WEBVTT

00:00:00.896 --> 00:00:02.600
Đây là một thực tế đáng chú ý.

00:00:03.240 --> 00:00:05.016
Trong thế giới phát triển,

00:00:05.040 --> 00:00:10.200
ở bất kỳ đâu, tuổi thọ trung bình phụ nữ
đều cao hơn đàn ông sáu đến tám năm.

00:00:10.840 --> 00:00:13.136
Sáu đến tám năm.

00:00:13.160 --> 00:00:15.040
Quả là một khoảng cách lớn.

00:00:16.600 --> 00:00:19.696
Năm 2015, tờ "The Lancet" 
phát hành một bài báo

00:00:19.720 --> 00:00:22.176
cho biết đàn ông ở các nước giàu

00:00:22.200 --> 00:00:25.176
có nguy cơ chết sớm hơn phụ nữ 
gấp hai lần

00:00:25.200 --> 00:00:26.400
ở bất cứ độ tuổi nào.

NOTE Paragraph

00:00:27.080 --> 00:00:29.976
Vậy nhưng, có một nơi trên thế giới

00:00:30.000 --> 00:00:31.920
đàn ông sống thọ bằng phụ nữ.

00:00:32.479 --> 00:00:34.536
Đó là một vùng miền núi xa xôi.

00:00:34.560 --> 00:00:35.776
một Blue zone (Vùng xanh)

00:00:35.800 --> 00:00:37.296
ở đây sống trường thọ

00:00:37.320 --> 00:00:39.120
là phố biến với cả hai giới.

00:00:40.040 --> 00:00:41.856
Đây là Blue zone ở Sardinia,

00:00:41.880 --> 00:00:43.896
một hòn đảo của Ý, nằm ở Địa Trung Hải.

00:00:43.920 --> 00:00:46.536
giữa đảo Corse và nước Tunisia,

00:00:46.560 --> 00:00:49.936
số người trên trăm tuổi ở đây gấp 
sáu lần

00:00:49.960 --> 00:00:51.856
con số này trên đất liền nước Ý,

00:00:51.880 --> 00:00:53.480
nơi chỉ cách đó 200 dặm.

00:00:53.920 --> 00:00:55.816
Và có số cư dân trên trăm tuổi

00:00:55.840 --> 00:00:57.640
gấp 10 lần khu vực Bắc Mỹ.

00:00:58.040 --> 00:01:00.560
Là nơi duy nhất đàn ông sống thọ 
ngang với phụ nữ.

NOTE Paragraph

00:01:01.160 --> 00:01:02.456
Nhưng tại sao?

00:01:02.480 --> 00:01:04.120
Nó khơi dậy trí tò mò của tôi

00:01:04.720 --> 00:01:08.056
Tôi quyết định nghiên cứu khoa học 
và thói quen sinh hoạt của nơi này,

00:01:08.080 --> 00:01:10.496
và tôi bắt đầu với tài liệu về gen.

00:01:10.520 --> 00:01:12.576
Tôi sớm nhận ra rằng,

00:01:12.600 --> 00:01:16.616
di truyền chỉ quyết định 25%
tuổi thọ của họ,

00:01:16.640 --> 00:01:19.160
75% còn lại thuộc về lối sống.

NOTE Paragraph

00:01:20.200 --> 00:01:22.760
Vậy thì cần gì để sống thọ
trăm tuổi và hơn thế?

00:01:23.520 --> 00:01:24.760
Họ đã làm gì đúng đắn vậy?

00:01:25.400 --> 00:01:28.656
Các bạn đang nhìn thấy là cảnh
từ trên cao của làng Villagrande.

00:01:28.680 --> 00:01:31.216
Ngôi làng nằm đúng trọng tâm của khu vực 
Blue zone

00:01:31.240 --> 00:01:33.376
đây là nơi tôi tới và khảo sát,

00:01:33.400 --> 00:01:37.120
và như bạn thấy đấy, vẻ đẹp kiến trúc 
không phải là đặc tính của ngôi làng

00:01:38.840 --> 00:01:40.456
mà chính là mật độ:

00:01:40.480 --> 00:01:42.456
các ngôi nhà nằm san sát,

00:01:42.480 --> 00:01:45.016
đường đi và ngõ hẻm xen lẫn nhau.

00:01:45.040 --> 00:01:48.640
Điều này cho thấy cuộc sống người dân 
nơi đây giao thoa thường xuyên.

00:01:49.280 --> 00:01:51.016
Khi tôi đi dạo qua ngôi làng,

00:01:51.040 --> 00:01:54.176
Tôi có thể cảm nhận hằng trăm 
cặp mắt đang nhìn mình

00:01:54.200 --> 00:01:56.816
từ lối ra vào, từ sau rèm cửa

00:01:56.840 --> 00:01:58.576
từ các ô cửa sổ.

