0:00:00.000,0:00:10.684
Bạn đang bơi giữa biển,[br]và cảm thấy có gì đó ở chân

0:00:10.684,0:00:12.352
Khi cơn ngứa kéo đến,

0:00:12.352,0:00:15.783
bạn nhận ra mình đã bị sứa chích.[br]

0:00:15.783,0:00:20.747
Làm sao sinh vật xinh đẹp, đầy gelatine này[br]lại chích đau đến thế?

0:00:20.747,0:00:24.361
Sứa rất mềm vì bên trong chúng 95% là nước

0:00:24.361,0:00:29.245
và chủ yếu cấu tạo từ chất hơi đục,[br]giống gel gọi là mesoglea.

0:00:29.245,0:00:30.652
Với cơ thể mỏng manh như vậy.

0:00:30.652,0:00:35.770
chúng tồn tại nhờ vào chất độc chứa [br]trong tế bào vòi gọi là cnidocytes

0:00:35.770,0:00:38.134
để bảo vệ và bắt mồi.

0:00:38.134,0:00:41.285
Ngay cả sứa con,[br]chỉ bé bằng một cục tẩy,

0:00:41.285,0:00:43.695
cũng có khả năng chích.

0:00:43.695,0:00:49.563
Ấu trùng sứa, ephyrae, giống như những [br]bông hoa nhỏ bơi giữa biển.

0:00:49.563,0:00:53.036
Khi lớn lên, chúng có hình cây dù[br]với cái chóp trên đầu

0:00:53.036,0:00:55.745
và xúc tu xung quanh rìa.

0:00:55.745,0:00:58.492
Họ sứa lớn nhất, Bờm Sư Tử,

0:00:58.492,0:01:02.348
có xúc tu có thể kéo dài[br]hơn 100 feet,

0:01:02.348,0:01:04.309
dài hơn cả cá voi xanh.

0:01:04.309,0:01:07.298
Xúc tu này chứa chủ yếu là[br]tế bào vòi,

0:01:07.298,0:01:11.170
mặc dù những họ sứa khác cũng có[br]xúc tu trên đầu nữa.

0:01:11.170,0:01:14.358
Chất độc được tiết qua nang trâm,

0:01:14.358,0:01:16.474
một ống rỗng,

0:01:16.474,0:01:20.448
nằm cuộn dưới[br]áp suất thẩm thấu cao.

0:01:20.448,0:01:24.917
Khi có tác nhân cơ hay hóa học[br]kích hoạt các thụ cảm,

0:01:24.917,0:01:28.999
nắp của tế bào sẽ bật ra[br]và nước biển tràn vào.

0:01:28.999,0:01:32.827
Nó làm cái lao móc bé tí bắn ra,

0:01:32.827,0:01:37.401
đâm xuyên qua và tiêm độc[br]vào nạn nhân.

0:01:37.401,0:01:41.552
Nang trâm bắn ra chỉ trong vòng[br]chưa đến 1 phần 1.000.000 giây,

0:01:41.552,0:01:45.462
nó là một trong những chu trình[br]sinh-hóa tự nhiên nhanh nhất.

0:01:45.462,0:01:49.867
Nang trâm có thể bắn ra ngay cả[br]khi con sứa đã chết,

0:01:49.867,0:01:53.907
nên việc loại bỏ[br]xúc tu còn sót lại trên da rất quan trọng.

0:01:53.907,0:01:58.827
Rửa với giấm sẽ làm những nang[br]chưa bắn bị bất hoạt.

0:01:58.827,0:02:02.651
Nước biển có thể giúp[br]loại bỏ những nang còn dư.

0:02:02.651,0:02:06.092
Nhưng đừng dùng nước thường[br]vì sự thay đổi nồng độ muối

0:02:06.092,0:02:09.370
sẽ làm thay đổi áp suất thẩm thấu[br]bên ngày vòi cnidocyte

0:02:09.370,0:02:12.322
và làm các nang trâm bắn độc.

0:02:12.322,0:02:16.299
Thế nên việc dùng mẹo dân gian như[br]tưới nước tiểu lên vùng bị chích,

0:02:16.299,0:02:21.537
có thể gây hại, [br]tùy thuộc vào thành phần nước tiểu.

0:02:21.537,0:02:24.623
Đa số khi bị sứa cắn [br]chỉ thấy khó chịu và phiền toái,

0:02:24.623,0:02:26.488
nhưng đôi khi có thể tử vong.

0:02:26.488,0:02:30.028
Họ sứa hộp Ấn Độ-Thái Bình Dương,[br]còn gọi là ong bắp cày biển,

0:02:30.028,0:02:33.194
độc của chúng có thể gây teo cơ tim,

0:02:33.194,0:02:35.544
và gây chết dần với liều lượng lớn.

0:02:35.544,0:02:38.436
Có chất kháng độc,[br]nhưng độc lan truyền rất nhanh,

0:02:38.436,0:02:41.808
nên bạn cần sự hỗ trợ y tế[br]ngay tức khắc.

0:02:41.808,0:02:44.635
Dù có những xúc tu với[br]khả năng rất ấn tượng,

0:02:44.635,0:02:47.014
sứa vẫn có thể bị đánh bại.

0:02:47.014,0:02:50.901
Tế bào vòi không thể xuyên qua[br]lớp da dày bảo vệ của thú ăn thịt,

0:02:50.901,0:02:54.662
như rùa da biển và cá thái dương biển.

0:02:54.662,0:02:58.766
Thú ăn sứa đều có những đặc điểm thích nghi để ngăn những con sứa trơn tuột

0:02:58.766,0:03:01.554
trốn thoát

0:03:01.554,0:03:04.981
những cái gai nằm ngược[br]trong miệng và thực quản của rùa

0:03:04.981,0:03:08.566
và những cái răng uốn ngược[br]nằm sau má của cá thái dương.

0:03:08.566,0:03:12.573
Ngay cả ấu trùng tôm hùm bé xíu[br]đã có thể tóm lấy chóp đầu của sứa

0:03:12.573,0:03:14.115
để đi nhờ một đoạn,

0:03:14.115,0:03:18.354
trong khi bọn tôm hùm[br]để dành năng lượng để lớn lên

0:03:18.354,0:03:22.801
Những con cá nhỏ dùm sứa [br]như tảng đá ngầm để tự vệ,

0:03:22.801,0:03:26.773
lao vào giữa những cái xúc tu[br]nhưng không chạm vào chúng.

0:03:26.773,0:03:30.470
Nudibranch, ốc sên biển,[br]được bảo vệ bởi lớp chất nhớt

0:03:30.470,0:03:34.143
có thể tấn công bọn sứa bằng cách[br]ăn những cái vòi,

0:03:34.143,0:03:37.763
và chuyển chúng vào những cái[br]bao đặc biệt để dùng sau,

0:03:37.763,0:03:40.270
như vũ khí để chống lại kẻ thù.

0:03:40.270,0:03:43.613
Ngay cả con người sẽ hưởng lợi[br]từ cú chích của sứa một ngày nào đó.

0:03:43.613,0:03:47.822
Nhà khoa học đang tìm cách khống chế[br]vòi cnidocyte để bào chế thuốc,

0:03:47.822,0:03:52.473
trong khi cái nang chỉ gần bằng 3%[br]kích thước của cây kim .

0:03:52.495,0:03:56.831
Vì thế, lần sau bạn ra biển chơi,[br]hãy cẩn thận đấy!

0:03:56.831,0:04:01.591
Nhưng đừng quên ngắm cảnh[br]và tận hưởng nhé!