt in het oog,\Nlicht tegen een donkere achtergrond.
Dialogue: 0,0:08:08.57,0:08:10.33,Default,,0000,0000,0000,,Van naderbij bekeken
Dialogue: 0,0:08:10.36,0:08:13.01,Default,,0000,0000,0000,,zie je dat dat been er maar bij hangt
Dialogue: 0,0:08:13.03,0:08:15.32,Default,,0000,0000,0000,,en dat de arm zwaar op de knie rust.
Dialogue: 0,0:08:15.34,0:08:19.02,Default,,0000,0000,0000,,Het ontbreekt Adam aan die innerlijke vonk
Dialogue: 0,0:08:19.05,0:08:21.33,Default,,0000,0000,0000,,die hem tot grootse dingen zal aanzetten.
Dialogue: 0,0:08:21.36,0:08:26.12,Default,,0000,0000,0000,,Die vonk zal hij zodadelijk krijgen \Nvan de schepper, in die vinger
Dialogue: 0,0:08:26.15,0:08:28.82,Default,,0000,0000,0000,,die 1 mm van de hand \Nvan Adam verwijderd is.
Dialogue: 0,0:08:28.84,0:08:30.79,Default,,0000,0000,0000,,We zitten op het puntje van onze stoel,
Dialogue: 0,0:08:30.81,0:08:33.83,Default,,0000,0000,0000,,omdat we ons op een oogwenk\Nbevinden van dat contact
Dialogue: 0,0:08:33.85,0:08:36.75,Default,,0000,0000,0000,,waardoor die man zijn doel zal ontdekken,
Dialogue: 0,0:08:36.78,0:08:40.08,Default,,0000,0000,0000,,zal opspringen en zijn plaats zal innemen\Naan de top van de schepping.
Dialogue: 0,0:08:40.08,0:08:43.04,Default,,0000,0000,0000,,En toen gooide Michelangelo een curveball.
Dialogue: 0,0:08:43.07,0:08:44.90,Default,,0000,0000,0000,,Wie zit er in die andere arm?
Dialogue: 0,0:08:45.53,0:08:47.23,Default,,0000,0000,0000,,Eva, de eerste vrouw.
Dialogue: 0,0:08:47.25,0:08:50.16,Default,,0000,0000,0000,,Nee, ze is geen bedenking achteraf.\NZe is deel van het plan.
Dialogue: 0,0:08:50.18,0:08:52.66,Default,,0000,0000,0000,,Ze heeft altijd in zijn hoofd gezeten.
Dialogue: 0,0:08:52.68,0:08:56.89,Default,,0000,0000,0000,,Kijk, ze is zo intiem met God\Ndat haar hand om zijn arm krult.
Dialogue: 0,0:08:57.33,0:09:02.74,Default,,0000,0000,0000,,Voor mij, Amerikaanse kunsthistorica\Nuit de 21e eeuw,
Dialogue: 0,0:09:02.76,0:09:05.61,Default,,0000,0000,0000,,was dit het moment\Nwaarop het schilderij me aansprak.
Dialogue: 0,0:09:05.64,0:09:08.98,Default,,0000,0000,0000,,Want ik besefte dat deze voorstelling\Nvan het menselijke drama
Dialogue: 0,0:09:09.01,0:09:11.92,Default,,0000,0000,0000,,altijd al om mannen\Nen vrouwen had gedraaid --
Dialogue: 0,0:09:11.95,0:09:15.74,Default,,0000,0000,0000,,in die mate dat het dode centrum,\Nhet hart van de zoldering,
Dialogue: 0,0:09:15.76,0:09:18.17,Default,,0000,0000,0000,,de schepping van de vrouw is,\Nniet die van Adam.
Dialogue: 0,0:09:18.20,0:09:22.12,Default,,0000,0000,0000,,Feit is dat als je ze samen ziet\Nin de Tuin van Eden,
Dialogue: 0,0:09:22.15,0:09:23.68,Default,,0000,0000,0000,,ze samen ten val komen
Dialogue: 0,0:09:23.71,0:09:28.10,Default,,0000,0000,0000,,en dat hun fiere houding\Nzich in schaamte samenvouwt.
