[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Okey, sa inyong lahat na nasa silid na ito, huwag sana kayong mangamba,
Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:07.00,Default,,0000,0000,0000,,pero napansin ko lang
Dialogue: 0,0:00:07.00,0:00:09.00,Default,,0000,0000,0000,,na ang inyong katabi sa kanan ay isang sinungaling.
Dialogue: 0,0:00:09.00,0:00:11.00,Default,,0000,0000,0000,,(Halakhakan)
Dialogue: 0,0:00:11.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang katabi mo sa kaliwa ay sinungaling rin.
Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang tao na mismong nasa upuan niyo ay sinungaling rin.
Dialogue: 0,0:00:17.00,0:00:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Lahat tayo ay sinungaling.
Dialogue: 0,0:00:19.00,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang aking gagawin sa araw na ito
Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,ay ipakita ang pananaliksik na nagsasabing tayong lahat ay sinungaling,
Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,kung paano maging "liespotter"
Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,at kung bakit gugustuhin nating
Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,maghanap ng katotohanan mula sa pagkilala ng sinungaling,
Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,at higit sa lahat, sa paghubog ng tiwala.
Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Habang pinag-uusapan natin ang tiwala,
Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,mula ng sinulat ko ang aking libro, "Liespotting,"
Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,walang nang gustong makipagkilala sa akin, ay naku, wala talaga.
Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Sinasabi nila, "Sige, mag-e-mail nalang tayo."
Dialogue: 0,0:00:46.00,0:00:48.00,Default,,0000,0000,0000,,(Halakhakan)
Dialogue: 0,0:00:48.00,0:00:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Wala na ring nag-aalok sa akin na mag-kape sa Starbucks.
Dialogue: 0,0:00:52.00,0:00:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Sabi ng asawa ko, "Mahal naman, panloloko talaga?
Dialogue: 0,0:00:54.00,0:00:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Sana sumulat ka nalang ng tungkol sa pagluluto, sa mga lutuing Pranses?"
Dialogue: 0,0:00:57.00,0:00:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Bago po akong magsimula, ang gagawin ko
Dialogue: 0,0:00:59.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,ay ipaliliwanag ko sa inyo ang aking layunin,
Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,at hindi ito para turuan kayong maglaro ng Huli Ka!
Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang mga "liespotter" - hindi sila yung mga batang makulit,
Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,yung mga bata sa likod ng kuwarto na sumisigaw, "Huli ka! Huli ka!
Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Gumalaw ang kilay mo. Lumaki butas ng ilong mo.
Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Napanood ko ang 'Lie to Me' sa TV. Alam kong nagsisinungaling ka."
Dialogue: 0,0:01:15.00,0:01:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Hindi ha, gumagamit ang mga "liespotter"
Dialogue: 0,0:01:17.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ng agham upang kilalanin ang isang panloloko.
Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Ginagamit nila ito upang makamit ang katotohanan,
Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:24.00,Default,,0000,0000,0000,,at ginagawa nila ang gawain ng isang mahusay na pinuno sa araw-araw;
Dialogue: 0,0:01:24.00,0:01:27.00,Default,,0000,0000,0000,,ang pakikipagtalakayan sa mga taong mahirap kausap,
Dialogue: 0,0:01:27.00,0:01:29.00,Default,,0000,0000,0000,,at minsa'y sa di kaaya-ayang pagkakataon.
Dialogue: 0,0:01:29.00,0:01:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Sinisimulan nila ito
Dialogue: 0,0:01:31.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,sa paniniwala sa iisang bagay (core proposition),
Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:35.00,Default,,0000,0000,0000,,at ito ay:
Dialogue: 0,0:01:35.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang pagsisinungaling ay isang pakikipagtulungan.
Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Walang kapangyarihan ang isang kasinungalingan kung batay lamang ito sa pagwika.
Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Lumulutang ang kapangyarihan nito
Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,kapag may ibang tao'y naniniwala.
Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Marahil ang dating nito ay parang isang masalimuot na pag-ibig,
Dialogue: 0,0:01:48.00,0:01:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ngunit kung dati ika'y pinagsinungalinan,
Dialogue: 0,0:01:52.00,0:01:54.00,Default,,0000,0000,0000,,ito'y dahil sumang-ayon ka sa kasinungalingan.
Dialogue: 0,0:01:54.00,0:01:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang unang katotohanan: Ang pagsisinungaling ay isang pagtulungan.
Dialogue: 0,0:01:57.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Subalit, hindi lahat ng kasinungalingan ay nakakasama.
Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Minsan tayo'y sumasang-ayon
Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:05.00,Default,,0000,0000,0000,,bilang pakitang-tao,
Dialogue: 0,0:02:05.00,0:02:08.00,Default,,0000,0000,0000,,o di kaya, upang maitago ang isang lihim.
Dialogue: 0,0:02:08.00,0:02:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Ika natin, "Maganda ng kanta."
Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,"Mahal, hindi ka naman mukhang mataba sa sinusuot mo."
Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,O di kaya, sinasabi natin ngayon,
Dialogue: 0,0:02:15.00,0:02:18.00,Default,,0000,0000,0000,,"Alam mo, nakuha ko lang ang email mo mula sa spam folder ko.
Dialogue: 0,0:02:18.00,0:02:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Sorry ha."
Dialogue: 0,0:02:21.00,0:02:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Minsan nagiging bahagi tayo ng panloloko na hindi natin gusto.
Dialogue: 0,0:02:24.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Madalas malaki ang epekto nito sa atin.
Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Noong nakaraan na taon, 997 bilyong dolyares
Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ang nawala sa Estados Unidos dahil sa mga pandarayang korporasyon.
Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang halagang iyan ay halos isang trilyong dolyares.
Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Iyon ay pitong porsyento ng kabuuang kita.
Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang halaga ng panloloko ay nasa bilyones.
Dialogue: 0,0:02:40.00,0:02:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Enron, Madoff, at ang krisis sa utang.
Dialogue: 0,0:02:43.00,0:02:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Sa mga kaso ng mga doble-kara at traydor,
Dialogue: 0,0:02:46.00,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,tulad nina Robert Hanssen o Aldrich Ames,
Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,napapahamak ang bansa dahil sa kasinungalingan,
Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,banta sa ating seguridad, sa demokrasya,
Dialogue: 0,0:02:53.00,0:02:56.00,Default,,0000,0000,0000,,at dahilan ng pagkamatay ng mga taong nagtatanggol sa atin.
Dialogue: 0,0:02:56.00,0:02:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Malaki ang kita sa panloloko.
