1
00:00:00,896 --> 00:00:02,600
İşte size ilginç bir gerçek:

2
00:00:03,240 --> 00:00:05,016
Gelişmiş dünyada,

3
00:00:05,040 --> 00:00:10,200
her yerde, kadınlar erkeklerden
ortalama 6-8 yıl daha uzun yaşıyorlar.

4
00:00:10,840 --> 00:00:13,136
6-8 yıl daha uzun.

5
00:00:13,160 --> 00:00:15,040
Çok büyük bir fark bu.

6
00:00:16,600 --> 00:00:19,696
2015 'te ''Lancet'' bir makale yayınladı,

7
00:00:19,720 --> 00:00:22,176
varlıklı ülkelerde erkeklerin her yaşta

8
00:00:22,200 --> 00:00:25,176
ölüm oranlarının kadınların iki katı

9
00:00:25,200 --> 00:00:26,400
olduğunu gösterdi.

10
00:00:27,080 --> 00:00:29,976
Ancak dünyada erkeklerin kadınlar kadar

11
00:00:30,000 --> 00:00:31,920
uzun yaşadıkları bir yer var.

12
00:00:32,479 --> 00:00:34,536
Uzak ve dağlık bir bölge,

13
00:00:34,560 --> 00:00:35,776
bir mavi bölge.

14
00:00:35,800 --> 00:00:37,296
Bu bölgede uzun ömürlü olmak

15
00:00:37,320 --> 00:00:39,120
her iki cinsiyet için de yaygın.

16
00:00:40,040 --> 00:00:41,856
Sardunya'daki mavi bölge bu,

17
00:00:41,880 --> 00:00:43,896
Korsika ve Tunus arasında

18
00:00:43,920 --> 00:00:46,536
Akdenizde bir İtalyan adası.

19
00:00:46,560 --> 00:00:49,936
Burada yüz yaşını aşmış kişi sayısı

20
00:00:49,960 --> 00:00:51,856
200 milden daha yakın olan

21
00:00:51,880 --> 00:00:53,480
İtalya'ya göre 6 kat daha fazla.

22
00:00:53,920 --> 00:00:55,816
Kuzey Amerika'ya göre ise

23
00:00:55,840 --> 00:00:57,640
10 kat daha fazla.

24
00:00:58,040 --> 00:01:00,560
Erkeklerin kadınlar kadar 
uzun yaşadığı tek yer.

25
00:01:01,160 --> 00:01:02,456
Peki niçin?

26
00:01:02,480 --> 00:01:04,120
Merakım cezbedilmişti.

27
00:01:04,720 --> 00:01:08,056
Bu yerin mekanlarını ve alışkanlıklarını
araştırmaya karar verdim.

28
00:01:08,080 --> 00:01:10,496
Genetik profil ile başladım.

29
00:01:10,520 --> 00:01:12,576
Çok geçmeden genlerin uzun ömürlülükte

30
00:01:12,600 --> 00:01:16,616
yalnızca %25 oranında etkili 
olduğunu keşfettim.

31
00:01:16,640 --> 00:01:19,160
Diğer %75 yaşam tarzıydı.

32
00:01:20,200 --> 00:01:22,760
Peki 100 yaşını aşmak için
ne yapmak gerekiyor?

33
00:01:23,520 --> 00:01:24,760
Doğru yaptıkları şey ne?

34
00:01:25,400 --> 00:01:28,656
Bu Villagrande'nin kuş bakışı manzarası.

35
00:01:28,680 --> 00:01:31,216
Araştırmak üzere gittiğim mavi bölgenin

36
00:01:31,240 --> 00:01:33,376
dış merkezinde bir köy.

37
00:01:33,400 --> 00:01:37,120
Gördüğünüz gibi mimari güzellik
başlıca değerleri değil,

38
00:01:38,840 --> 00:01:40,456
başlıca değerleri, yoğunluk:

39
00:01:40,480 --> 00:01:42,456
iç içe geçen evler,

40
00:01:42,480 --> 00:01:45,016
yol ve sokaklardan ibaret.

41
00:01:45,040 --> 00:01:48,640
Bu da köylülerin hayatlarının
sürekli kesişmesi demek.

42
00:01:49,280 --> 00:01:51,016
Köy boyunca yürüdüğümde,

43
00:01:51,040 --> 00:01:54,176
kapı ve perdelerin ardından

44
00:01:54,200 --> 00:01:56,816
kepenklerin arasından yüzlerce gözün

45
00:01:56,840 --> 00:01:58,576
bana baktığını hissedebiliyordum.