Dialogue: 0,0:09:28.65,0:09:31.32,Default,,0000,0000,0000,,Je bent bij die cruciale verbinding \Nop de zoldering.
Dialogue: 0,0:09:31.34,0:09:34.42,Default,,0000,0000,0000,,Je bent exact op het punt waarop jij en ik
Dialogue: 0,0:09:34.45,0:09:35.98,Default,,0000,0000,0000,,niet verder de kerk in mogen.
Dialogue: 0,0:09:35.98,0:09:39.28,Default,,0000,0000,0000,,De omheining houdt ons ver \Nvan het innerlijke sanctum
Dialogue: 0,0:09:39.31,0:09:41.82,Default,,0000,0000,0000,,en we worden verdreven, \Nnet als Adam en Eva.
Dialogue: 0,0:09:41.84,0:09:43.60,Default,,0000,0000,0000,,De overige scènes op de zoldering
Dialogue: 0,0:09:43.62,0:09:46.47,Default,,0000,0000,0000,,weerspiegelen de drukke chaos \Nvan de wereld rondom ons.
Dialogue: 0,0:09:46.49,0:09:48.72,Default,,0000,0000,0000,,Je hebt Noach en zijn ark en de zondvloed.
Dialogue: 0,0:09:48.74,0:09:52.33,Default,,0000,0000,0000,,Je hebt Noach. Hij brengt een offer\Nen sluit een verdrag met God.
Dialogue: 0,0:09:52.35,0:09:53.64,Default,,0000,0000,0000,,Misschien is hij de redder.
Dialogue: 0,0:09:54.03,0:09:57.76,Default,,0000,0000,0000,,Oh, maar nee, Noach is die kerel\Ndie druiven plantte, wijn uitvond,
Dialogue: 0,0:09:57.79,0:10:00.38,Default,,0000,0000,0000,,dronken werd en naakt\Nflauwviel in zijn schuur.
Dialogue: 0,0:10:00.38,0:10:02.85,Default,,0000,0000,0000,,Het is een bizar ontwerp\Nvoor de zoldering:
Dialogue: 0,0:10:02.85,0:10:04.79,Default,,0000,0000,0000,,te beginnen bij God die het leven schept
Dialogue: 0,0:10:04.79,0:10:07.39,Default,,0000,0000,0000,,en te eindigen\Nbij een dronkenlap in een schuur.
Dialogue: 0,0:10:07.39,0:10:09.71,Default,,0000,0000,0000,,In vergelijking met Adam
Dialogue: 0,0:10:09.73,0:10:12.70,Default,,0000,0000,0000,,zou je kunnen denken dat Michelangelo\Nons voor de gek houdt.
Dialogue: 0,0:10:12.70,0:10:14.94,Default,,0000,0000,0000,,Maar hij zal zometeen\Nde somberheid verdrijven
Dialogue: 0,0:10:14.94,0:10:18.28,Default,,0000,0000,0000,,door die felle kleuren net onder Noach:
Dialogue: 0,0:10:18.30,0:10:21.69,Default,,0000,0000,0000,,smaragd, topaas, scharlaken\Nop de profeet Zacharia.
Dialogue: 0,0:10:21.72,0:10:24.70,Default,,0000,0000,0000,,Zacharia ziet een licht \Nuit het Oosten komen.
Dialogue: 0,0:10:24.72,0:10:28.41,Default,,0000,0000,0000,,Op deze kruising worden we\Nnaar een nieuwe bestemming geleid,
Dialogue: 0,0:10:28.43,0:10:32.31,Default,,0000,0000,0000,,met sibyllen en profeten die ons \Nzullen voorgaan in een parade.
Dialogue: 0,0:10:32.33,0:10:35.63,Default,,0000,0000,0000,,Je hebt de helden en heldinnen\Ndie de weg banen,
Dialogue: 0,0:10:35.65,0:10:38.14,Default,,0000,0000,0000,,en we volgen de moeders en vaders.
Dialogue: 0,0:10:38.16,0:10:42.24,Default,,0000,0000,0000,,Zij zijn de motor van deze grote \Nmenselijke machine, zij drijven ze aan.