Dialogue: 0,0:02:59.00,0:03:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang con man na si Henry Oberlander,
Dialogue: 0,0:03:01.00,0:03:03.00,Default,,0000,0000,0000,,isa siyang magaling na manloloko
Dialogue: 0,0:03:03.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Ayon sa mga awtoridad sa Inglatera,
Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:08.00,Default,,0000,0000,0000,,kaya niyang pabagsakin ang buong sistema ng mga bangko sa Kanluran.
Dialogue: 0,0:03:08.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Hindi niyo siya makikita sa Google; hindi niyo siya makikita kahit saan.
Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,May isang panayam minsan, at sabi niya:
Dialogue: 0,0:03:13.00,0:03:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Sabi niya, "Iisa lamang ang aking patakaran."
Dialogue: 0,0:03:15.00,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,At ito ang patakaran ni Henry, sabi niya,
Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:20.00,Default,,0000,0000,0000,,"Lahat ng tao ay handang magbigay ng anumang bagay.
Dialogue: 0,0:03:20.00,0:03:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Lahat ng tao ay handang magbigay kung ang kapalit nito ay ang bagay na gustung-gusto nila."
Dialogue: 0,0:03:23.00,0:03:25.00,Default,,0000,0000,0000,,At iyan ang rurok ng lahat.
Dialogue: 0,0:03:25.00,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Kung ayaw mong magpaloko, kailangan mong malaman,
Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ano ba ang bagay na gustung-gusto mo?
Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Madalas ayaw nating aminin ito.
Dialogue: 0,0:03:32.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Gusto nating maging mas mabuting asawa,
Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:37.00,Default,,0000,0000,0000,,mas matalino, mas makapangyarihan,
Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,mas matangkad, mas mayaman --
Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,mahaba ang listahan.
Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang pagsisinungaling ay pagtatangkang makamit ito,
Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:45.00,Default,,0000,0000,0000,,na itugma ang mga inaasam at mga pangarap
Dialogue: 0,0:03:45.00,0:03:48.00,Default,,0000,0000,0000,,sa ninanais natin sa sarili, ang mga gusto nating mangyari,
Dialogue: 0,0:03:48.00,0:03:51.00,Default,,0000,0000,0000,,sa ating tunay na pagkatao.
Dialogue: 0,0:03:51.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Ay! Tunay ngang handa tayong magsinungaling upang punan ang puwang na ito.
Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Ayon sa resulta ng pananaliksik, tayo ay pinagsinusungalingan
Dialogue: 0,0:03:57.00,0:03:59.00,Default,,0000,0000,0000,,ng 10 hanggang 200 beses sa isang araw.
Dialogue: 0,0:03:59.00,0:04:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Marami sa iyon mababaw na kasinungalingan lamang.
Dialogue: 0,0:04:02.00,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Ngunit sa isa pang pananaliksik,
Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:06.00,Default,,0000,0000,0000,,sinasabing tatlong beses na nagsisinungaling sa isa't isa
Dialogue: 0,0:04:06.00,0:04:08.00,Default,,0000,0000,0000,,ang dalawang tao sa unang 10 minuto na sila'y magkakilala.
Dialogue: 0,0:04:08.00,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,(Halakhakan)
Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Madalas ang unang reaksyon natin ay ang hindi maniwala.
Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Hindi tayo makapaniwala na laganap ang pagsisinungaling.
Dialogue: 0,0:04:15.00,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Sa totoo lang, lahat tayo'y ayaw sa pagsisinungaling.
Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Pero kung masusi niyong aaralin,
Dialogue: 0,0:04:19.00,0:04:21.00,Default,,0000,0000,0000,,hindi pa dito nagtatapos ang kwento.
Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Mas madalas tayong magsinungaling sa mga estranghero kaysa sa mga katrabaho.
Dialogue: 0,0:04:24.00,0:04:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Mas madalas magsinungaling ang mga palakaibigan kaysa sa mga tahimik.
Dialogue: 0,0:04:28.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Ikawalong beses na mas madalas magsinungaling ang mga lalaki
Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:33.00,Default,,0000,0000,0000,,kaysa sa ibang tao.
Dialogue: 0,0:04:33.00,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Madalas, nagsisinungaling ang mga babae upang mapagtanggol ang ibang tao.
Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Kung kayo ay mag-asawa,
Dialogue: 0,0:04:39.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,makakapagsisinungaling ka sa iyong asawa
Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:43.00,Default,,0000,0000,0000,,ng isang beses sa bawat sampung usapan.
Dialogue: 0,0:04:43.00,0:04:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Akala niyo masama na iyan.
Dialogue: 0,0:04:45.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Kung kayo ay dalaga o binata, ang bilang na iyan ay bababa sa tatlo.
Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Sadyang masalimuot ang kasinungalingan.
Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Ito'y bahagi na ng ating pang-araw-araw na buhay at kalakalan.
Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Tayo'y nag-aatubili sa katotohanan.
Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Ginagawa natin ito batay sa pangangailangan,
Dialogue: 0,0:04:56.00,0:04:58.00,Default,,0000,0000,0000,,minsan ito'y para sa mabuting dahilan,
Dialogue: 0,0:04:58.00,0:05:01.00,Default,,0000,0000,0000,,at minsan nama'y hindi lang natin maunawaan ang mga kakulangan sa ating buhay.
Dialogue: 0,0:05:01.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,'Yan ang pangalawang katotohanan tungkol sa pagsisinungaling.
Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Hindi tayo sang-ayon sa pagsisinungaling,
Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,pero ito'y ating pinapalampas
Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:09.00,Default,,0000,0000,0000,,ayon sa panlipunang pagtanggap
Dialogue: 0,0:05:09.00,0:05:11.00,Default,,0000,0000,0000,,na nagmula pa sa ating mga ninuno.
Dialogue: 0,0:05:11.00,0:05:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Kawangis ito ng paghinga.
Dialogue: 0,0:05:13.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Ito'y bahagi ng ating kultura, ng ating kasaysayan.
Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Isipin niyo sina Dante, Shakespeare,
Dialogue: 0,0:05:18.00,0:05:21.00,Default,,0000,0000,0000,,ang Bibliya, at Ang Pandaigdigang Balita.
Dialogue: 0,0:05:21.00,0:05:23.00,Default,,0000,0000,0000,,(Halakhakan)
Dialogue: 0,0:05:23.00,0:05:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang pagsisinungaling ay may kahalagahang ebolusyon sa ating uri.
