WEBVTT

00:00:15.801 --> 00:00:17.410
ทุกวินาที

00:00:17.410 --> 00:00:20.524
สสารหนึ่งล้านตันได้พวยพุ่งออกจากดวงอาทิตย์

00:00:20.524 --> 00:00:24.172
ด้วยความเร็วหนึ่งล้านไมล์ต่อชั่วโมง

00:00:24.172 --> 00:00:26.119
และมันก็อยู่ในแนวพุ่งชน

00:00:26.119 --> 00:00:27.992
สู่โลก!

00:00:27.992 --> 00:00:29.540
แต่ไม่ต้องวิตกไป

00:00:29.540 --> 00:00:32.961
นี่ไม่ใช่เป็นฉากเปิดตัวหนังเรื่องใหม่
ของไมเคิล เบย์ (Michael Bay)

00:00:32.961 --> 00:00:37.249
นี่เป็นการเดินทางของแสงขั้วโลก

00:00:37.249 --> 00:00:38.760
แสงเหนือและแสงใต้

00:00:38.760 --> 00:00:40.400
หรือที่รู้จักกันว่า 
ออโรรา โบเรียลิส (Aurrora Borealis)

00:00:40.400 --> 00:00:42.488
และออโรรา ออสเตรลิส (Aurrora Australis) 
ตามลำดับ

00:00:42.488 --> 00:00:44.479
เกิดเมื่ออนุภาคพลังงานสูงจากดวงอาทิตย์

00:00:44.479 --> 00:00:46.857
เข้าชนกับอะตอมที่มีประจุเป็นกลาง
ในชั้นบรรยากาศของเรา

00:00:46.857 --> 00:00:48.417
พลังงานที่ถูกปลดปล่อยจากการชนนี้

00:00:48.417 --> 00:00:50.075
ทำให้เกิดแสงที่ปรากฏออกมา

00:00:50.075 --> 00:00:52.869
ที่มนุษย์เราตื่นตาไปกับมันมาหลายศตวรรษ

00:00:52.869 --> 00:00:54.665
แต่การเดินทางของอนุภาคนั้น

00:00:54.665 --> 00:00:56.846
ไม่ใช่เพียงแค่ออกจากดวงอาทิตย์
และเข้ามายังโลก

00:00:56.846 --> 00:00:58.320
เหมือนกับการเดินทางข้ามภูมิประเทศ

00:00:58.320 --> 00:00:59.326
มันมีการอ้อมไปไกล

00:00:59.326 --> 00:01:02.122
และไม่มีใครให้ถามทางเสียด้วย

00:01:02.122 --> 00:01:03.463
ลองมาตามการเดินทางข้ามกาแล็คซี่

00:01:03.463 --> 00:01:06.244
โดยสนใจที่สามจุดของการเดินทาง:

00:01:06.244 --> 00:01:07.317
ออกจากดวงอาทิตย์

00:01:07.317 --> 00:01:09.530
หยุดจอดที่สนามแม่เหล็กโลก

00:01:09.530 --> 00:01:12.092
และถึงชั้นบรรยากาศเหนือศีรษะของเรา

00:01:13.353 --> 00:01:15.635
โปรตรอนและอิเล็กตรอนทำให้เกิดแสงเหนือ

00:01:15.635 --> 00:01:17.428
ที่พวยพุ่งออกจากโคโรนา (corona) ของดวงอาทิตย์

00:01:17.428 --> 00:01:18.980
โคโรนา คือชั้นนอกที่สุด

00:01:18.980 --> 00:01:19.948
ของชั้นบรรยากาศของดวงอาทิตย์

00:01:19.948 --> 00:01:21.964
และเป็นหนึ่งในบริเวณที่ร้อนที่สุด

00:01:21.964 --> 00:01:24.251
ความร้อนแบบถึงขีดสุดนี้ 
ทำให้ไฮโดรเจนของดวงอาทิตย์