46
00:01:58,600 --> 00:02:01,016
Tüm eski köyler gibi,

47
00:02:01,040 --> 00:02:03,616
Villagrande de,bu yapı olmadan

48
00:02:03,640 --> 00:02:06,896
duvarları, katedrali olmadan,
köy meydanı olmadan,

49
00:02:06,920 --> 00:02:08,816
ayakta kalamazdı,

50
00:02:08,840 --> 00:02:13,000
çünkü korunma ve sosyal bağlar
onun tasarımını belirlemiş.

51
00:02:13,920 --> 00:02:17,896
Sanayi devrimine yaklaştıkça
kırsal önceliklerimiz de değişti

52
00:02:17,920 --> 00:02:20,776
çünkü bulaşıcı hastalıklar
o zamanın endişe konusuydu.

53
00:02:20,800 --> 00:02:22,000
Peki ya şimdi?

54
00:02:22,560 --> 00:02:27,280
Şimdi ise sosyal izolasyon
günümüzün kamu sağlığı riski.

55
00:02:27,960 --> 00:02:30,456
Nüfusun 3'te 1'i güvenebilecekleri

56
00:02:30,480 --> 00:02:33,080
en fazla 2 insan olduğunu söylüyor.

57
00:02:33,960 --> 00:02:36,736
Bir de Villagrande'de yaşayan

58
00:02:36,760 --> 00:02:38,816
100 yaşını aşmış kişilere soralım.

59
00:02:38,840 --> 00:02:42,736
Giuseppe Murinu ile tanışın.
102 yaşında,

60
00:02:42,760 --> 00:02:45,816
hayatı boyunca Villagrande köylüsü
olarak yaşadı.

61
00:02:45,840 --> 00:02:47,776
Çok sosyal biri.

62
00:02:47,800 --> 00:02:50,096
Sürekli geçmişe dair hikayeler anlatmayı,

63
00:02:50,120 --> 00:02:51,776
kuş gibi nasıl yaşadığını,

64
00:02:51,800 --> 00:02:54,096
iki dünya savaşı boyunca
ormanda ne bulursa

65
00:02:54,120 --> 00:02:57,496
onu yiyerek yaşadığını,

66
00:02:57,520 --> 00:03:00,616
karısıyla birlikte 100 yaşını 
nasıl aştığını anlatmaya bayılyor.

67
00:03:00,640 --> 00:03:03,976
Görüşmeyi yaptığım yerde,
küçük sevimli bir mutfakta

68
00:03:04,000 --> 00:03:05,910
altı çocuk yetiştirmişler.

69
00:03:05,960 --> 00:03:08,576
Oğulları Angelo ve Domenico,

70
00:03:08,600 --> 00:03:11,656
ikisi de 70'li yaşlarda 
ve babalarına bakıyorlar.

71
00:03:11,680 --> 00:03:15,936
Bana ve bu araştırma gezisinde
bana eşlik eden kızıma karşı

72
00:03:15,960 --> 00:03:18,696
çok ihtiyatlı davranıyorlardı

73
00:03:18,720 --> 00:03:21,536
çünkü sosyal bağların bir özelliği de

74
00:03:21,560 --> 00:03:24,376
yabancılara karşı temkinli olmaktır.

75
00:03:24,400 --> 00:03:28,296
Guiseppe hiç şüpheli değildi ama

76
00:03:28,320 --> 00:03:30,256
tasasız bir adamdı,

77
00:03:30,280 --> 00:03:33,936
olumlu ve iyi geçinen bir tabiatı vardı.

78
00:03:33,960 --> 00:03:38,496
Kendime sordum: 
Acaba 100 yaşını aşmanın sırrı

79
00:03:38,520 --> 00:03:39,720
pozitif düşünce mi?

80
00:03:42,000 --> 00:03:43,216
Aslında, hayır.

81
00:03:43,240 --> 00:03:47,800
(Kahkaha)

82
00:03:48,840 --> 00:03:51,456
101 yaşındaki Giovanni Corrias 
ile tanışın,

83
00:03:51,480 --> 00:03:54,496
tanıdığım en somurtkan insan.

84
00:03:54,520 --> 00:03:56,016
(Kahkaha)

85
00:03:56,040 --> 00:03:57,736
Uzun yaşamak için pozitif olunması

86
00:03:57,760 --> 00:04:00,320
konseptini yalan çıkardı.

87
00:04:01,400 --> 00:04:03,136
Bu da onun kanıtı.