00:01:58.600 --> 00:02:01.016
Bởi vì giống như các ngôi làng thời xưa,

00:02:01.040 --> 00:02:03.616
Villagrande không thể tồn tại

00:02:03.640 --> 00:02:06.896
mà thiếu đi kết cấu này, 
không có những bức tường hay nhà thờ này,

00:02:06.920 --> 00:02:08.816
không có những quảng trường như này,

00:02:08.840 --> 00:02:13.000
mục đích phòng vệ và gắn kết xã hội
định hình lên kiến trúc làng.

NOTE Paragraph

00:02:13.920 --> 00:02:17.896
Các ưu tiên đô thị thay đổi khi con người
chuyển lên cách mạng công nghiệp

00:02:17.920 --> 00:02:20.776
bời vì các bệnh truyền nhiễm 
trở thành nguy cơ hàng ngày.

00:02:20.800 --> 00:02:22.000
Nhưng bây giờ thì sao?

00:02:22.560 --> 00:02:27.280
Bây giờ, cô lập xã hội là nguy cơ cho
sức khoẻ cộng đồng trong thời đại chúng ta

00:02:27.960 --> 00:02:30.456
Bây giờ, một phần ba dân số cho rằng

00:02:30.480 --> 00:02:33.080
họ có hai người hoặc ít hơn để nương tựa

NOTE Paragraph

00:02:33.960 --> 00:02:36.736
Nhưng nếu tới làng Villagrande, là một
sự tương phản

00:02:36.760 --> 00:02:38.816
khi gặp một vài người cao tuổi.

NOTE Paragraph

00:02:38.840 --> 00:02:42.736
Hãy gặp một người sống trên trăm tuổi,
ông Giuseppe Murinu, 102 tuổi


00:02:42.760 --> 00:02:45.816
và là một cư dân lâu đời của làng.

00:02:45.840 --> 00:02:47.776
Ông là một người rất hoà đồng,

00:02:47.800 --> 00:02:50.096
Ông thích kể lại câu chuyện cuộc đời

00:02:50.120 --> 00:02:51.776
như việc ông đã sống như loài chim

00:02:51.800 --> 00:02:54.096
sống nhờ vào những gì kiếm được trong rừng

00:02:54.120 --> 00:02:57.496
trong suốt không chỉ một mà hai 
cuộc chiến

00:02:57.520 --> 00:03:00.616
rồi cách ông và vợ, một người 
cũng đã sống trên trăm tuổi,

00:03:00.640 --> 00:03:03.976
đã nuôi dạy sáu người con trong 
căn bếp nhỏ, ấm cúng này

00:03:04.000 --> 00:03:05.200
là nơi tôi phóng vấn ông.

00:03:05.960 --> 00:03:08.576
Đây là ông cùng hai con trai
Angelo và Domenico,

00:03:08.600 --> 00:03:11.656
cả hai đều ở độ tuổi 70
và đang trông nom ông cụ,

00:03:11.680 --> 00:03:15.936
họ tỏ rõ thái độ dè chừng với
tôi và con gái tôi

00:03:15.960 --> 00:03:18.696
con gái đi cùng tôi trong 
chuyến đi nghiên cứu này,

00:03:18.720 --> 00:03:21.536
bởi vì mặt trái của gắn kết xã hội

00:03:21.560 --> 00:03:24.376
là cảnh giác với người lạ và người ngoài.

00:03:24.400 --> 00:03:28.296
Nhưng Giuseppe thì không mảy may
nghi hoặc

00:03:28.320 --> 00:03:30.256
Ông là người vô tư lự,

00:03:30.280 --> 00:03:33.936
rất cởi mở và có cái nhìn tích cực.

00:03:33.960 --> 00:03:38.496
Và làm tôi tự hỏi: phải chăng đây là điều 
khiến ta sống trên trăm tuổi

00:03:38.520 --> 00:03:39.720
suy nghĩ tích cực?

00:03:42.000 --> 00:03:43.216
Thực tế là, không.

NOTE Paragraph

00:03:43.240 --> 00:03:47.800
(Cười)

NOTE Paragraph

00:03:48.840 --> 00:03:51.456
Đây là Giovanni Corrias. Ông 101 tuổi

00:03:51.480 --> 00:03:54.496
là người cáu bẳn nhất tôi từng gặp.

NOTE Paragraph

00:03:54.520 --> 00:03:56.016
(Cười)

NOTE Paragraph

00:03:56.040 --> 00:03:57.736
Ông minh chứng cho quan niệm

00:03:57.760 --> 00:04:00.320
thái độ tích cực để sống lâu 
trở nên sai bét.