Dialogue: 0,0:05:25.00,0:05:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Matagal nang alam ng mga mananaliksik
Dialogue: 0,0:05:27.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,na ang mga mas-matalinong uri
Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:31.00,Default,,0000,0000,0000,,ay may mas malaking neocortex,
Dialogue: 0,0:05:31.00,0:05:33.00,Default,,0000,0000,0000,,at mas madalas manloko.
Dialogue: 0,0:05:33.00,0:05:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Naaalala niyo siguro si Koko.
Dialogue: 0,0:05:35.00,0:05:38.00,Default,,0000,0000,0000,,May nakakaalala ba kay Koko, ang gorilyang tinuruan ng wikang pagsenyas?
Dialogue: 0,0:05:38.00,0:05:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Natuto si Kokong makipag-usap sa pamamagitan ng wikang pagsenyas.
Dialogue: 0,0:05:41.00,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Eto si Koko, kasama ang kanyang kuting.
Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang kanyang maganda, maliit at mahimulmol na alagang-hayop na kuting.
Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Noong minsan, sinisi ni Koko ang kanyang alagang-hayop na kuting
Dialogue: 0,0:05:48.00,0:05:50.00,Default,,0000,0000,0000,,dahil sinira daw at itinanggal nito sa pader ang lababo.
Dialogue: 0,0:05:50.00,0:05:52.00,Default,,0000,0000,0000,,(Halakhakan)
Dialogue: 0,0:05:52.00,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Hinubog tayong lahat upang maging pinuno ng grupo.
Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Maaga talaga itong hinubog sa ating kaalaman.
Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Gaano kaaga?
Dialogue: 0,0:05:58.00,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Halimbawa, ang isang sanggol ay pakunwaring iiyak,
Dialogue: 0,0:06:00.00,0:06:02.00,Default,,0000,0000,0000,,titigil nang sandali, maghihintay, titingnan kung may dadating
Dialogue: 0,0:06:02.00,0:06:04.00,Default,,0000,0000,0000,,tapos iiyak muli.
Dialogue: 0,0:06:04.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang mga isang taong gulang ay natututong maglihim.
Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:08.00,Default,,0000,0000,0000,,(Halakhakan)
Dialogue: 0,0:06:08.00,0:06:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Nambobola ang mga dalawang taong gulang.
Dialogue: 0,0:06:10.00,0:06:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Kusang nagsisinungaling ang mga limang taong gulang.
Dialogue: 0,0:06:12.00,0:06:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Minamanipula sila sa pamamagitan ng pagpuri.
Dialogue: 0,0:06:14.00,0:06:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang mga siyam na taong gulang ay napakagaling sa pagkukunwari.
Dialogue: 0,0:06:17.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Pagdating ng kolehiyo,
Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:22.00,Default,,0000,0000,0000,,nakapagsinungaling kayo sa inyong nanay ng isa sa bawat limang beses.
Dialogue: 0,0:06:22.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Pagdating naman ng panahong tayo'y nagtatrabaho na,
Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:27.00,Default,,0000,0000,0000,,nagiging bahagi tayo ng isang mundo kung saan laganap
Dialogue: 0,0:06:27.00,0:06:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ang mga spam, pekeng kaibigan sa Internet,
Dialogue: 0,0:06:29.00,0:06:31.00,Default,,0000,0000,0000,,media na may kinikilingan,
Dialogue: 0,0:06:31.00,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,mga matatalinong magnanakaw ng impormasyon,
Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,mga nagraraket tulad ng Ponzi schemers,
Dialogue: 0,0:06:35.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,isang epidemya ng panloloko --
Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,sa madaling salita, ayon sa isang manunulat,
Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:42.00,Default,,0000,0000,0000,,isang lipunan kung saan hindi na umiiral ang katotohanan.
Dialogue: 0,0:06:42.00,0:06:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Matagal na panahon na
Dialogue: 0,0:06:44.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,itong kalituhang ito.
Dialogue: 0,0:06:48.00,0:06:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Anong kailangan niyong gawin?
Dialogue: 0,0:06:50.00,0:06:52.00,Default,,0000,0000,0000,,May ilang mga hakbang
Dialogue: 0,0:06:52.00,0:06:54.00,Default,,0000,0000,0000,,upang tayo'y makaalpas sa masalimuot na daan.
Dialogue: 0,0:06:54.00,0:06:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Madalas nakikita ng mga bihasang liespotters ang katotohanan 90% ng pagkakataon.
Dialogue: 0,0:06:57.00,0:07:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Tayo, 54 porsyento lamang.
Dialogue: 0,0:07:00.00,0:07:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Bakit napakadali nitong matutunan?
Dialogue: 0,0:07:02.00,0:07:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Sa pagsisinungaling, may magagaling, at may bano. Walang taong likas na sinungaling.
Dialogue: 0,0:07:05.00,0:07:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Lahat tayo'y nagkakamali. Pare-pareho lang ang pamamaraan natin.
Dialogue: 0,0:07:08.00,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaya ang gagawin ko ngayon
Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:12.00,Default,,0000,0000,0000,,ay ipapakita ko sa inyo ang 2 pamamaraan na ginagamit sa pagsisinungaling.
Dialogue: 0,0:07:12.00,0:07:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Pagkatapos niyan, titingnan natin ang mga tinatawag na hot spots.
Dialogue: 0,0:07:15.00,0:07:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Mag-uumpisa tayo sa isang talumpati.
Dialogue: 0,0:07:18.00,0:07:20.00,Default,,0000,0000,0000,,(Bidyo) Bill Clinton: Gusto ko po sanang pakinggan ninyo ako.
Dialogue: 0,0:07:20.00,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Uulitin ko ang sinabi ko.
Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Hindi ako nakipagtalik
Dialogue: 0,0:07:25.00,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,sa babaeng iyon, kay Binibining Lewinsky.
Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Kailanman, hindi ko sinabi sa kahit sino na magsinungaling,
Dialogue: 0,0:07:31.00,0:07:33.00,Default,,0000,0000,0000,,ni minsan, di kailanman.
Dialogue: 0,0:07:33.00,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Walang katotohanan ang mga paninindigang ito.
Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:38.00,Default,,0000,0000,0000,,At sa ngayon, kailangan kong ituloy ang trabaho ko para sa mga mamamayang Amerikano.
Dialogue: 0,0:07:38.00,0:07:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Salamat.
Dialogue: 0,0:07:43.00,0:07:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Pamela Meyer: Okay, ano ang nakita nating palatandaan?
Dialogue: 0,0:07:46.00,0:07:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Una sa lahat, narinig natin ang tinatawag na "mahabang pagtanggi".