88
00:04:03,160 --> 00:04:05,696
Ona nasıl bu kadar 
uzun yaşadığını sorduğumda,

89
00:04:05,720 --> 00:04:09,136
göz ucuyla bana 
sivri bir bakış attı ve kükredi:

90
00:04:09,160 --> 00:04:11,296
''Kimse sırlarımı bilmek zorunda değil.''

91
00:04:11,320 --> 00:04:13,536
(Kahkaha)

92
00:04:13,560 --> 00:04:15,776
Huysuz olmasına rağmen,

93
00:04:15,800 --> 00:04:18,136
onunla yaşayan ve ona bakan yeğeni

94
00:04:18,160 --> 00:04:20,720
ona ''hazinem'' anlamına gelen
''Il Tesoro'' diyordu.

95
00:04:21,360 --> 00:04:24,536
Onu seviyor, ona saygı duyuyordu,

96
00:04:24,560 --> 00:04:28,240
ona özgürlüğünü kaybetmesi ile ilgili
soru sorduğumda bana şöyle dedi:

97
00:04:29,400 --> 00:04:31,256
''Anlayamıyorsun, değil mi?

98
00:04:31,280 --> 00:04:33,976
Bu adama bakmak bir zevk.

99
00:04:34,000 --> 00:04:35,976
Benim için büyük bir ayrıcalık.

100
00:04:36,000 --> 00:04:37,320
Bu benim mirasım.''

101
00:04:38,040 --> 00:04:41,696
Gerçekten de 100 yaşını aşmış bu kişilerle
ne zaman buluşma noktasına gitsem,

102
00:04:41,720 --> 00:04:43,000
bir mutfak partisi vardı.

103
00:04:43,461 --> 00:04:45,176
Giovanni ve iki yeğeni,

104
00:04:45,200 --> 00:04:46,416
Üssteki Maria,

105
00:04:46,440 --> 00:04:48,376
arkasındaki büyük yeğeni Sara,

106
00:04:48,400 --> 00:04:52,176
oradayken bana taze meyve ve sebze
ikramı yapmıştı.

107
00:04:52,200 --> 00:04:55,496
Oradayken hemen fark ettim ki

108
00:04:55,520 --> 00:04:57,776
mavi bölgede insanlar yaşlanırken

109
00:04:57,800 --> 00:05:00,256
ve aslında hayatları boyunca,

110
00:05:00,280 --> 00:05:04,376
her zaman uzak veya yakın aile
ve arkadaşlarıyla çevriliydiler,

111
00:05:04,400 --> 00:05:07,696
komşular, papaz, bar işletmecisi, manav.

112
00:05:07,720 --> 00:05:10,016
İnsanlar her zaman geçerken uğrardı.

113
00:05:10,040 --> 00:05:13,160
Tek başına yaşamaya 
terk edilmiyorlardı hiçbir zaman.

114
00:05:13,760 --> 00:05:16,296
Gelişmiş dünyaya ters düşüyordu bu,

115
00:05:16,320 --> 00:05:17,776
George Burns'un sözü gibi:

116
00:05:17,800 --> 00:05:21,840
''Mutluluk, başka bir şehirde büyük,
sevgi dolu bir aileye sahip olmaktır.''

117
00:05:22,280 --> 00:05:23,976
(Kahkaha)

118
00:05:24,000 --> 00:05:27,416
Şimdiye dek yalnızca uzun ömürlü
erkeklerle tanıştık

119
00:05:27,440 --> 00:05:29,536
ama kadınlarla da tanıştım,

120
00:05:29,560 --> 00:05:31,160
bu gördüğünüz Zia Teresa,

121
00:05:31,640 --> 00:05:36,056
100 yaşın üzerinde bana
culurgiones adındaki

122
00:05:36,080 --> 00:05:37,736
yerel yemeklerini yapmayı öğretti,

123
00:05:37,760 --> 00:05:40,536
bu büyük makarna bohçaları,

124
00:05:40,560 --> 00:05:42,720
o boyda mantı gibi yani,

125
00:05:43,440 --> 00:05:44,656
şu boyda,

126
00:05:44,680 --> 00:05:47,216
içi yağlı rikota peyniri ve nane dolu

127
00:05:47,240 --> 00:05:49,016
ve domates sosuna batırılıyor.

128
00:05:49,040 --> 00:05:52,280
Ağızları açılmasın diye
bana tam olarak

129
00:05:53,000 --> 00:05:54,776
nasıl büzeceğimi gösterdi.

130
00:05:54,800 --> 00:05:57,816
Kendisi kızlarıyla her Pazar bunu yapıyor

131
00:05:57,840 --> 00:06:00,800
ve komşu ve arkadaşlarına 
düzinelerce dağıtıyorlarmış.