Dialogue: 0,0:10:42.27,0:10:45.18,Default,,0000,0000,0000,,Nu komen we bij de sluitsteen\Nvan de zoldering,
Dialogue: 0,0:10:45.20,0:10:47.38,Default,,0000,0000,0000,,het toppunt van het hele ding,
Dialogue: 0,0:10:47.40,0:10:50.63,Default,,0000,0000,0000,,met een figuur die eruit ziet\Nalsof hij uit zijn ruimte zal vallen
Dialogue: 0,0:10:50.66,0:10:51.99,Default,,0000,0000,0000,,in de onze,
Dialogue: 0,0:10:51.99,0:10:53.38,Default,,0000,0000,0000,,die hij in beslag zal nemen.
Dialogue: 0,0:10:53.38,0:10:55.87,Default,,0000,0000,0000,,Dit is de belangrijkste kruising.
Dialogue: 0,0:10:55.89,0:10:57.76,Default,,0000,0000,0000,,Het verleden ontmoet het heden.
Dialogue: 0,0:10:57.79,0:11:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze figuur, Jona, die drie dagen\Nin de buik van een walvis zat,
Dialogue: 0,0:11:01.03,0:11:04.07,Default,,0000,0000,0000,,is voor christenen het symbool\Nvan de vernieuwing van de mensheid
Dialogue: 0,0:11:04.08,0:11:05.34,Default,,0000,0000,0000,,door het offer van Jezus,
Dialogue: 0,0:11:05.34,0:11:07.86,Default,,0000,0000,0000,,maar voor de massa's\Nbezoekers van dat museum,
Dialogue: 0,0:11:07.86,0:11:10.74,Default,,0000,0000,0000,,van alle geloofsgezindten,\Ndie daar elke dag op bezoek komen,
Dialogue: 0,0:11:10.76,0:11:13.92,Default,,0000,0000,0000,,is hij het moment \Nwaarop het verre verleden
Dialogue: 0,0:11:13.92,0:11:18.09,Default,,0000,0000,0000,,de onmiddellijke realiteit ontmoet.
Dialogue: 0,0:11:18.09,0:11:22.68,Default,,0000,0000,0000,,Dat alles brengt ons bij de open boog \Nvan de altaarmuur,
Dialogue: 0,0:11:22.71,0:11:25.47,Default,,0000,0000,0000,,waar we het Laatste Oordeel\Nvan Michelangelo zien,
Dialogue: 0,0:11:25.50,0:11:29.36,Default,,0000,0000,0000,,geschilderd in 1534, nadat de wereld \Nopnieuw veranderd was.
Dialogue: 0,0:11:29.38,0:11:31.41,Default,,0000,0000,0000,,De Reformatie had de Kerk versplinterd,
Dialogue: 0,0:11:31.43,0:11:34.30,Default,,0000,0000,0000,,het Ottomaanse Rijk \Nhad het woord 'islam' wijd verspreid
Dialogue: 0,0:11:34.32,0:11:37.82,Default,,0000,0000,0000,,en Magellaan had een route \Ngevonden naar de Stille Oceaan.
Dialogue: 0,0:11:37.84,0:11:42.50,Default,,0000,0000,0000,,Hoe gaat een 59 jaar oude kunstenaar\Ndie nooit verder dan Venetië is gekomen
Dialogue: 0,0:11:42.53,0:11:44.72,Default,,0000,0000,0000,,die nieuwe wereld aanspreken?
Dialogue: 0,0:11:44.75,0:11:47.79,Default,,0000,0000,0000,,Michelangelo koos ervoor\Nom het lot te schilderen,
Dialogue: 0,0:11:47.81,0:11:49.63,Default,,0000,0000,0000,,dat universele verlangen
Dialogue: 0,0:11:49.66,0:11:51.28,Default,,0000,0000,0000,,dat we delen:
Dialogue: 0,0:11:51.30,0:11:54.47,Default,,0000,0000,0000,,om een spoor \Nvan uitmuntendheid na te laten.
Dialogue: 0,0:11:54.50,0:11:57.43,Default,,0000,0000,0000,,In de taal van de christelijke visie\Nvan het Laatste Oordeel,
Dialogue: 0,0:11:57.45,0:11:58.76,Default,,0000,0000,0000,,het einde van de wereld,
Dialogue: 0,0:11:58.79,0:12:01.92,Default,,0000,0000,0000,,gaf Michelangelo je een reeks figuren
Dialogue: 0,0:12:01.95,0:12:05.10,Default,,0000,0000,0000,,die van een verbluffend\Nknap lichaam voorzien zijn.