00:04:01.400 --> 00:04:03.136
Và bằng chứng là,

00:04:03.160 --> 00:04:05.696
Khi tôi hỏi ông nguyên nhân 
ông sống thọ như vây,

00:04:05.720 --> 00:04:09.136
ông gườm mắt nhìn tôi rồi làu bàu

00:04:09.160 --> 00:04:11.296
"Chẳng ai cần phải biết bí mật của ta cả"

NOTE Paragraph

00:04:11.320 --> 00:04:13.536
(Cười)

NOTE Paragraph

00:04:13.560 --> 00:04:15.776
Nhưng dù cho ông cáu bẳn như vậy,

00:04:15.800 --> 00:04:18.136
người cháu gái đang sống cùng, 
và trông nôm ông

00:04:18.160 --> 00:04:20.720
gọi ông là "Il Tesoro", "báu vật của cháu"

00:04:21.360 --> 00:04:24.536
Cô tôn trọng và yêu quý ông cụ,

00:04:24.560 --> 00:04:28.240
và khi tôi thắc mắc về việc cô bị 
mất tự do, cô bảo tôi:

00:04:29.400 --> 00:04:31.256
"Cô thực sự không hiểu đúng không nào.

00:04:31.280 --> 00:04:33.976
Trông nom người đàn ông này là niềm 
vinh hạnh.

00:04:34.000 --> 00:04:35.976
Đó là một đặc ân lớn của tôi.

00:04:36.000 --> 00:04:37.320
Đây là gia tài của tôi"

00:04:38.040 --> 00:04:41.696
Thực tế thì, nơi đâu tôi tới 
để phỏng vấn họ, tôi đều bắt gặp

00:04:41.720 --> 00:04:43.000
một bữa tiệc trong bếp.

00:04:43.461 --> 00:04:45.176
Đây là Giovanni cùng hai cháu gái,

00:04:45.200 --> 00:04:46.416
Maria đứng sau lưng ông

00:04:46.440 --> 00:04:48.376
và bên cạnh ông là cháu hai đời Sara

00:04:48.400 --> 00:04:52.176
khi tôi ở đó, họ mang hoa quả và 
rau tươi tới.

00:04:52.200 --> 00:04:55.496
Tôi nhanh chóng nhận ra rằng,

00:04:55.520 --> 00:04:57.776
ở vùng Blue zone này, khi người ta già đi

00:04:57.800 --> 00:05:00.256
và thực tế là họ sống qua các đời,

00:05:00.280 --> 00:05:04.376
thì họ sẽ luôn được bao bọc bởi 
đại gia đình, bạn bè

00:05:04.400 --> 00:05:07.696
bởi hàng xóm, các cha xứ, 
chủ quán bar, người bán tạp phẩm.

00:05:07.720 --> 00:05:10.016
Những người luôn ở đó hoặc ghé thăm.

00:05:10.040 --> 00:05:13.160
Người già không bị bỏ rơi,
sống cô độc

00:05:13.760 --> 00:05:16.296
Điều này không giống như trong
thế giới phát triển

00:05:16.320 --> 00:05:17.776
như George Burns châm biếm,

00:05:17.800 --> 00:05:21.840
"Hạnh phúc là có một gia đình lớn, 
yêu thương, quan tâm, ở thành phố khác"

NOTE Paragraph

00:05:22.280 --> 00:05:23.976
(Cười)

NOTE Paragraph

00:05:24.000 --> 00:05:27.416
Chúng ta chỉ mới gặp đàn ông, 
những người yêu cuộc sống,

00:05:27.440 --> 00:05:29.536
nhưng tôi cũng có gặp những người phụ nữ,

00:05:29.560 --> 00:05:31.160
và đây là Zia Teresa.

00:05:31.640 --> 00:05:36.056
Bà đã trên 100 tuổi, bà dạy tôi
cách làm món ăn đặc trưng của vùng.

00:05:36.080 --> 00:05:37.736
là món bánh gối culurgiones,

00:05:37.760 --> 00:05:40.536
đó là bánh với những cái vỏ lớn
được làm từ mỳ

00:05:40.560 --> 00:05:42.720
như bánh bao ravioli, to chừng này

00:05:43.440 --> 00:05:44.656
tầm chừng này,

00:05:44.680 --> 00:05:47.216
nhân bánh là phomat béo ricotta
và bạc hà.

00:05:47.240 --> 00:05:49.016
rồi rưới sốt cà chua lên trên.