00:01:24.251 --> 00:01:25.886
และอะตอมของฮีเลียมสั่นไหว

00:01:25.886 --> 00:01:27.954
และสลัดโปรตรอนและอิเล็กตรอนออก

00:01:27.954 --> 00:01:31.087
ราวกับพวกมันถอดเสื้อออกในวันที่แดดจัด

00:01:31.087 --> 00:01:33.531
ด้วยความใจร้อนและได้คุมบังเหียนในที่สุด

00:01:33.531 --> 00:01:36.154
โปรตรอนและอิเล็กตรอนอิสระเหล่านี้
เคลื่อนที่เร็วเกินกว่า

00:01:36.154 --> 00:01:38.085
จะถูกดึงไว้ได้ด้วยแรงดึงดูดจากดวงอาทิตย์

00:01:38.085 --> 00:01:40.230
และรวมกลุ่มอยู่ด้วยกันเป็นพลาสม่า

00:01:40.230 --> 00:01:42.416
ซึ่งคือ กลุ่มก๊าซที่มีประจุไฟฟ้า

00:01:42.416 --> 00:01:43.446
พวกมันเดินทางห่างออกจากดวงอาทิตย์

00:01:43.446 --> 00:01:44.970
ในรูปพลาสมาที่พัดกรรโชกอย่างต่อเนื่อง

00:01:44.970 --> 00:01:47.112
ซึ่งเป็นที่รู้จักกันในชื่อ พายุสุริยะ (solar wind)

00:01:55.787 --> 00:01:58.058
อย่างไรก็ดี โลกป้องกันพายุสุริยะ

00:01:58.058 --> 00:01:59.388
จากการเดินทางพุ่งตรงของมันมายังโลก

00:01:59.388 --> 00:02:00.799
โดยกำหนดทางอ้อมให้มัน

00:02:00.799 --> 00:02:02.050
ซึ่งเรียกว่า แม็กนีโตสเฟียร์ (magnetosphere)

00:02:02.050 --> 00:02:03.269
แม็กนีโตสเฟียร์ นั้นก่อตัว

00:02:03.269 --> 00:02:04.475
จากกระแสแม่เหล็กของโลก

00:02:04.475 --> 00:02:06.269
และเป็นเกราะกำบังดาวเคราะห์ของเราจากพายุสุริยะ

00:02:06.269 --> 00:02:08.395
โดยส่งอนุภาคไปรอบๆ โลก

00:02:08.395 --> 00:02:10.334
โอกาสของพวกมันที่จะเดินทางอย่างต่อเนื่อง

00:02:10.334 --> 00:02:11.277
ลงไปยังชั้นบรรยากาศ

00:02:11.277 --> 00:02:12.862
เกิดขึ้นเมื่อแม็กนีโตสเฟียร์นั้น

00:02:12.862 --> 00:02:14.829
ต้านทานคลื่นลูกใหม่ของผู้เดินทางไว้ไม่อยู่

00:02:14.829 --> 00:02:17.111
เหตุการณ์นี้เรียกว่า coronal mass ejection (CME)

00:02:17.111 --> 00:02:18.701
และมันเกิดขึ้นเมื่อดวงอาทิตย์ยิง

00:02:18.701 --> 00:02:21.154
ลูกไฟพลาสม่าขนาดยักษ์เข้าไปในพายุสุริยะ

00:02:22.338 --> 00:02:23.932
เมื่อ coronal mass ejection นี้

00:02:23.932 --> 00:02:25.109
เข้าชนกับโลก

00:02:25.109 --> 00:02:26.431
มันได้เอาชนะแม็กนีโตสเฟียร์

00:02:26.431 --> 00:02:28.497
และทำให้เกิดการพายุสนามแม่เหล็ก

00:02:28.497 --> 00:02:30.545
พายุนี้เข้ากดดันแม็กนีโตสเฟียร์

00:02:30.545 --> 00:02:31.966
จนกระทั่งมันขาดออก

00:02:31.966 --> 00:02:34.416
เหมือนกับยางยืดที่ถูกดึงมากเกินไป

00:02:34.416 --> 00:02:37.813
เหวี่ยงอนุภาคบางส่วนนั้นเข้ามายังโลก

00:02:37.813 --> 00:02:39.729
แนวสนามแม่เหล็กที่รวมตัวกันใหม่

00:02:39.729 --> 00:02:41.584
ดึงพวกมันลงมาที่วงแหวนออโรรา

00:02:41.584 --> 00:02:42.483
ซึ่งเป็นบริเวณ

00:02:42.483 --> 00:02:44.725
ของแสงเหนือและแสงใต้

00:02:45.709 --> 00:02:48.640
หลังจากเดินทางข้ามกาแล็คซีมา 93 ล้านไมล์

00:02:48.640 --> 00:02:50.130
ในที่สุด อนุภาคจากดวงอาทิตย์

00:02:50.130 --> 00:02:52.969
ก็ได้สร้างแสงอันพิศวงออกอวดโฉม 
ด้วยความช่วงเหลือจากเพื่อนๆ