132
00:06:01,560 --> 00:06:04,656
İşte bu noktada anladım ki
yağsız ve glutensiz beslenme

133
00:06:04,680 --> 00:06:07,296
mavi bölgede 100 yaşına gelme
nedeni değilmiş.

134
00:06:07,320 --> 00:06:10,576
(Alkış)

135
00:06:10,600 --> 00:06:15,216
Yüz yaşındaki bu insanların
hikayeleri ve bilim ışığında

136
00:06:15,240 --> 00:06:18,056
kendime de bazı sorular sordum,

137
00:06:18,080 --> 00:06:21,720
örneğin, ne zaman öleceğim
ve bunu nasıl ertelerim?

138
00:06:22,320 --> 00:06:26,040
Gördüğünüz gibi yanıtı 
umduğumuz gibi değil.

139
00:06:26,840 --> 00:06:30,736
Julianne Holt-Lunstad, Brigham Young
Üniversitesinde araştırma görevlisi

140
00:06:30,760 --> 00:06:32,656
ve bu soruya

141
00:06:32,680 --> 00:06:34,176
buradaki dinleyiciler gibi

142
00:06:34,200 --> 00:06:37,096
binlerce orta yaşlı insanın dahil olduğu

143
00:06:37,120 --> 00:06:39,256
bir dizi çalışmada yanıt aramaya çalıştı.

144
00:06:39,280 --> 00:06:42,216
Yaşam tarzlarını her yönden inceledi:

145
00:06:42,240 --> 00:06:44,376
beslenme şekillerini, egzersizlerini,

146
00:06:44,400 --> 00:06:45,896
medeni durumlarını,

147
00:06:45,920 --> 00:06:47,576
doktora gitme sıklıklarını,

148
00:06:47,600 --> 00:06:50,096
sigara ve içki içip içmediklerini vs.

149
00:06:50,120 --> 00:06:52,336
Bunların tümünü kaydetti,

150
00:06:52,360 --> 00:06:56,936
sonra iş arkadaşlarıyla birlikte
yedi yıl boyunca

151
00:06:56,960 --> 00:06:58,680
kimin hayatta kalacağını bekledi.

152
00:06:59,760 --> 00:07:01,880
Hayatta kalanlar arasında,

153
00:07:02,880 --> 00:07:05,880
ölme ihtimallerini azaltan şey neydi?

154
00:07:06,440 --> 00:07:08,056
İşte bu soruya yanıt aradı.

155
00:07:08,080 --> 00:07:11,616
Şimdi özetle verilerine göz atalım,

156
00:07:11,640 --> 00:07:16,376
en düşük etkenden en güçlüsüne doğru.

157
00:07:16,400 --> 00:07:17,616
Tamam mı?

158
00:07:17,640 --> 00:07:19,896
Temiz hava, harika tabii

159
00:07:19,920 --> 00:07:21,960
ama ne kadar yaşayacağınızı öngörmüyor.

160
00:07:23,000 --> 00:07:25,736
Yüksek tansiyon için tedavi görmeniz,

161
00:07:25,760 --> 00:07:27,096
bu da güzel,

162
00:07:27,120 --> 00:07:28,896
yine de güçlü bir belirleyici değil.

163
00:07:28,920 --> 00:07:32,416
Peki zayıf veya kilolu olmanız,
bu konuda suçlu hissetmenize gerek yok,

164
00:07:32,440 --> 00:07:34,816
çünkü sıralamada yalnızca üçüncü.

165
00:07:34,840 --> 00:07:37,336
Ne kadar spor yaptığınız var sonra,

166
00:07:37,360 --> 00:07:39,696
ortalarda bir belirleyici.

167
00:07:39,720 --> 00:07:44,456
Bir kalp krizi geçirmiş, tedavi
görüyor ve spor yapıyor olmanız,

168
00:07:44,480 --> 00:07:46,016
şimdi artmaya başlıyor.

169
00:07:46,040 --> 00:07:47,656
Grip aşısı yaptırmış olmanız.

170
00:07:47,680 --> 00:07:48,936
Burdaki kimse

171
00:07:48,960 --> 00:07:52,760
grip aşısının bizi spordan daha çok
koruduğunu biliyor muydu?

172
00:07:54,720 --> 00:07:57,216
İçki içip bırakmış olmanız

173
00:07:57,240 --> 00:07:59,216
veya ortalama düzeyde içmeniz,

174
00:07:59,240 --> 00:08:02,720
sigara içmiyor olmanız,
içtiyseniz bırakmış olmanız,

175
00:08:03,560 --> 00:08:07,176
en üst belirleyicilere doğru gidiyoruz

176
00:08:07,200 --> 00:08:10,736
sosyal hayatınıza dair iki özellik.