00:05:49.040 --> 00:05:52.280
Và bà chỉ cho tôi cách làm 
nếp gấp bánh thật đúng

00:05:53.000 --> 00:05:54.776
để sao không bị nứt,

00:05:54.800 --> 00:05:57.816
bà làm món này cùng với 
các con gái vào chủ nhật hàng tuần

00:05:57.840 --> 00:06:00.800
rồi mang cho hàng tá những người hàng xóm
và bạn bè

00:06:01.560 --> 00:06:04.656
Đấy là lúc tôi phát hiện ra, chế độ
ăn ít béo, không chứa gluten

00:06:04.680 --> 00:06:07.296
không phải là lý do sống thọ 
ở khu vục Blue zone.

NOTE Paragraph

00:06:07.320 --> 00:06:10.576
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:06:10.600 --> 00:06:15.216
Các câu chuyện của họ cùng với 
những giải thích khoa học

00:06:15.240 --> 00:06:18.056
khiến tôi có vài câu hỏi cho bản thân,

00:06:18.080 --> 00:06:21.720
như là, khi nào tôi sẽ chết, 
và tôi trì hoãn cái ngày đó bằng cách nào?

00:06:22.320 --> 00:06:26.040
và rồi bạn sẽ thấy, 
câu trả lời không như chúng ta mong đợi.

00:06:26.840 --> 00:06:30.736
Julianne Holt-Lunstad là nhà nghiên cứu 
thuộc trường đại học Brigham Young

00:06:30.760 --> 00:06:32.656
cô tìm câu trả lời cho câu hỏi này

00:06:32.680 --> 00:06:34.176
qua hàng loạt các nghiên cứu

00:06:34.200 --> 00:06:37.096
đối với vài chục ngàn người ở độ tuổi
trung niên

00:06:37.120 --> 00:06:39.256
tầm tuổi khán giả ngày hôm nay.

00:06:39.280 --> 00:06:42.216
Cô theo dõi mọi khía cách 
trong lối sống của họ:

00:06:42.240 --> 00:06:44.376
chế độ ăn, chế độ luyện tập,

00:06:44.400 --> 00:06:45.896
tình trạng hôn nhân,

00:06:45.920 --> 00:06:47.576
định kỳ gặp bác sỹ,

00:06:47.600 --> 00:06:50.096
họ có hút thuốc hay uống rượu, vân vân

00:06:50.120 --> 00:06:52.336
Cô ghi chép lại tất cả

00:06:52.360 --> 00:06:56.936
sau đó cô cùng đồng nghiệp 
cùng ngồi lại và chờ đợi 7 năm

00:06:56.960 --> 00:06:58.680
để xem ai sẽ vẫn còn sống.

00:06:59.760 --> 00:07:01.880
Và trong số những người đó,

00:07:02.880 --> 00:07:05.880
yếu tố nào sẽ giảm nguy cơ tử vong 
ở họ nhất?

00:07:06.440 --> 00:07:08.056
Đấy là câu hỏi của cô ấy.

NOTE Paragraph

00:07:08.080 --> 00:07:11.616
Giờ chúng ta sẽ xem các số liệu tổng hợp,

00:07:11.640 --> 00:07:16.376
đi từ yêú tố dự đoán ít khả năng nhất
tới yếu tố mạnh nhất.

00:07:16.400 --> 00:07:17.616
OK?

00:07:17.640 --> 00:07:19.896
Vậy là không khí trong lành, rất tuyệt,

00:07:19.920 --> 00:07:21.960
nhưng không dự đoán được bạn sống 
bao lâu

00:07:23.000 --> 00:07:25.736
Bệnh cao huyết áp của bạn được điều trị,

00:07:25.760 --> 00:07:27.096
rất tốt.

00:07:27.120 --> 00:07:28.896
vẫn không phải yếu tố lớn.

00:07:28.920 --> 00:07:32.416
Bạn gầy hay quá cân, bạn
không còn phải hối lỗi về điều này nữa,

00:07:32.440 --> 00:07:34.816
vì nó chỉ đứng vị trí thứ ba.

00:07:34.840 --> 00:07:37.336
Tiếp theo là rèn luyện sức khoẻ,

00:07:37.360 --> 00:07:39.696
cũng chỉ là yếu tố dự đoán trung bình.

00:07:39.720 --> 00:07:44.456
Bạn có vấn đề tim, bạn có trị liệu, 
và luyện tập,

00:07:44.480 --> 00:07:46.016
khả năng đang cao dần.

00:07:46.040 --> 00:07:47.656
Bạn tiêm vac-xin phòng cúm không.

00:07:47.680 --> 00:07:48.936
Có ai ở đây biết rằng

00:07:48.960 --> 00:07:52.760
vác-xin phòng cúm bảo vệ bạn 
tốt hơn là tập luyện không?