Dialogue: 0,0:07:50.00,0:07:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Ayon sa mga pananaliksik, ang mga taong sobrang pursigido sa kanilang pagtanggi
Dialogue: 0,0:07:53.00,0:07:56.00,Default,,0000,0000,0000,,ay gagamit ng pormal sa halip ng di'pormal na pananalita.
Dialogue: 0,0:07:56.00,0:07:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Narinig rin natin ang pananalitang mapaglayo: "ang babaeng iyon."
Dialogue: 0,0:07:59.00,0:08:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Alam natin na ang mga sinungaling ay di' sadyang naglalagay ng pagitan sa kanilang sarili
Dialogue: 0,0:08:01.00,0:08:03.00,Default,,0000,0000,0000,,at ang kanilang tinutukoy
Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:06.00,Default,,0000,0000,0000,,sa pamamagitan ng pananalita.
Dialogue: 0,0:08:06.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Kung sakaling sinabi ni Bill Clinton, "Sa totoo lang..."
Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,o tulad ng paborito ni Richard Nixon, "Sa katunayan..."
Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,siguradong nahuli na siya
Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,ng mga liespotter na alam na
Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:18.00,Default,,0000,0000,0000,,ang mga pananalitang matapat gaya nito
Dialogue: 0,0:08:18.00,0:08:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ay nakaka-sirang puri sa nagpahayag nito.
Dialogue: 0,0:08:20.00,0:08:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Kung sakali namang inulit niya ang tanong,
Dialogue: 0,0:08:23.00,0:08:27.00,Default,,0000,0000,0000,,o kung sakaling nagdagdag siya ng mas madaming detalye --
Dialogue: 0,0:08:27.00,0:08:29.00,Default,,0000,0000,0000,,buti nalang hindi niya tinuloy --
Dialogue: 0,0:08:29.00,0:08:31.00,Default,,0000,0000,0000,,siguradong mas lalo niyang sinira ang kanyang puri.
Dialogue: 0,0:08:31.00,0:08:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Tama nga si Freud.
Dialogue: 0,0:08:33.00,0:08:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Sinabi ni Freud, alam niyo, ang pananalita ay isang batayan lamang:
Dialogue: 0,0:08:36.00,0:08:39.00,Default,,0000,0000,0000,,"Walang tao ang nakakapagtago ng lihim.
Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Kung tahimik ang kanyang labi, nagsasatsat naman ang kanyang mga daliri."
Dialogue: 0,0:08:42.00,0:08:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Ginagawa natin lahat ito, kahit yung mga may-kapangyarihan.
Dialogue: 0,0:08:45.00,0:08:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Sumasatsat tayo sa pamamagitan ng ating mga daliri.
Dialogue: 0,0:08:47.00,0:08:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Ito si Dominique Strauss-Khan noong nasa harap siya ni Obama,
Dialogue: 0,0:08:50.00,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,nagsasatsat ang kanyang mga daliri.
Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:56.00,Default,,0000,0000,0000,,(Halakhakan)
Dialogue: 0,0:08:56.00,0:08:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Ngayon, ang susunod na palatandaan:
Dialogue: 0,0:08:59.00,0:09:02.00,Default,,0000,0000,0000,,ang sinasabi ng katawan o body language.
Dialogue: 0,0:09:02.00,0:09:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Ayon sa sinasabi ng katawan, eto ang kailangan nating gawin:
Dialogue: 0,0:09:05.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Kailangan nating iwanan sa pinto ang lahat ng ating haka-haka.
Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Hayaan natin ang siyensya ang maghumpay ng ating kaalaman nang kaunti.
Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Dahil akala lang natin na ang mga sinungaling ay palaging 'di mapakali.
Dialogue: 0,0:09:13.00,0:09:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang totoo, sadyang tumitigas ang pang-itaas na katawan tuwing sila'y nagsisinungaling.
Dialogue: 0,0:09:16.00,0:09:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Akala natin na ang mga sinungaling ay hindi tumitingin sa mata.
Dialogue: 0,0:09:19.00,0:09:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang totoo, sadyang tumitingin sila ng husto sa mata
Dialogue: 0,0:09:21.00,0:09:23.00,Default,,0000,0000,0000,,upang baliktarin ang ating akala.
Dialogue: 0,0:09:23.00,0:09:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Akala natin na ang pagiging malapit na loob at pagngiti
Dialogue: 0,0:09:25.00,0:09:27.00,Default,,0000,0000,0000,,ay naglalahad ng pagiging totoo at katapatan.
Dialogue: 0,0:09:27.00,0:09:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Ngunit ang isang dalubhasang liespotter
Dialogue: 0,0:09:29.00,0:09:31.00,Default,,0000,0000,0000,,ay nakakakilala ng pekeng ngiti kahit isang milya pa ang layo.
Dialogue: 0,0:09:31.00,0:09:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Nakikilala niyo ba ang pekeng ngiti dito?
Dialogue: 0,0:09:35.00,0:09:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Kayang-kaya ninyong galawin
Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,ang kalamnan ng inyong pisngi.
Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Ngunit ang tatak ng ngiti ay nasa mata, sa mga kulubot ng mga mata.
Dialogue: 0,0:09:43.00,0:09:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Hindi 'yan kayang galawin ng isipan lamang,
Dialogue: 0,0:09:45.00,0:09:47.00,Default,,0000,0000,0000,,lalo na kung nasobrahan ang Botox.
Dialogue: 0,0:09:47.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaya huwag pasobrahan ang Botox ha; walang maniniwala sa inyo.
Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Ngayon naman, tingnan natin ang mga hot spots.
Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Alam mo ba ang nangyayari sa isang usapan?
Dialogue: 0,0:09:54.00,0:09:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaya niyo bang hanapin ang mga hot spots
Dialogue: 0,0:09:57.00,0:09:59.00,Default,,0000,0000,0000,,na nagpapakita
Dialogue: 0,0:09:59.00,0:10:01.00,Default,,0000,0000,0000,,ng di-tugmang salita sa gawa?
Dialogue: 0,0:10:01.00,0:10:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Alam ko na napakadali lang nito,
Dialogue: 0,0:10:03.00,0:10:05.00,Default,,0000,0000,0000,,pero kung kayo ang nakikipag-usap
Dialogue: 0,0:10:05.00,0:10:08.00,Default,,0000,0000,0000,,sa isang tao na pinaghihinalaan niyong manloloko,
Dialogue: 0,0:10:08.00,0:10:11.00,Default,,0000,0000,0000,,ang ugali't saloobin ay ang pinaka-nilalantaw na palatandaan sa lahat.
