1
00:00:15,800 --> 00:00:17,496
Her saniye

2
00:00:17,520 --> 00:00:20,696
Güneş'te gerçekleşen patlamalarla 
oluşan bir milyon ton madde

3
00:00:20,720 --> 00:00:24,136
saatte bir milyon mil hızla havaya uçuyor

4
00:00:24,160 --> 00:00:27,360
ve bu Dünya ile çarpışma rotasında.

5
00:00:28,000 --> 00:00:29,496
Ama endişelenmeyin.

6
00:00:29,520 --> 00:00:32,936
Bu yeni bir Michael Bay filminin 
başlangıç sahnesi değil.

7
00:00:32,960 --> 00:00:36,200
Bu Kutup ışıklarının yolculuğu.

8
00:00:37,313 --> 00:00:41,216
Sırasıyla, "aurora Borealis"
ve "aurora Australis" olarak da bilinen

9
00:00:41,216 --> 00:00:43,626
Kuzey ve Güney ışıkları,


10
00:00:43,626 --> 00:00:45,706
Güneş'te gelen yüksek enerjili parçacıklar


11
00:00:45,706 --> 00:00:48,536
atmosferdeki nötr atomlarla 
çarpıştığında meydana gelir.

12
00:00:48,536 --> 00:00:50,176
Bu çarpışmadan yayılan enerji

13
00:00:50,200 --> 00:00:53,056
insanlığın yüzyıllardır
hayret ettiği bir ışık oluşturur.

14
00:00:53,080 --> 00:00:54,780
Ama bu parçacıkların yolculuğu,

15
00:00:54,780 --> 00:00:57,296
Güneş'ten ayrılıp
Dünya'ya varmak kadar basit değil.

16
00:00:57,320 --> 00:01:00,566
Herhangi bir ülke turunda olduğu gibi
planlanan rotadan sapmalar var

17
00:01:00,566 --> 00:01:02,096
ve kimse yolu sormuyor.

18
00:01:02,120 --> 00:01:04,176
Yolculuklarının
üç ana noktasına odaklanarak

19
00:01:04,176 --> 00:01:06,336
bu galaksiler arası yolculuğu izleyelim.

20
00:01:06,360 --> 00:01:09,906
Bu noktalar: Güneş'ten ayrılmak,
Dünya'nın manyetik alanlarında mola vermek

21
00:01:09,906 --> 00:01:11,880
ve atmosfere varmak.

22
00:01:13,440 --> 00:01:15,976
Kuzey ışıklarını meydana getiren
proton ve elektronlar

23
00:01:16,000 --> 00:01:17,576
Güneş'in koronasından ayrılıyor.

24
00:01:17,600 --> 00:01:20,296
Korona Güneş'in atmosferinin
en uzak tabakası

25
00:01:20,320 --> 00:01:21,976
ve en sıcak bölgelerinden biri.

26
00:01:22,000 --> 00:01:25,190
Yoğun sıcaklığı Güneş'in hidrojen
ve helyum atomlarının titremesine

27
00:01:25,190 --> 00:01:28,160
ve sanki sıcak bir günde
katmanlarını çıkarıyorlarmış gibi

28
00:01:28,160 --> 00:01:30,880
proton ve elektronları
üstlerinden atmasına neden olur.

29
00:01:31,240 --> 00:01:34,216
Sabırsızlanan ve en sonunda 
direksiyonun başına geçmiş olan

30
00:01:34,216 --> 00:01:37,220
bu özgür proton ve elektronlar 
o kadar hızlı hareket ederler ki

31
00:01:37,220 --> 00:01:39,166
Güneş'in yer çekimi onları kapsayamaz.

32
00:01:39,166 --> 00:01:42,020
Plazma yani elektrik yüklü gaz
olarak kümelenirler.

33
00:01:42,320 --> 00:01:45,556
Güneş rüzgârı olarak da bilinen
sürekli bir plazma fırtınası hâlinde

34
00:01:45,556 --> 00:01:46,960
Güneş'ten uzaklaşırlar.

35
00:01:56,080 --> 00:01:59,610
Fakat Dünya dolambaçlı bir rota olan
manyetosfere sapmasına neden olarak

36
00:01:59,610 --> 00:02:02,240
Güneş rüzgârının gezegene 
direkt girmesini engeller.