00:07:54.720 --> 00:07:57.216
Bạn có uống bia rượu và đang bỏ,

00:07:57.240 --> 00:07:59.216
hay bạn uống vừa phải,

00:07:59.240 --> 00:08:02.720
Bạn không hút thuốc, 
và nếu có hút, thì bạn đang bỏ

00:08:03.560 --> 00:08:07.176
và chúng ta đang đi tới các yếu tố 
cao nhất

00:08:07.200 --> 00:08:10.736
đó là hai điểm đặc trưng của 
đời sống xã hội.

00:08:10.760 --> 00:08:13.136
Đầu tiên, các mối quan hệ gần gũi,

00:08:13.160 --> 00:08:17.456
Đó là những người bạn có thể gọi 
để vay tiền,

00:08:17.480 --> 00:08:20.096
khi bạn cần tiền đột xuất,

00:08:20.120 --> 00:08:22.696
Đó là người sẽ gọi bác sĩ 
khi bạn ốm

00:08:22.720 --> 00:08:24.536
hoặc là người đưa bạn tới bệnh viện,

00:08:24.560 --> 00:08:29.376
hoặc là người sẽ ngồi cạnh bạn
khi bạn gặp các khủng hoảng cá nhân,

00:08:29.400 --> 00:08:31.376
khi bạn tuyệt vọng,

00:08:31.400 --> 00:08:34.015
Những người này, bộ phận nhỏ những
con người này

00:08:34.039 --> 00:08:37.576
là yếu tố dự đoán rất lớn 
bạn sẽ sống bao lâu

00:08:37.600 --> 00:08:39.936
và có một điều làm tôi ngạc nhiên

00:08:39.960 --> 00:08:42.576
điều đó gọi là: kết nối xã hội

00:08:42.600 --> 00:08:46.656
Có nghĩa bạn tương tác với mọi người 
thế nào

00:08:46.680 --> 00:08:48.080
khi một ngày của bạn trôi qua

00:08:48.760 --> 00:08:50.856
Bạn nói chuyện với bao nhiêu người?

00:08:50.880 --> 00:08:54.456
bao gồm cả những kết nối bền vững
hay lỏng lẻo,

00:08:54.480 --> 00:08:56.976
không chỉ là những người 
rất gần gũi với bạn,

00:08:57.000 --> 00:08:58.376
rất có ý nghĩa với bạn,

00:08:58.400 --> 00:09:02.936
mà, bạn có nói chuyện với người 
hàng ngày pha cafe cho bạn không?

00:09:02.960 --> 00:09:04.736
Bạn có nói chuyện với người phát thư?

00:09:04.760 --> 00:09:08.216
Bạn có nói chuyện với người phụ nữ
hàng ngày dắt chó đi dạo qua nhà bạn?

00:09:08.240 --> 00:09:11.216
Bạn có chơi bài hay poker, có tham gia
câu lạc bộ sách?

00:09:11.240 --> 00:09:14.416
Những tương tác này là một trong 
những nhân tố dự đoán mạnh nhất

00:09:14.440 --> 00:09:15.776
bạn có sống lâu không.

NOTE Paragraph

00:09:15.800 --> 00:09:17.760
Điều này dẫn tôi tới câu hỏi tiếp theo:

00:09:18.840 --> 00:09:24.256
Nếu chúng ta dành nhiều thời gian 
trên mạng hơn cho các hoạt động khác,

00:09:24.280 --> 00:09:25.936
bao gồm cả việc ngủ,

00:09:25.960 --> 00:09:28.136
hiện nay chúng ta dành tới 11 giờ 
một ngày,

00:09:28.160 --> 00:09:30.656
nhiều hơn 1 giờ so với năm trước,

00:09:30.680 --> 00:09:32.496
thì có gì khác biệt không?

00:09:32.520 --> 00:09:36.536
Tại sao phải tách bạch giữa
tương tác trực tiếp

00:09:36.560 --> 00:09:38.776
và tương tác qua truyền thông xã hội?

00:09:38.800 --> 00:09:41.656
Có giống nhau không nếu bạn
có mặt ở đó

00:09:41.680 --> 00:09:45.360
với việc, ví dụ như, bạn thường xuyên
liên lạc qua tin nhắn với con cái?

00:09:46.200 --> 00:09:48.336
Câu trả lời ngắn gọn là không.

00:09:48.360 --> 00:09:50.016
Không hề như nhau.

00:09:50.040 --> 00:09:54.856
Tiếp xúc trực tiếp sản sinh ra 
một luồng các chất dẫn truyền thần kinh

00:09:54.880 --> 00:09:58.176
cũng giống như vắc-xin,
chúng bảo vệ bạn lúc đó, ở hiện tại

00:09:58.200 --> 00:10:00.056
và cả trong tương lai.