00:02:52.969 --> 00:02:55.195
เหนือจากพื้นผิวไป 20 ถึง 200 ไมล์

00:02:55.195 --> 00:02:56.849
อิเล็กตรอนและโปรตรอนพบกันกับ

00:02:56.849 --> 00:02:58.870
อะตอมของออกซิเจนและไนโตรเจน

00:02:58.870 --> 00:03:01.284
และพวกมันก็ดีใจเสียจริงๆที่ได้พบกัน

00:03:01.284 --> 00:03:03.586
อนุภาคจากดวงอาทิตย์เข้าแตะมือกับอะตอมพวกนี้

00:03:03.586 --> 00:03:04.281
ส่งพลังงาน

00:03:04.281 --> 00:03:07.087
ให้กับอะตอมของออกซิเจนและไนโตรเจนของโลก
ที่มีประจุเป็นกลาง

00:03:07.087 --> 00:03:08.586
เมื่ออะตอมในชั้นบรรยากาศ

00:03:08.586 --> 00:03:09.823
ได้พบกับอนุภาค

00:03:09.823 --> 00:03:12.239
พวกมันถูกกระตุ้นและปล่อยโฟตอน (photon)

00:03:12.239 --> 00:03:14.156
โฟตอนเป็นปลดปล่อยพลังงานแบบเล็กๆ

00:03:14.156 --> 00:03:15.489
ในรูปแบบของแสง

00:03:15.489 --> 00:03:16.982
สีที่ปรากฏบนท้องฟ้านั้น

00:03:16.982 --> 00:03:19.731
ขึ้นอยู่กับความยาวคลื่อของโฟตอนของอะตอม

00:03:19.731 --> 00:03:21.980
อะตอมออกซิเจนที่ได้รับการกระตุ้น

00:03:21.980 --> 00:03:22.806
ให้สีเขียวและสีแดง

00:03:22.806 --> 00:03:24.557
ในขณะที่อะตอมไนโตรเจนที่ถูกกระตุ้นนั้น

00:03:24.557 --> 00:03:26.901
ให้สีฟ้าและสีแดงแก่

00:03:26.901 --> 00:03:28.529
การปฏิสัมพันธ์ทั้งหมดนี้

00:03:28.529 --> 00:03:30.799
ก่อให้เกิดแสงเหนือและแสงใต้

00:03:35.382 --> 00:03:37.322
แสงจากขั้วโลกจะเห็นได้ชัดเจนที่สุดในคืนฟ้าโปร่ง

00:03:37.322 --> 00:03:40.252
ในเขตที่ใกล้กับขั้วแม่เหล็กโลกเหนือและใต้

00:03:40.252 --> 00:03:41.360
เวลากลางคืนนั้นเหมาะสม

00:03:41.360 --> 00:03:43.495
เพราะว่าออโรรานั้นสลัวกว่าแสงอาทิตย์มาก

00:03:43.495 --> 00:03:46.188
และไม่สามารถเห็นได้ในเวลากลางวัน

00:03:46.188 --> 00:03:47.915
อย่าลืมที่จะมองขึ้นไปบนท้องฟ้า

00:03:47.915 --> 00:03:49.918
และคอยติดตามแบบแผนพลังงานของดวงอาทิตย์

00:03:49.918 --> 00:03:52.550
โดยเฉพาะจุดบอดบนดวงอาทิตย์หรือเปลวสุริยะ

00:03:52.550 --> 00:03:53.097
เพราะพวกมันจะเป็นตัวชี้แนะที่ดี

00:03:53.097 --> 00:03:55.098
สำหรับการพยากรณ์ออโรรา