177
00:08:10,760 --> 00:08:13,136
Birincisi yakın ilişkileriniz.

178
00:08:13,160 --> 00:08:17,456
Bunlar acil paraya ihtiyacınız olduğunda,

179
00:08:17,480 --> 00:08:20,096
arayıp borç isteyebileceğiniz insanlar,

180
00:08:20,120 --> 00:08:22,696
kendinizi iyi hissetmediğinizde
doktoru arayacak

181
00:08:22,720 --> 00:08:24,536
veya sizi hastaneye götürecek,

182
00:08:24,560 --> 00:08:29,376
hayata dair bir sorununuz olduğunda
veya depresyonda iken

183
00:08:29,400 --> 00:08:31,376
yanınızda oturacak olan insanlar.

184
00:08:31,400 --> 00:08:34,015
Bu küçük insanlar kümesine sahipseniz,

185
00:08:34,039 --> 00:08:37,576
ne kadar yaşayacağınıza dair
güçlü bir etken bu.

186
00:08:37,600 --> 00:08:39,936
Sonra bir şey beni şaşırttı,

187
00:08:39,960 --> 00:08:42,576
sosyal entegrasyon denen bir şey.

188
00:08:42,600 --> 00:08:46,656
Bu gün içinde insanlarla
kurduğunuz etkileşim

189
00:08:46,680 --> 00:08:48,080
anlamına geliyor.

190
00:08:48,760 --> 00:08:50,856
Kaç insanla konuşuyorsunuz?

191
00:08:50,880 --> 00:08:54,456
Bu hem zayıf hem de 
güçlü bağlarınızı kapsıyor,

192
00:08:54,480 --> 00:08:56,976
yalnızca çok yakın olduğunuz,
sizin için çok değerli

193
00:08:57,000 --> 00:08:58,376
insanları değil,

194
00:08:58,400 --> 00:09:02,936
peki her gün kahvenizi yapan adamla
konuşuyor musunuz?

195
00:09:02,960 --> 00:09:04,736
Postacınızla?

196
00:09:04,760 --> 00:09:08,216
Köpeğini evinizin yanından 
gezdiren kadınla?

197
00:09:08,240 --> 00:09:11,216
İskambil, poker oynuyor,
kitap kulübü kuruyor musunuz?

198
00:09:11,240 --> 00:09:14,416
Bu etkileşimler ne kadar
yaşayacağımızın en güçlü

199
00:09:14,440 --> 00:09:15,776
göstergelerinden biri.

200
00:09:15,800 --> 00:09:17,760
Bu da beni bir sonraki soruya getiriyor:

201
00:09:18,840 --> 00:09:24,256
tüm diğer aktivitelerden daha çok
internette vakit geçiriyorsak,

202
00:09:24,280 --> 00:09:25,936
buna uyumak da dahil,

203
00:09:25,960 --> 00:09:28,136
şu anki oran 11 saate kadar,

204
00:09:28,160 --> 00:09:30,656
geçen yıla oranla 1 yıl daha fazla,

205
00:09:30,680 --> 00:09:32,496
bu bir fark yaratıyor mu?

206
00:09:32,520 --> 00:09:36,536
Bizzat etkileşim kurmakla
sosyal medya üzerinden

207
00:09:36,560 --> 00:09:38,776
etkileşim arasında neden fark olsun?

208
00:09:38,800 --> 00:09:41,656
Eğer çocuklarınızla sürekli mesajlaşarak

209
00:09:41,680 --> 00:09:45,360
iletişim halindeyseniz, bu orada olmakla
aynı olabilir mi?

210
00:09:46,200 --> 00:09:48,336
Bu sorunun kısa yanıtı hayır.

211
00:09:48,360 --> 00:09:50,016
Aynı şey değil.

212
00:09:50,040 --> 00:09:54,856
Yüzyüze etkileşim bir dizi
nörotransmiter salınımı sağlıyor,

213
00:09:54,880 --> 00:09:58,176
tıpkı bir aşı gibi, sizi şu an

214
00:09:58,200 --> 00:10:00,056
ve gelecek için koruyor.

215
00:10:00,080 --> 00:10:02,600
Yani biriyle göz teması kurmak,

216
00:10:03,600 --> 00:10:06,176
el sıkışmak, beşlik çakmak

217
00:10:06,200 --> 00:10:08,256
oksitosin salgılanması için yeterli,

218
00:10:08,280 --> 00:10:10,496
bu da güven duygunuzu arttırıyor

219
00:10:10,520 --> 00:10:12,360
ve kortizol seviyenizi düşürüyor.