00:10:00.080 --> 00:10:02.600
Như vậy chỉ đơn giản là 
nhìn vào mắt người đối thoại,

00:10:03.600 --> 00:10:06.176
bắt tay, hay high-five ai đó

00:10:06.200 --> 00:10:08.256
là đủ để sản sinh chất oxytocin

00:10:08.280 --> 00:10:10.496
một loại hóc-mon kích thích lòng tin 
lẫn nhau

00:10:10.520 --> 00:10:12.360
và giảm nồng độ hooc-mon cortisel.

00:10:12.920 --> 00:10:14.760
Và như vậy giảm sự căng thẳng.

00:10:15.440 --> 00:10:18.256
Một lượng dopamine được sản sinh,
khiến chúng ta hưng phấn

00:10:18.280 --> 00:10:19.496
và có tác dụng giảm đau

00:10:19.520 --> 00:10:22.440
Như sản xuất mooc-phin một cách tự nhiên.

NOTE Paragraph

00:10:23.160 --> 00:10:25.856
Tất cả điều này diễn ra 
nằm ngoài ý thức của chúng ta

00:10:25.880 --> 00:10:29.560
đó là lý do chúng ta đồng nhất 
các hoạt động qua mạng với thực tế.

00:10:30.200 --> 00:10:32.536
Nhưng chúng tôi có dẫn chứng,
dẫn chứng mới,

00:10:32.560 --> 00:10:33.896
cho thấy có sự khác biệt.

00:10:33.920 --> 00:10:35.976
Chúng ta hãy xem về mặt
khoa học thần kinh

00:10:36.000 --> 00:10:39.296
Elizabeth Redcay, một nhà thần kinh học,
của đại học Maryland

00:10:39.320 --> 00:10:41.136
đã thử vạch ra sự khác nhau

00:10:41.160 --> 00:10:44.816
diễn ra trong não bộ chúng ta
khi chúng ta tương tác trực tiếp

00:10:44.840 --> 00:10:48.056
với việc chúng ta xem hình ảnh tĩnh

00:10:48.080 --> 00:10:50.509
Việc cô ấy làm là cô so sánh 
hoạt động não bộ

00:10:50.533 --> 00:10:52.576
giữa hai nhóm người

00:10:52.600 --> 00:10:55.896
một nhóm tương tác trực tiếp với cô

00:10:55.920 --> 00:10:58.056
hoặc với một trong số cộng sự của cô

00:10:58.080 --> 00:11:00.256
qua một cuộc nói chuyện trực tiếp

00:11:00.280 --> 00:11:02.776
và với hoạt động não của những người

00:11:02.800 --> 00:11:06.536
theo dõi cuộc đối thoại của cô 
về cùng một chủ đề

00:11:06.560 --> 00:11:09.040
nhưng qua video được ghi lại, 
như trên Youtube

00:11:09.880 --> 00:11:11.576
Nếu bạn muốn biết bằng cách nào

00:11:11.600 --> 00:11:14.416
cô ấy sắp xếp được hai người
trong một máy chụp cắt lớp MRI

00:11:14.440 --> 00:11:15.640
Hãy gặp tôi sau.


NOTE Paragraph

00:11:16.360 --> 00:11:18.760
Sự khác biệt là gì?

00:11:19.280 --> 00:11:22.000
Đây là bộ não khi có tương tác xã hội thực.

00:11:22.840 --> 00:11:25.736
Bạn đang nhìn thấy sự khác biệt 
trong hoạt động của não bộ

00:11:25.760 --> 00:11:30.896
giữa tương tác trực tiếp 
với việc tiếp nhận thông tin tĩnh

00:11:30.920 --> 00:11:35.896
màu vàng là các vùng não có
liên kết với sự tập trung

00:11:35.920 --> 00:11:37.136
trí thông minh xã hội --

00:11:37.160 --> 00:11:39.736
đó là việc dự đoán được
người khác đang nghĩ gì

00:11:39.760 --> 00:11:41.496
cảm thấy gì và định làm gì--

00:11:41.520 --> 00:11:43.056
và phần thưởng tinh thần.

00:11:43.080 --> 00:11:45.856
Những vùng não này trở nên tích cực hơn

00:11:45.880 --> 00:11:48.160
khi chúng ta tương tác trực tiếp.

NOTE Paragraph

00:11:50.120 --> 00:11:52.816
Những dấu hiệu não tích cực này

00:11:52.840 --> 00:11:56.896
có thể là lý do tại sao các nhà tuyển dụng
từ các công ty Fortune 500

00:11:56.920 --> 00:11:58.856
khi đánh giá ứng viên

00:11:58.880 --> 00:12:01.656
nghĩ rằng các ứng viên thông minh hơn

00:12:01.680 --> 00:12:03.160
khi họ nghe được giọng ứng viên

00:12:04.160 --> 00:12:07.416
so với khi họ chỉ đọc các âm 
trong ví dụ như, một tin nhắn

00:12:07.440 --> 00:12:08.856
hoặc email, hoặc một lá thư.