Dialogue: 0,0:12:05.13,0:12:07.63,Default,,0000,0000,0000,,Er is geen omhulling meer,\Ngeen portret,
Dialogue: 0,0:12:07.63,0:12:09.11,Default,,0000,0000,0000,,op een enkele uitzondering na.
Dialogue: 0,0:12:09.13,0:12:11.85,Default,,0000,0000,0000,,De compositie bestaat louter uit lichamen,
Dialogue: 0,0:12:11.88,0:12:15.26,Default,,0000,0000,0000,,391 in getal, geen twee dezelfde,
Dialogue: 0,0:12:15.29,0:12:17.74,Default,,0000,0000,0000,,uniek, zoals wij allemaal.
Dialogue: 0,0:12:17.76,0:12:21.51,Default,,0000,0000,0000,,Ze beginnen in de linkeronderhoek,\Nrukken zich los van de grond,
Dialogue: 0,0:12:21.53,0:12:24.25,Default,,0000,0000,0000,,worstelen zich naar boven.
Dialogue: 0,0:12:24.28,0:12:26.85,Default,,0000,0000,0000,,Wie boven is, reikt naar beneden\Nom anderen te helpen.
Dialogue: 0,0:12:26.85,0:12:28.59,Default,,0000,0000,0000,,In een verbluffend vignet
Dialogue: 0,0:12:28.62,0:12:31.71,Default,,0000,0000,0000,,worden een zwarte man en\Neen blanke man samen opgehesen,
Dialogue: 0,0:12:31.73,0:12:34.46,Default,,0000,0000,0000,,in een ongelooflijke visie\Nvan eenheid van de mens
Dialogue: 0,0:12:34.48,0:12:35.92,Default,,0000,0000,0000,,in deze nieuwe wereld.
Dialogue: 0,0:12:35.94,0:12:39.45,Default,,0000,0000,0000,,Het leeuwendeel van de ruimte\Nis voor de kring van de winnaars.
Dialogue: 0,0:12:39.48,0:12:44.31,Default,,0000,0000,0000,,Daar vind je mannen en vrouwen\Ndie volledig naakt zijn, als atleten.
Dialogue: 0,0:12:44.34,0:12:46.65,Default,,0000,0000,0000,,Zij hebben de tegenslagen overwonnen.
Dialogue: 0,0:12:46.67,0:12:51.61,Default,,0000,0000,0000,,De visie van Michelangelo over mensen \Ndie tegenslagen overwinnen,
Dialogue: 0,0:12:51.61,0:12:53.60,Default,,0000,0000,0000,,is dat het atleten zijn.
Dialogue: 0,0:12:53.63,0:12:57.06,Default,,0000,0000,0000,,Je krijgt dus mannen\Nen vrouwen die poseren
Dialogue: 0,0:12:57.08,0:12:59.16,Default,,0000,0000,0000,,op dit uitzonderlijke schouwtoneel.
Dialogue: 0,0:12:59.56,0:13:02.10,Default,,0000,0000,0000,,De voorzitter van de vergadering is Jezus,
Dialogue: 0,0:13:02.12,0:13:04.14,Default,,0000,0000,0000,,eertijds een lijdende mens op het kruis,
Dialogue: 0,0:13:04.17,0:13:06.57,Default,,0000,0000,0000,,nu een glorieuze heerser in de hemel.
Dialogue: 0,0:13:06.59,0:13:09.61,Default,,0000,0000,0000,,Zoals Michelangelo aantoonde\Nin zijn schilderij
Dialogue: 0,0:13:09.64,0:13:12.21,Default,,0000,0000,0000,,zijn armoede, tegenslagen en obstakels
Dialogue: 0,0:13:12.24,0:13:15.47,Default,,0000,0000,0000,,geen beperkingen op de uitmuntendheid\Nmaar juist de bron ervan.
Dialogue: 0,0:13:16.28,0:13:18.86,Default,,0000,0000,0000,,Dat heeft een bizar gevolg.