220
00:10:12,920 --> 00:10:14,760
Yani stresinizi azaltıyor

221
00:10:15,440 --> 00:10:18,256
ve dopamin ortaya çıkıyor,
biraz uyuşturucu etkisi yapıyor

222
00:10:18,280 --> 00:10:19,496
ve acıyı dindiriyor.

223
00:10:19,520 --> 00:10:22,440
Doğal yolla salgılanan morfin gibi.

224
00:10:23,160 --> 00:10:25,856
Tüm bunlar bizim bilinç radarımız
altında gerçekleşiyor,

225
00:10:25,880 --> 00:10:29,560
bu yüzden gerçek ve internet
hayatını bağdaştırıyoruz.

226
00:10:30,200 --> 00:10:32,536
Ancak şimdi elimizde yeni kanıtlar var,

227
00:10:32,560 --> 00:10:33,896
bir fark olduğuna dair.

228
00:10:33,920 --> 00:10:35,976
Beyin bilimine bir göz atalım.

229
00:10:36,000 --> 00:10:39,296
Maryland Üniversitesinde nöro bilimci
Elizabeth Redcay,

230
00:10:39,320 --> 00:10:41,136
bizzat etkileşim kurduğumuzda

231
00:10:41,160 --> 00:10:44,816
ve statik bir şey izlediğimizde beynimizde
yaşanan farklılıkların

232
00:10:44,840 --> 00:10:48,056
bir haritasını çıkarmaya çalıştı.

233
00:10:48,080 --> 00:10:50,509
Yaptığı şey iki grup insanın
beyin fonksiyonlarını

234
00:10:50,533 --> 00:10:52,576
karşılaştırmaktı,

235
00:10:52,600 --> 00:10:55,896
onunla veya araştırma ortaklarıyla

236
00:10:55,920 --> 00:10:58,056
canlı etkileşim kurup

237
00:10:58,080 --> 00:11:00,256
dinamik bir sohbet gerçekleştirenleri,

238
00:11:00,280 --> 00:11:02,776
kendisinin aynı konu hakkında konuştuğu

239
00:11:02,800 --> 00:11:06,536
kayıtlı bir videoyu izleyen bir grubun

240
00:11:06,560 --> 00:11:09,040
beyin aktivitesi ile karşılaştırdı.

241
00:11:09,880 --> 00:11:11,576
Bu arada iki grubu aynı anda

242
00:11:11,600 --> 00:11:14,416
nasıl MR cihazına nasıl sığdırdığını
bilmek isterseniz,

243
00:11:14,440 --> 00:11:15,640
benimle sonra görüşün.

244
00:11:16,360 --> 00:11:18,760
Peki fark neydi?

245
00:11:19,280 --> 00:11:22,000
İşte bu gerçek sosyal etkileşim 
halindeyken beyniniz.

246
00:11:22,840 --> 00:11:25,736
Gördüğünüz şey bizzat etkileşimde
bulunma ve statik içerik

247
00:11:25,760 --> 00:11:30,896
almak arasındaki beyin aktivitesi farkı.

248
00:11:30,920 --> 00:11:35,896
Turuncu alanlar, beyninizin
ilgi ve sosyal zekayla

249
00:11:35,920 --> 00:11:37,136
ilgili alanları --

250
00:11:37,160 --> 00:11:39,736
başka birinin ne düşündüğünü
tahmin etmeye çalışma,

251
00:11:39,760 --> 00:11:41,496
hissetme ve planlama

252
00:11:41,520 --> 00:11:43,056
ve duygusal ödül.

253
00:11:43,080 --> 00:11:45,856
Bu alanlar gerçek biriyle
etkileşim kurduğumuzda

254
00:11:45,880 --> 00:11:48,160
daha meşgul bir hale geliyorlar.

255
00:11:50,120 --> 00:11:52,816
Şimdi bu daha yoğun beyin sinyalleri

256
00:11:52,840 --> 00:11:56,896
Fortune 500 şirketlerinin
işe başvuran adayları değerlendiren

257
00:11:56,920 --> 00:11:58,856
insan kaynakları çalışanlarının,

258
00:11:58,880 --> 00:12:01,656
seslerini duydukları adayların,

259
00:12:01,680 --> 00:12:03,160
eposta veya mektuplarına

260
00:12:04,160 --> 00:12:07,416
baktıkları adaylara göre daha zeki
olduklarını düşünmelerinin,

261
00:12:07,440 --> 00:12:08,856
sebebi olabilir.