00:12:08.880 --> 00:12:11.656
Giọng nói và ngôn ngữ cơ thế 
truyền tín hiệu rất rõ ràng

00:12:11.680 --> 00:12:13.696
Cho thấy ta có suy nghĩ, có cảm nhận,

00:12:13.720 --> 00:12:15.376
những con người có tri giác

00:12:15.400 --> 00:12:17.896
chứ không phải là một thuật toán

00:12:17.920 --> 00:12:19.976
Nghiên cứu sau đây của Nicholas Epley

00:12:20.000 --> 00:12:23.280
thuộc trường đại học Kinh doanh Chicago

00:12:24.440 --> 00:12:27.120
khá tuyệt vời, bởi vì đã chỉ ra
một điều hết sức đơn giản.

00:12:27.760 --> 00:12:29.816
Nếu ai đó nghe giọng nói của bạn, sẽ nghĩ

00:12:29.840 --> 00:12:31.160
bạn thông minh hơn.

00:12:31.840 --> 00:12:33.920
Ý tôi là, điều này thật đơn giản.

NOTE Paragraph

00:12:35.320 --> 00:12:37.240
Giờ để quay lại với lúc đầu,

00:12:38.040 --> 00:12:39.936
tại sao phụ nữ sống lâu hơn đàn ông?

00:12:39.960 --> 00:12:42.296
Một nguyên nhân chính là
phụ nữ có xu hướng

00:12:42.320 --> 00:12:45.696
ưu tiên và chăm chút 
cho những mối quan hệ trực tiếp

00:12:45.720 --> 00:12:47.376
suốt cuộc đời.

00:12:47.400 --> 00:12:49.056
Dẫn chứng gần đây cho thấy

00:12:49.080 --> 00:12:50.776
mối quan hệ bạn bè ngoài đời

00:12:50.800 --> 00:12:54.776
tạo ra sức mạnh sinh học chống lại 
bệnh tật và chán nản.

00:12:54.800 --> 00:12:56.976
Điều này không chỉ đúng với con người

00:12:57.000 --> 00:13:00.376
mà còn với lối sống bầy đàn ở loài
linh trưởng khác, và ở cả chúng ta.

00:13:00.400 --> 00:13:04.056
Một công trình của nhà nhân chủng học,
Joan Silk, cho thấy khỉ đầu chó cái

00:13:04.080 --> 00:13:06.976
nếu sống trong đàn với những con cái khác

00:13:07.000 --> 00:13:10.576
có mức độ áp lực thấp hơn, 
thấy được qua nồng độ cortisol của chúng

00:13:10.600 --> 00:13:14.080
chúng sống lâu hơn và sinh nhiều 
con có khả năng sống sốt hơn.

00:13:14.640 --> 00:13:17.016
Cần ít nhất ba mối quan hệ ổn định.

00:13:17.040 --> 00:13:18.536
Đấy là con số kỳ diệu.

00:13:18.560 --> 00:13:19.776
Hãy nghĩ về điều đó

00:13:19.800 --> 00:13:21.086
Hi vọng các bạn đạt số đó

NOTE Paragraph

00:13:22.440 --> 00:13:25.720
Sức mạnh của tiếp xúc trực tiếp

00:13:26.480 --> 00:13:29.296
thực sự là lý do suy giảm trí nhớ
ở mức thấp nhất

00:13:29.320 --> 00:13:32.136
xảy ra đối với những người tham gia xã hội

00:13:32.160 --> 00:13:33.976
Là lý do những phụ nữ bị 
ung thư vú

00:13:34.000 --> 00:13:39.296
có khả năng khỏi bệnh gấp 
bốn lần những người cô độc.

00:13:39.320 --> 00:13:43.296
Là lý do những người bị đột quỵ, 
nếu thường xuyên gặp bạn bè chơi poker

00:13:43.320 --> 00:13:44.976
hoặc cùng uống cafe

00:13:45.000 --> 00:13:47.256
hoặc cùng chơi hockey kiểu cổ--

00:13:47.280 --> 00:13:48.576
Tôi là người Canada mà --

NOTE Paragraph

00:13:48.600 --> 00:13:49.736
(Cười)

NOTE Paragraph

00:13:49.760 --> 00:13:52.256
sẽ được bảo vệ tốt hơn 
nhờ giao tiếp xã hội

00:13:52.280 --> 00:13:54.296
hơn nhờ vào thuốc men.