Dialogue: 0,0:13:18.89,0:13:20.70,Default,,0000,0000,0000,,Dit is de privékapel van de paus,
Dialogue: 0,0:13:20.73,0:13:23.97,Default,,0000,0000,0000,,en dat kan je het best beschrijven\Nals een stoofpot van blote mensen.
Dialogue: 0,0:13:23.97,0:13:27.67,Default,,0000,0000,0000,,Maar Michelangelo probeerde alleen \Nde beste artistieke taal te gebruiken,
Dialogue: 0,0:13:27.70,0:13:30.38,Default,,0000,0000,0000,,de meest universele artistieke\Ntaal die hij kon bedenken:
Dialogue: 0,0:13:30.38,0:13:32.07,Default,,0000,0000,0000,,die van het menselijk lichaam.
Dialogue: 0,0:13:32.09,0:13:37.90,Default,,0000,0000,0000,,In plaats van deugden af te beelden, \Ndapperheid of zelfbeheersing,
Dialogue: 0,0:13:37.92,0:13:42.19,Default,,0000,0000,0000,,speelde hij leentjebuur bij de wonderlijke\Ncollectie van beelden van Julius II
Dialogue: 0,0:13:42.21,0:13:46.46,Default,,0000,0000,0000,,om innerlijke kracht\Nals externe macht te tonen.
Dialogue: 0,0:13:47.37,0:13:50.73,Default,,0000,0000,0000,,Een tijdgenoot schreef
Dialogue: 0,0:13:50.76,0:13:54.62,Default,,0000,0000,0000,,dat de kapel zo mooi was\Ndat ze wel aanstoot moést geven.
Dialogue: 0,0:13:54.64,0:13:55.99,Default,,0000,0000,0000,,En zo geschiedde.
Dialogue: 0,0:13:56.01,0:13:59.55,Default,,0000,0000,0000,,Michelangelo ontdekte al snel\Ndat dankzij de drukpers
Dialogue: 0,0:13:59.57,0:14:02.70,Default,,0000,0000,0000,,klachten over het naakt\Nzich overal verspreidden.
Dialogue: 0,0:14:02.72,0:14:07.02,Default,,0000,0000,0000,,Zijn meesterwerk van menselijk drama\Nkreeg al snel het etiket pornografie
Dialogue: 0,0:14:07.04,0:14:09.22,Default,,0000,0000,0000,,en dus voegde hij nog twee portretten toe:
Dialogue: 0,0:14:09.24,0:14:12.26,Default,,0000,0000,0000,,een van de man die hem bekritiseerde,\Neen hoveling van de paus,
Dialogue: 0,0:14:12.28,0:14:15.88,Default,,0000,0000,0000,,en een van hemzelf als \Neen uitgedroogde bolster, geen atleet,
Dialogue: 0,0:14:15.90,0:14:18.32,Default,,0000,0000,0000,,in de handen van een lijdende martelaar.
Dialogue: 0,0:14:18.35,0:14:22.16,Default,,0000,0000,0000,,In zijn laatste levensjaar zag hij \Ndat verschillende figuren bedekt werden --
Dialogue: 0,0:14:22.16,0:14:27.66,Default,,0000,0000,0000,,triomf van de triviale afleiding\Nop zijn grootse aansporing tot glorie.
Dialogue: 0,0:14:28.17,0:14:29.93,Default,,0000,0000,0000,,En nu staan we dus
Dialogue: 0,0:14:29.96,0:14:31.68,Default,,0000,0000,0000,,in het hier en nu.
Dialogue: 0,0:14:31.71,0:14:34.03,Default,,0000,0000,0000,,We zijn gevangen in die ruimte,
Dialogue: 0,0:14:34.05,0:14:36.32,Default,,0000,0000,0000,,tussen beginnen en eind,
Dialogue: 0,0:14:36.34,0:14:40.57,Default,,0000,0000,0000,,in de grote, enorme totaliteit\Nvan de menselijke ervaring.
Dialogue: 0,0:14:40.60,0:14:44.57,Default,,0000,0000,0000,,De Sixtijnse kapel dwingt ons\Nom rond te kijken, als in een spiegel.
Dialogue: 0,0:14:44.59,0:14:45.89,Default,,0000,0000,0000,,Wie ben ik in dit schilderij?