262
00:12:08,880 --> 00:12:11,656
Sesimiz ve beden dilimiz
yoğun bir sinyal iletiyor.

263
00:12:11,680 --> 00:12:13,696
Düşündüğümüzü, hissettiğimizi,

264
00:12:13,720 --> 00:12:15,376
hassas insanlar olduğumuzu

265
00:12:15,400 --> 00:12:17,896
bir algoritmadan daha fazlası
olduğumuzu gösteriyor.

266
00:12:17,920 --> 00:12:19,976
Chicago Üniversitesi
İşletme Fakültesinden

267
00:12:20,000 --> 00:12:23,280
Nicholas Epley'in bu araştırması

268
00:12:24,440 --> 00:12:27,120
harika çünkü bize çok basit
bir şey söylüyor.

269
00:12:27,760 --> 00:12:29,816
Birisi sesinizi duyuyorsa,

270
00:12:29,840 --> 00:12:31,740
daha zeki olduğunuzu düşünüyor.

271
00:12:31,840 --> 00:12:33,920
Bu gerçekten oldukça basit bir şey.

272
00:12:35,320 --> 00:12:37,240
Şimdi başa dönelim,
kadınlar neden

273
00:12:38,040 --> 00:12:39,936
erkeklerden daha uzun yaşıyor?

274
00:12:39,960 --> 00:12:42,296
Çok büyük bir sebep
kadınların hayatları boyunca

275
00:12:42,320 --> 00:12:45,696
yüz yüze ilişkilerini 
nispeten daha çok önemseyip

276
00:12:45,720 --> 00:12:47,376
biçimlendirmesi.

277
00:12:47,400 --> 00:12:49,056
Yeni kanıtlar öyle gösteriyor ki

278
00:12:49,080 --> 00:12:50,776
bu yüz yüze arkadaşlıklar

279
00:12:50,800 --> 00:12:54,776
hastalık ve düşüşe ilişkin
biyolojik bir güç alanı yaratıyor.

280
00:12:54,800 --> 00:12:56,976
Bu yalnızca insanlar için geçerli değil,

281
00:12:57,000 --> 00:13:00,376
primatların ilişkilerinde de aynı.

282
00:13:00,400 --> 00:13:04,056
Antropolog Joan Silk'in çalışmasında
dişi bir grup arkadaşı olan

283
00:13:04,080 --> 00:13:06,976
dişi babunların

284
00:13:07,000 --> 00:13:10,576
kortizol seviyelerine bakıldığında
daha düşük stres gözlemleniyor,

285
00:13:10,600 --> 00:13:14,080
daha uzun yaşıyorlar
ve yavruları daha çok hayatta kalıyor.

286
00:13:14,640 --> 00:13:17,016
En az üç dengeli ilişki.

287
00:13:17,040 --> 00:13:18,536
Sihirli sayı bu.

288
00:13:18,560 --> 00:13:19,776
Bunu bir düşünün.

289
00:13:19,800 --> 00:13:21,086
Umarım üç ilişkiniz vardır.

290
00:13:22,440 --> 00:13:25,720
Bu tür bir yüz yüze iletişimin gücü

291
00:13:26,480 --> 00:13:29,296
sosyal insanlar arasında bunama oranının

292
00:13:29,320 --> 00:13:32,136
neden en düşük olduğunu açıklıyor.

293
00:13:32,160 --> 00:13:33,976
Meme kanserine yakalanan kadınların

294
00:13:34,000 --> 00:13:39,296
hastalığı atlatma oranlarının yalnızlara
göre dört kat fazla olması da bu sebepten.

295
00:13:39,320 --> 00:13:43,296
Felç geçiren ve poker oynamak için
arkadaşlarıyla buluşan erkekler

296
00:13:43,320 --> 00:13:44,976
veya kahve içmek

297
00:13:45,000 --> 00:13:47,256
ya da eski günlerin hatrına 
hokey oynamak için

298
00:13:47,280 --> 00:13:48,576
Ben Kanadalıyım sonuçta -

299
00:13:48,600 --> 00:13:49,736
(Kahkaha)

300
00:13:49,760 --> 00:13:52,256
bu sosyal iletişim sayesinde

301
00:13:52,280 --> 00:13:54,296
ilaçtan daha iyi korunuyorlar.

302
00:13:54,320 --> 00:13:57,416
Felç geçirmiş ve düzenli olarak 
sosyalleşen erkekler --

303
00:13:57,440 --> 00:13:59,896
bu yapabilecekleri en güçlü şey.