37
00:02:02,240 --> 00:02:05,436
Manyetosfer Dünya'nın manyetik akımları
tarafından oluşturulur

38
00:02:05,436 --> 00:02:08,096
ve parçacıkların Dünya etrafında 
dolaşmasını sağlayarak

39
00:02:08,096 --> 00:02:09,986
gezegenimizi
Güneş rüzgârlarından korur.

40
00:02:09,986 --> 00:02:13,086
Manyetosfer yeni bir parçacık akımı
tarafından sıkıştırıldığında

41
00:02:13,086 --> 00:02:16,226
parçacıklar yolculuklarına atmosferde 
devam etme fırsatı yakalar.

42
00:02:16,226 --> 00:02:19,210
Bu olay koronal kütle atımıdır 
ve Güneş, Güneş rüzgârlarına

43
00:02:19,210 --> 00:02:21,480
devasa bir plazma topu 
attığında meydana gelir.

44
00:02:22,440 --> 00:02:25,336
Bu koronal kütle atımlarından biri
Dünya ile çarpıştığında

45
00:02:25,360 --> 00:02:28,856
manyetosferi alt eder 
ve manyetik fırtına meydana getirir.

46
00:02:28,880 --> 00:02:32,370
Yoğun fırtına manyetosferi 
ani bir geri tepme oluşana kadar gerer

47
00:02:32,370 --> 00:02:35,186
ve bu noktada manyetosfer 
gergin bir elastik bant gibi


48
00:02:35,186 --> 00:02:38,096
sapmış parçacıkların bir kısmını 
Dünya'ya doğru fırlatır.

49
00:02:38,096 --> 00:02:41,170
Toplanan manyetik alan bandı onları,

50
00:02:41,170 --> 00:02:44,560
Kuzey ve Güney ışıklarının rotası olan
"arora ovallere" doğru sürükler.

51
00:02:45,840 --> 00:02:48,290
Galaksi boyunca
93 milyon mil seyahat ettikten sonra

52
00:02:48,290 --> 00:02:51,170
Güneş'in parçacıkları sonunda
bazı arkadaşların da yardımıyla

53
00:02:51,170 --> 00:02:53,216
o büyüleyici ışık şovunu meydana getirir.

54
00:02:53,240 --> 00:02:56,846
Yüzeyden 20 ile 200 mil yukarıda 
elektron ve protonlar

55
00:02:56,846 --> 00:03:01,236
oksijen ve nitrojen atomları ile buluşur
ve birbirlerini gördüklerine sevinirler.

56
00:03:01,560 --> 00:03:03,750
Güneş'in parçacıkları
atomlara bir beşlik çakar

57
00:03:03,750 --> 00:03:07,296
ve enerjilerini Dünya'nın nötr oksijen
ve nitrojen atomlarına aktarırlar.

58
00:03:07,320 --> 00:03:10,336
Atmosferdeki atomlar
parçacıklarla temas ettiğinde

59
00:03:10,360 --> 00:03:12,536
uyarılırlar ve foton yayarlar.

60
00:03:12,560 --> 00:03:15,856
Fotonlar ışık formunda olan
küçük enerji patlamalarıdır.

61
00:03:15,880 --> 00:03:19,666
Gökyüzünde meydana gelen renkler
atom fotonlarının dalga boyuna bağlıdır.

62
00:03:19,687 --> 00:03:22,840
Yeşil ve kırmızı renkleri
uyarılmış oksijen atomları oluştururken

63
00:03:22,840 --> 00:03:26,200
uyarılmış nitrojen atomları ise
mavi ve koyu kırmızı tonları oluşturur.

64
00:03:27,280 --> 00:03:30,616
Kuzey ve Güney ışıklarını oluşturan şey,
bu etkileşimlerin toplamıdır.

65
00:03:34,730 --> 00:03:38,606
Kutup ışıkları en iyi, manyetik Kuzey 
ve Güney kutuplarına yakın olan bölgelerde

66
00:03:38,606 --> 00:03:40,496
havanın açık olduğu gecelerde görünür.

67
00:03:40,496 --> 00:03:42,696
Aurora gün ışığından
daha karanlık olduğundan

68
00:03:42,696 --> 00:03:46,396
ve gündüz görünemeyeceğinden
gece daha idealdir.

69
00:03:46,400 --> 00:03:49,500
Gökyüzüne bakmayı ve Güneş döngülerini 
araştırmayı unutmayın

70
00:03:49,500 --> 00:03:51,790
özellikle de Güneş lekeleri 
ve Güneş patlamaları

71
00:03:51,790 --> 00:03:54,760
auroraları tahmin etmek için iyi birer 
rehber olacaktır.