Dialogue: 0,0:14:45.91,0:14:47.22,Default,,0000,0000,0000,,Ben ik iemand in de massa?
Dialogue: 0,0:14:47.24,0:14:48.62,Default,,0000,0000,0000,,Ben ik de dronkenlap?
Dialogue: 0,0:14:48.64,0:14:50.10,Default,,0000,0000,0000,,Ben ik de atleet?
Dialogue: 0,0:14:50.12,0:14:52.64,Default,,0000,0000,0000,,Als we dit oord van verheffende \Nschoonheid verlaten,
Dialogue: 0,0:14:52.67,0:14:56.35,Default,,0000,0000,0000,,inspireert het ons\Ntot de grote levensvragen:
Dialogue: 0,0:14:56.37,0:15:01.21,Default,,0000,0000,0000,,wie ben ik, welke rol speel ik\Nin het grote theater des levens?
Dialogue: 0,0:15:01.55,0:15:02.72,Default,,0000,0000,0000,,Dankjewel
Dialogue: 0,0:15:02.74,0:15:06.19,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)
Dialogue: 0,0:15:06.22,0:15:09.19,Default,,0000,0000,0000,,Bruno Giussani: Elisabeth Lev, dankjewel.
Dialogue: 0,0:15:09.21,0:15:13.07,Default,,0000,0000,0000,,Je vermeldde de pornografiekwestie,
Dialogue: 0,0:15:13.09,0:15:17.90,Default,,0000,0000,0000,,teveel naakt en teveel alledaagse\Nscènes en onbetamelijke dingen,
Dialogue: 0,0:15:18.56,0:15:20.42,Default,,0000,0000,0000,,naar de normen van toen.
Dialogue: 0,0:15:20.44,0:15:22.05,Default,,0000,0000,0000,,Maar het verhaal is nog sterker.
Dialogue: 0,0:15:22.07,0:15:25.09,Default,,0000,0000,0000,,Het is meer dan retouches\Nen het bedekken van sommige figuren.
Dialogue: 0,0:15:25.12,0:15:27.74,Default,,0000,0000,0000,,Daardoor werd dit kunstwerk\Nbijna vernietigd.
Dialogue: 0,0:15:28.38,0:15:31.41,Default,,0000,0000,0000,,Elisabeth Lev: Het Laatste Oordeel \Nmaakte een enorme indruk.
Dialogue: 0,0:15:31.43,0:15:34.38,Default,,0000,0000,0000,,De gedrukte pers zorgde ervoor\Ndat iedereen het zag.
Dialogue: 0,0:15:34.41,0:15:37.69,Default,,0000,0000,0000,,En dat gebeurde niet\Nbinnen een paar weken tijd,
Dialogue: 0,0:15:37.72,0:15:42.18,Default,,0000,0000,0000,,maar over een periode van 20 jaar
Dialogue: 0,0:15:42.21,0:15:44.13,Default,,0000,0000,0000,,van hoofdartikels en klachten,
Dialogue: 0,0:15:44.16,0:15:45.32,Default,,0000,0000,0000,,die de Kerk vertelden:
Dialogue: 0,0:15:45.35,0:15:48.09,Default,,0000,0000,0000,,"Met welk recht lees je ons de les\Nover onze levenswandel?
Dialogue: 0,0:15:48.12,0:15:51.29,Default,,0000,0000,0000,,Heb je de pornografie \Nin de Pauselijke kapel al goed bekeken?"
Dialogue: 0,0:15:51.31,0:15:53.77,Default,,0000,0000,0000,,Na al die klachten en aanmaningen
Dialogue: 0,0:15:53.79,0:15:56.51,Default,,0000,0000,0000,,om het werk te doen vernietigen,
Dialogue: 0,0:15:56.53,0:15:58.70,Default,,0000,0000,0000,,was het tijdens het sterfjaar \Nvan Michelangelo
Dialogue: 0,0:15:58.72,0:16:00.80,Default,,0000,0000,0000,,dat de Kerk uiteindelijk\Neen compromis vond,
Dialogue: 0,0:16:00.82,0:16:02.76,Default,,0000,0000,0000,,een manier om het schilderij te redden,
Dialogue: 0,0:16:02.78,0:16:05.70,Default,,0000,0000,0000,,en wel door 30 bedekkingen toe te voegen.