Dialogue: 0,0:10:11.00,0:10:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang mga totoong tao ay makikipagtulungan.
Dialogue: 0,0:10:13.00,0:10:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Ipapakita nila na sila'y nasa inyong panig.
Dialogue: 0,0:10:15.00,0:10:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Sila ay ganado.
Dialogue: 0,0:10:17.00,0:10:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Sila ay buong-loob na tutulong na malaman niyo ang katotohanan.
Dialogue: 0,0:10:19.00,0:10:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Sila ay makikipagtalakayan, magsasabi ng mga posibleng salarin,
Dialogue: 0,0:10:22.00,0:10:24.00,Default,,0000,0000,0000,,at magbibigay ng detalye.
Dialogue: 0,0:10:24.00,0:10:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Sasabihin nila, "Naku,
Dialogue: 0,0:10:26.00,0:10:29.00,Default,,0000,0000,0000,,siguro pineke ng mga tao sa payroll ang mga tseke."
Dialogue: 0,0:10:29.00,0:10:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Nangangalit sila kapag sila'y pinagbibintangan
Dialogue: 0,0:10:32.00,0:10:34.00,Default,,0000,0000,0000,,habang sila'y nasa panayam, at hindi 'yung pabugso-bugso lang;
Dialogue: 0,0:10:34.00,0:10:37.00,Default,,0000,0000,0000,,sila'y nangangalit sa buong panayam.
Dialogue: 0,0:10:37.00,0:10:39.00,Default,,0000,0000,0000,,At kung itatanong niyo sa totoong tao
Dialogue: 0,0:10:39.00,0:10:42.00,Default,,0000,0000,0000,,kung ano ang dapat mangyari sa taong pumeke ng mga tseke,
Dialogue: 0,0:10:42.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,mas malamang na sasabihin niyang
Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,mas mabigat ang parusa nararapat dito.
Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Kunwari ay pare-pareho ang ating pinag-uusapan
Dialogue: 0,0:10:50.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,sa isang taong nanloloko.
Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang taong sinungaling ay maaaring maging tahimik,
Dialogue: 0,0:10:54.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,hindi makatingin, bababa ang boses,
Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:58.00,Default,,0000,0000,0000,,titigil ng kaunti, hindi mapakali.
Dialogue: 0,0:10:58.00,0:11:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Tanungin niyo ang isang taong manloloko na ilahad and kanyang istorya,
Dialogue: 0,0:11:00.00,0:11:03.00,Default,,0000,0000,0000,,at siguradong ito'y dadagdagan ng iba't ibang detalye
Dialogue: 0,0:11:03.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,na wala sa lugar.
Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Madalas, napakapulido ng salaysay nila.
Dialogue: 0,0:11:09.00,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaya ang ginagawa ng mga eksperto sa pagtatanong
Dialogue: 0,0:11:11.00,0:11:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ay unti-unti nila itong sinisiyasat
Dialogue: 0,0:11:13.00,0:11:15.00,Default,,0000,0000,0000,,sa loob ng maraming oras,
Dialogue: 0,0:11:15.00,0:11:18.00,Default,,0000,0000,0000,,at ipapaulit ang salaysay ng pabaligtad,
Dialogue: 0,0:11:18.00,0:11:20.00,Default,,0000,0000,0000,,at ngayo'y mapapansin ang pamamaluktot,
Dialogue: 0,0:11:20.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,lalo na sa iilang tanong.
Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Bakit nila ginagawa ito? Ang totoo, ginagawa din natin iyon.
Dialogue: 0,0:11:26.00,0:11:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Ini-insayo natin ang ating pananalita,
Dialogue: 0,0:11:28.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,ngunit bihira nating ini-ensayo ang ating galaw.
Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Sasabihin nating "oo," pero umiiling tayo ng "hindi."
Dialogue: 0,0:11:32.00,0:11:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Kapani-paniwala na sana ang salaysay, ikinikibit naman natin ang ating balikat.
Dialogue: 0,0:11:35.00,0:11:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Gumagawa tayo ng krimen,
Dialogue: 0,0:11:37.00,0:11:40.00,Default,,0000,0000,0000,,at napapangiti tayo kapag hindi tayo nahuli.
Dialogue: 0,0:11:40.00,0:11:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang tawag niyan ay " tuwa dulot ng pagsisinungaling."
Dialogue: 0,0:11:43.00,0:11:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Makikita natin ito mamaya sa ilang mga bidyo,
Dialogue: 0,0:11:46.00,0:11:48.00,Default,,0000,0000,0000,,ngunit tayo'y magsisimula sa umpisa -- para doon sa mga 'di nakakakilala sa kanya,
Dialogue: 0,0:11:48.00,0:11:51.00,Default,,0000,0000,0000,,siya ang kandidatong pagkapangulo na si John Edwards
Dialogue: 0,0:11:51.00,0:11:54.00,Default,,0000,0000,0000,,na gumimbal sa Amerika dahil sa pagkakaroon ng anak sa labas.
Dialogue: 0,0:11:54.00,0:11:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Makikita natin siyang nakikipagtalakayan tungkol sa pagkuha ng paternity test.
Dialogue: 0,0:11:57.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Panoorin niyo nang mabuti at tingnan ninyo:
Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:01.00,Default,,0000,0000,0000,,sinasabi niya "oo" habang siya'y umiiling ng "hindi,"
Dialogue: 0,0:12:01.00,0:12:03.00,Default,,0000,0000,0000,,at kumikibit ang kanyang balikat.
Dialogue: 0,0:12:03.00,0:12:05.00,Default,,0000,0000,0000,,(Bidyo): John Edwards: Masaya akong gawin ito.
Dialogue: 0,0:12:05.00,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Alam ko na hindi posibleng anak ko ang batang ito,
Dialogue: 0,0:12:08.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,dahil sa pagkakasunod-sunod ng pangyayari.
Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Alam ko na hindi ito posible.
Dialogue: 0,0:12:12.00,0:12:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Masaya akong gagawin ang paternity test,
Dialogue: 0,0:12:14.00,0:12:16.00,Default,,0000,0000,0000,,at nais ko makita kung ano ang mangyayari.
Dialogue: 0,0:12:16.00,0:12:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Tagapagtanong: Gagawin niyo ba ito sa lalong madaling panahon? Mayroon bang --
Dialogue: 0,0:12:19.00,0:12:22.00,Default,,0000,0000,0000,,JE: Alam niyo, isang panig lamang ako. Isang panig lang ako sa test na ito.