00:13:54.320 --> 00:13:57.416
Là lý do người từng đột quỵ, 
nên gặp gỡ thường xuyên--

00:13:57.440 --> 00:13:59.896
đây là một việc làm rất có lợi.

00:13:59.920 --> 00:14:03.616
Giao tiếp trực tiếp mang 
lại những lợi ích kinh ngạc,

00:14:03.640 --> 00:14:08.120
nhưng ngày nay gần một phần tư dân số
cho rằng họ không có ai để nói chuyện

NOTE Paragraph

00:14:09.160 --> 00:14:11.496
Chúng ta có thể làm gì đó.

00:14:11.520 --> 00:14:13.296
Giống như người dân trên Sardinia,

00:14:13.320 --> 00:14:17.016
Con người thuộc về đâu là nhu cầu sinh học

00:14:17.040 --> 00:14:19.056
và không chỉ với phụ nữ.

00:14:19.080 --> 00:14:23.216
Xây dựng tương tác trực tiếp
trong thành phố, nơi làm việc của chúng ta

00:14:23.240 --> 00:14:24.720
trong lịch làm việc

00:14:25.840 --> 00:14:27.296
sẽ thúc đẩy hệ thống miễn dịch,

00:14:27.320 --> 00:14:31.336
truyền đi những hooc-mon hài lòng
tới máu và não

00:14:31.360 --> 00:14:32.960
như vậy giúp ta sống thọ hơn.

00:14:33.840 --> 00:14:36.496
Tôi gọi đó là xây ngôi làng của bạn,

00:14:36.520 --> 00:14:40.120
xây dựng nó và duy trì nó 
là vấn đề sống còn

00:14:40.760 --> 00:14:41.976
Cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:14:42.000 --> 00:14:45.680
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:14:48.130 --> 00:14:50.896
Helen Walters: Susan, khoan đã.
Tôi có một câu hỏi.

00:14:50.920 --> 00:14:52.816
Tôi tự hỏi liệu có mức trung hoà không.

00:14:52.840 --> 00:14:56.256
Cô có đề cập tới chất dẫn truyền thần kinh
trong tiếp xúc trực tiếp

00:14:56.280 --> 00:14:57.936
nhưng công nghệ số thì sao?

00:14:57.960 --> 00:15:00.536
Chúng ta chứng kiến sự phát triển vượt bậc


00:15:00.560 --> 00:15:03.016
trong công nghệ số, như Facetime

00:15:03.040 --> 00:15:04.296
Nó có áp dụng được không?

00:15:04.320 --> 00:15:05.576
Ý tôi là, cháu trai tôi.

00:15:05.600 --> 00:15:08.016
Nó chơi trò Minecraft và 
cùng hò hét với đám bạn.

00:15:08.040 --> 00:15:10.056
Có vẻ nó giao tiếp khá tốt.

00:15:10.080 --> 00:15:11.856
Việc này có ích không?

NOTE Paragraph

00:15:11.880 --> 00:15:14.216
Susan Pinker: Có một vài dữ liệu
vừa mới được đưa ra

00:15:14.240 --> 00:15:17.216
Các số liệu này là quá mới rằng
cách mạng số diễn ra

00:15:17.240 --> 00:15:19.976
và các sổ liệu về sức khoẻ đang
theo sau.

00:15:20.000 --> 00:15:21.376
Chúng tôi đang tìm hiểu,

00:15:21.400 --> 00:15:23.416
nhưng tôi có thể nói chúng ta sẽ đạt

00:15:23.440 --> 00:15:25.256
được một vài tiến bộ trong công nghệ

00:15:25.280 --> 00:15:28.736
Ví dụ như, camera của laptop
được đặt phía trên màn hình

00:15:28.760 --> 00:15:31.816
và như vậy, khi bạn nhìn vào màn hình

00:15:31.840 --> 00:15:33.736
bạn thực sự không tiếp xúc bằng mắt.

00:15:33.760 --> 00:15:36.936
Như vậy một việc đơn giản 
như nhìn vào camera

00:15:36.960 --> 00:15:39.216
có thể tăng các chất dẫn truyền thần kinh

00:15:39.240 --> 00:15:41.816
hoặc có lẽ thay đổi vị trí của camera

00:15:41.840 --> 00:15:45.536
nó không giống hệt nhau, nhưng tôi nghĩ
chúng ta đang làm được với công nghệ

NOTE Paragraph

00:15:45.560 --> 00:15:47.296
HW. Cảm ơn cô rất nhiều.

NOTE Paragraph

00:15:47.320 --> 00:15:48.536
SP: Cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:15:48.560 --> 00:15:49.710
(Vỗ tay)