304
00:13:59,920 --> 00:14:03,616
Yüz yüze iletişimin 
inanılmaz faydaları var,

305
00:14:03,640 --> 00:14:08,120
ama nüfusun bir çeyreği
konuşacak kimseleri olmadığını söylüyor.

306
00:14:09,160 --> 00:14:11,496
Bu konuda bir şey yapabiliriz.

307
00:14:11,520 --> 00:14:13,296
Sardunya köylüleri gibi,

308
00:14:13,320 --> 00:14:17,016
ait olduğumuzu bilmek 
biyolojik bir gerekliliktir,

309
00:14:17,040 --> 00:14:19,056
yalnızca aramızdaki kadınlar değil.

310
00:14:19,080 --> 00:14:23,216
Kentlerimize, iş yerlerimize
kişisel etkileşim getirmek,

311
00:14:23,240 --> 00:14:24,720
bunu günlük hayatımıza işlemek,

312
00:14:25,320 --> 00:14:27,296
bağışıklık sistemini güçlendiriyor,

313
00:14:27,320 --> 00:14:31,336
hem kan dolaşımı hem de beyinde
iyi hissettiren hormonları tetikliyor

314
00:14:31,360 --> 00:14:32,960
ve uzun yaşamamıza yardım ediyor.

315
00:14:33,840 --> 00:14:36,496
Ben buna kendi köyünüzü kurmak diyorum,

316
00:14:36,520 --> 00:14:40,120
bunu kurmak ve korumak
ölüm ve yaşam meselesi.

317
00:14:40,760 --> 00:14:41,976
Teşekkür ederim.

318
00:14:42,000 --> 00:14:45,680
(Alkış)

319
00:14:48,130 --> 00:14:50,896
Helen Walters: Susan, geri gel lütfen.
Sana bir sorum var.

320
00:14:50,920 --> 00:14:52,816
Orta yol olur mu diye merak ediyorum.

321
00:14:52,840 --> 00:14:56,256
Yüz yüze iletişimde hareketlenen
nörotransmiterlerden bahsettin,

322
00:14:56,280 --> 00:14:57,936
peki ya dijital teknoloji?

323
00:14:57,960 --> 00:15:00,536
Dijital teknolojide inanılmaz
ilerlemelere şahit olduk,

324
00:15:00,560 --> 00:15:03,016
FaceTime ve benzeri şeyler.

325
00:15:03,040 --> 00:15:04,296
Bunlar da işe yarıyor mu?

326
00:15:04,320 --> 00:15:05,576
Yeğenimi görüyorum.

327
00:15:05,600 --> 00:15:08,016
Minecraft oynuyor
ve arkadaşlarına bağırıyor.

328
00:15:08,040 --> 00:15:10,056
İyi bir bağlantı kurmuş gibi görünüyor.

329
00:15:10,080 --> 00:15:11,856
Bu da faydalı mı? Yardımı olur mu?

330
00:15:11,880 --> 00:15:14,216
Pinker: Verilerin bir kısmı
yeni ortaya çıkıyor.

331
00:15:14,240 --> 00:15:17,216
O kadar yeni ki
dijital devrim yaşandı

332
00:15:17,240 --> 00:15:19,976
ve arkasından sağlık verileri geldi.

333
00:15:20,000 --> 00:15:21,376
Biz de yeni öğreniyoruz,

334
00:15:21,400 --> 00:15:23,416
Yine de teknoloji dünyasında da

335
00:15:23,440 --> 00:15:25,256
yapabileceğimiz iyileştirmeler var.

336
00:15:25,280 --> 00:15:28,736
Örneğin dizüstümüzün kamerası
ekranın üstünde,

337
00:15:28,760 --> 00:15:31,816
Ekrana baktığımızda,

338
00:15:31,840 --> 00:15:33,736
göz teması kurmuş olmuyoruz.

339
00:15:33,760 --> 00:15:36,936
Doğrudan kameraya bakmak bile
bu nörotransmiterlerin

340
00:15:36,960 --> 00:15:39,216
sayısını arttıracaktır,

341
00:15:39,240 --> 00:15:41,816
belki de kameranın yerini değiştirmek de
faydalı olur.

342
00:15:41,840 --> 00:15:45,536
Aynı şey değil tabii ama bence
teknoloji ile de buna yaklaşıyoruz.

343
00:15:45,560 --> 00:15:47,296
HW: Harika. Çok teşekkür ederim.

344
00:15:47,320 --> 00:15:48,536
SP: Ben teşekkür ederim.

345
00:15:48,560 --> 00:15:49,710
(Alkış)