Dialogue: 0,0:12:22.00,0:12:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Pero masaya akong gawin ito.
Dialogue: 0,0:12:25.00,0:12:27.00,Default,,0000,0000,0000,,PM: Okay, ang mga iling na iyan ay mas madaling makita
Dialogue: 0,0:12:27.00,0:12:29.00,Default,,0000,0000,0000,,kung ito'y inyong hinahanap.
Dialogue: 0,0:12:29.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,May mga pagkakataon
Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:33.00,Default,,0000,0000,0000,,na ang isang tao ay may ipapakitang kaanyuhan sa mukha
Dialogue: 0,0:12:33.00,0:12:36.00,Default,,0000,0000,0000,,habang meron silang tinatago, at lumalabas nalang ito ng bigla.
Dialogue: 0,0:12:37.00,0:12:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang mga mamamatay-tao ay kilalang nagpapakita ng kalungkutan.
Dialogue: 0,0:12:39.00,0:12:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang inyong bagong ka-negosyo ay maaaring makipagkamay sa inyo,
Dialogue: 0,0:12:41.00,0:12:43.00,Default,,0000,0000,0000,,magsaya, sumamang kumain sa labas,
Dialogue: 0,0:12:43.00,0:12:46.00,Default,,0000,0000,0000,,ngunit may natatagong galit pala.
Dialogue: 0,0:12:46.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Hindi naman natin natututunan ang mga ito agad-agad,
Dialogue: 0,0:12:49.00,0:12:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ngunit may isang bagay akong ituturo na sadyang nakakatakot, at ito'y madaling pag-aralan,
Dialogue: 0,0:12:52.00,0:12:55.00,Default,,0000,0000,0000,,at iyon ang pagkutya.
Dialogue: 0,0:12:55.00,0:12:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Sa galit, may dalawang taong kasali.
Dialogue: 0,0:12:58.00,0:13:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Matuturing pa rin itong malusog na relasyon.
Dialogue: 0,0:13:00.00,0:13:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Ngunit kapag ang galit ay naging pagkutya,
Dialogue: 0,0:13:02.00,0:13:04.00,Default,,0000,0000,0000,,kawawa ka.
Dialogue: 0,0:13:04.00,0:13:06.00,Default,,0000,0000,0000,,May kaakibat itong mataas na pagtingin sa sarili.
Dialogue: 0,0:13:06.00,0:13:09.00,Default,,0000,0000,0000,,At dahil dito, mahirap itong itanggi.
Dialogue: 0,0:13:09.00,0:13:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Ganito ang tinutukoy kong itsura.
Dialogue: 0,0:13:11.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Kapuna-puna ang pag-angat
Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:15.00,Default,,0000,0000,0000,,at ang paloob na gilid ng labi.
Dialogue: 0,0:13:15.00,0:13:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Ito ang nag-iisang anyo ng mukha na hindi pantay.
Dialogue: 0,0:13:18.00,0:13:20.00,Default,,0000,0000,0000,,At kung ito'y nangungutya,
Dialogue: 0,0:13:20.00,0:13:22.00,Default,,0000,0000,0000,,di natin masisigurong susunod ang panloloko --
Dialogue: 0,0:13:22.00,0:13:24.00,Default,,0000,0000,0000,,at 'di naman lagi --
Dialogue: 0,0:13:24.00,0:13:26.00,Default,,0000,0000,0000,,talikuran niyo na, iwasan niyo na,
Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:28.00,Default,,0000,0000,0000,,pag-isipan niyo ang kasunduan,
Dialogue: 0,0:13:28.00,0:13:32.00,Default,,0000,0000,0000,,sabihin ninyo, "Hindi na bale, salamat. Hindi na rin ako aakyat para magkape. Salamat."
Dialogue: 0,0:13:32.00,0:13:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Marami pang
Dialogue: 0,0:13:34.00,0:13:36.00,Default,,0000,0000,0000,,maituturo ang agham sa atin tungkol dito.
Dialogue: 0,0:13:36.00,0:13:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Alam natin, halimbawa,
Dialogue: 0,0:13:38.00,0:13:40.00,Default,,0000,0000,0000,,na ang mga sinungaling ay mag-iiba ang kisap ng kanilang mata,
Dialogue: 0,0:13:40.00,0:13:42.00,Default,,0000,0000,0000,,at ituturo ng kanilang paa ang pinto palabas.
Dialogue: 0,0:13:42.00,0:13:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Maglalagay sila ng mga balakid
Dialogue: 0,0:13:44.00,0:13:47.00,Default,,0000,0000,0000,,sa pagitan nila at ng tagapagtanong.
Dialogue: 0,0:13:47.00,0:13:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Babaguhin nila ang tono ng kanilang boses,
Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:52.00,Default,,0000,0000,0000,,madalas ito'y bababa.
Dialogue: 0,0:13:52.00,0:13:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Ganito 'yan.
Dialogue: 0,0:13:54.00,0:13:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang mga ito ay ugali, at ugali lamang.
Dialogue: 0,0:13:57.00,0:13:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Hindi ito patunay ng panloloko.
Dialogue: 0,0:13:59.00,0:14:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Ito'y mga pagbabadya lang.
Dialogue: 0,0:14:01.00,0:14:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Tayo'y mga tao lamang.
Dialogue: 0,0:14:03.00,0:14:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Ginagawa natin ang mga tila ugaling panloloko araw-araw.
Dialogue: 0,0:14:06.00,0:14:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Hindi ito batayan ng kahit ano man.
Dialogue: 0,0:14:08.00,0:14:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Pero 'pag ito'y magkakasama, ayan ang inyong batayan.
Dialogue: 0,0:14:11.00,0:14:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Tingnan niyo, makinig kayo, usisain niyo, magtanong kayo ng mahirap na tanong,
Dialogue: 0,0:14:14.00,0:14:17.00,Default,,0000,0000,0000,,lagpasan ang sitwasyon kung saan kayo komportable,
Dialogue: 0,0:14:17.00,0:14:20.00,Default,,0000,0000,0000,,maging mausisa, magtanong palagi,
Dialogue: 0,0:14:20.00,0:14:23.00,Default,,0000,0000,0000,,bigyang dangal ang sarili at harapin nang mahusay ang kausap.
Dialogue: 0,0:14:23.00,0:14:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Huwag tularan ang mga nasa "Law & Order" at iba pang palabas ng TV
Dialogue: 0,0:14:26.00,0:14:28.00,Default,,0000,0000,0000,,na pinipilit sumuko ang pinaghihinalaan.