Dialogue: 0,0:16:05.72,0:16:08.47,Default,,0000,0000,0000,,Dat was het begin van het vijgenblad.
Dialogue: 0,0:16:08.49,0:16:10.08,Default,,0000,0000,0000,,Daar komt het vandaan,
Dialogue: 0,0:16:10.10,0:16:14.23,Default,,0000,0000,0000,,uit een Kerk die een kunstwerk\Nprobeerde te redden,
Dialogue: 0,0:16:14.26,0:16:16.43,Default,,0000,0000,0000,,veeleer dan het te onteren\Nof te vernietigen.
Dialogue: 0,0:16:16.89,0:16:19.68,Default,,0000,0000,0000,,BG: Wat we van jou kregen,\Nis niet de klassieke rondleiding
Dialogue: 0,0:16:19.70,0:16:22.67,Default,,0000,0000,0000,,die mensen heden ten dage\Nkrijgen in de Sixtijnse Kapel.
Dialogue: 0,0:16:22.70,0:16:24.80,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:16:24.82,0:16:26.60,Default,,0000,0000,0000,,EL: Weet ik niet, is dat reclame?
Dialogue: 0,0:16:26.63,0:16:28.31,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach)
Dialogue: 0,0:16:28.33,0:16:31.32,Default,,0000,0000,0000,,BG: Nee, nee, niet noodzakelijk,\Nhet is een statement.
Dialogue: 0,0:16:31.34,0:16:35.26,Default,,0000,0000,0000,,De hedendaagse kunstervaring\Nis problematisch.
Dialogue: 0,0:16:35.28,0:16:38.16,Default,,0000,0000,0000,,Te veel mensen willen \Ndit ter plekke bekijken,
Dialogue: 0,0:16:38.18,0:16:41.51,Default,,0000,0000,0000,,en het resultaat is dat 5 miljoen mensen\Ndoor dat kleine deurtje gaan
Dialogue: 0,0:16:41.51,0:16:43.65,Default,,0000,0000,0000,,en het helemaal anders ervaren
Dialogue: 0,0:16:43.67,0:16:44.84,Default,,0000,0000,0000,,dan wij daarnet.
Dialogue: 0,0:16:44.86,0:16:48.39,Default,,0000,0000,0000,,EL: Mee eens. Het is echt fijn\Ndat je kan stilstaan en kijken.
Dialogue: 0,0:16:48.41,0:16:50.72,Default,,0000,0000,0000,,Maar bedenk ook\Ndat zelfs op een van die dagen
Dialogue: 0,0:16:50.74,0:16:52.75,Default,,0000,0000,0000,,met 28.000 bezoekers,
Dialogue: 0,0:16:52.78,0:16:55.88,Default,,0000,0000,0000,,als je daar met zovelen bent,
Dialogue: 0,0:16:55.91,0:16:58.39,Default,,0000,0000,0000,,je kan rondkijken en bedenken\Nhoe fantastisch het is
Dialogue: 0,0:16:58.41,0:17:01.93,Default,,0000,0000,0000,,dat beschilderd pleister\Nvan 500 jaar geleden
Dialogue: 0,0:17:01.96,0:17:05.07,Default,,0000,0000,0000,,al die mensen die naast je staan\Nnog kan aantrekken
Dialogue: 0,0:17:05.09,0:17:07.06,Default,,0000,0000,0000,,die met open mond omhoog staan te kijken.
Dialogue: 0,0:17:07.09,0:17:12.01,Default,,0000,0000,0000,,Het is een geweldig statement over \Nhoe schoonheid ons allen kan aanspreken,
Dialogue: 0,0:17:12.04,0:17:14.72,Default,,0000,0000,0000,,door tijd en ruimte heen.
Dialogue: 0,0:17:14.75,0:17:15.94,Default,,0000,0000,0000,,BG: Liz, dankjewel.
Dialogue: 0,0:17:15.97,0:17:17.17,Default,,0000,0000,0000,,EL: Dankjewel.
Dialogue: 0,0:17:17.20,0:17:18.37,Default,,0000,0000,0000,,BG: Dankjewel.
Dialogue: 0,0:17:18.40,0:17:20.26,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)