Dialogue: 0,0:14:28.00,0:14:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Huwag maging lubos na mapangahas, hindi ito nakakatulong.
Dialogue: 0,0:14:31.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Napag-usapan na natin nang kaunti
Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,kung paano makipag-usap sa isang singungaling
Dialogue: 0,0:14:35.00,0:14:37.00,Default,,0000,0000,0000,,at kung ano ang palatandaan nito.
Dialogue: 0,0:14:37.00,0:14:40.00,Default,,0000,0000,0000,,At tulad ng aking pangako, titingnan natin kung ano ang mukha ng katotohanan.
Dialogue: 0,0:14:40.00,0:14:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Meron muna akong ipapakitang dalawang bidyo,
Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:45.00,Default,,0000,0000,0000,,2 ina -- 1 nagsisinungaling at 1 nagsasabi ng totoo.
Dialogue: 0,0:14:45.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang siyang nagpalabas nito
Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,ay ang mananaliksik na si David Matsumoto mula California.
Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:51.00,Default,,0000,0000,0000,,At sa tingin ko, ito'y magandang halimbawa
Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:53.00,Default,,0000,0000,0000,,ng mukha ng katotohanan.
Dialogue: 0,0:14:53.00,0:14:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Si Diane Downs, isang ina,
Dialogue: 0,0:14:55.00,0:14:57.00,Default,,0000,0000,0000,,ay binaril ang kanyang mga anak
Dialogue: 0,0:14:57.00,0:14:59.00,Default,,0000,0000,0000,,at itinakbo sa ospital
Dialogue: 0,0:14:59.00,0:15:01.00,Default,,0000,0000,0000,,habang nauubusan ng dugo ang mga ito sa loob ng kotse,
Dialogue: 0,0:15:01.00,0:15:03.00,Default,,0000,0000,0000,,at gumawa ng kwentong isang estranghero ang bumaril sa kanila.
Dialogue: 0,0:15:03.00,0:15:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Sa bidyong ito,
Dialogue: 0,0:15:05.00,0:15:07.00,Default,,0000,0000,0000,,hindi man lang naging kapani-paniwala ang kanyang pighati.
Dialogue: 0,0:15:07.00,0:15:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Pansinin niyo dito
Dialogue: 0,0:15:09.00,0:15:11.00,Default,,0000,0000,0000,,ang 'di-pagkakatugma ng
Dialogue: 0,0:15:11.00,0:15:13.00,Default,,0000,0000,0000,,kakila-kilabot na pangyayari
Dialogue: 0,0:15:13.00,0:15:15.00,Default,,0000,0000,0000,,at ang kanyang manhid na pagkilos.
Dialogue: 0,0:15:15.00,0:15:18.00,Default,,0000,0000,0000,,At kung papansinin, makikita niyo ang galak na dulot ng panloloko na tinutukoy ko kanina.
Dialogue: 0,0:15:18.00,0:15:20.00,Default,,0000,0000,0000,,(Bidyo) Diane Downs: Tuwing gabing pinipikit ko ang aking mga mata,
Dialogue: 0,0:15:20.00,0:15:23.00,Default,,0000,0000,0000,,nakikita ko si Christie na pilit inaabot ang aking kamay,
Dialogue: 0,0:15:23.00,0:15:26.00,Default,,0000,0000,0000,,habang lumalabas ang dugo sa kanyang bibig.
Dialogue: 0,0:15:26.00,0:15:28.00,Default,,0000,0000,0000,,At iyan -- siguro mawawala din 'to pagdating ng araw --
Dialogue: 0,0:15:28.00,0:15:30.00,Default,,0000,0000,0000,,'di ako alam.
Dialogue: 0,0:15:30.00,0:15:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Iyan ang lubos kong kinakatakutan.
Dialogue: 0,0:15:40.00,0:15:42.00,Default,,0000,0000,0000,,PM: Ipapakita ko sa inyo ngayon ang isang bidyo
Dialogue: 0,0:15:42.00,0:15:44.00,Default,,0000,0000,0000,,ng inang si Erin Runnion, na tunay na nagluluksa
Dialogue: 0,0:15:44.00,0:15:48.00,Default,,0000,0000,0000,,at dumalo sa korte upang harapin ang pumatay sa kanyang anak na babae.
Dialogue: 0,0:15:48.00,0:15:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Dito, wala kayong makikitang pekeng damdamin,
Dialogue: 0,0:15:50.00,0:15:53.00,Default,,0000,0000,0000,,kundi isang tunay na pagluluksa ng isang ina.
Dialogue: 0,0:15:53.00,0:15:55.00,Default,,0000,0000,0000,,(Bidyo) Erin Runnion: Sinulat ko ang salaysay na ito sa ikatlong anibersaryo
Dialogue: 0,0:15:55.00,0:15:57.00,Default,,0000,0000,0000,,ng pagkamatay ng aking anak nang dahil sa iyo,
Dialogue: 0,0:15:57.00,0:15:59.00,Default,,0000,0000,0000,,sinaktan mo siya,
Dialogue: 0,0:15:59.00,0:16:01.00,Default,,0000,0000,0000,,winasak mo,
Dialogue: 0,0:16:01.00,0:16:05.00,Default,,0000,0000,0000,,at tinakot mo hanggang sa huminto ang kanyang puso.
Dialogue: 0,0:16:05.00,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Lumaban siya, alam kong nilabanan ka niya.
Dialogue: 0,0:16:08.00,0:16:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Alam kong tiningnan ka niya
Dialogue: 0,0:16:10.00,0:16:12.00,Default,,0000,0000,0000,,mula sa kanyang mga kayumangging mata,
Dialogue: 0,0:16:12.00,0:16:15.00,Default,,0000,0000,0000,,at ninais mo pa rin siyang patayin.
Dialogue: 0,0:16:15.00,0:16:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Hindi ko ito maintindihan,
Dialogue: 0,0:16:17.00,0:16:20.00,Default,,0000,0000,0000,,hindi kailanman.
Dialogue: 0,0:16:20.00,0:16:24.00,Default,,0000,0000,0000,,PM: Hindi maitatanggi ang katotohanan sa damdaming iyon.
Dialogue: 0,0:16:24.00,0:16:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Yumayabong lalo ang teknolohiya at agham ng pagtukoy
Dialogue: 0,0:16:27.00,0:16:30.00,Default,,0000,0000,0000,,sa katotohanan.
Dialogue: 0,0:16:30.00,0:16:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Halimbawa
Dialogue: 0,0:16:32.00,0:16:35.00,Default,,0000,0000,0000,,may mahuhusay na eye trackers at infrared brain scans,
Dialogue: 0,0:16:35.00,0:16:38.00,Default,,0000,0000,0000,,mga MRI na nakikita ang pagpapahiwatig ng ating katawan
Dialogue: 0,0:16:38.00,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,tuwing tayo’y nagsisinungaling.
Dialogue: 0,0:16:40.00,0:16:43.00,Default,,0000,0000,0000,,At ang mga teknolohiyang ito ay ibebenta sa atin
Dialogue: 0,0:16:43.00,0:16:45.00,Default,,0000,0000,0000,,bilang sagot sa panloloko,
Dialogue: 0,0:16:45.00,0:16:48.00,Default,,0000,0000,0000,,at ang mga ito’y makakatulong pagdating ng araw.
Dialogue: 0,0:16:48.00,0:16:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Pero sa ngayon, tanungin ninyo ang inyong sarili:
Dialogue: 0,0:16:50.00,0:16:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Sino ang gusto ninyong katabi sa isang kumpulan,
Dialogue: 0,0:16:52.00,0:16:55.00,Default,,0000,0000,0000,,isang taong sanay na maghanap ng katotohanan
Dialogue: 0,0:16:55.00,0:16:57.00,Default,,0000,0000,0000,,o isang taong may hawak ng mabigat na EEG
Dialogue: 0,0:16:57.00,0:16:59.00,Default,,0000,0000,0000,,pagpasok ng pinto?
Dialogue: 0,0:16:59.00,0:17:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Gumagamit ng kaalamang pantao ang mga lispotter.
Dialogue: 0,0:17:03.00,0:17:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Alam nila, tulad ng sinabi minsan ng isang tao,
Dialogue: 0,0:17:05.00,0:17:07.00,Default,,0000,0000,0000,,"Ang tunay na pagkatao ay kung sino ka sa dilim."
Dialogue: 0,0:17:07.00,0:17:09.00,Default,,0000,0000,0000,,At nakakatuwang sabihin na
Dialogue: 0,0:17:09.00,0:17:11.00,Default,,0000,0000,0000,,sa mga panahon ngayon, paminsan-minsan nalang ang kadiliman.
Dialogue: 0,0:17:11.00,0:17:14.00,Default,,0000,0000,0000,,May liwanag sa mundo ng 24 oras kada araw.
Dialogue: 0,0:17:14.00,0:17:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Ngayon, walang tinatago
Dialogue: 0,0:17:16.00,0:17:18.00,Default,,0000,0000,0000,,ang mga blogs at social networks
Dialogue: 0,0:17:18.00,0:17:20.00,Default,,0000,0000,0000,,sa pagpapahayag ng mga saloobin ng bagong henerasyon
Dialogue: 0,0:17:20.00,0:17:23.00,Default,,0000,0000,0000,,na pinipiling ilahad ang kanilang buhay sa madla.
Dialogue: 0,0:17:23.00,0:17:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Mas maingay na ang mundo kaysa sa dati.
Dialogue: 0,0:17:27.00,0:17:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang pinakamalaking hamon
Dialogue: 0,0:17:29.00,0:17:31.00,Default,,0000,0000,0000,,na marapat tandaan,
Dialogue: 0,0:17:31.00,0:17:34.00,Default,,0000,0000,0000,,na ang lubos-lubos na paglalahad ay hindi nangangahulugang totoo ito.
Dialogue: 0,0:17:34.00,0:17:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang ating madalas na pag-tweet at pag-text
Dialogue: 0,0:17:36.00,0:17:38.00,Default,,0000,0000,0000,,ay nakakabulag sa katotohanan na
Dialogue: 0,0:17:38.00,0:17:41.00,Default,,0000,0000,0000,,ang pagiging simple at disente -- marangal na pagkatao --
Dialogue: 0,0:17:41.00,0:17:44.00,Default,,0000,0000,0000,,iyan pa rin ang pinakamahalaga, higit sa lahat.
Dialogue: 0,0:17:44.00,0:17:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Sa gitna ng ingay na mundo,
Dialogue: 0,0:17:46.00,0:17:48.00,Default,,0000,0000,0000,,nararapat siguro
Dialogue: 0,0:17:48.00,0:17:50.00,Default,,0000,0000,0000,,na ipaglaban natin ng husto
Dialogue: 0,0:17:50.00,0:17:53.00,Default,,0000,0000,0000,,ang ating kaugaliang marangal.
Dialogue: 0,0:17:53.00,0:17:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Kapag pinagsama ang kaalamang pagkikilala ng panloloko
Dialogue: 0,0:17:55.00,0:17:57.00,Default,,0000,0000,0000,,at ang sining ng pagpansin at pakikinig,
Dialogue: 0,0:17:57.00,0:18:00.00,Default,,0000,0000,0000,,kayo’y lumalayo sa isang kasinungalingan.
Dialogue: 0,0:18:00.00,0:18:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Umpisahan tahakin ang daan
Dialogue: 0,0:18:02.00,0:18:04.00,Default,,0000,0000,0000,,tungo sa pagiging totoo sa mga kilos,
Dialogue: 0,0:18:04.00,0:18:06.00,Default,,0000,0000,0000,,dahil ipinapahayag niyo sa lahat ng nasa paligid niyo,
Dialogue: 0,0:18:06.00,0:18:09.00,Default,,0000,0000,0000,,sinasabi niyo, "Alam niyo, ang aking mundo, ang ating mundo,
Dialogue: 0,0:18:09.00,0:18:11.00,Default,,0000,0000,0000,,ay magiging makatotohanan.
Dialogue: 0,0:18:11.00,0:18:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Ang aking mundo ay kung saan pinagtitibay ang katotohanan
Dialogue: 0,0:18:13.00,0:18:16.00,Default,,0000,0000,0000,,at tinutukoy at nilulupig ang kasinungalingan."
Dialogue: 0,0:18:16.00,0:18:18.00,Default,,0000,0000,0000,,At kapag iyan ang iyong ginawa,
Dialogue: 0,0:18:18.00,0:18:21.00,Default,,0000,0000,0000,,unti-unting magbabago ang iyong kapaligiran.
Dialogue: 0,0:18:21.00,0:18:24.00,Default,,0000,0000,0000,,At 'yan ang katotohanan. Maraming salamat.
Dialogue: 0,0:18:24.00,0:18:29.00,Default,,0000,0000,0000,,(Palakpakan)